Overzicht Kosteneffectiviteit van beweegprogramma s Inleiding BeweegKuur studie Misverstanden over economische evaluatiestudies Soorten economische evaluaties Empirische studie versus modelleren Perspectief van economische evaluaties Incrementele kosteneffectiviteitsratio Marike Hendriks, Ph.D. 25 Maart 2 Trend in Nederland Percentage Adult overweight and obesity: trend in the Netherlands 6 5 O & O males O & O females 3 Obesity males 2 Obesity females 98 99 2 2 25 26 Achtergrond 5 miljoen mensen overgewicht en fysiek inactief Obesitas en fysieke inactiviteit risico DMII Effectiviteit fysieke activiteit bewezen Uitval interventies hoog Bron: CBO Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen, 28 De BeweegKuur Gecombineerde leefstijl interventie door NISB ontwikkeld (i.o. VWS): Fysieke activiteit & Dieet gewoonten Aangepast aan individuele behoefte Vraag:evaluatie haalbaarheid, effecten en kosten Samenwerkingsverband: UM, EMGO/VU, NISB, RIVM, NIVEL De BeweegKuur en de pakketten Pakket Zelfstandig bewegen 7 x Leefstijladviseur (): advies, coaching, motivatie, evaluatie Fysiotherapeut: advies, training, motivatie, begeleiding naar lokaal aanbod : advies, bijeenkomsten, motivatie Pakket 2 Opstart 6 x Fysio 7 x Pakket 3 Begeleid bewegen 2 weken Fysio 7x
Inclusie criteria kosteneffectiviteitstudie Buikomvang normaal Te groot * HVZ-DM Ris.fac ** Comorbiditeit Artrose & slaapapneu DM-HVZ BMI 25-3 2 3 3 3-35 2 3 3 35-3 3 3 = verhoogd gewicht gerelateerd gezondheidsrisico (ggg); 2 = hoog ggg; 3 = zeer hoog ggg * Te groot: 88 cm voor vrouwen; 2 cm voor mannen ** Hypertensie, dyslipidemie, gestoord nuchter bloedglucose Doel kosteneffectiviteitsstudie Vaststellen of pakket 3 in vergelijking met pakket 2 extra gezondheidswinst oplevert voor mensen die volgens de normen van de BeweegKuur in pakket 3 moeten instromen en of eventuele extra gezondheidswinst opweegt tegen eventuele extra kosten. Economische Evaluatie Design kosteneffectiviteit - Longitudinaal, Cluster Randomized Controlled Trial Kosten A Kosten B Interventie A Interventie B Effecten A Effecten B - 29 huisartspraktijken/locaties - 5 Experimenteel: pakket-3-mensen volgen pakket 3 - Controle: pakket-3-mensen volgen pakket 2 kosten? relatie? effecten? - Metingen - Voor aanvang van de BeweegKuur t= - Na jaar, uitstroom uit BeweegKuur t= - Na 2 jaar, follow up t=2 Soorten economische evaluatie Methode Kosten Effecten CMA Cost Minimalisation Kostenminimalisatie analyse CEA Cost Effectiveness Kosteneffectiviteit analyse CUA Cost Utility Kosten utiliteit analyse CBA Cost Benefit Kosten Baten analyse Geen verschil in effecten Natuurlijke (gewonnen levensjaren, bloeddruk etc.) en en Kwaliteit van Leven, Quality adjusted life years (QALYs) Metingen kosteneffectiviteitsanalyse Effecten CEA Lichamelijke Activiteit activiteitenmonitor Fysieke activiteit (IPAQ) Start, jaar, 2 jaar follow-up CUA EuroQol Vragenlijsten elke 3 maanden Kosten Kosten van de BeweegKuur Registratie Zorgconsumptie Medicijngebruik Ziekteverzuim Overige kosten Vragenlijst elke 3 maanden: Restrospectief! 2
HRQoL Algemene gezondheidstatus profielen Ziekte specifieke schalen Overige gezondheidsindicatoren Generieke maat kwaliteit van leven EuroQol, EQ-5D Dimensies. Mobiliteit 2. Zelfzorg 3. Dagelijkse activiteiten. Pijn/klachten 5. Stemming Mobiliteit. Ik heb geen problemen met lopen 2. Ik heb enige problemen met lopen 3. Ik ben bedlegerig Zelfzorg. Ik heb geen problemen om mijzelf te wassen of aan te kleden 2. Ik heb enige problemen om mijzelf te wassen of aan te kleden 3. Ik ben niet in staat mijzelf te wassen of aan te kleden Dagelijkse activiteiten. Ik heb geen problemen met mijn dagelijkse bezigheden (bijv. Werk, studie, huishouden, gezins- en vrijetijdsactiviteiten) 2. Ik heb enige problemen met mijn dagelijkse activiteiten 3. Ik ben niet in staat tot mijn dagelijkse activiteiten Pijn/Klachten. Ik heb geen pijn of andere klachten 2. Ik heb matige pijn of andere klachten 3. Ik heb zeer ernstige pijn of andere klachten Stemming. Ik ben niet angstig of somber 2. Ik ben matig angstig of somber 3. Ik ben erg angstig of somber Mobiliteit. Ik heb geen problemen met lopen 2. Ik heb enige problemen met lopen 3. Ik ben bedlegerig Zelfzorg. Ik heb geen problemen om mijzelf te wassen of aan te kleden 2. Ik heb enige problemen om mijzelf te wassen of aan te kleden 3. Ik ben niet in staat mijzelf te wassen of aan te kleden Dagelijkse activiteiten. Ik heb geen problemen met mijn dagelijkse bezigheden (bijv. Werk, studie, huishouden, gezins- en vrijetijdsactiviteiten) 2. Ik heb enige problemen met mijn dagelijkse activiteiten 3. Ik ben niet in staat tot mijn dagelijkse activiteiten Pijn/Klachten. Ik heb geen pijn of andere klachten 2. Ik heb matige pijn of andere klachten 3. Ik heb zeer ernstige pijn of andere klachten Stemming. Ik ben niet angstig of somber 2. Ik ben matig angstig of somber 3. Ik ben erg angstig of somber Health state: 33 NL:,33 UK:,32 9 * = 9 9 *,5 =,5 *,9 = 3,6 3 *,7 = 2, 2 *,2 =, Totaal QALY: 6, 7 9 levensjaren 7 9 levensjaren 3
Uitvoering economisch evaluatie Kosteneffectiviteit van de BeweegKuur Na afronding van de beweegkuur (na jaar) Na een jaar niks doen = 2 jaar follow-up Na 5 of jaar??? De BeweegKuurstudie = empirische trial Metingen,, 2 jaar follow-up 5- jaar kosteneffectiviteit? Simulatie model Chronisch zieken model RIVM Empirische trial vs simulatie model TRIAL Kosten/effecten uit zelfde persoon/populatie Hoge interne validiteit Eenvoudig data verzamelen MODEL Lange termijn kosten en effecten Gebruik van alle beschikbare informatie bronnen Grote generaliseerbaarheid Model Garbage in = garbage out! Minder zorg = kosteneffectief? Afhankelijk van het perspectief van de studie Wiens kosten worden meegenomen in de evaluatie? Variërend van smal perspectief (alleen de patiënt) tot breed (maatschappelijk) Maatschappelijk perspectief Alle kosten en consequenties worden meegenomen, ongeacht wie ze betaalt of ze ontvangt Vergoeding door verzekering speelt geen rol Verschuiving van kosten wordt in beeld gebracht Perspectief Verzekeraar Zorgverlener Patiënt/familie Maatschappelijk Beslissingen gebaseerd op Kosten gefinancierd door deze Kosten voor deze instelling out of pocket kosten en tijd Alle kosten BeweegKuur Meer kosten voor, fysiotherapie, diëtist, patiënt Minder ziek/ziekenhuis? kosteneffectief vanuit ziekenhuis/verzekeraars perspectief? Ook kosten effectief vanuit maatschappelijk perspectief? Economische Evaluatie Kosteneffectiviteitsratio Kosten A Kosten B Interventie A Interventie B Effecten A Effecten B ( Kosten IKER = ( Effecten interventie interventie Kosten Effecten controle controle ) ) kosten? relatie? effecten?
in een ratio 5 5,5 3,6 Controle Interventie Controle 5 Interventie 7 *,9 = 3,6 QALY *,5 = 5,5 QALY = 263 per gewonnen QALY 9 levensjaren Acceptatie incrementele CE-ratio Hogere Kosten - 8. /QALY inferieur + - * dominant + Hogere Effecten Key messages Volledige economische evaluatie vergelijkt twee alternatieven wat betreft effecten/utiliteit en kosten Economische evaluatie kan uitgevoerd worden via empirische trial of modelleren Maatschappelijk perspectief neemt alle kosten en effecten in beschouwing Resultaten van een economische evaluatie kunnen inzichtelijk worden gemaakt via een IKER/ICER Contact Kosteneffectiviteit Hans Savelberg hans.savelberg@maastrichtuniversity.nl Brenda Berendsen brenda.berendsen@maastrichtuniversity.nl Monitoring Stef Kremers s.kremers@maastrichtuniversity.nl Geert Rutten g.rutten@maastrichtuniversity.nl dank voor uw aandacht Marike Hendriks marike.hendriks@maastrichtuniversity.nl 5