ZWEMBAD DE VELDKAMP 2014 JAARREKENING Opgesteld door: Management zwembad De Veldkamp Datum: 17 februari 2015
Inhoud 1. Inleiding 3 2. Historie en toekomst 3 3. Schets van de ontwikkeling 3 4. Baten 6 5. Lasten 7 6. Vergelijkend totaaloverzicht 7
1 Inleiding In de commissievergadering van 2 december 2014 heeft het college toegezegd dat er een aparte jaarrekening voor het zwembad komt om de raad een helder beeld te geven van de bedrijfsvoering en de financiële exploitatie. Deze jaarrekening is hiervan het eerste resultaat. 2 Historie en toekomst Op 25 maart 1986 stemde de gemeenteraad in met de renovatie en innovatie van het zwembad De Veldkamp in Wezep. De notitie kreeg de titel mee Van zorgenkind naar een regionale topattractie. Het zwembad werd een subtropisch recreatiebad dat steeds in ontwikkeling is geweest. De laatste jaren is in het zwembad extra geïnvesteerd om het product zwembad aantrekkelijker te maken. Het gaat hierbij om de waterspeeltuin, beachballstranden en de uitbreiding van de wellnessruimte. Als vervolg op de kerntakendiscussie is anderhalf jaar geleden gestart met onderzoek naar mogelijke verzelfstandiging van het zwembad. Het onderzoek heeft uitgewezen dat verzelfstandiging van het zwembad een goede optie is; een optie die op termijn voor de gemeente zelfs een forse kostenbesparing kan opleveren. Het college heeft op basis hiervan besloten het verzelfstandigingtraject in te zetten. Dit is in lijn met het huidige bestuursakkoord waarin gesteld wordt dat het zwembad geprivatiseerd moet worden. In het bestuursakkoord is echter ook aangegeven dat het zwembad een voorziening is die er moet zijn voor onze inwoners. De exploitatie is een ander verhaal, omdat er sprake is van een commerciële activiteit. Dit kan beter door een gespecialiseerde marktpartij worden gedaan. 3 Schets van de ontwikkelingen 3.1 Algemeen beeld Het zwembad verkeert al een aantal jaren in financieel zwaar weer. Enerzijds wordt dit veroorzaakt door steeds dalende bezoekersaantallen, anderzijds doordat we lang niet altijd in staat zijn geweest de kosten echt onder controle te krijgen. Ook in 2014 kampten we met dalende bezoekersaantallen, in een mate die door ons niet werd voorzien. Dit heeft geleid tot 50.000, minder inkomsten dan aangenomen in de bijgestelde begroting van 2014. We hebben te maken met een commercieel en conjunctuur gevoelig product dat zich niet houdt aan taakstellende exploitatiebijdragen en direct reageert op het economisch tij. 3
Voor wat betreft de beheersing van de kosten zijn we positiever gestemd; voor het eerst sinds jaren zijn we in staat geweest de kosten gedurende het hele jaar op het niveau van de begroting te houden. Hierbij plaatsen we wel een kanttekening voor wat betreft de energielasten. Hier gaan we in paragraaf 5 dieper op in. In deze markt is het belangrijk voortdurend te beoordelen of het productaanbod aansluit op de vraag uit markt en dit zo nodig hierop aan te passen. We zien bijvoorbeeld dat nieuwe investeringen (waterspeeltuin en wellnessruimte) rendement opleveren, maar tegelijkertijd ook dat dit niet voldoende compensatie biedt voor de dalende bezoekersaantallen. De kwaliteit van de dienstverlening zal in de directe toekomst sterk worden bepaald door concurrentie, adequate productinformatie en de algemene zorg voor het product. Het vormgeven van de faciliteiten, een goede zorg voor het product en een goede hygiëne zijn zeer belangrijke zaken. Onze bedrijfsvoering moet hier constant op gericht zijn. 3.2 Personeel Het personeelsbestand is in 2014 met 0,4 gekrompen. Hiermee is de totale vacatureruimte uitgekomen op 1296 uur. Met het oog op de externe verzelfstandiging wordt de vacatureruimte indien nodig ingevuld via een uitzendbureau. Om verlof, scholing, ziekte, grote bezoekersaantallen en vacatureruimte op te vangen is er 2.761 uur in 2014 op jaarbasis ingehuurd. De raming van 65.000, is hierbij niet overschreden. De kosten voor vast personeel zijn eveneens binnen de begroting gebleven. Ook constateren we dat de uitval van personeel minimaal is geweest. Maatregelen die hier mogelijk debet aan zijn, zijn de verstrekte oordopjes die het geluid dempen en een goed functionerend roulatiesysteem in taken. 3.3 Scholing De scholingsmogelijkheden voor het personeel zijn in 2014 volledig benut. Alle personeelsleden worden jaarlijks getraind op EHBO, BHV en AED. 3.4 Groot onderhoud In 2014 is groot onderhoud uitgevoerd. Hierbij zijn noodzakelijke maatregelen genomen op het gebied van veiligheid. Deze maatregelen zijn onderdeel van een groter onderhoudsplan waar ook investeringen mee gemoeid zijn op het gebied van installaties, (extra) veiligheid en hygiëne en energie en klimaatbeheersing. In 2015 zal nog een deel van dit onderhoudsplan uitgevoerd worden. 4
3.5 Begroting 2015 Gebleken is dat de afgelopen jaren een te optimistisch beeld is geschetst over vooral de inkomstenkant. Deze jaarrekening laat dit ook weer duidelijk zien. Hiernaast is de afgelopen jaren gebleken dat de sturing op de uitgaven beter kon. De controle op de uitgaven gaat beter, maar de inschatting van inkomsten (en mogelijke anticipatie) moet beter. Dan is het ook mogelijk om aan de voorkant een kosteninschatting te maken en zijn mogelijk weer maatregelen te nemen. Op korte termijn zal de begroting 2015 daarom nogmaals tegen het licht worden gehouden en zal bekeken worden of dit overeenkomt met de realiteit of dat bijstellingen nodig zijn. Wij willen vooral het realistische verhaal met de raad delen en de consequenties daarvan bespreken. 4 Baten De daling van het aantal bezoekers en de inkomsten is veel sterker geweest dan door ons aangenomen. Dit heeft geleid tot 50.000, minder inkomsten dan begroot in de aangepaste begroting (najaar 2014). De daling in de inkomsten is vooral toe te schrijven aan zwemonderwijs en schoolzwemmen. In deze paragraaf gaan we dieper in op de afzonderlijke componenten die debet zijn aan de totale baten van het zwembad. 4.1 Recreatief zwemmen In 2014 zijn de openingstijden van het zwembad bijgesteld. Op basis van het nieuwe kassasysteem is er inzicht in bezoekersaantallen. De dinsdagmiddag (in het reguliere programma) werd slecht bezocht. Daarom is besloten het zwembad tussen 12:00 en 15:30 uur te sluiten. Het personeel is op andere activiteiten ingezet. In 2014 zijn de vormen van aquasport uitgebreid en is het mogelijk een gemiste les op een ander tijdstip in te halen. De aquaplusactiviteiten op de vrijdagochtend leverden in 2014 niet de gewenste deelnemersaantallen op. Ondanks de inzet van gratis proeflessen en flyeren bij instellingen bleef het resultaat beperkt en was sprake van een omzetverlies van 8,8. Aquakids is een zwemclub voor kinderen op de woensdagmiddag. Allerlei vormen van spelen en zwemmen komen aan de orde. Ondanks ingrijpen in ouder/kindlestijd, van zes naar twee uur per week, is er een kleine groei te constateren. In 2014 maakten 18.100 bezoekers gebruik van de wellnessruimte. Zij kopen in feite twee producten; het zwembadkaartje en toegang tot de wellnessruimte. De omzet van de wellnessruimte steeg met 44,5. 5
In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van alle bezoekers, exclusief de particuliere zwemlessen (zie volgende paragraaf), maar inclusief de afgeslankte vormen van schoolzwemmen (2013: 8.471 en 2014: 5.865). Bez 13 Bez 14 Omzet 13 Omzet 14 Verschil in Begroting 14 Omzet 14 Versch il in 122.257 115.730 5,33 382.217, 412.340, 7,88 435.000, 412.340, 5,21 In de grafiek wordt het verloop van bezoekersaantallen aan het zwembad getoond van de laatste vier jaar. De grafiek laat zien dat de laatste jaren een dalende bezoekerstrend is vast te stellen. Dit is vergelijkbaar met landelijke ontwikkelingen. De oorzaken daarvan liggen in de volgende constateringen: Economische crisis en dalende markt recreatief zwemmen Afschaffing schoolzwemmen Verhoogde en brede concurrentie De tariefsverhogingen en nieuwe producten hebben geleid tot verhoging van de omzet bij recreatief zwemmen, maar compenseren slechts deels de dalende trend en dalende inkomsten bij het particuliere zwemmen en schoolzwemmen. 4.2 Particuliere zwemlessen In 2014 zijn er 24.266 zwemlessen gegeven, gemiddeld zijn dat 600 lessen per week. Het allinclusive systeem wordt door de gebruikers zeer op prijs gesteld. Het systeem is gebaseerd 6
op het kinderen leren zwemmen in 60 lesuren. Gemiddeld zwemmen kinderen in het zwembad af binnen 55 lesuren. In december zijn de lesuren voor de particuliere zwemlessen uitgebreid met 3 uur. Daardoor is de wachtlijst teruggebracht naar 112 kinderen voor het A diploma, 6 voor het B diploma en 5 voor het C diploma. De mindering aan inkomsten heeft te maken met het feit dat veel ouders ervoor kiezen om het all inclusive bedrag in een keer te betalen. Goede doorstroming in de niveaugroepen is een voorwaarde om de omzetten te realiseren. Bez 13 Bez 14 Omzet 13 Omzet 14 Begroting 14 Omzet 14 Verschil in 21.329 24.266 13,77 178.408, 160.259, 10,17 180.243, 160.259, 11,09 4.3 Basisschoolzwemmen Medio 2014 is het schoolzwemmen door de gemeente stopgezet op basis van de kerntakendiscussie. De Eben Haëzerschool in Oldebroek ziet het als haar verantwoordelijkheid om hier toch mee door te gaan. Zij komen gemiddeld met dertig kinderen per week naar het zwembad. Onderstaande tabel geeft inzicht. Bez 13 Bez 14 Omzet 13 Omzet 14 Begroting 14 Omzet 14 Verschil in 37.766, 22.973, 39 25.049, 22.973, 8,29 5 Laste n De lasten zijn in 2014 op het niveau van de begroting gebleven en dat is wel een anders geweest. We moeten hierbij echter een kanttekening maken voor wat betreft de energielasten. Het was voor Greenchoice niet mogelijk om voorgaand gebruik goed te factureren. Hierdoor is in 2014 een naheffing gekomen van 41.130,. Dit speelde bij meer gemeentelijk vastgoed en is in de bestuurs rapportage 2014 als risico aangemerkt. De overschrijding van de lasten met ongeveer 24.000, is hier dan ook volledig aan toe te rekenen. We moeten stellen dat een goede kostenbeheersing onlosmakelijk verbonden moet zijn met de inkomsten en het aantal activiteiten. Pas als deze aan de voorkant goed worden ingeschat is efficiënte kostenbeheersing mogelijk. We zijn op de goede weg, maar hebben nog wel slagen te maken. 7
6 Vergelijkend totaaloverzicht Het volgende overzicht geeft een beeld van de behaalde inkomsten en gemaakte kosten in 2014 in vergelijking met de begroting 2014 en de realisatie 2013. De inkomsten recreatief zwemmen zijn 22.660, nadeliger dan begroot. Ook het leszwemmen is 19.984, nadeliger dan begroot. De exploitatiekosten zijn 24.820, hoger uitgevallen dan begroot. 5.557, kan hiervan af worden gehaald, omdat hier een dekking voor is uit de reserve. De exploitatiekosten zijn hierdoor 19.143, hoger uitgevallen dan begroot. In 2013 bedroegen de exploitatiekosten 81.474,. Dit bedrag wijkt af van het bedrag in 2014 door een systeemwijziging van de beheerplannen die 19 december 2013 zijn doorgevoerd (voorzieningen beheerplannen: omzetten in bestemmingsreserves en wijzigen van de begroting). Vanaf dat moment worden groot onderhoud en renovatie van overheidsgebouwen gefinancierd vanuit een reserve en niet meer vanuit een voorziening. In vergelijking met 2013 is een stijging te zien in de inkomsten van recreatief zwemmen. In het leszwemmen en schoolzwemmen is een afname te zien. Over het algemeen is er sprake van (wederom) een daling in de inkomsten. Vergelijkend overzicht Realisatie Begroting Verschil realisatie Realisatie 2014 2014 begroting 2014 2013 Baten Recreatief zwemmen (4530305) 412.340 435.000 22.660 382.217 Leszwemmen (4530306) 160.259 180.243 19.984 178.408 Schoolzwemmen (4530307) 22.973 25.049 2.076 37.766 Verenigingen (4530308) 11.492 19.088 7.596 11.675 Militair zwemmen (4530309) 31.037 27.200 3.837 32.455 Horeca (pacht) huur 9.428 10.586 1.158 18.985 Overige baten 6.801 7.028 227 1.028 Totaal baten 654.330 704.194 49.864 662.534 Lasten Administratiekosten (4530301) 13.686 12.982 704 12.193 Exploitatiekosten (4530302) 470.318 445.498 24.820 81.474 Promotie zwembad (4530303) 9.418 12.590 3.172 10.702 Personeelskosten (4530304) 560.191 558.523 1.668 561.889 Totaal lasten 1.053.613 1.029.593 24.020 666.258 Resultaat uit gewone bedrijfsvoering 399.283 325.399 73.884 3.724 Ontrekking Reserve (4980127) 5.557 0 5.557 0 Storting Reserve (4980127) 153.925 153.925 0 468.797 Resultaat na bestemming 547.651 479.324 68.327 472.521 8
Resumerend kunnen we spreken van enerzijds een teleurstellend resultaat vanwege de dalende inkomsten (overwegend veroorzaakt door verlies aan inkomsten bij het school en leszwemmen) en het sterk negatieve resultaat na bestemming. Anderzijds is het positief te noemen dat de uitgaven op het niveau van de begroting zijn gebleven (met de kanttekening van de naheffing van Greenchoice). 9