Bijlage 1 RaadsInformatieBrief d.d. 2 juli 2013 R A A D S I N F O R M A T I E B R I E F De leden van de raad Postbus 200 2920 AE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Datum: 02-07-2013 Zaaknummer: Afdeling: BMO Contactpersoon: mr. drs. A.E. Bosker Uw brief van: Onderwerp: Reactie op algemene beschouwingen Geachte leden van de raad, Met belangstelling hebben wij afgelopen maandagavond kennis genomen van uw algemene beschouwingen. Na onze constatering van vorig jaar Algemene beschouwingen voor het reces, nu al een succes hebben wij dit jaar gemerkt dat oefening ook in onze gemeente kunst baart. Gelukkig hebben wij geen enkele fractie ervoor horen pleiten om déze vernieuwing in de cyclus van sturing en verantwoording terug te draaien. Wel hebben wij sommige fracties horen verzuchten dat zij het prettig hadden gevonden om al iets van voorkeuren van ons college te horen. Andere fracties verwachten zelfs een beleidsplan met concrete maatregelen waarover de fracties dan hun politieke oordeel uitspreken. Welnu, u wordt op uw wenken bediend. Overigens hebben ook wij moeten wennen aan het rupsmodel dat wij met uw raad hebben afgesproken. Maar natuurlijk hebben wij de achterliggende maanden achter de schermen niet stil gezeten. Wij hebben mee geluisterd met alle online en offline discussies die zijn gevoerd. Wij hebben onze reguliere contacten met talloze stakeholders gehad. Wij hebben goede nota genomen van benchmarks, quick scans en ideeën uit andere gemeenten. En wij hebben maandagavond goed proberen te luisteren naar de lijnen die u als volksvertegenwoordigers hebt uitgestippeld. In deze brief willen en kunnen wij u daarom onze visie op hoofdlijnen geven. En in een bijlage bij deze brief treft u de schriftelijke beantwoording van uw concrete vragen aan.
Na het debat van 4 juli zullen wij onze voorstellen verder concretiseren in de ontwerpbegroting 2014-2017. In die ontwerp-begroting schetsen we de aanpak die wij voorstaan, ramen wij de structurele verbetering van de exploitatietekorten en schatten wij de mogelijke risico s in. Uitgangspunt voor onze visie Onze visie is gebaseerd op het coalitieakkoord Naar een nieuw evenwicht. Een akkoord dat is geworteld in een aanbeveling van de visitatiecommissie Bestuurskrachtmeting-nieuwestijl : De toekomst (..) is een kwestie van geduld hebben, kleine ambities realiseren in samenwerking met burgers en lokale maatschappelijke organisaties; grote ambities in samenwerking met grotere spelers oppakken en tegelijkertijd te hoge verwachtingen temperen. Met onder andere de fractie van de PvdA zijn wij het eens dat het voorzieningenniveau in een groot aantal jaren is opgebouwd en dat wij hetgeen zorgvuldig is opgebouwd met wijsheid moeten bejegenen. Het op afstand zetten van voorzieningen is voor ons geen doel op zich, maar het in standhouden van voorzieningen in de huidige vorm is dat evenmin. Waar ons college naar op zoek is, is een nieuw evenwicht; een evenwicht tussen zelf (blijven) doen, samenwerken en (maatschappelijk) aan- of uitbesteden. En waarbij duidelijk is hoe het gemeentebestuur de gewenste zeggenschap kan vormgeven, zonder dat deze zeggenschap de noodzakelijke vrijheid van de nieuwe beheerders teveel beknot. Net als bij de decentralisaties vertrouwen wij primair op de eigen kracht van onze burgers en van de Krimpense samenleving. Waar nodig nemen wij de tijd om die kracht te versterken. De metafoor van de broeikas spreekt ons zeker aan, maar we kiezen nog liever voor een vorm van stadslandbouw waarbij we initiatieven van onderop graag ondersteunen. Nu de minister eindelijk duidelijkheid heeft gegeven over de zelfstandigheid van onze gemeente willen wij verder nadenken over de efficiencyvoordelen die wij kunnen boeken door slim samen te werken met buurgemeenten en door meer uitvoerende taken over te laten aan maatschappelijke organisaties. Overhead transparant maken en zoveel mogelijk terugdringen Ook nu is ons gebleken dat er veel misverstanden bestaan over de kosten van sturing en ondersteuning. Sturing en ondersteuning zijn belangrijke secundaire processen die het mogelijk maken dat primaire processen ongestoord verlopen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld niet alleen, zoals sommige fracties lijken te suggereren, om de salariskosten van de medewerkers die zich met sturing en ondersteuning bezighouden. Om hun werk te kunnen doen moeten (ook) deze medewerkers immers worden gehuisvest, van ICT-middelen worden voorzien etc.. Daarbij merken wij op dat, zo lang een primair proces onderdeel van een (gemeentelijke) organisatie is en blijft, gedwongen winkelnering zeker niet ongebruikelijk is. Andersom is het zo dat externe en misschien ook interne verzelfstandiging het gemakkelijker maakt om nieuwe keuzes te maken.
Waar het ons als college in de voorzieningendiscussie echter om gaat, is de vraag of muziekschool, kinderboerderij, zwembad etc. überhaupt wel als primaire processen van de gemeentelijke organisatie moeten worden gezien. Wij hebben de meerderheid van uw raad opnieuw horen zeggen dat u daar niet langer op voorhand van wil uitgaan. Even goed zijn ook wij vast van plan om de kosten van overhead verder terug te dringen. Dat doen wij enerzijds door op het gebied van ICT, een steeds belangrijker wordend productiemiddel, samen te werken met Capelle aan den IJssel. Zoals al in het coalitieakkoord is vastgelegd, komen ook andere bedrijfsvoeringstaken op termijn voor samenwerking in aanmerking. Verder willen wij meer zicht krijgen hoe de hoogte van de overheadkosten in onze gemeente zich verhoudt tot vergelijkbare andere gemeenten. Wij verwachten deze informatie in het najaar beschikbaar te krijgen. Benchmarks en quick scans bieden zicht op nieuwe verdienmodellen Voor de voorzieningen die de gemeente zelf exploiteert (muziekschool, kinderboerderij, zwembad en sportaccommodaties) is in beeld gebracht of een andere exploitatievorm ertoe kan leiden dat de gemeente minder collectieve middelen hoeft in te zetten. Verder werd geconstateerd dat niet alleen de Tuyter, maar ook het Onderdak en de Big Bear feitelijk multifunctionele accommodaties zijn (geworden). Meerdere verenigingen en instellingen maken van deze drie gebouwen gebruik, maar de wijze van exploitatie is verschillend. Daarom zijn deze drie gebouwen/accommodaties in hun onderlinge verband tegen het licht gehouden. Voor het uitvoeren van de benchmarks en quick scans is in deze fase gebruik gemaakt van verschillende vormen van externe ondersteuning. Sportaccommodaties : Hospitality Consultants Muziekschool : BMC Kinderboerderij : Blauwe Noordzee Tuyter / Big Bear / Onderdak : Multical en stagiaire Daarbij past de kanttekening dat de kinderboerderij is vergeleken met meer algemene bevindingen van het bureau Blauwe Noordzee over kinderboerderijen in Nederland. Blauwe Noordzee heeft in deze fase inderdaad geen specifieke benchmark of advies voor Klein Boveneind uitgebracht. Dat was ook niet nodig, omdat de algemene bevindingen en eigen ambtelijk onderzoek ons reeds voldoende aanknopingspunten bieden om een besluit over de toekomst van de kinderboerderij te nemen. Beheer en exploitatie sportaccommodaties Wij zijn er voorstander van om het dagelijks beheer van de binnen- en buitensportaccommodaties in beginsel aan de gebruikers over te dragen. Voor binnensportaccommodaties kunnen wij ons daarbij voorstellen dat er een (externe) stichting wordt opgericht die het dagelijks beheer verzorgt. Ook zou aansluiting kunnen worden gezocht bij een bestaande (markt)partij in één van de buurgemeenten.
Wij willen nader onderzoeken wat de voor- en nadelen zijn van het overdragen van het eigenarenbeheer. Het overdragen van het eigenarenbeheer van alle clubgebouwen aan de (sport)verenigingen vinden wij zeker het overwegen waard. Zwembad De meeste fracties kunnen zich vinden in het advies van Hospitality Consultants om het zwembad intern te verzelfstandigen met een zo groot mogelijke vrijheid voor het management om de kosten (verder) te verlagen en de opbrengsten te verhogen. Ook wij zijn daar voorstander van. Bovendien vinden wij het zwembad geschikt voor een experiment met het gedeeltelijk beëindigen van de gedwongen winkelnering. Dat biedt de mogelijkheden om te bezien wat de (personele) consequenties hiervan zijn voor de ondersteunende afdelingen. Sporthal bij Krimpenerwaardcollege De keuze om bij het Krimpenerwaardcollege een multifunctionele sporthal te bouwen vinden wij gerechtvaardigd. Immers sporthal De Boog is in de avonden en weekenden vol geboekt waardoor sportverenigingen genoodzaakt zijn om trainingen en wedstrijden buiten de gemeente af te werken. Aangezien De Boog niet geschikt is voor bewegingsonderwijs en voor basisscholen te ver weg ligt lijkt de bezetting laag. Wel zijn wij met Hospitality Consultants en vele fracties van mening dat na ingebruikneming van de nieuwe sporthal de benutting en exploitatie van De Boog en de sportzalen moet worden gemonitord. Bij een (grote) afname kan overwogen om de betreffende voorziening te sluiten. In de tussentijd ontwikkelen wij plannen om de benutting en exploitatie van met name De Boog te verbeteren. Muziekschool Wij zijn van mening dat er onvoldoende draagvlak is voor de huidige organisatievorm van de muziekschool. De muziekschool zal worden verzelfstandigd. Ook het exclusieve karakter van de muziekschool als gebouw achten wij niet langer houdbaar. Muziekonderwijs kan prima op scholen en in ander gemeentelijk of maatschappelijk vastgoed worden aangeboden. Hierna komen wij daar nog op terug. Als gemeente willen wij ons beleidsmatig niet langer richten op het stimuleren van een breed vrijetijdsaanbod voor een brede doelgroep, maar ons primair focussen op een (groepsgewijs) aanbod voor kinderen en jongeren in scholen. De komende maanden zullen wij in samenspraak met de medewerkers van de muziekschool een concreet (proces)voorstel voorbereiden. Kinderboerderij Ons eindbeeld voor de kinderboerderij is eveneens gericht op externe verzelfstandiging. Eerste stap is het zo snel mogelijk oprichten van een vriendenstichting die de mogelijkheid van eigen inkomsten (donaties, adoptie van dieren, horeca, inzet vrijwilligers) onderzoekt en invoert. Zodra er sprake is van een stabiel stichtingsbestuur, willen wij het (volledige) beheer van de kinderboerderij bij deze stichting onderbrengen. Natuur- en milieueducatie blijven wij als een taak zien die wij als gemeente willen faciliteren.
Multifunctionele gebouwen Wij zien de Tuyter als de centrale, multifunctionele ontmoetingsplek voor culturele activiteiten. Wij willen graag zo snel mogelijk verder het gesprek aangaan met (mogelijke) professionele gebruikers van de Tuyter, zoals bibliotheek, Theater Quint en muziekschool, en (muziek)verenigingen die daar mogelijk ook hun domicilie kunnen krijgen. De horecafunctie in de Tuyter is daarbij een aandachtspunt. Welke van de drie gebouwen (Big Bear, Onderdak en Muziekschool) vrijgespeeld zou kunnen of moeten worden, maken wij o.a. afhankelijk van het nieuwe profiel dat de Tuyter kan krijgen, de bouwkundige kwaliteit en ligging van de panden en de courantheid van de panden voor andere potentiële gebruikers. De positie van Concordia heeft daarbij natuurlijk onze bijzondere aandacht. Tenslotte Wij constateren dat in veel gemeentelijke voorzieningen activiteiten worden aangeboden die specifiek op deze doelgroep jeugd zijn gericht, bijv. muziekonderwijs; zwemlessen; leesbevordering; natuur- en milieueducatie. Daarnaast hebben deze voorzieningen dan nog een meer algemeen op vrije tijdsbesteding (sport, recreatie, kunst en cultuur) gericht aanbod. Wij zijn van mening dat wij ons wat betreft de toegankelijkheid van gemeentelijke voorzieningen beleidsmatig niet langer moeten richten op het stimuleren van een breed vrijetijdsaanbod voor een brede doelgroep, maar ons primair moeten focussen op een toegankelijk aanbod voor kinderen en jongeren. Verder hebben wij geconstateerd dat de schaal van de gemeente Krimpen aan den IJssel te klein kan zijn voor het zelfstandig beheren of exploiteren van voorzieningen. Wij willen nadrukkelijk onderzoeken of samenwerking met buurgemeenten (zowel qua programmering als beheer) een bijdrage kan leveren aan het toekomstbestendig maken van het Krimpense voorzieningenniveau. Verdere proces na 4 juli Zoals wij in de aanhef van deze brief al hebben aangegeven, zullen wij na het debat van 4 juli de door uw gemeenteraad gestelde kaders uitwerken tot concrete voorstellen in de meerjarenbegroting 2014-2017. Hierover kunnen de fracties dan na het zomerreces hun politieke oordeel uitspreken.
Conform het rupsmodel treden wij graag opnieuw met uw raad in overleg over de vormgeving van die politieke debatten en de wijze waarop u daar de instellingen en burgers bij wilt betrekken. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Krimpen aan den IJssel, De secretaris, De burgemeester,