Prevalentie en impact van symptomen bij patiënten met hartfalen NYHA III/IV in een Zuid Afrikaans ziekenhuis Ineke Lokker Project groep: M.E. Lokker MSc (NL), Dr L. Gwyther (UCT ZA), Professor R. Harding (UCT ZA), Professor A. van der Heide (NL), Dr L. van Zuylen (NL), Dr J. Riley (HFA/ESC), Professor P. Commerford (UCT ZA), Dr T. Crede(UCT ZA), Dr. P Raubenheimer (UCT ZA)
Aanleiding Hartfalen geassocieerd met hoge morbiditeit en mortaliteit 1, 2 Prognose hartfalen slechter dan de meeste vormen van kanker 3-4 In tegenstelling tot de meeste cardiovasculaire ziekten neemt de incidentie van hartfalen toe 3,5 Symptoomlast en functionele beperkingen hebben een grote impact op kwaliteit van leven 6-9 Longitudinale data en data uit Zuid Afrika ontbreekt 1 Roger et al., 2004 Eur Heart JAMA 2 McMurray et al., 2012 Eur Heart J 3 Petrie et al., 2001 Lancet 4 Gadoud et al., 2013 Palliat med 5 McMurray et al., 2002 Eur Heart J 6 Blinderman et al., 2008 J Pain Sympt Man 7 Rutledge et al., 2006 J Am Coll Cardiol 8 Bekelman et al., 2007 J Card Fail 9 Goebel et al., 2009 J Pain Sympt Man
Doel van het onderzoek Inzicht krijgen, prospectief over een periode van 6 maanden, in symptoomprevalentie, symptoomlast, kwaliteit van leven en depressie bij patienten met NYHA stadium III / IV hartfalen in een Zuid Afrikaans Ziekenhuis
Dataverzameling (patiënten en metingen) Augustus 2012 Februari April 2013 Meting 1 N=230 (232 geschikt) Meting 2 N=223 (2 lost, 5 overleden) Meting 3 N=221 (2 lost, 7 overleden) Inclusie criteria 18 jaar of ouder in staat informed consent te geven spreekt en leest Engels, Afrikaans of Xhosa bezoekt de cardiologie polikliniek of is opgenomen op de cardiologie, algemene interne of spoedeisende hulp afdelingen gediagnosticeerd met stadium III/IV NYHA hartfalen
Dataverzameling (instrumenten) Socio-demografische gegevens van de patiënt Klinische gegevens uit het patiënten dossier Memorial Symptom Assessment Scale-Short Form (MSAS-SF) Prevalentie en distress van 32 symptomen Center for epidemiologic Studies Depression Scale (CES-D) Symptomen (gevoelens en gedrag) van depressie Meting op een epidemiologisch niveau African Palliative Outcome Scale (African POS) Multidimensionaal welbevinden van patiënten The Medical Outcomes Study (MOS) Social Support Survey Sociale ondersteuning van patiënten
Socio-demografische data (n=230) Leeftijd Geslacht Opleiding Inkomen NYHA-stadium 58 jaar (18-90 jaar) 45% man 14% middelbare school afgerond 26% geen inkomen 90% III, 10% IV 12% nieuwe diagnose Eerdere ziekenhuisopnames (12 M) 1 (0-4) Contact met zorgverleners (3 M) 0 (63%), 1 (28%), 2 (10%) Comorbiditeit 2 (0-4) Karnofsky performance score 50% (20%-90%)
Medicatie gebruik (bestaande diagnose n=201) ACE inhibitors 57% Beta Blockers 47% Angiotensin receptor blockers 4% Mineralocorticoid receptor antagonists (MRA) 12% Diuretics anders dan MRA 92% Digoxine 11%
Symptomen (prevalentie en impact) 18 symptomen aanwezig bij >50% van de patiënten Benauwdheid Pijn Concentratieproblemen Vermoeidheid Gebrek aan energie Zwelling armen/benen Piekeren Gebrek aan eetlust I don t look like myself Slikproblemen Slaapproblemen Verandering van smaak Verdrietigheid Nerveusheid Problemen met seksualiteit Geïrriteerdheid Gewichtsverlies Tintelingen in handen/voeten
Symptomen (prevalentie en impact) Patienten rapporteerden gemiddeld 19 symptomen Lichamelijke symptomen Psychosociale symptomen 1) Benauwdheid (95,2%) 1) Piekeren (94,3%) 2) Vermoeidheid (93,0%) 2) Prikkelbaar (93,5%) 3) Pijn (91,3%) 3) Neerslachtigheid (93,0%) Symptomen met een hoge impact / distress (patiënten) 1) Benauwdheid (93,1%) 2) Doof gevoel/ tintelingen in handen of voeten (90,5%) 3) I don t look like myself (89,9%)
Symptomen (associaties met symptoomlast) Onafhankelijke variabelen Univariate analyse Multivariate analyse b P b P Leeftijd.010 0.666.053 0.038 Geslacht -1.391 0.061-1.177 0.101 Opleiding -.446 0.548 Inkomen -1.669 0.047-2.233 0,021 Jaren sinds diagnose -.415 0.716 Opnames in zkh (jaar) -1.530 <0,000-1.498 <0.000 Contact met zorgverl..238 0.756 Comorbiditeit -.268 0.503
Depressieve symptomen 70% vd patiënten hebben symptomen van depressie (CES-D 27) Univariate analyse (associaties met depressieve sympt. nee/ja) Acute opname Pijn Zwelling armen/benen Hypertensie Veranderde smaak Comorbiditeit Multivariate analyse 78% -- 89% p=0.040 84% -- 95% p=0.024 70% -- 87% p=0.006 62% -- 74% p=0.003 62% -- 78% p=0.022 1,4 -- 1,8 p=0.007 Comorbiditeit odds 1.582 95%CI 1.085 2.305
Discussie (1) Patiënten met NYHA stadium III/IV in Groote Schuur ziekenhuis: Rapporteren groot aantal symptomen & grote impact van die symptomen Rapporteren vaak depressieve symptomen Worden niet optimaal behandeld (medicatie en ICD) Prevalenties in deze studie zijn hoger i.v.m. eerdere studies (EU/USA) Veel symptomen die zijn gerapporteerd zijn niet-typisch voor hartfalen Kunnen samenhangen met medicatie of co-morbiditeit
Discussie (2) Hartfalen is een ziekte met een groot negatief effect op KvL 8,10,11 Voor optimale zorgverlening moet de aandacht van zorgverleners zich richten op alle aanwezige symptomen, onafhankelijk van de oorzaak van het symptoom Belangrijk om palliatieve zorg te incorporeren in hartfalen zorg 4,12 Bewustwording ten aanzien van symptomen en richtlijnen kan de kwaliteit van leven van deze patiënten verbeteren. 4 Gadoud et al., 2013 Palliat med 8 Bekelman et al., 2007 J Card Fail 10 Bekelman et al., 2009 J Gen Intern Med 11 Janssen et al., 2008 Palliat Med 12 Jaarsma et al., 2009 Eur J Heart Fail
Email: m.lokker@erasmusmc.nl