Palliatieve zorg bij COPD in onze regio. Karin Janssen-van Hemmen Jeroen Verheul
|
|
- Mathilda de Ridder
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Palliatieve zorg bij COPD in onze regio Karin Janssen-van Hemmen Jeroen Verheul
2 Inhoud Stellingen Wie zijn we? Wat is ons doel? En waarom? Wat hebben we tot nu toe gedaan? Toekomst? Antwoorden op stellingen Discussie o Graag tussentijdse vragen & opmerkingen!
3 'Patiënten met COPD willen graag in een vroeg stadium praten over de toekomst'
4 Patiënten met COPD hebben een onvoorspelbare prognose; een hospice is dus geen optie
5 Voeding- en beweeginterventies bij mensen met ernstig COPD hebben geen toegevoegde waarde
6 Consulteren van andere disciplines, b.v. maatschappelijke werk, longverpleegkundige of palliatief consulent is een belangrijke aanvulling bij multidisciplinaire samenwerking en essentieel voor goede COPD zorg
7 Tijdens een ACP- / markeringsgesprek moet altijd de behandelend arts aanwezig zijn
8 COPD is een ontluisterende ernstig(e) onderschatte ziekte
9 Een terminale COPD patiënt hoort niet in een hospice
10 Ook een terminale COPD patiënt kan gereactiveerd / gerevalideerd worden op een reactiverings / revalidatie afdeling van de ouderenzorg
11 Bij een terminale COPD patiënt / bij het verlenen van palliatieve zorg aan een COPD patiënt dient de specialist ouderengeneeskunde de hoofdbehandelaar te zijn
12 Wie zijn we? 1e lijn: o Longverpleegkundigen thuiszorg o Huisartsen 2e lijn: o Longverpleegkundigen o Medisch maatschappelijk werk o Longfunctie-analisten o Palliatief consulent o Zorgmanager o Physician assistant o Longarts
13 Wat is ons doel? Zowel bij de patiënt, naasten als bij de behandelaar bewustwording rondom de eindfase bewerkstelligen en de kwaliteit van leven in deze fase verhogen Voor patiënten met ernstig COPD een palliatief zorgplan opstellen Verminderen van het aantal ziekenhuisopnames en het verminderen van diagnostiek en lange opname periodes
14 En waarom? COPD is een van de meest voorkomende chronische ziekten met een belangrijke impact op de kwaliteit van leven en de mortaliteit. COPD is over vijf jaar in aantal de derde doodsoorzaak wereldwijd. Het gaat over een hele grote groep mensen o COPD patiënten (2011)
15 COPD, niet alleen verlaagde FEV1 Ziektelast Exacerbatie frequentie Comorbiditeit
16 COPD wordt doodsoorzaak nr 3!
17 Stijgende mortaliteit
18 Slechte prognose
19 Slechte overleving bij frequente exacerbaties
20 Slechtere overleving bij depressie Voogd et al, Ann. behav. med. (2009) 38:86 93
21 Doodgaan met/aan COPD Veel voorkomende klachten in het laatste levensjaar bij mensen met COPD: dyspnoe, vermoeidheid, hoesten, slapeloosheid, somberheid, angst en pijn Het blijkt dat de klachten niet altijd adequaat worden verlicht Palliatieve zorg voor mensen met COPD is minder goed georganiseerd dan bijvoorbeeld palliatieve zorg voor mensen met kanker, terwijl het over een aanzienlijk groep mensen gaat die uiteindelijk palliatieve zorg nodig heeft.
22 Symptomen in het laatste levensjaar bij COPD Symptomen (n=209) Aantal (Percentage) Kortademigheid 200 (98%) Hoest 163 (80%) Vermoeidheid/zwakte 195 (96%) Eetlustverlies / gewichtsverlies 166 (81%) Slaapstoornissen 160 (77%) Depressieve gevoelens 158 (77%) Angst/ paniekaanvallen 109 (53%) Pijn 147 (72%)
23 Daadwerkelijk interventie ingezet en effect daarvan Interventie gedaan op symptoom Aantal (percentage) Kortademigheid 166 (85%) Slaapstoornissen 30 (19%) Depressie 29 (18%) Angst/paniekaanvallen 18 (17%) Pijn 97 (66%) Effect interventie op symptoom (adequate controle) Kortademigheid 94 (57%) Slaapstoornissen 18 (58%) Depressie 12 (41%) Angst/paniekaanvallen 10 (56%) Pijn 21 (21%) Aantal (percentage)
24 Laatste levensfase bij COPD Zelden acuut overlijden Progressieve ziekte met langzame achteruitgang Patiënt ervaart dagelijks verlies van mogelijkheden en het toenemen van beperkingen Echter verwachtingen tav mogelijkheden en prognose zijn vaak niet reëel Tijdig bespreken van wensen en (on)mogelijkheden is belangrijk NB ook bij hulpverleners bestaan belemmeringen, cq het gebrek aan puf(f)...
25 Belemmeringen bij artsen om over palliatieve zorg te spreken
26 Wat hebben we in onze regio tot nu toe gedaan? Spiegelgesprekken met COPD patiënten Scholing ACP-gesprek ACP-brief Communicatie tussen 1e en 2e lijn Zakkaartje medicamenteus stappenplan Folder ACP-gesprek
27 Door COPD worden uw leven, maar ook uw relaties, levensvisie en dromen blijvend veranderd...
28 Spiegelgesprek Uitleg dat COPD chronische ziekte is met progressieve beperkingen en belemmeringen Hulpverleners als huisarts, longarts en anderen proberen hulp te bieden, maar merken gebrek aan goede oplossingen/verbeteringmogelijkheden De zorg die de hulpverleners bieden is niet altijd de zorg die een COPD patiënt zou willen. Belangrijke vragen aan de patiënt waren: o Wat is voor de beste zorg? Wat wil u zelf? Wat zijn uw verwachtingen? Van welke behandeling zal u voordeel hebben, en welke zullen nadelig zijn?
29 Scholing ACP-gesprek Longartsen, longverpleegkundigen, medisch maatschappelijk werk zijn geschoold binnen de Gelderse Vallei Wanneer ga je zo n gesprek aan? Hoe kun je dat het beste aanpakken?
30 Bij welke patiënt begin je, wanneer over ACP? Klinische parameters (COPD ernst, exacerbatie frequentie, IC, NIV?) Gebrek aan verbetering ondanks intensieve behandeling? Subjectieve inschatting van patiënt en familie? Subjectieve inschatting van hulpverlener? o (Magische surprise question...)
31 CBO-richtlijn Palliatieve zorg voor patiënten met COPD Er is geen gevalideerd prognostisch instrument dat predictie van overlijden bij COPD binnen 6 maanden mogelijk maakt. Level of evidence: niveau 1 A1 Coventry, Age and Ageing 2005;34: C Curtis, Eur Respir J 2008;32:
32 Prognostische markers COPD Lincolnshire criteria (niet gevalideerd), primaire indicatoren Ernst van het COPD (FEV1<30%) Frequente exacerbaties (>2 per jaar) Hospitalisatie Afname interval tussen hospitalisatie Beperkte vooruitgang na opname Minder belangrijke indicatoren o MRC= 5 o o Zuurstof afhankelijkheid Ernstige co-morbiditeit (hartfalen, pulmonale hypertensie, etc) Trueman Br J Nurs. 2011;20:635-9
33 Wat bespreek je? Inzicht in huidige en toekomstige medische situatie Mogelijke en onmogelijke behandelingen en de uitkomsten daarvan Begrip over voor- en nadelen van levensreddende handelingen zoals reanimatie en beademing Wensen ten aanzien van toekomstige behandelingen vastleggen Reflectie op verwachtingen, waarden en inzichten van een patiënt
34 Shared decision making Patiënt wordt actief betrokken in het besluitvormingsproces Transitie in arts/patiënt relatie Patiënt is meer partner Patiënt kan besluiten arts te laten beslissen, ook dat is onderdeel shared decision.
35 ACP-brief Standaard brief ontworpen Longarts maakt deze brief nadat hij met patiënt een ACP-gesprek heeft gevoerd Brief wordt opgestuurd naar alle betrokken zorgverleners: huisarts, HAP, thuiszorg, fysiotherapeut,...
36 Communicatie 1e en 2e lijn Hoe kan de eerste lijn met de tweede lijn communiceren? o Portavita? o Fax? o Mail? Hoe kan de tweede lijn met de eerste lijn communiceren? o Portavita? o Fax? o Mail? o ACP-brief
37 Wat moeten we communiceren? Suggesties?
38 Zakkaartje (medicamenteus) stappenplan Stappenplan angst en depressie bij COPD o Observeer en bespreek o Ga de oorzaak na o Niet-medicamenteuze behandeling o Medicamenteuze behandeling Stappenplan ernstige dyspnoe bij COPD o Objectiveer o Ga de oorzaak o Niet-medicamenteuze behandeling o Medicamenteuze behandeling
39 Folder ACP-gesprek Folder voor de patiënt Informatie voorafgaand aan gesprek met behandelend arts Achteraf teruglezen
40 Toekomst ACP-brief wordt na het ACP-gesprek gemaakt en opgestuurd naar patiënt, huisarts, HAP en overige 1e lijnszorgverleners Er komen betere communicatiekanalen tussen de 1e en 2e lijn
41 Stellingen COPD patiënten willen graag in een vroeg stadium praten over hun toekomst. Uit onderzoek blijkt dat ze dit graag willen, terwijl artsen vaak denken dat mensen dit niet willen. ACP verbetert het welzijn van de patient en zijn functioneren
42 Stellingen Mensen met COPD hebben een onvoorspelbare prognose; een hospice is dus geen optie Voorwaarde voor opname in een hospice, is dat er sprake moet zijn van een palliatieve fase. Terugplaatsing kan ook!
43 Stellingen Voeding- en beweeginterventies bij mensen met ernstig COPD hebben geen toegevoegde waarde Bij COPD is aandacht voor voeding en beweging erg belangrijk, ook in de palliatieve fase kan het symptomen verlichten.
44 Stellingen Consulteren van andere disciplines, b.v. maatschappelijke werk, longverpleegkundige of palliatief consulent is een belangrijke aanvulling bij multidisciplinaire samenwerking en essentieel voor goede COPD zorg Ja! Zij hebben een andere kijk op de patiënt, voeren ook andere gesprekken met ze.
45 Stellingen Tijdens een ACP-gesprek moet altijd de behandelend arts aanwezig zijn. Alle betrokken COPD hulpverleners kunnen signaleren dat een ACP gesprek nodig/noodzakelijk kan zijn. Echter de behandelend (poli)arts is diegene die met de patiënt het ACP gesprek voert, evt samen met andere betrokken disciplines
46 Stellingen COPD is een ontluisterende ernstig(e) onderschatte ziekte Ja!
47 Stellingen Een terminale COPD patiënt hoort niet in een hospice Afhankelijk van thuissituatie. Goede optie.
48 Stellingen Ook een terminale COPD patiënt kan gereactiveerd / gerevalideerd worden op een reactiverings / revalidatie afdeling van de ouderenzorg Ja. Met een multidisciplinaire aanpak kunnen ook terminale COPD patiënten nog een opleving krijgen.
49 Stellingen Bij een terminale COPD patiënt / bij het verlenen van palliatieve zorg aan een COPD patiënt dient de specialist ouderengeneeskunde de hoofdbehandelaar te zijn Nee. Dit is volledig afhankelijk van de situatie. Als de patiënt thuis is, is de huisarts hoofdbehandelaar. Ligt hij/zij in een verpleeghuis, dan zal de specialist ouderengeneeskunde hoofdbehandelaar zijn.
50 Wensen/vragen?
51 Om mee te nemen: - Zakkaartje richtlijn - Folder markeringsgesprek - Voorbeeldbrief ACP gesprek
52 Dit symposium werd mede mogelijk gemaakt door: hoofdsponsor: Hartelijk dank!
53 Dank voor uw aanwezigheid!
Palliatieve zorg bij gevorderd COPD Een uitdaging voor advance care planning. S.M. de Hosson Longarts
Palliatieve zorg bij gevorderd COPD Een uitdaging voor advance care planning S.M. de Hosson Longarts La médecine, c'est guérir parfois, soulager souvent, consoler toujours. (Ambroise Pare 1510-1590) (Geneeskundeissomsgenezen,
Nadere informatieOndersteunende en palliatieve zorg bij COPD. COP-zorg.
Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD COP-zorg www.nwz.nl Inhoud De palliatieve fase 3 Wat is COP-zorg? 3 Gang van zaken na verwijzing 5 Uw vragen 5 Notities 6 2 U heeft van uw arts gehoord dat u
Nadere informatieSymposium palliatieve zorg
Symposium palliatieve zorg Zorgmodule palliatieve zorg Markeren van de palliatieve fase Markeren van de palliatieve fase 20 oktober 2016 Angelie van de Crommert Karin van Veen Als ik sterven zal. Claudia
Nadere informatieCOP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong
COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg Hein Visser, Mira Jong Wie, wat, waar is COP zorg COP zorg: consultteam ondersteunende en palliatief zorg Nurse based team: verpleegkundig specialisten
Nadere informatieCOPD en Palliatieve Zorg
Een logisch sluitstuk van de keten Lucyl Verhoeven Longverpleegkundige Nurse Practitioner i.o. Thebe Mick Raeven Medisch coördinator Palliatief Netwerk Midden-Brabant COPD is dodelijk Bij mensen met COPD
Nadere informatiePalliatieve zorg aan kwetsbare ouderen
Palliatieve zorg aan kwetsbare ouderen Interactieve workshop over kaders van palliatieve zorg aan kwetsbare ouderen. Niek Olde Bijvank Specialist ouderengeneeskunde, tevens kaderarts Palliatieve Zorg,
Nadere informatieKwaliteit van leven bij COPD
Kwaliteit van leven bij COPD Wat bespreekt u met uw longarts? M.J. Rijneveld, longarts Langeland Ziekenhuis Wat gaan we bespreken? Wat is COPD? Wat is kwaliteit van leven? Wat is palliatieve zorg? Symptomen
Nadere informatieSANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni Scharnierconsult. Uitgangspunt
SANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni 2012 Scharnierconsult, ziektelast en persoonlijk behandelplan Marion Teunissen en Rudy Bakker Werkgroep COPD Synchroon Scharnierconsult
Nadere informatieHET NUT VAN WILSVERKLARINGEN
HET NUT VAN WILSVERKLARINGEN IN RELATIE TOT PALLIATIEVE ZORG BIJ LONGFIBROSE Frank Schaapsmeerders, Specialist Ouderengeneeskunde en SCEN-arts Landelijke bijeenkomst Longfibrose Patiëntenvereniging, Nijkerk
Nadere informatiePalliatieve zorg bij copd. Minisymposium 22 maart 2012
Palliatieve zorg bij copd Minisymposium 22 maart 2012 Palliatieve zorg Hans Timmer, longarts ZGT Caroline Braam, huisarts Hengelo PALLIATIEVE ZORG CASUS 75-jarige terminale COPD-patient Mantelzorger valt
Nadere informatieSamenvatting Richtlijn Palliatieve zorg voor mensen met COPD
Samenvatting Richtlijn Palliatieve zorg voor mensen met COPD 1 Samenvatting Richtlijn Palliatieve zorg voor mensen met COPD Initiatief: Long Alliantie Nederland Organisatie: Kwaliteitsinstituut voor de
Nadere informatieCOPD en hartfalen in de palliatieve fase
COPD en hartfalen in de palliatieve fase Manon Boddaert Arts palliatieve geneeskunde Bardo en Spaarne Ziekenhuis Antoon van Dijck Kwaliteit van leven Verloop COPD en hartfalen Markering palliatieve fase
Nadere informatieSymposium netwerken Palliatieve zorg. Een mooie dood. Workshop door Anne Bot en Marina van Gaans. Transmurale zorg nu en wensen voor de toekomst
Transmurale zorg nu en wensen voor de toekomst Symposium netwerken Palliatieve zorg Een mooie dood Workshop door Anne Bot en Marina van Gaans 12-02-2019 COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve
Nadere informatieTijdige gezamenlijke besluitvorming over zorg in de laatste levensfase (ACP én SDM)
Tijdige gezamenlijke besluitvorming over zorg in de laatste levensfase (ACP én SDM) Workshop 3 (zaal C5) Hartelijk welkom! Wij zijn: Hartelijk welkom! Brenda Ott, huisarts en kaderhuisarts ouderengeneeskunde
Nadere informatieOndersteunende en palliatieve zorg
Algemeen Ondersteunende en palliatieve zorg www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG048 / Ondersteunende en palliatieve zorg / 24-05-2018 2 Ondersteunende
Nadere informatiethuiszorg in de standaardzorg voor
Tijdige integratie van palliatieve thuiszorg in de standaardzorg voor mensen met ernstige COPD Charlotte Scheerens 10 meest voorkomende doodsoorzaken 2008 Mortaliteit COPD/100 000 inwoners, 2011 België
Nadere informatiegoede zorg voor mensen met ernstig hartfalen
IKNL, lid van coöperatie Palliatieve Zorg Nederland (PZNL) goede zorg voor mensen met ernstig hartfalen Informatie voor mensen met hartfalen die palliatieve zorg krijgen of daar binnenkort voor in aanmerking
Nadere informatieZou het u verbazen als deze patiënt over een jaar nog leeft?
Zou het u verbazen als deze patiënt over een jaar nog leeft? Het belang van een integraal anticiperend beleid 22 maart 2012 Bernardina Wanrooij Huisarts, consulent palliatieve zorg AMC Palliatieve zorg
Nadere informatieworkshop besluitvorming in de palliatieve fase
workshop besluitvorming in de palliatieve fase Alexander de Graeff, internist-oncoloog UMC Utrecht, hospice-arts Demeter Marjolein van Meggelen, oncologieverpleegkundige Aveant Consulenten PalliatieTeam
Nadere informatieKNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden
KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden L.Paulides, huisarts S.Vollenberg, maatschappelijk werk JBZ T.Smilde, Internist oncoloog Margot Verkuylen, specialist ouderengnk voorzitter 07 November
Nadere informatieDe RTA COPD juni 2012. De RTA de achtergrond 6-7-2012. Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand
De RTA COPD juni 2012 Afspraken tussen huisartsen en longartsen in de regio Noord Brabant Noord Oost De RTA de achtergrond Gebaseerd op de LTA De oude RTA de versie uit 2006 De nieuwe zorgstandaard COPD
Nadere informatieSAMEN STERK VOOR PALLIATIEVE ZORG
SAMEN STERK VOOR PALLIATIEVE ZORG Wie wij zijn Ton van Oosten gespecialiseerd hartfalenverpleegkundige Sandra van Soesbergen gespecialiseerd longverpleegkundige Gespecialiseerd verpleegkundige Omring Doel:
Nadere informatiePalliatieve zorg bij COPD
Palliatieve zorg bij COPD Joke Hes Longverpleegkundige Palliatieve zorg bij COPD 26/06/2014 Joke Hes Inhoud presentatie Welkom Wat is COPD Wanneer is er sprake van palliatieve zorg bij COPD Ziektelast
Nadere informatieHet PaTz project Een andere focus op palliatieve zorg. Dr. Bart Schweitzer, huisarts, projectleider
Het PaTz project Een andere focus op palliatieve zorg Dr. Bart Schweitzer, huisarts, projectleider Palliatieve thuiszorg in het nieuws In deze presentatie: 1. Palliatieve zorg in de 21 e eeuw, de stand
Nadere informatiePalliatieve zorg bij COPD. W a l t e r v a n L i t s e n b u r g V S L o n g g e n e e s k u n d e O n c o l o g i e d a g e n
Palliatieve zorg bij COPD W a l t e r v a n L i t s e n b u r g V S L o n g g e n e e s k u n d e O n c o l o g i e d a g e n 1 6-11- 2016 AGENDA Verwachtingen Uitgangspunten COPD en palliatieve fase Het
Nadere informatieRICHTLIJN PALLIATIEVE ZORG VOOR MENSEN MET COPD. Nathalie Gerritsen Longarts ASZ
RICHTLIJN PALLIATIEVE ZORG VOOR MENSEN MET COPD Nathalie Gerritsen Longarts ASZ DEELNEMENDE VERENIGINGEN EN INSTANTIES: / - Inleiding COPD veel voorkomende chronische ziekte Belangrijke impact op kwaliteit
Nadere informatiebenoemen en adequate behandeling instellen een exacerbatie-management-plan op maat de ernst van een exacerbatie COPD kunnen
de ernst van een exacerbatie COPD kunnen benoemen en adequate behandeling instellen een exacerbatie-management-plan op maat kunnen maken met de COPD-patiënt wat wordt er verstaan onder een (acute) exacerbatie
Nadere informatieVan ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd
Van ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd 15-04-2015 Wie staat er centraal? Pad van een nieuwe COPD-patiënt Diagnostiek Scharnierconsult Intensieve
Nadere informatieVoorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma
Voorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma Veel praktijken weten het expertteam te vinden wanneer zij specialistische vragen hebben met betrekking tot de behandeling van een patiënt met Diabetes
Nadere informatie17-1-2013. De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme / computer programma Het onderzoek
Patiënt-empowerment; het individueel zorgplan en de ziektelastmeter bij COPD Onno van Schayck CAHAG 7e conferentie Utrecht, 24 januari 2013 Inhoud De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme
Nadere informatieEen Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ
Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ De praktijk van palliatieve zorg huisartspraktijk Mw van Z,
Nadere informatieStichting Gezond Monnickendam. Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA
Stichting Gezond Monnickendam Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA Casefinding door HA (huisarts), PA (praktijkassistent) en apotheek Signalerende rol PA, bij: o langdurige of recidiverende luchtwegklachten
Nadere informatiePalliatieve Zorg. Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra. Verpleegkundigen Palliatieve Zorg
Palliatieve Zorg Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra Verpleegkundigen Palliatieve Zorg Wat is het belangrijkste speerpunt van palliatieve zorg? A Genezing B Kwaliteit van leven C Stervensbegeleiding
Nadere informatieVier kernvragen in de palliatieve zorg:
Palliatieve thuiszorg in het nieuws In deze presentatie: 1. Palliatieve zorg in de 21 e eeuw, de stand van zaken Het PaTz project Een andere focus op palliatieve zorg 2. Het PaTz project in de praktijk
Nadere informatiePalliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018
Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018 Disclosure belangen Lia Middeljans (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieDe Zorgmodule Palliatieve Zorg
De Zorgmodule Palliatieve Zorg - wat betekent dit voor de professional en zijn werkveld?- 2e regionale symposium palliatieve zorg s Hertogenbosch, 2 oktober 2014 Drs. Jaap R.G. Gootjes Alg. directeur /
Nadere informatieOPNAME IN EEN COPD ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND
OPNAME IN EEN COPD ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Welkom in het Vlietland ziekenhuis en op afdeling longgeneeskunde. U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde omdat uw klachten van de COPD
Nadere informatieUnit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU)
Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU) Afdeling 3.37 interne geneeskunde Locatie Veldhoven Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding U bent of wordt opgenomen op de unit voor palliatieve
Nadere informatieAls genezing niet meer mogelijk is
Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als
Nadere informatieRichtlijn palliatieve zorg bij COPD
Richtlijn palliatieve zorg bij COPD Heleen Nederveen: palliatief verpleegkundige Maasstadziekenhuis Lolkje Roos: palliatief verpleegkundige hospice Cadenza / Laurens Levina Oosterom: longverpleegkundige
Nadere informatieRegionaal ketenzorg protocol COPD
Bijlage 1. Regionaal Ketenzorgprotocol Titel Regionaal ketenzorg protocol Verwijzing naar formulier Verwijzing naar protocol Protocol case finding Kwaliteitsbeleid Zorggroep Privacyreglement Zorggroep
Nadere informatieAdvanced care planning en palliatieve zorg bij COPD. Petra Wielders en Willemien Thijs
Advanced care planning en palliatieve zorg bij COPD Petra Wielders en Willemien Thijs Disclosure belangen sprekers Petra Wielders en Willemien Thijs GEEN Introductie Bespreken de volgende onderwerpen met
Nadere informatieSander de Hosson WZA 5/10/2016
Sander de Hosson WZA 5/10/2016 Palliatieve Zorg bij COPD S.M. De Hosson Longarts https://www.youtube.com/watch?v=cddwvj_ q-o8&t=74s Dame Cicely Saunders 1967 1985 Christopher s Hospice Dyspneu Benauwdheid
Nadere informatieDUODAGEN NWU 24-25 november. Roel Wennekes Jelmer Haanstra Jouke Hanje
DUODAGEN NWU 24-25 november Roel Wennekes Jelmer Haanstra Jouke Hanje Ketenzorg COPD Inleiding Protocol Voorbereiding op DBC Voorbeeld opzet Pauze Spirometrie blazen Spirometrie beoordelen Inleiding Overheid
Nadere informatieAdvanced care planning. Ketenzorg Arnhem
Advanced care planning Advance Care planning = Vroegtijdige zorg planning Continu proces van gesprekken over: Levensdoelen en wensen, hoe zorg daarbij past; Eventuele reanimatie; Opties voor palliatieve
Nadere informatieKeten Palliatieve Zorg
Keten Palliatieve Zorg Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg begint wanneer iemand te horen heeft gekregen dat hij/zij ongeneeslijk ziek is en behandeling niet meer mogelijk is. Dat is een harde boodschap
Nadere informatieWerkafspraken huisartsen longartsen Maasziekenhuis januari 2016
Werkafspraken huisartsen longartsen Maasziekenhuis januari 2016 Inleiding: Deze regionale afspraak is een vernieuwde versie van de afspraken uit het handboek COPD gebaseerd op de zorgstandaard COPD 2013,
Nadere informatieSymptomen bij hartfalen 24 november M. Aertsen Verpleegkundig specialist hartfalen Diakonessenhuis Utrecht/Zeist
Symptomen bij hartfalen 24 november 2017 M. Aertsen Verpleegkundig specialist hartfalen Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Hartfalen Hartfalen is een complex van klachten en verschijnselen bij een structurele
Nadere informatieZorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam
Zorgpad Stervensfase Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Herkenning stervensfase Inhoud van Zorgpad Stervensfase Onderzoeksresultaten Zorgpad
Nadere informatiestatus meting in Ketenzorgproject COPD regio Dordrecht
http://www.torito.nl/agenda/http://www.torito.nl/agenda/health status meting in Ketenzorgproject COPD regio Dordrecht Artikel Caravisie / augustus N. de Graaf, verpleegkundig specialist longziekten; R.
Nadere informatieWat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts
Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts Oude situatie Referenties dateren uit de jaren 50-60 Groep mijnwerkers en staalarbeiders (ECCS) Vrouwen niet als referentie geïncludeerd (globaal
Nadere informatieQ1 Wat is uw specialistische registratie?
Q1 Wat is uw specialistische registratie? Beantwoord: 189 Overgeslagen: 0 Cardioloog 2,65% Consulent palliatieve... Diëtist 22,22% Fysiotherapeut Geestelijk verzorger 1,59% Geriater 0,53% Huisarts 5,29%
Nadere informatieen de rol van palliatieve zorg
en de rol van palliatieve zorg 16 februari 2017 Marleen Hout-Korevaar Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts palliatieve zorg Enkele casus vooraf Ontwikkeling euthanasie debat Euthanasiewet in 2002 In
Nadere informatieEen inleiding in palliatieve zorg Maureen Bijkerk
Een inleiding in palliatieve zorg 15-06-2017 Maureen Bijkerk Zomaar wat termen De palliatieve fase Palliatieve zorg Stervensfase Warme zorg Palliatief terminale zorg Terminale fase Laatste levensfase
Nadere informatieAls je weet dat je niet meer beter wordt. Palliatieve zorg
00 Als je weet dat je niet meer beter wordt Palliatieve zorg Het is moeilijk voor u en uw naasten om te horen dat u niet meer beter wordt. Er is geen genezing meer mogelijk voor uw ziekte. Maar er is nog
Nadere informatiePatienten met COPD in de palliatieve fase. Dr Martin Boeree Longarts en Medisch Directeur UMC St Radboud, Nijmegen ULC Dekkerswald, Groesbeek
Patienten met COPD in de palliatieve fase Dr Martin Boeree Longarts en Medisch Directeur UMC St Radboud, Nijmegen ULC Dekkerswald, Groesbeek Dekkerswald wat doen we Ik zit hier niet als expert, maar als
Nadere informatieIndeling presentatie
Gho-Go COPD ketenzorg avond 10 september 2013 Norbert IJkelenstam Kaderhuisarts astma/copd 1 Indeling presentatie Aandachtspunten vanuit spiegelinformatie 2013 Het begrip ziektelast en de COPD ziektelastmeter
Nadere informatieDyspneu. Nieuwe richtlijn, december
1 Dyspneu Nieuwe richtlijn, december 2015 http://www.pallialine.nl/dyspneu-in-de-palliatieve-fase Drs. A.M. Karsch Anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Consulent PTMN 1 maart 2016 Richtlijn in 10
Nadere informatieSignalering in de palliatieve fase
Signalering in de palliatieve fase JEANET VAN NOORD VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST PAT LUMC CONSULENT EN COÖRDINATOR CTPZ HM Rol van verzorgende Opmerken van verandering bij de zorgvrager In kaart brengen
Nadere informatieBespreken van prognose en einde van het leven op hartfalenpoli s in Zweden en Nederland
Bespreken van prognose en einde van het leven op hartfalenpoli s in Zweden en Nederland Martje van der Wal m.h.l.van.der.wal@umcg.nl Achtergrond Behandeling van (systolisch) hartfalen verbeterd Medicatie
Nadere informatieStichting Gezond Monnickendam Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA
Stichting Gezond Monnickendam Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA Casefinding door PA en HA Signalerende rol PA, bij: o langdurige of recidiverende luchtwegklachten ( 2 x per jaar), én o roken of
Nadere informatieDiscussiebijeenkomst WAT KOM JE TEGEN BIJ EEN COPD PATIËNT MET ERNSTIGE ZIEKTELAST
Discussiebijeenkomst WAT KOM JE TEGEN BIJ EEN COPD PATIËNT MET ERNSTIGE ZIEKTELAST Vrijdag 23 september 2016 Toelichting PAO Heyendael organiseert in samenwerking met Universitair Centrum Chronische Ziekten
Nadere informatiePalliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering
Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering In deze presentatie Palliatieve zorg bij Stichting Prisma Definitie van palliatieve zorg Kenmerken van de palliatieve
Nadere informatiePalliatieve zorg. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden
Palliatieve zorg Ondersteuning als genezing niet meer mogelijk is Informatie voor patiënten F1023-1163 oktober 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan
Nadere informatieHoe/Lang zullen we leven?! Het zgn codebeleid. Vrijdag 7 juni 2013 Gerard Innemee, mma
Hoe/Lang zullen we leven?! Het zgn codebeleid Vrijdag 7 juni 2013 Gerard Innemee, mma Inhoudsopgave Aanleiding Kosten in de zorg KNMG Hoe doen wij het? Discussie Medisch Contact, 10 juni 2011 Van Engelen,
Nadere informatieRICHTLIJN PALLIATIEVE ZORG bij COPD
RICHTLIJN PALLIATIEVE ZORG bij COPD Versie 10-5-2012 INHOUD pagina Wat verstaan we onder palliatieve fase 2 Waarom een palliatief COPD team? 3 Samenstelling palliatief COPD team en kernteam 4 Taken palliatief
Nadere informatieGoede zorg rondom het levenseinde. De rol van de opleidingen Frank Smeenk, longarts Catharina ziekenhuis
Goede zorg rondom het levenseinde De rol van de opleidingen Frank Smeenk, longarts Catharina ziekenhuis Overzicht Inleiding Opleiding 2000 heden Huidige ontwikkeling opleidingen Overzicht Inleiding Opleiding
Nadere informatieHospital at Home. informatiefolder. Universitair Centrum Ouderengeneeskunde. Hospital at Home
Hospital at Home informatiefolder Hospital at Home Universitair Centrum Ouderengeneeskunde Achtergrondinformatie De meeste mensen met dementie wonen thuis, ook als zij zorg nodig hebben. Deze zorg wordt
Nadere informatieZorg in de laatste levensfase. Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC
Zorg in de laatste levensfase Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Verschillen Nederland buitenland Palliatieve zorg is geen specialisme Palliatieve zorg is in principe
Nadere informatieIntensieve Zorgafdeling de Hazelaar
Intensieve Zorgafdeling de Hazelaar 2 Doelstelling Het doel van het project is om patiënten die vallen binnen de doelgroep zo spoedig mogelijk weer naar de - of een thuissituatie te laten terugkeren of
Nadere informatiePraten over behandelwensen en -grenzen
Praten over behandelwensen en -grenzen Praten over behandelwensen en -grenzen Informatie voor patiënten en familie Inleiding Als patiënt komt u in het UMC Utrecht met een bepaalde behandelwens. Meestal
Nadere informatieLeerdoelen. Advance care planning. Rol ACP in besluitvorming. Health and Retirement study
Advance care planning: voorbereiden op een onzekere toekomst Dr. Daisy J.A. Janssen Specialist ouderengeneeskunde Kaderarts palliatieve zorg Leerdoelen Na deze lezing: Kent u de definitie van advance care
Nadere informatieStart bijeenkomst Netwerkzorg COPD Waterland. 15 december 2010 Kees van der Plas Hetty Cox, kaderhuisarts Astma/ COPD
Start bijeenkomst Netwerkzorg COPD Waterland 15 december 2010 Kees van der Plas Hetty Cox, kaderhuisarts Astma/ COPD NETWERZORG COPD WATERLAND COPD in de volle breedte Startbijeenkomst 15 december 2010
Nadere informatieOPNAME IN EEN ASTMA ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND
OPNAME IN EEN ASTMA ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Welkom op de afdeling longgeneeskunde. U bent opgenomen op deze afdeling omdat uw klachten van uw astma onverwacht erger zijn geworden. Vaak is
Nadere informatiePalliatieve zorg in ontwikkeling
Palliatieve zorg in ontwikkeling Wim van Boerdonk Gertie van Gemert Marleen van Casteren Voor een warm thuis Programma Project: verbeteren stervensfase in Kalorama Inhoud: zorg in de stervensfase 1 Verbeteren
Nadere informatieU bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd.
COPD zorgpad U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd. In deze folder vindt u informatie over het COPD-zorgpad.
Nadere informatieContinue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou
Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013 Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde/docent Wat is het? Probeer te verwoorden wat volgens jou palliatieve sedatie is PALLIATIEVE SEDATIE
Nadere informatieZorgpad Stervensfase
Zorgpad Stervensfase de laatste stand van zaken Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Belang markering stervensfase Zorgpad Stervensfase Nieuwe
Nadere informatiePalliatieve zorg in het ZGT
30 oktober 2014 Mw. Dr. I.M. Oving Internist-Oncoloog Palliatieve zorg in het ZGT Op het juiste moment en de juiste plaats Namens het palliatief consult team Palliatieve zorg, op het juiste moment en de
Nadere informatieAdvance care planning Laatste stand van zaken palliatieve zorg. Karin van der Rijt Hoogleraar palliatieve oncologische zorg
Advance care planning Laatste stand van zaken palliatieve zorg Karin van der Rijt Hoogleraar palliatieve oncologische zorg Advance care planning Open communicatie met patiënt en naasten over: Situatie
Nadere informatieAdvance Care Planning
Advance Care Planning 23 maart 2017 Gea Antonides, specialist ouderengeneeskunde, Beweging3.0 Marieke de Korte, praktijkverpleegkundige en coördinator zorgprogramma ouderenzorg HE Zorg Inhoud netwerkbijeenkomst
Nadere informatieDeze cursus wordt in 2014 gehouden op donderdag 20 maart in de Aristo zalen in Amsterdam en op dinsdag 15 april in de Nieuwe Buitensociëteit in Zwolle
Cursus Astma &COPD voor praktijkondersteuners en huisartsen 2014 Deze cursus wordt in 2014 gehouden op donderdag 20 maart in de Aristo zalen in Amsterdam en op dinsdag 15 april in de Nieuwe Buitensociëteit
Nadere informatieScen. Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen
Scen Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen inhoud Inleiding Getallen Zorgvuldigheidscriteria Valkuilen Euthanasie versus palliatieve sedatie De scenarts S: staat voor steun: informatie,
Nadere informatieOpname in verband met toename COPD-klachten
Longziekten Opname in verband met toename COPD-klachten i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U bent opgenomen op verpleegafdeling A1/B1 (Longziekten) of verpleegafdeling N0 (Acute Opname
Nadere informatieShared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt
Shared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt Karen Keijsers klinisch geriater, klinisch farmacoloog 3 fasen van Shared Decision Making 1. Choice talk Uitwisselen van informatie,
Nadere informatieZiektelastmeter: adviezen eerstelijn
nee, nooit gerookt U rookt niet. Heel goed! Voor COPD- patiënten is het van groot belang om niet te roken. roken exacerbaties Voorheen ja en gemotiveerd om te stoppen Ja, niet gemotiveerd om te stoppen
Nadere informatie1. Vragenlijst hulpverleners voor overlijden palliatieve eenheid, palliatief supportteam en mobiele thuisequipe Over de patiënt
1. Vragenlijst hulpverleners voor overlijden palliatieve eenheid, palliatief supportteam en mobiele thuisequipe Over de patiënt Leeftijd Geslacht Diagnose Vragenlijst hulpverlener voor overlijden vraag
Nadere informatieIndeling presentatie
Gho-Go COPD terugkomdag COPD ketenzorg 7 oktober 2014 Norbert IJkelenstam Kaderhuisarts astma/copd 1 Indeling presentatie Aandachtspunten vanuit spiegelinformatie 2014 De nieuwe NHG COPD standaard 2015
Nadere informatieWilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Goede zorg bij COPD
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Goede zorg bij COPD z Goede zorg bij COPD 1 Er is vastgesteld dat u COPD hebt. In deze brochure staat welke zorg u kunt verwachten
Nadere informatiePalliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis
Palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis LOOV, 4 november 2014 Ingrid van Asseldonk Verpleegkundig specialist palliatieve zorg Programmaleider palliatieve zorg Consulent palliatieve zorg IKNL Elkerliek
Nadere informatieLandelijk transmuraal zorgpad COPD
Landelijk transmuraal zorgpad COPD Prof. Huib Kerstjens Hoofd Afd. Longziekten en Tuberculose Universitair Medisch Centrum Groningen Co-voorzitter Landelijk Transmuraal Zorgpad COPD Symposium Van wens
Nadere informatieHet beloop van dementie in het verpleeghuis
Home no. 3 Juni 2017 Eerdere edities Verenso.nl Het beloop van dementie in het verpleeghuis Palliatief beleid inzetten vanaf opname? Eefje Sizoo redactie@verenso.nl Het is een zonnige dag deze 10 april.
Nadere informatieVroeg begonnen, veel gewonnen!
Vroeg begonnen, veel gewonnen! Transmuraal zorgpad voor palliatieve patiënten Liesbeth Struik Verpleegkundig specialist Carolien Hoogstede Adjunct bestuurssecretaris Aanleiding Praktijk ervaringen: heropnames,
Nadere informatieRegionale transmurale afspraken bij ketenzorg COPD. Regio Midden Kennemerland
Regionale transmurale afspraken bij ketenzorg COPD in Regio Midden Kennemerland Inhoudsopgave pag. 1. Inleiding 2 2. Uitgangspunten 3 3. Consultatie en verwijzing 4 4. Ketenzorg en hoofdbehandelaarschap
Nadere informatieBeweegprogramma voor mensen met COPD
Beweegprogramma voor mensen met COPD In deze folder geven wij u meer informatie over ons beweegprogramma dat speciaal ontwikkeld is voor mensen met COPD. Waarom bewegen? Als COPD patiënt heeft u problemen
Nadere informatieVersie augustus Zorgprotocol COPD
Versie augustus 2018 Zorgprotocol COPD Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Inclusiecriteria... 4 3. Uitvoering zorg... 5 3.1 Nieuwe COPD-patiënt (na stellen diagnose)... 5 3.2 Bekende COPD-patiënt (follow-up)...
Nadere informatieHeeft u één of meerdere langdurige of chronische ziektes (bijvoorbeeld suikerziekte, hoge bloeddruk, reuma, longziekte of kanker)?
Vragenlijst Gezondheid gaat over lichamelijk maar ook psychisch en sociaal welbevinden. Deze vragenlijst is bedoeld om een beeld te krijgen van uw behoefte aan zorg op psychisch, lichamelijk en sociaal
Nadere informatieSpiegelavond Medrie-Flevoland. 22 mei Folkert Allema, kaderarts astma-copd
Spiegelavond Medrie-Flevoland 22 mei 2019 Folkert Allema, kaderarts astma-copd Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieLandelijk Transmuraal Zorgpad COPD longaanval met ziekenhuisopname. Lidewij Sekhuis Projectleider LAN
Landelijk Transmuraal Zorgpad COPD longaanval met ziekenhuisopname Lidewij Sekhuis Projectleider LAN Wie is de LAN? Federatieve vereniging Bundelen van krachten Zorg voor patiënten met chronische longziekten
Nadere informatie1.Inleiding Doelgroep: met wie wordt het gesprek gevoerd Rollen en verantwoordelijkheden... 5
Inhoud 1.Inleiding... 3 2. Doelgroep: met wie wordt het gesprek gevoerd... 4 3. Rollen en verantwoordelijkheden... 5 4. Verslaglegging Afspraken rondom het levenseinde... 9 5. Overdracht afspraken behandelbeleid-/beperkingen...
Nadere informatie