Uitvoering Aanbesteding I Subsidieproces. Besluitvorming Kaderstelling. Start interne ^ Externe verzelfstandiging ^ verzelfstandiging ŗ.

Transcriptie

1 RAADSINFORMATIEBRIEF De leden van de raad Postbus AE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Datum: Zaaknummer: ZK Afdeling: Samenleving Contactpersoon: R. Knoop Uw brief van: Onderwerp: Raadsinformatiebrief verzelfstandiging zwembad S binnensport Geachte leden van de raad, Op donderdag 7 januari jongstleden zijn de raadsvoorstellen inzake de verzelfstandiging van het zwembad en de binnensport aan uw Raad gepresenteerd. Tijdens deze informatieve commissie hebben de wethouder, projectleider en externe deskundige uw vragen beantwoord. De wethouder heeft u de opening geboden om technische vragen ook schriftelijk in te dienen. Van deze mogelijkheid heeft de Stem van Krimpen gebruik gemaakt. Naast vragen uit uw Raad heeft de FNV vragen ingediend en heeft het college van burgemeester en wethouders adviezen ontvangen van de Sportraad Krimpen en de Adviesraad Sociaal Domein. In deze raadsinformatiebrief gaat het college in op diverse thema's welke uit alle ingediende bijdragen gedestilleerd kunnen worden. Als bijlagen hebben wij de documenten, inclusief onze reactie hier op, van voornoemde indieners toegevoegd. Besluitvormingsproces Hieronder schetsen wij het besluitvormingsproces. Besluitvorming Voorzieningen discussie 6 maart 2014 Uitvoering Besluitvorming Start interne ^ Externe verzelfstandiging ^ verzelfstandiging ŗ 1 januari 2015 Kadernota 2016 Besluitvorming Kaderstelling 4 maart 2016 Uitvoering Aanbesteding I Subsidieproces Uitvoering Start externe verzelfstandiging 1 januari 2017 Met het vaststellen van de Kadernota 2016 en de meerjarenbegroting is de externe verzelfstandiging concreet geworden en heeft college deze bestuurlijke opdracht tot externe verzelfstandiging verder ter hand genomen. Communicatie In de voorbereidende periode van de Kadernota 2016 en in de periode tot aan de besluitvorming inzake deze kaderstelling is: a) Het zwembadpersoneel voor de zomervakantie en in november geïnformeerd; b) Met de FNV, het Georganiseerd Overleg (GO) en de Ondernemingsraad (OR) gesproken; c) Met Sportief Capelle, stichting Sport è* Welzijn Ridderkerk, Stichting Servicepunt Verenigingen Nederlek (SVN) en stichting SYnerKri gesproken; d) Door Synarchis: - Op basis van de gesprekken onder c) de organisaties, met uitzondering van de SVN, onderzocht. De SVN richt zich namelijk primair op buitensportaccommodaties; - De quickscan van de exploitatie van zwembad De Lansingh uitgevoerd; - Met haar expertise ondersteuning verleend bij het opstellen van de kaders voor de verzelfstandiging het zwembad en de binnensport. e) Stichting Sportraad Krimpen in december gevraagd om over de kaders te adviseren; KGemeente Postbus 200 T: F: (0180) Krimpĉn 2920 AE Krimpen aan den IJûsel E: gemeentetpkrimpenaandenijssel.nl aanden IJsseL Bezoekadres: Raadhuisplein 2 I:

2 De raadstukken zijn per post aan de genoemde organisaties gestuurd. Tevens zijn de raadstukken aan de pachters van de horeca in De Lansingh en De Boog gezonden en zijn wij in gesprek met hen. V Terugkijkend op het proces is het college van mening dat zij op de juiste momenten, de juiste personen I organisaties benaderd heeft om te informeren of om advies te vragen. Rolverdeling bij de verzelfstandiging Zoals in de inleiding staat verwoord heeft het college van een aantal organisaties een bijdrage ontvangen. Wij vinden het belangrijk om aan uw Raad de rollen van alle betrokken partijen te schetsen: a) De raad besluit op basis van politieke en bestuurlijke overwegingen over de toekomst van onze voorzieningen inclusief de wijze van verzelfstandiging en stelt kaders aan de uitvoering van deze verzelfstandigingen. b) Het college voert deze besluiten uit binnen de gestelde kaders, kiest exploitanten en sluit de bijbehorende overeenkomsten en draagt zorg voor het personeel wat geraakt wordt door deze veranderingen. c) De FNV is - als deelnemer van het Georganiseerd Overleg - de gesprekspartner inzake de arbeidsrechtelijke gevolgen van het personeel, met name in de uitvoeringsfase (richting 1 januari 2017). d) De sportraad Krimpen behartigt de belangen van de gebruikers dat wil zeggen de sportverenigingen en krijgt daarom de gelegenheid over de kaders te adviseren. e) De Adviesraad Sociaal Domein reflecteert de voorstellen op basis van haar algemene opdracht gevraagd en ongevraagd advies te geven over beleid op het gebied van het sociaal domein (in zijn volle breedte). Kaderstelling Ongeacht of het nu om verdere interne of externe verzelfstandiging zou gaan, zijn er kaders nodig waarbinnen dit kan plaatsvinden. Deze kaders zijn tot stand gekomen met: a) De expertise van Synarchis op het gebied van verzelfstandigingen en aanbestedingen; b) De bijdragen van de diverse bedrijfsonderdelen (waaronder de manager zwembad en binnensport, team Vastgoed, P&O, financiën, inkoop); c) De ervaringen tot nu toe met betrekking tot contractmanagement en interne verzelfstandiging. Eén van de uitgangspunten bij de kaderstelling is dat voor de sportverenigingen voldoende waarborgen zijn, opdat zij bij het beoefenen van hun sport geen hinder ondervinden. Het college heeft de Sportraad gevraagd te adviseren over de kaders voor de verzelfstandiging. Het college constateert dat de Sportraad in haar advies geen opmerkingen maakt over deze kaders. Het college wil het beeld weerleggen dat de verzelfstandiging is versneld. Met de behandeling van de Kadernota 2016 is de externe verzelfstandiging concreet geworden, reeds eerder is 1 januari 2018 als stip aan de horizon benoemd. Het college houdt nu als streefdatum 1 januari 2017 aan. Het is verstandig ten opzichte van de stip op de horizon een zekere marge aan te houden. Zoals aangegeven tijdens de informatieve commissie gaat zorgvuldigheid boven snelheid.

3 Over de rol voor de Sportraad in het vervolgtraject is het college helder, de uitvoering van de verzelfstandiging is een college aangelegenheid. Zoals opgenomen in de kaders organiseert de exploitant jaarlijks een gebruikersoverleg met de georganiseerde gebruikers, hierbij wordt de Sportraad Krimpen betrokken. De Adviesraad Sociaal Domein heeft aandacht gevraagd voor de toegankelijkheid en met name de minima. Het college is van mening dat in de voorgestelde kaders voldoende aandacht is voor het niveau van de tarieven (zodat de contributie van verenigingen niet zou hoeven te stijgen vanwege hogere huur), daarnaast zijn er andere instrumenten voor de minima beschikbaar zoals het voorzieningenfonds. Waarom geen verdere interne verzelfstandiging? In meerdere bijdragen wordt gerefereerd aan de rapportages van Hospitality Consultants van januari Feitelijk volgt het college de stappen zoals opgenomen in die rapportage. Dit is ook zo gepresenteerd aan uw Raad op 7 januari: publiek ţ»f-«v^as-fc Gemeentelijk In de lijnorganisatie Intern verzelfstandigd Extern verzelfstandigd Gecommercialiseerd Geprivatiseerd Per : Binnensport Zwembad VOORSTEL Per : Binnensport VOORSTEL Per : Zwembad Het college heeft de afgelopen 12 maanden de interne verzelfstandiging van dichtbij meegemaakt. Hierbij zijn de volgende elementen opgevallen: a) Voor beide voorzieningen bestaat het management uit één en dezelfde persoon. Het beleggen van kennis en expertise voor het exploiteren van een zwembad op een dergelijke basis vindt het college kwetsbaar en risicovol. Daarom wordt ingezet op het aanbesteden naar een grote(re) marktpartij. b) Voor een verdere interne verzelfstandiging moet naar inschatting van het college een grote inspanning worden geleverd. Dit vraagt veel van de betrokken organisaties (zwembad, binnensport, overige gemeentelijke organisatie) die allen relatief klein van omvang zijn terwijl het eindresultaat onzeker en in principe tijdelijk is. Als voorbeeld schetsen wij dat personeelszaken bij de gemeentelijke organisatie is belegd. De voorzieningen zijn te klein voor een zelfstandige P&O-afdeling. c) Het reduceren van de overhead binnen de gemeentelijke organisatie is als opgave geformuleerd in de begroting Dit is een forse en complexe opgave die gebaat is bij duidelijkheid op korte termijn over het moment waarop deze ondersteuning vanuit de gemeentelijke organisatie van de voorzieningen stopt. d) De bij aanvang van de voorzieningendiscussie verwachte fors positieve ontwikkeling van het financiële resultaat van het zwembad heeft zich in praktijk niet voorgedaan. e) Met name het zwembad vraagt regelmatig stevige investeringen (zoals in de zomer van 2015) met een forse impact: hoge kosten, veel overlast en een lange terugverdientijd. Om deze investeringsbeslissingen goed te kunnen nemen dienen bedrijfseconomische overwegingen te prevaleren en is duidelijkheid en stabiliteit in de wijze van exploitatie in de toekomst dringend gewenst.

4 Samengevat biedt (een verdere) interne verzelfstandiging naar overtuiging van het college geen verdere verbetering in de bedrijfsvoering en blijft de kwetsbaarheid in stand. Terwijl in de toekomst de uitdagingen, zeker voor het zwembad, zullen toenemen (druk op bezoekersaantallen, wet- en regelgeving, eisen met betrekking tot duurzaamheid). Daarnaast is het eindbeeld voor het zwembad en de binnensport externe verzelfstandiging. De jaarlijkse maraps van de binnensport en zwembad over 2015 zijn op het moment van opstellen van deze raadsinformatiebrief nog niet beschikbaar. Vanwege de voorbereidingen op de vluchtelingenopvang in De Boog en naderhand in De Stuw - waar de manager beheer accommodaties een grote rol in heeft gehad - zijn in plaats van het opstellen van een tussentijdse rapportage 1 voortgangsgesprekken gevoerd met de manager. Dit onderstreept overigens voornoemde kwetsbare basis. Waarom geen lokaal sportbedrijf oprichten? In het land zien we een veelheid aan organisatievormen. Deze zijn vaak situationeel ontstaan door: ontwikkelingen van bestaande organisaties, acute plaatselijke vraagstukken (nieuwbouw van accommodaties, noodzaak van forse bezuinigingen, herindelingen van gemeenten) en niet in de laatste plaats de omvang van een gemeente. De Sportraad refereert aan de mogelijkheid van lokale sportbedrijven. Lokale sportbedrijven tref je vooral in grotere gemeenten aan. Voor kleinere gemeenten wordt er vaak voortgebouwd op bestaande lokale organisaties (taakuitbreiding) en/of de exploitatie ondergebracht bij een commerciële partij. Het college stelt voor de gemeente Krimpen a/d IJssel - als kleinere gemeente, op basis van de karakteristieken van de voorzieningen - dan ook deze combinatie voor: a) een bestaande lokale organisatie voor de binnensport, b) een commerciële partij voor het zwembad. Overigens heeft Hospitality Consultants ook bij haar conclusies uitspraken gedaan over dit vraagstuk (eindrapportage, maart 2013): - "De schaalgrootte van de Krimpense sportaccommodaties is dusdanig beperkt dat de oprichting van een lokaal sportbedrijf per saldo vermoedelijk vooral in een toename van de kosten zal resulteren." - "Indien naast een beoogde bezuiniging tevens een principiële wens geldt voor de ontwikkeling van Krimpen aan den IJssel tot een regiegemeente en de overtuiging bestaat dat vanuit een positie als marktpartij per definitie vraaggerichter en slagvaardiger kan worden geopereerd dan vanuit de huidige gemeentelijke positie, kan worden overwogen om aansluiting te zoeken bij een bestaande marktpartij." 1 Naast het gesprek met de manager heeft het college ook de quickscan van het zwembad.

5 Nadere motivatie "splitsing" zwembad en binnensport Het college constateert de volgende verschillen tussen het zwembad en de binnensport: Zwembad - vrij complex in exploitatie (wet- en regelgeving, installaties, marktomstandigheden) - fors (uitvoerend) team - personeels- en kapitaalintensief - (daarom) potentieel schaalvoordelen te behalen - (daarom) organisatie met enige omvang en organisatie gewenst Binnensport - minder complex - kleine organisatie (enkele fte's) - netwerk-concept staat centraal (zoveel mogelijk verenigingen en activiteiten binden aan accommodaties). Dit vraagt lokale binding. - samenwerking concreet aangeboden door organisaties in de omgeving. Het college vindt de combinatie Zwembad en Binnensport daarom niet op voorhand logisch. Voor het zwembad zet het college, gelet op het voorgaande, in op verzelfstandiging in de vorm van het uitbesteden van het dagelijks en eigenarenbeheer aan een marktpartij. Binnensport Het college zet, gelet op voorgaande, in op verzelfstandiging in de vorm van het uitbesteden van het dagelijks en eigenarenbeheer van de binnensport aan een bestaande lokale stichting. Hierbij heeft het college reeds laten onderzoeken bij welke bestaande stichting dit ondergebracht zou kunnen worden. Het college verwijst u daarbij naar het Synarchis-rapport. Het dagelijks beheer voor de binnensportaccommodaties bestaat uit programma-, exploitatie- en facilitair beheer. De afgelopen jaren heeft SYnerKri met de uitvoering van het programmabeheer al veel bewerkstelligd binnen Krimpen aan den IJssel, zoals: a) Overname werkgeverschap voor de combinatiefuncties; b) Invulling van de brede school programmering; c) Het roosteren van de gymnastieklessen van de basisscholen; d) Extra aanbod voor de scholen in de vorm van bewegingsonderwijs; e) Ondersteuning van de sportverenigingen; f) Schoolsporttoernooien; g) Speelweek; h) Etc. Het voorstel van het college behelst grofweg het toevoegen van de volgende taken: - Exploitatie- en facilitairbeheer: a) Het opstellen van het verhuurrooster voor de sportverenigingen en de verhuur van de overige beschikbare uren; b) Het opstellen van het werkrooster van beheerders; c) Het factureren van de verhuurde uren aan de gebruikers; d) Zorgen voor voldoende (kwantitatief en kwalitatief) facilitaire en sporttechnische materialen in de accommodaties; e) Het (laten) schoonhouden van de accommodaties; - Eigenarenbeheer: f) Het (laten) opstellen en uitvoeren van een meerjarige onderhoudsplanning van het vastgoed; g) Toezicht op de staat van het gebouw en het (laten) verrichten van de noodzakelijke reparaties aan de gebouwen.

6 V Het college onderschrijft de opvatting van Synarchis dat SYnerKri bovenstaande taken kan uitvoeren. Door het programmabeheer uit te breiden met facilitair en exploitatiebeheer wordt enerzijds invulling gegeven aan de bestuurlijke wens om zaken lokaal te organiseren, anderzijds kan SYnerKri dan ook een (nog) meer robuuste stichting worden. In dit licht bezien zou je op termijn SYnerKri als het lokale sportbedrijf voor de binnensport kunnen zien. Het college onderkent dat SYnerKri geen ervaring heeft met het eigenarenbeheer (taken f en g). Deze expertise zal SYnerKri moeten verwerven danwel inkopen. Dit kan bij het gemeentelijke team vastgoed, maar ook bij Sportief Capelle, Stichting Sport en Welzijn Ridderkerk of de kandidaat exploitant van het zwembad. Het eigenarenbeheer is onderdeel van de subsidiegesprekken die gevoerd gaan worden. Dit eigenarenbeheer maakt dan onderdeel uit van de open begroting die ingediend wordt bij de subsidieaanvraag. Uiteraard toets het college deze subsidieaanvraag en worden de regels toegepast zoals door uw Raad vastgelegd in de Algemene subsidieverordening. Toegankelijkheid: Tarieven en openingstelling Een ander belangrijk thema is de toegankelijkheid van de voorzieningen. Voor de sportverenigingen zijn in onze opvatting heldere kaders opgenomen. Een garantie op de huurprijs voor de komende 10 jaar. Dit geeft de verenigingen meer zekerheid dan ze gewend zijn! Ook ten aanzien van het rooster zijn duidelijke kaders opgenomen. Voor het zwembad is een minimum aantal openingsuren opgenomen. De kandidaat exploitant moet wel op enkele onderdelen aan de 'knoppen kunnen draaien' om tot een efficiënte(re) bedrijfsvoering te komen. Overigens is het zo - net zoals uw Raad constateerde tijdens de informatieve commissie - dat hoe meer knoppen 'vast' gezet worden in de kaders hoe hoger de inschrijving zal worden. In welke mate dit zal gebeuren is niet op voorhand in te schatten. Een kandidaat exploitant heeft er zelf baat bij dat er zo veel mogelijk bezoekers richting De Lansingh komen. Hoe meer bezoekers hoe hoger de omzet. Het is aan de exploitant om hiervoor tot de juiste tarifering te komen (en zich niet uit de markt te prijzen). Personele consequenties Zoals de wethouder heeft aangehaald in de informatieve commissie zit er géén bezuinigingstaakstelling op het personeel van het zwembad en de binnensport. Het college volgt het sociaal beleidskader. Dit Sociaal Beleidskader is de basis voor privatiseringen of publiekrechtelijke taakoverhevelingen. In beginsel gaat het gehele personeel van het desbetreffende organisatieonderdeel over. Uitgangspunt is 'mens volgt werk'. In overleg met de commissie voor Georganiseerd Overleg (GO) kan besloten worden een Sociaal Plan op te stellen. Er zal een vergelijking gemaakt worden tussen de arbeidsvoorwaardenpakketten van de gemeente Krimpen aan den IJssel en de nieuwe werkgever. Onderdeel van de vergelijking zijn de pensioenrechtelijke gevolgen van de overgang. Indien uit de vergelijking blijkt dat het totaalpakket van arbeidsvoorwaarden (bestaande uit - in ieder geval - salaris, uitkeringen en toelagen, (pre)pensioen, vakantie,

7 ziektekostenregeling en werkloosheidsuitkering) bij de nieuwe organisatie ongunstiger is ten opzichte van het totaal pakket bij de gemeente Krimpen aan den IJssel, worden in het Sociaal Plan nadere afspraken vastgelegd over afbouw, behoud of compensatie van aanspraken. Tevens zijn wij nu reeds in gesprek met het GO om oplossingen te bedenken om de zorgen bij de oproepkrachten weg te nemen. Risico's Er is ook een aantal vragen gesteld over de risico's. De aanbesteding van het zwembad is 'risicodragend'. Door ook het eigenarenonderhoud op te nemen in de aanbesteding kan op dat punt geen discussie ontstaan wie (eigenaar of huurder) verantwoordelijk is, namelijk de exploitant. Het betreft een 'total package' van al het onderhoud. Een door het college aangewezen ter zake kundig bureau beoordeelt tweejaarlijks of voldaan wordt aan het onderhoudsniveau. Vergelijking financiële aanbiedingen Het college is mening dat de huidige 'going concern' kosten van het zwembad en de binnensport goed inzichtelijk zijn. Dit is voor het zwembad afgelopen zomer nog met de quickscan van Synarchis onderzocht. Deze bedragen zijn opgenomen in de meerjarenbegroting. Ook de overheadkosten zijn in beeld, juist op deze kosten zal bespaard gaan worden. Wel neemt het college rekenschap dat er altijd onverwachte kosten zijn of kosten die anders begroot zijn. In de voorgestelde aanbesteding wordt dit risico bij de exploitant gelegd. Het college streeft met deze externe verzelfstandigen geen bezuinigingen na, anders dan reeds in de begroting opgenomen ( euro binnensport en alle toegerekende overhead à C ). Daar staat tegenover dat voor de langere termijn de voorzieningen toekomstvast en minder kwetsbaar zullen zijn waarbij (verder) efficiencywinst zeker mogelijk moet zijn.

8 Tenslotte Als slot is het goed nogmaals te verwijzen naar de uitgangspunten die centraal hebben gestaan in de visie die in 2013 heeft vastgesteld over de toekomst van onze voorzieningen en die ook voor de voorliggende voorstellen leidend zijn:» Maximaal ruimte beiden aan maatschappelijk ondernemerschap;» Inzetten op verzelfstandiging met interne verzelfstandiging als tussenstap; «Waarbij de gemeente de huidige voorziening in stand zal houden wanneer deze ijdragen aan gemeentelijke doelstellingen. De gemeente is ook bereid daarvoor subsidies beschikbaar te stellen. I N Bijlagen 1. Brief van de FNV (uitgedeeld 7 januari 2016) 2. Brief aan de FNV (2 februari 2016) 3. Advies van de Sportraad Krimpen (18 januari 2016) 4. Brief aan de Sportraad Krimpen (2 februari Advies van de Adviesraad Sociaal Domein (6 januari 2016) 6. Brief aan de Adviesraad Sociaal Domein (2 februari 2016)