BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ VERENIGING REFORMATORISCH PASSEND ONDERWIJS VOOR PRIMAIR EN SPECIAAL ONDERWIJS Plaats : Ochten Bestuursnummer : 42638 Samenwerkingsverband : PO0001 Onderzoek uitgevoerd op : 13 maart 2014 Rapport vastgesteld te Utrecht op 6 juni 2014 Documentnummer: 4335202
Pagina 2 van 12
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde een simulatie uit bij het landelijke samenwerkingsverband Vereniging Reformatorisch Passend Onderwijs voor primair en speciaal onderwijs ( Berséba ). Binnen Nederland vormen 123 schoolbesturen met 181 vestigingen gezamenlijk dit landelijke samenwerkingsverband. In dit verslag geeft de inspectie haar bevindingen uit het onderzoek weer. Simulatie Een simulatie houdt in dat de inspectie een kwaliteitsonderzoek nabootst ook al is het samenwerkingsverband nog niet volledig ingericht. In het schooljaar 2013/2014, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de zorgplicht, wil de inspectie simulaties uitvoeren bij alle samenwerkingsverbanden. Het doel van een simulatie is tweeledig: 1. het stimuleren van de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden door een kwaliteitsonderzoek na te bootsen en zo een beeld te geven van de ontwikkeling op dat moment, afgezet tegen het waarderingskader van de inspectie; 2. toezicht houden op de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden, zowel inhoudelijk als op de totstandkoming van de rechtspersoon en de inspraak door de ondersteuningsplanraad. Voor de inspectie levert die simulatieronde informatie op over de wenselijke en redelijke normering van de indicatoren, de werking van het risicomodel en de kwaliteit van het toezichtkader. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij deze simulatie op het toezichtkader samenwerkingsverbanden po/vo passend onderwijs. Dit toezichtkader bevat een waarderingskader, maar nog geen beslisregels om vast te kunnen stellen of het samenwerkingsverband aan de basiskwaliteit voldoet. Onderzoeksopzet De simulatie start met een bureauanalyse van documenten en gegevens over het samenwerkingsverband die bij de inspectie aanwezig zijn en een analyse van documenten die het samenwerkingsverband aan de inspectie toestuurde of uitreikte. Het betreft de volgende documenten, op volgorde van versiedatum en voor zover relevant voor dit onderzoek: - Statuten (5 februari 2013); - Nieuwsbrieven ( Communiqué ) nummers 6 t/m 10 en voorbeeld informatiebrief voor ouders; - Ondersteuningsplan: OSP (concept 2014-02); - Intentieverklaring Begeleiding cluster 2 leerlingen (januari 2013); - Meerjarenbegroting voor de schooljaren 2014/2015 tot en met 2020/2021 (juni 2013); - Concept begroting 2014-2020 Berséba (versie 15 juni 2013); - Intentieverklaring Begeleiding blinde en slechtziende leerlingen (concept, oktober 2013); - Ondersteuningsprofiel Sébaschool, Ochten (17 oktober 2013); - Projectvoorstel ouder- en leerkrachtbetrokkenheid (november 2013); - Bestuursverslag t.b.v. de Algemene Ledenvergadering van de Vereniging Reformatorisch Passend Onderwijs op 4 november 2013; - Zorg en Onderwijs! ZO mooi kan het zijn! (Staphorst, januari 2014); Pagina 3 van 12
- Ondersteuningsplan 2014-2018 (versie 12, februari 2014); - Landelijke criteria voor de toelaatbaarheidsverklaring SBO en cluster-3 en cluster-4 onderwijs (zonder datum); - Protocol (dreigend) thuiszitten (zonder datum); - Website: http://www.berseba.nl (geraadpleegd op 12 maart 2014); - Kengetallen samenwerkingsverband (www.passendonderwijs.nl, geraadpleegd op 12 maart 2014). Hierna vond op 13 maart 2014 een onderzoek op locatie plaats waarbij de inspectie: - presentaties kreeg van het samenwerkingsverband over: de structuur van het samenwerkingsverband; de basisondersteuning en extra ondersteuning; het overleg met de gemeenten; de Brede Ambulante Dienst; de samenwerking met cluster 1 en 2; de aanpak van (dreigende) thuiszittersproblematiek; de kwaliteitszorg van het samenwerkingsverband; de financiën; de ondersteuningsplanraad. - een gesprek voerde met ouders, leraren en andere betrokkenen in het samenwerkingsverband over het samenwerkingsverband; - een gesprek voerde met vertegenwoordigers van het speciaal(basis) onderwijs over de ontwikkeling op die scholen in relatie tot het samenwerkingsverband; - een gesprek voerde met het bestuur met speciale aandacht voor onder andere de wijze van financieel beheer en de ontwikkeling van het management en de organisatie. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met het bestuur en het management van het samenwerkingsverband. Opbouw verslag In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op hoofdlijnen, een beeld van de ontwikkeling van het samenwerkingsverband op het gebied van management en organisatie en een overzicht van de bevindingen van het ondersteuningsplan. Hoofdstuk 3 vermeldt de reactie van het bevoegd gezag. Pagina 4 van 12
2. BEVINDINGEN 2.1 Hoofdlijn Berséba is een landelijk dekkend samenwerkingsverband passend onderwijs dat ten tijde van de simulatie al in een vergevorderd stadium van wording is. De stand van zaken wekt bij de inspectie voldoende vertrouwen dat het samenwerkingsverband op 1 mei 2014 zijn ondersteuningsplan gereed heeft voor toezending aan de inspectie en 1 augustus daaropvolgend daadwerkelijk klaar is voor de uitvoering van passend onderwijs. Berséba is met circa 39.000 leerlingen een relatief groot samenwerkingsverband met landelijke dekking. Dit aantal leerlingen neemt gezien de trend in de afgelopen jaren naar verwachting af door de demografische krimp. Om zich niet door de complexiteit van de landelijke spreiding en de grote omvang te laten verrassen, heeft het samenwerkingsverband zich al in een vroeg stadium opgericht (februari 2013) en heeft het de ontwikkeling voortvarend ter hand genomen. Zo beschikte het bestuur bijvoorbeeld zelfs al bijna een jaar geleden over een meerjarenbegroting. De deelnamecijfers aan speciale voorzieningen zijn gunstig. Het deelnamepercentage voor het speciaal basisonderwijs (sbo) ligt zo n 0,3 procent onder het landelijk gemiddelde en het aantal leerlingen dat deelneemt aan het speciaal onderwijs (so) is 0,7 procent lager. Het percentage rugzakleerlingen ligt wel iets boven het landelijk gemiddelde, namelijk 0,1 procent. Uit deze deelnamecijfers komt niet alleen het landelijke karakter van de regio tot uiting (relatief grote afstanden naar s(b)o-scholen), maar ook een al jarenlang gevoerd succesvol beleid vanuit de huidige samenwerkingsverbanden Weer Samen Naar School (WSNS) gericht op zo thuisnabij mogelijk onderwijs voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Overigens stegen voornoemde deelnamecijfers wel in de afgelopen paar jaar. De balans tussen de resultaten van dit WSNS-beleid en de feitelijke deelnamecijfers leidt voor dit samenwerkingsverband tot een flinke positieve verevening: ruim 3,1 miljoen structurele stijging van het huidige ondersteuningsbudget so (van 5,9 naar 8,6 miljoen). Daarmee is sprake van een (zeer) gunstige financiële uitgangspositie en is er ruimte om maatregelen te nemen die het tot nu toe gevoerde beleid verder kunnen versterken. De inspectie ziet een (beperkt) aantal risico s bij dit samenwerkingsverband. Zo kan de overlap van postcodes tussen dit landelijke samenwerkingsverband en de regionale samenwerkingsverbanden tot oneigenlijke situaties leiden. Niet is uit te sluiten namelijk dat leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften, afkomstig van reformatorische huize, zich melden bij regionale samenwerkingsverbanden. Dat zou de regionale samenwerkingsverbanden onevenredig kunnen belasten. De inspectie heeft hierover signalen uit regionale samenwerkingsverbanden ontvangen. Het bestuur geeft aan dat het diverse maatregelen overweegt of al heeft genomen om dit risico zo klein mogelijk te maken. Het plaatst bijvoorbeeld advertenties in de reformatorische periodieken met oproepen aan ouders om zich altijd eerst bij een reformatorische basisschool aan te melden. Van daaruit kunnen de schoolbesturen dan hun eventuele zorgplicht oppakken. Ook overweegt het bestuur om de kerkenraden in te schakelen omdat deze instanties naar verwachting het meest nauwkeurig op de hoogte zijn van de mogelijke doelgroepen. De boodschap van Berséba was, is en blijft: voor ieder kind uit zijn achterban wil het samenwerkingsverband er zijn. Als dan toch een leerling met extra ondersteuningsbehoeften uit de eigen achterban naar een school buiten het Pagina 5 van 12
samenwerkingsverband gaat, dan wil Berséba de kosten daarvoor dragen. De inspectie heeft erop gewezen dat Berséba met de regionale samenwerkingsverbanden steeds contact moet houden en het gesprek met hen over leerlingen uit de reformatorische achterban moet blijven voeren. Wat -op korte termijn- een risico kan zijn, is dat nog niet alle op overeenstemming gerichte overleggen (oogo s) zijn afgerond en er deels overlap is tussen de (zeer vele) overleggen en de instemmingsprocedure van de ondersteuningsplanraad. Het bestuur streeft ernaar de uitvoering van het ondersteuningsplan voortdurend met evaluaties/audits te begeleiden en tussentijds met de noodzakelijke bijstellingen te komen in overleg met alle betrokkenen. Het samenwerkingsverband kent nog geen dekkend netwerk van voorzieningen voor leerlingen met een lichamelijke handicap (lg) en een meervoudige handicap (mg), noch voor leerlingen met een verstandelijke beperking in combinatie met ernstige gedragsproblemen ( zmolkers ). Op dit moment is nog niet duidelijk of het samenwerkingsverband per 1 augustus 2014 voor deze groepen in een passend aanbod kan voorzien; het bestuur is bezig met een inventarisatie van deze witte vlekken. 2.2 Management en organisatie van het samenwerkingsverband De betrokkenen bij Berséba spreken allen vanuit een hoge mate van betrokkenheid en vanuit eenzelfde missie en visie over passend onderwijs, zoals vastgelegd in het ondersteuningsplan. Dit plan bevat een helder uitgewerkt organisatieschema. Daarin heeft het bestuur tevens, in aanvulling op de statuten, de verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden van de deelnemers aan het samenwerkingsverband helder vastgelegd en van degenen die voor het samenwerkingsverband taken (al dan niet in mandaat) uitvoeren. Met waardering heeft de inspectie kennis genomen van het besturingsmodel. Het samenwerkingsverband heeft als vereniging naast een algemene ledenvergadering (ALV) waarin alle schoolbesturen participeren, zowel een raad van bestuur (RvB, 2 parttime bestuurders) als daarbij expliciet voor de toezichthoudende rol - een raad van toezicht (RvT, 7 leden). In deze raden is voorzien in ruime financiële deskundigheid. De ondersteuningsplanraad maakt daarbovenop zijn rol waar als kritisch medezeggenschapsorgaan met instemmingsbevoegdheid. Met dit construct is er in principe sprake van een goede scheiding van bestuur, toezicht en medezeggenschap, en de leden van de drie raden pakken hun rol ter zake goed op. Ook in de statuten is opgenomen dat het samenwerkingsverband strikt is in de scheiding van bestuur en toezicht. De deelnemende schoolbesturen hebben verder besloten het samenwerkingsverband te verdelen in vier regio s ( Zeeland, Randstad, Ede en Zwolle ) met elk een eigen regiomanager. Regiomanagers hebben aangegeven, dat in de achterliggende jaren een proces op gang is gekomen van werken met elkaar. De ambitie is geformuleerd om te komen van samen werken naar samen doen. De inspectie denkt dat hier zeker winst te behalen is en ziet mogelijkheden om de samenwerking tússen die vier regio s zodanig verder te ontwikkelen dat men in toenemende mate van elkaars verworvenheden kan gaan profiteren. Pagina 6 van 12
2.3 (Concept)ondersteuningsplan Kerndocument voor het samenwerkingsverband is het ondersteuningsplan. In deze paragraaf beschrijft de inspectie de stand van zaken bij de ontwikkeling, de opbouw, de inhoud en de status van het conceptondersteuningsplan. Het samenwerkingsverband heeft het ondersteuningsplan vastgesteld in goed overleg en met instemming van alle direct betrokkenen. Om te voldoen aan de wettelijke voorschriften is het nodig dat het samenwerkingsverband onderstaande onderdelen opneemt in het ondersteuningsplan en/of waar hieronder vermeld, nader uitwerkt. Het onderstaande overzicht dient niet als een beoordeling van het samenwerkingsverband, maar als een handreiking om de ontwikkeling van het beleid van het samenwerkingsverband verder te ondersteunen. 1 Instemming, overleg, vaststelling en toezending (Artikel 14a Wms, Artikel 18a Wpo lid 7, 9, 10) Het bestuur meende terecht dat het wenselijk is om de ondersteuningsplanraad (opr) al in een vroeg stadium te betrekken bij de totstandkoming van het ondersteuningsplan. Om die reden heeft het bestuur ervoor gekozen eerst een voorlopige ondersteuningsplanraad (vopr) in te stellen. Inmiddels is er een definitieve ondersteuningsplanraad, samengesteld conform de wettelijke voorschriften. Deze heeft het ondersteuningsplan ter instemming voorgelegd gekregen. Met belangstelling heeft de inspectie kennis genomen van de manier waarop Berséba het op overeenstemming gericht overleg (oogo) met de betrokken gemeenten voert. Dit moet een complexe operatie zijn voor een landelijk samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband geeft aan dat het als landelijk samenwerkingsverband in de vele betrokken gemeenten de verbinding zoekt met de regionale samenwerkingsverbanden passend onderwijs en waar mogelijk aansluit bij gezamenlijk oogo. Daarbij stelt het bestuur vast dat dit helaas nog niet overal even goed lukt. De inspectie benadrukt dat het samenwerkingsverband het ondersteuningsplan voor 1 mei 2014 aan de inspectie moet zenden. Het bestuur voorziet daarvoor geen belemmeringen. 2 Geheel van ondersteuningsvoorzieningen (Artikel 18a Wpo lid 8a) Berséba streeft naar een samenhangend en zoveel mogelijk dekkend netwerk van ondersteuningsvoorzieningen, zodat het vrijwel al zijn leerlingen een passende plek kan bieden in de eigen, identiteitsgebonden onderwijsinstellingen. De scholen van Berséba zijn in gezamenlijkheid verantwoordelijk voor dit netwerk. In elke regio zijn de meeste onderwijsvormen aanwezig: bao, sbo, so (cluster 4, cluster 3). Dat geldt ook voor de ondersteuningsmogelijkheden vanuit deze expertise, inclusief de brede ambulante dienst. Berséba bezint zich nog op het verwerven van expertise voor cluster 3 (psychisch en lichamelijk). Ontbrekende expertise wordt ingezet via afspraken met externe instanties. Van de scholen zijn de schoolondersteuningsprofielen (SOP-en) gereed zodat er zicht kan zijn op de mogelijkheden voor extra ondersteuning in de scholen. Met belangstelling heeft de inspectie kennis genomen van het thuiszittersprotocol. Daarin valt op dat Berséba ook dreigend thuiszitten al als opdracht oppakt om werkelijk thuiszitten te Pagina 7 van 12
voorkomen. De inspectie vraagt aandacht voor leerlingen die een ontheffing van de leerplicht hebben, maar wellicht toch kunnen profiteren van onderwijs. Deze doelgroep zal de komende jaren uitdrukkelijk de aandacht krijgen. Het bestuur heeft aangegeven, dat het zich voor deze doelgroep wil inzetten, in nauwe samenwerking met gehandicaptenorganisaties. 3 Procedures en criteria toewijzing middelen (Artikel 18a Wpo lid 8b) De inspectie waardeert de visie van het samenwerkingsverband op de centrale rol van de ondersteuningsteams van de scholen in het realiseren van passende ondersteuning, hoewel de uitwerking hiervan per regio enigermate verschilt. De inspectie ziet daarin echter ook kansen om zodoende optimaal af te stemmen op de gemeentelijke zorgstructuren en is benieuwd hoe dit zal uitwerken. Het ondersteuningsplan bevat een stappenplan voor de toeleiding naar extra ondersteuning. Deze extra ondersteuning bestaat uit de specifieke arrangementen van individuele scholen, die de gezamenlijk afgesproken basisondersteuning overstijgen. De arrangementen kunnen licht en kortdurend zijn, maar ook zwaar en langdurig. De scholen realiseren de arrangementen al dan niet met behulp van middelen, menskracht of expertise van buiten de school. Berséba heeft de arrangementen concreet omschreven vanuit de vijf aspecten die zijn aangegeven in het instrumentarium: 1. de deskundigheid binnen het team; 2. de aandacht en tijd die het team kan vrijmaken voor een leerling; 3. protocollen, aanpakken, programma s, methodieken en materialen in de school; 4. de mogelijkheden van het schoolgebouw; 5. de samenwerkingsrelaties met ouders en onderwijs- en ketenpartners. De basisondersteuning bestaat uit twee aspecten: basiskwaliteit en preventieve/licht-curatieve ondersteuning. Het samenwerkingsverband verwacht van de scholen dat ze de basiskwaliteit realiseren vanuit de lumpsummiddelen, incl. een deel van de formatie voor de intern begeleider en extra handen in de school. Een financiële overdracht vanuit het samenwerkingsverband de vaste voet van 12.500 aangevuld met een bedrag per leerling is erop gericht de preventieve en licht-curatieve ondersteuning als onderdeel van de basisondersteuning op een voldoende niveau te realiseren. De indicatoren voor preventieve en licht-curatieve ondersteuning geven aan, wat het samenwerkingsverband hierin van de scholen verwacht. Onduidelijk is hoe de terugkoppeling/verantwoording vanuit de scholen aan het samenwerkingsverband gaat plaatsvinden. Bij een onderwijs- en zorgarrangement waarbij zowel onderwijs als jeugdzorg betrokken zijn, beziet het samenwerkingsverband de bekostiging per geval. Vuistregel is dat het zwaartepunt bepaalt wie de ondersteuning of zorg bekostigt. 4 Procedures en criteria plaatsing leerlingen (Artikel 18a Wpo lid 8c,8d, 11 en 12 en Artikel XVII Wet passend onderwijs lid 1) De procedure voor plaatsing heeft het samenwerkingsverband opgenomen in het eerder genoemde stappenplan voor de toeleiding naar extra ondersteuning. Als criteria voor plaatsing van leerlingen heeft het samenwerkingsverband de tot 1 augustus 2014 geldende landelijke criteria zoveel mogelijk als uitgangspunt gebruikt. Daarnaast is gezocht naar een oplossingsgerichte benadering, waarbij handelingsgericht werken centraal staat. Om niet te verzanden in allerlei regeltjes en harde eisen heeft desbetreffende werkgroep van het samenwerkingsverband de verantwoordelijkheid voor formulering bij de aanvrager gelegd. Dit om de noodzaak voor een toelaatbaarheidsverklaring aan te tonen op Pagina 8 van 12
basis van vertrouwen in de professionele beroepshouding van de aanvrager(s). Elke regio is door het samenwerkingsverband vrijgelaten in de manier waarop zij de criteria controleert. De inspectie vindt dat het samenwerkingsverband duidelijker kan communiceren welke afspraken gelden voor de geldigheidsduur van een toelaatbaarheidsverklaring. 5 Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (Artikel 18a Wpo lid 8e) Het samenwerkingsverband wil gaan controleren of en in welke mate de beoogde kwalitatieve en kwantitatieve resultaten zijn behaald. In de komende periode moet het samenwerkingsverband verder uitwerken wat het precies gaat checken, op welke wijze en door wie dat gebeurt. Door het samenwerkingsverband is (ook) voorzien in (regionale) auditrapporten. De komende periode zoekt Berséba verder een instrument dat alle scholen kunnen gebruiken voor het verzamelen, beheren en vergelijken van onderzoeksgegevens en kengetallen. Ook wil het bestuur komen tot één instrument om de tevredenheid van ouders te peilen binnen de vier regio s, zodat de resultaten landelijk vergelijkbaar zijn. 6 Informeren ouders (Artikel 18a Wpo lid 8f) Het samenwerkingsverband heeft op dit moment het voortgaand communiceren met ouders en leraren hoog in het vaandel staan. De inspectie weet dat het voor vrijwel alle samenwerkingsverbanden een opgave is om beide doelgroepen voldoende te informeren, maar ziet duidelijke inspanningen van Berséba op dit gebied. Met nadruk stelt de inspectie dat van directeuren verwacht mag worden dat deze alle communicatie vanuit het samenwerkingsverband, bestemd voor ouders en leraren, zonder wijzigingen doorgeven aan deze doelgroepen. Uit de internet-enquêtes die OCW heeft uitgezet onder ouders en leraren van de samenwerkingsverbanden, waaronder Berséba, blijkt dat dit helaas niet altijd gebeurt. 7 Bekostigingsaspecten (Artikel 18a Wpo lid 8g t/m j) Het samenwerkingsverband is zich ervan bewust dat het dient zorg te dragen voor een adequate bekostiging van de leerlingen die het sbo bezoeken. Het sbo ontvangt een basisbekostiging voor het aantal ingeschreven leerlingen en een ondersteuningsbekostiging voor 2 procent van het aantal sbo- en bao-leerlingen. Ligt dit deelnamepercentage onder of boven 2 procent, dan verrekent het samenwerkingsverband de basis- en ondersteuningsbekostiging met de vergoeding voor aanvullende arrangementen of ambulante begeleiding. Voor leerlingen met een hogere ondersteuningsvraag verstrekt het samenwerkingsverband een aanvullende vergoeding op basis van een besluit van het onderwijsloket. Het samenwerkingsverband heeft nog niet beschreven op welke wijze het bepaalt of er een toename van leerlingen op het speciaal onderwijs is en of de personeelsbekostiging voor de so-scholen toereikend is om aan de verplichtingen te voldoen op de peildatum 1 februari ten opzicht van de teldatum 1 oktober in datzelfde schooljaar. Ook zal het samenwerkingsverband de wijze beschrijven waarop het vaststelt wat het aandeel van de onderscheiden scholen is in de overdracht van de bekostiging voor personeelskosten bij een eventueel ontoereikend budget op de so-school. De inspectie begrijpt dat de ruime positieve verevening de urgentie van deze voorschriften voor Berséba relativeert. Pagina 9 van 12
3. REACTIE BESTUUR In een schriftelijke reactie d.d. 20 mei 2014 biedt het bestuur van Berséba in het onderstaande inzicht in de manier waarop het om wil gaan met de inhoud van het verslag en de voortgaande ontwikkeling van het beleid binnen Berséba. Met instemming heeft het bestuur kennis genomen van de positieve toonzetting van het verslag. Dit stimuleert het bestuur om met blijvende voortvarendheid het motto van Berséba waar te maken: Elk kind zijn talent, elk kind zijn onderwijs. Stijgende trend deelnamepercentages sbo en so De inspectie constateert in haar verslag enerzijds dat de deelnamepercentages binnen Berséba gunstig zijn, anderzijds dat er wel een stijgende trend is waar te nemen. Het bestuur herkent deze conclusies. De ambitie van het samenwerkingsverband is de deelnamepercentages in eerste instantie te consolideren. Analyse van de percentages op schoolniveau laten grote verschillen zijn. In de gesprekken met de scholen over hun ondersteuningsprofiel vraagt het samenwerkingsverband naar de oorzaken hiervan. Aan scholen met een vergeleken met de scholengroep van Berséba hoog deelnamepercentage wordt gevraagd welke activiteiten ze gaan ondernemen om dit percentage te verminderen. Binnen dit thema zal de komende jaren ook gesproken worden over het inbouwen van een financiële prikkel. Welke vorm dit zal krijgen is nog onduidelijk. Het aspect solidariteit binnen het samenwerkingsverband als het gaat om onze speciale voorzieningen wil het bestuur handhaven. Daarnaast wil het bestuur de scholen ook bewust laten worden van de kosten voor deze voorzieningen. Reformatorische kinderen in andere samenwerkingsverbanden De inspectie wijst in haar verslag op het risico dat kinderen vanuit de reformatorische achterban op scholen voor speciaal (basis)onderwijs van andere samenwerkingsverbanden terecht komen. De ambitie van Berséba is duidelijk: het samenwerkingsverband wil er zijn voor alle kinderen in zijn achterban. Op verschillende manieren spant het bestuur zich nu al in om de achterban hierover te informeren. Zo zijn kerkenraden benaderd, zodat zij hun leden kunnen wijzen op de mogelijkheden van de speciale onderwijsvoorzieningen in het samenwerkingsverband. Tevens streeft het samenwerkingsverband ernaar om zo goed mogelijk contacten te onderhouden met de regionale samenwerkingsverbanden. In veel gevallen lukt dit in het gezamenlijk overleg dat er wettelijk gezien met gemeenten behoort te zijn. Het is het voornemen van Berséba om de regionale samenwerkingsverbanden te informeren over de ambitie van het samenwerkingsverband. Onverlet de ambitie van Berséba zullen in de toekomst kleine aantallen kinderen vanuit zijn achterban aangewezen zijn op vormen van speciaal onderwijs buiten Berséba, omdat adequate voorzieningen binnen het samenwerkingsverband ontbreken. Zoals tijdens de simulatie al gemeld, zullen de kosten hiervan door Berséba gedragen worden. Overigens vindt het bestuur het in dit verband goed om op te merken dat niet in alle plaatsen/regio s waar kinderen vanuit zijn achterban wonen ook reformatorische scholen aanwezig zijn. Nu zitten deze kinderen op niet-reformatorische scholen, dat zal niet veranderen. Deze kinderen worden nu meegeteld in de financiering van de regionale samenwerkingsverbanden, dat zal in de toekomst niet anders zijn. Tevens merkt het bestuur in dit verband op dat op zijn scholen voor speciaal (basis)onderwijs, in het bijzonder in Barendrecht, Sliedrecht, Werkendam en Gouda, veel kinderen zitten die Pagina 10 van 12
niet van een reformatorische school afkomstig zijn. Ook deze werkelijkheid is aanwezig. Dat zal in de toekomst niet anders zijn. Met de samenwerkingsverbanden waaruit deze kinderen afkomstig zijn, zal het samenwerkingsverband afspraken maken over de kosten die dit voor Berséba met zich meebrengt. Oogo s De inspectie wijst op het risico dat niet alle oogo s op tijd zijn afgerond. Het bestuur meldt dat inmiddels alle gemeenten het oogo op een goede wijze is gevoerd. Nergens heeft dit tot belemmeringen geleid. Witte vlekken De inspectie constateert in haar verslag nog een aantal witte vlekken in de speciale onderwijsvoorzieningen van Berséba. Het bestuur herkent dit. De inventarisatie hiervan is nog niet afgerond. Overigens hecht het bestuur eraan op te merken dat de laatste jaren het aanbod op zijn scholen voor speciaal onderwijs al is uitgebreid, waardoor een toenemend aantal kinderen met in het bijzonder een mg-indicatie op zijn speciale scholen het onderwijs ontvangen. Bovendien zal het samenwerkingsverband het aanbod binnen het eigen samenwerkingsverband daar waar mogelijk uitbreiden mede in samenwerking met christelijke zorgaanbieders. Het in kaart brengen van witte vlekken in het aanbod zal waarschijnlijk tot de conclusie leiden, dat niet voor iedere leerling een passend onderwijsaanbod te realiseren is binnen Berséba. Berséba zal dan zorgdragen voor een passend onderwijsaanbod buiten het eigen samenwerkingsverband, hierover overleg voeren met regionale samenwerkingsverbanden en de daarbij behorende kosten voor zijn rekening nemen. In de begroting van Berséba is hierin voorzien. Leren van elkaar De inspectie wijst in haar verslag op het nog meer kunnen leren van elkaar tussen de verschillende regio s van Berséba. Dit wordt onderkend; het bestuur is het met deze conclusie eens. Daarbij wil het opmerken dat de laatste jaren de trend van meer samen doen door goed samen te werken al duidelijk aanwezig is. Om dit vanaf 1 augustus 2014 nog meer vorm te geven, zijn procesafspraken gemaakt. In de processen wordt ruimte gecreëerd om thema s met elkaar te verhelderen, tot gezamenlijke meningsvorming te komen om daarmee tot een breed gedragen besluit te komen. In deze procesafspraken zijn ook de directienetwerken van de verschillende regio s van Berséba gepositioneerd. Op deze wijze wil het samenwerkingsverband eraan werken om bij het (verder) uitwerken van thema s binnen de opdracht van het samenwerkingsverband vanuit uniforme uitgangspunten te werken. Financiën - verantwoording Het is op dit moment nog onduidelijk op welke wijze het samenwerkingsverband scholen de inzet van de ontvangen middelen laat verantwoorden. Daarop vindt op dit moment bezinning plaats. - bekostiging onderwijs-zorgarrangementen In het verslag geeft de inspectie aan dat bij arrangementen waarbij zowel onderwijs als zorg (gemeente) betrokken zijn de bekostiging gerealiseerd wordt door dat gremium waar het zwaartepunt zich bevindt: door Berséba als het vooral onderwijsondersteuning betreft, door de gemeente als het vooral zorg betreft. De werkelijkheid ligt genuanceerder. Als het gaat om wie de regie heeft is bovenstaande juist. Er zal echter altijd sprake zijn van een gezamenlijke Pagina 11 van 12
financiering. Berséba zal zorg niet bekostigen en omgekeerd zal een gemeente dit niet doen voor de onderwijsondersteuning. Vanwege mogelijke onduidelijkheid is deze zinsnede uit de aan de inspectie van het onderwijs gestuurde ondersteuningsplan verwijderd. - bekostiging groei speciaal (basis)onderwijs De inspectie geeft in het verslag aan dat Berséba nog geen afspraken heeft gemaakt of de personeelsbekostiging bij groei in het speciaal (basis)onderwijs toereikend is. Het bestuur spreekt hierover regelmatig met de directeuren van de s(b)o-scholen. Vooralsnog is het niet nodig om hier afspraken over te maken. De afspraken over de financiering van de s(b)oscholen vindt het bestuur helder. Het bestuur van de s(b)o-school heeft daarnaast een eigen verantwoordelijkheid en loopt als zelfstandige school ook een bepaald risico. Zolang dit de bedrijfsvoering van de school niet in gevaar brengt, ligt hier geen taak voor het samenwerkingsverband. Kwaliteitszorg Terecht geeft de inspectie aan dat Berséba nog niet duidelijk heeft op welke wijze het de kwalitatieve en kwantitatieve resultaten zal volgen en de kwaliteit van ondersteuning zal borgen en ontwikkelen. Inmiddels wordt een format managementrapportage ontwikkeld, dat in de verschillende regio s gebruikt zal worden. In deze rapportage zal een koppeling gemaakt worden met de te verwachten resultaten en het toezichtkader van de inspectie. Het bestuur verwacht dat nog voor de zomervakantie 2014 duidelijk zal zijn om welke kwalitatieve en kwantitatieve aspecten het zal gaan. Geldigheidsduur toelaatbaarheidsverklaringen De inspectie vraagt helderheid over de geldigheidsduur voor de toelaatbaarheidsverklaringen. Dit zal het bestuur in de komende tijd verder uitwerken. Vanwege de veranderingen die per 1 augustus 2014 zullen plaatsvinden, hebben de beschikkingen en indicaties die nu nog worden afgegeven, een beperkte geldigheidsduur. Informeren ouders en leraren Berséba heeft de directeuren er nadrukkelijk op gewezen dat informatie voor ouders en leraren één op één doorgezet moeten worden naar desbetreffende doelgroepen. De komende tijd zal nog een folder worden verspreid onder de ouders en scholen. Pagina 12 van 12