Symptomen in de Palliatieve Fase

Transcriptie

1 Symptomen in de Palliatieve Fase Internationale dag Palliatieve zorg Limburg 2015 Marieke van den Beuken- van Everdingen

2

3

4 36 symptomen die bij > 10% voorkomen vermoeidheid obstipatie snelle verzadiging cognitieve problemen pijn zorgen maken smaak verandering slikklachten gebrek aan energie slapeloosheid stomatitis bloedingen zwakte dyspneu braken neurologische symptomen eetlust misselijkheid duizeligheid heesheid nervositeit angst oedeem huidproblemen gewicht irritatie blaasproblemen diarree droge mond winderigheid licht in het hoofd jeuk depressie hoest verwardheid hik

5 Prevalentie symptomen symptoom Prevalentie (%) Vermoeidheid 74 Pijn 71 Geen eetlust 53 Depressie 39 Obstipatie 37 Slapeloosheid 36 Dyspneu 35 Misselijkheid 31 Angst 30 Verwardheid 16 S Teunissen 2007 Jul;34(1):94-104

6 Prevalentie symptomen Symptoom Prevalentie (%) Prevalentie laatste 2 weken (%) Vermoeidheid Pijn Geen eetlust Depressie Obstipatie Slapeloosheid Dyspneu Misselijkheid Angst Verwardheid S Teunissen 2007 Jul;34(1):94-104

7 Prevalentie symptomen Symptoom Prevalentie (%) Prevalentie laatste 2 weken (%) Vermoeidheid Pijn Geen eetlust Depressie Obstipatie Slapeloosheid Dyspneu Misselijkheid Angst Verwardheid S Teunissen 2007 Jul;34(1):94-104

8 Prevalentie symptomen Symptoom Prevalentie (%) Prevalentie laatste 2 weken (%) Prevalentie ouderen (%) Vermoeidheid Pijn Geen eetlust Depressie Obstipatie Slapeloosheid Dyspneu Misselijkheid Angst Verwardheid Van Lancker JPSM 2014 jan;47(1): / S Teunissen JPSM 2007 Jul;34(1):94-104

9 0900 PALLIUM ma-vr za-zo

10 Consultatie: Symptomen (%) Angst Anorexie Ascites Benauwdheid Decubitis Hoesten Ileus Jeuk Lymfe oedeem Misselijkheid Mondproblemen Obstipatie/diarree Pijn Slaapproblemen Slikproblemen Somber Sufheid Vermoeidheid Verwardheid Anders 3,45 2,75 1,03 3,20 2,90 1,59 1,97 1,41 3,78 9,41 4,76 5,01 1,87 1,87 7,96 14,79 13,04 16,24 21,60 45,14 3,35 1,31 0,56 0,18 0,05 0,02 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 10,06 1 symptoom 2 symptomen 3 symptomen 4 symptomen 5 symptomen 29,16 55,31 6 symptomen 7 symptomen 8 symptomen 11 symptomen

11 Consultatie: Ziektebeelden(%) Percentage diagnose patiënt tijdens consult 1% 1% 1% 8% 3% 4% Kanker Hartfalen COPD CVA Dementie Anders Onbekend 82%

12 Verschillen per diagnosegroep Anders Angst Anorexie Ascites Benauwdheid Decubitis Hoesten Ileus Jeuk Lymfe oedeem Misselijkheid Mondproblemen Obstipatie/diar Pijn Slaapproblemen Slikproblemen Somber Sufheid Vermoeidheid Verwardheid Kanker Anders Angst Anorexie Ascites Benauwdheid Decubitis Hoesten Ileus Jeuk Lymfe oedeem Misselijkheid Mondproble Obstipatie/di Pijn Slaapproble Slikproblemen Somber Sufheid Vermoeidheid Verwardheid COPD Anders Angst Anorexie Ascites Benauwdheid Decubitis Hoesten Ileus Jeuk Lymfe oedeem Misselijkheid Mondproble Obstipatie/dia Pijn Slaapproblem Slikproblemen Somber Sufheid Vermoeidheid Verwardheid Hartfalen Anders Angst Anorexie Ascites Benauwdheid Decubitis Hoesten Ileus Jeuk Lymfe oedeem Misselijkheid Mondproblem Obstipatie/dia Pijn Slaapproblemen Slikproblemen Somber Sufheid Vermoeidheid Verwardheid CVA Anders Angst Anorexie Ascites Benauwdheid Decubitis Hoesten Ileus Jeuk Lymfe oedeem Misselijkheid Mondproble Obstipatie/di Pijn Slaapproble Slikproblemen Somber Sufheid Vermoeidheid Verwardheid Dementie

13 Waar hebben palliatieve ptn nog meer last van? Michael McNeil, JPSM 2015, online sept.

14

15 Patiënten in de palliatieve fase ervaren zeer veel symptomen

16 Prevalentie van pijn bij ptn met kanker Stadium % pijn (CI) Matig ernstig % n alle 49 (CI 35-63) genezen 41 (CI 35-47) tijdens behandeling 55 (CI 46-64) palliatief 66 (CI 58-74)

17 Geen vooruitgang in 40 jaar? Zelfde patiënten? Kunnen we niet beter? Adequate middelen? Barrières?

18 Proportion of studies Afgelopen 10 jaar: Wetenschappelijke artikelen +35% Goede kwaliteit 34% 55% Methodological quality score (points) Geïncludeerde patiënten 20,000 68,000

19 Wat ging goed? Special interest group Fact sheets pijn bij kanker on Wikipedia Twitter chats over kanker pijn mg ME per capita

20 Wat ging goed? 32% onderbehandeling MAAR 1/3 negatieve PMI Predictoren - in opzet curatieve antikanker behandeling - geen gevorderde ziekte - betere performance status - behoren tot een minderheid

21 Kunnen we niet beter? Hoeksteen = WHO pijn ladder

22 Kunnen we niet beter? WHO PIJNLADDER WHO-3-step-ladder: Adequate pijnverlichting % Ventafridda 1987, Walker 1988, Zech 1995 Systematische review % Ferreira 2005 EAPC: essentieel Caraceni 2012

23 MAAR EAPC There is a shocking lack of evidence to support clinical practice and guidelines at the present time Therefore recommendations in practice guidelines are frequently based on expert consensus

24 Barrières System Professionals Patients Gebrek aan: Opioïden Tijd Materiaal Kwon J Clin Onc 2014;32(16):1727

25 Systeem Beschikbaarheid opioïden (niet NL, België) Wie is verantwoordelijk Frequentie contacten

26 Barrières System Professionals Patients Gebrek aan: Opioïden Tijd Materiaal Onvoldoende screening Gebrek aan kennis Onderschatting van de impact Angst voor opioïden/ tolerantie /verslaving Kwon J Clin Onc 2014;32(16):1727

27 Zorgverleners 1. Geen consequente metingen 57-76% 2015 NL: 23% pijnmeting 15% aspecifiek 62% niets! Te Boveldt Pain Pract 2015 Apr;15(4):364-70

28 IMPACT Nienke te Boveldt Pain Physician 2013; 16:

29 Zorgverleners 2. Misvattingen over bijwerkingen 23-61%

30 Misvattingen over bijwerkingen Zorgen verslaving 50% Zorgen tolerantie 20-25% Pijn onvermijdelijk 20-30% Wachten tot laatste fase 31% Doorbraakmedicatie 74% Von Roenn, Rawal, Elliott, Fife, de Rond

31 Zorgverleners 3. Onvoldoende kennis 23-54% 2015 NL: vlg richtlijn % NL: Θ PMI 42% - 65% Support Care Cancer2015 May;23(5):

32 Barrières System Professionals Patients Gebrek aan: Opioïden Tijd Materiaal Onvoldoende screening Gebrek aan kennis Onderschatting van de impact Angst voor opioïden/ tolerantie /verslaving Niet zeggen Niet nemen Kosten Kwon J Clin Onc 2014;32(16):1727

33 Patiënten Niet zeggen Niet nemen Niet lastig zijn Afleiden van behandeling Hoort erbij Bang voor progressie Kan niets aan gebeuren Verslaving Tolerantie Slecht voor het lijf

34 Patiënten Therapietrouw: alle pijnstillers 40-67% around the clock 59-91% as needed 17-27%

35 Droge mond pijn jeuk blaasproblemen Conclusies vermoeidheid depressie gewicht hik benauwdheid diarree duizeligheid obstipatie zorgen oedeem verwardheid zwakte eetlust smaakverandering

36 Conclusies 2

37 Dank voor uw aandacht