Voor het eerst een psychose en dan 24-11-2015 Saskia Palmen
Wat is een psychose Een psychose is een toestand waarbij door verstoring van de waarneming, het denken of het gedrag het contact met de omringende werkelijkheid (ten dele) verloren gaat. Een psychose kan zich uiten in hallucinaties, wanen of formele denkstoornissen. - # 2
Wie krijgt een psychose Kan op elke leeftijd debuteren, meestal eerste keer tussen 15-25 jaar. Drie risicogroepen (familiair belast, genetisch belast, veel stressoren waaronder drugsgebruik). Feiten: 8% bevolking psychotische ervaring 4% bevolking psychotische stoornis Incidentie 15-30/100.000/jaar Per jaar 3.000 jongvolwassenen voor het eerst een psychose - # 3
Voorstadia psychose - # 4
Wat merkt de patient Wat merkt de omgeving Wat kan de patiënt zelf merken: concentratieproblemen, moe zijn, slaapproblemen, lusteloosheid, sombere stemming, meer geprikkeld (naar je omgeving), problemen in je sociale contacten, minder reageren op dingen die gebeuren in je omgeving, vermindering van je persoonlijke verzorging en hygiëne. Wat kan de omgeving merken: Verandering in gedrag, achteruitgang studie- of werkprestaties, meer terugtrekken / meer isoleren, minder (interesse in) sociale contacten, minder actief zijn - # 5
Wat gebeurt er in de hersenen Tijdens een psychose is er een te veel aan dopamine in bepaalde delen van de hersenen. Dopamine is de markeerstift van onze hersenen: alles wat belangrijk is, en dus ook goed onthouden moet worden, wordt met wat meer dopamine gemarkeerd. Bij te veel dopamine wordt er te veel gemarkeerd, alles wordt belangrijk. Dopamine is een soort volumeknop: harder en zachter doorsturen van signalen (letterlijk, maar ook figuurlijk: meer of minder betekenis geven aan zaken). Bij te veel dopamine wordt alles te hard doorgestuurd. Dus alles wordt als belangrijk gemarkeerd en alles komt op volume 10 binnen overprikkeling / overbelasting / overspannen hersenen - # 6
Wat kunnen we doen patiënt, omgeving, behandelaren 1 gemeenschappelijk plan Patiënt: vertel waar je last van hebt, wat je talenten zijn en wat je kwetsbaarheden zijn, waar je naar toe wilt en wat je daarvoor (van ons) nodig hebt; rust, regelmaat en reinheid, samenwerken met naasten en behandelaren Familie / naasten: vertel jullie (kant van het) verhaal, waar zitten jullie zorgen, waar zitten jullie talenten en kwetsbaarheden, wat zouden jullie willen / wat hebben jullie nodig, samenwerken met patiënt en behandelaren Behandelaren: luister, geef met toestemming uitleg, kom gezamenlijk tot een BHP, bij psychose vaak ook medicatie maar daarnaast meer (individueel afgestemd), samenwerking met patiënt en naasten. - # 8
Wat in UMCU Hersencentrum Snelle en adequate diagnostiek rondom (vermoeden / hoog risico) psychose Ook aanvullende diagnostiek (bv. somatisch, neuropsychologisch, gezinsdiagnostiek) Familiebeleid Kortdurende / intensieve behandeling Samenwerking met netwerkpartners die zo spoedig mogelijk de zorg, inclusief rehabilitatie en resocialisatie in eigen omgeving van de patiënt op zich nemen Blijvende consultatie voor partners Veel onderzoek met als doel beter te snappen wat er anders is of gaat bij patiënten die een psychose krijgen om zo de zorg te kunnen verbeteren - # 9
Jasper Wat is voor jou een psychose Wat merkte je zelf als eerste Wat merkte jouw omgeving Wat hielp jou Wat is er nog nodig - # 10
Kortom Een psychose kan op elke leeftijd ontstaan, heeft veel impact op zowel degene die de psychose krijgt als zijn omgeving en varieert qua prognose van restloos herstel tot blijvend last houden van klachten / symptomen. Belangrijk is om te vragen: Wat is er met je gebeurd Wat is je kwetsbaarheid en je weerbaarheid Waar wil je naar toe Wat heb je nodig - # 11
Bezoekadres: Heidelberglaan 100 3584 CX UTRECHT Postadres: Postbus 85500 3508 GA UTRECHT T. 088 75 595 93 E. hersencentrum@umcutrecht.nl www.umcutrecht.nl/hersencentrum