HOËRSKOOL ALBERTON NATUURWETENSKAP GRAAD 9 9 SETPEMBER 2015 EKSAMINATOR: L VENTER TYD: 1 UUR MODERATOR: ME L COSTON PUNTE: 80 INSTRUKSIES 1. Beantwoord ALLE VRAE op FOLIOPAPIER 2. Nommer jou vrae korrek 3. Werk netjies 4. STERKTE! AFDELING A Beantwoord hierdie afdeling OP FOLIOPAPIER. VRAAG 1A Verskillende moontlikhede word as antwoorde vir die volgende vrae voorgestel. Dui die korrekte antwoord aan deur slegs die letter en syfer op JOU FOLIOBLAD neer te skryf bv. 1C. 1. Die soute wat deur soutsuur gemaak is A. Sulfate B. Nitrate C. Chloriede D. Sulfiete 2. As n suur met n metaal reageer, is een van die produkte. A. koolstofdioksied B. Sout C. Suurstof D. Oksiede 2/
NATUURWETENSKAP GRAAD 9 bl. 2 3. Die werking van teensuurmiddels is gebaseer op die reaksie tussen Maagsuur en n A. metaal B. metaaloksied C. hidroksied D. karbonaat 4. By die mens vind gaswisseling plaas by A. tragea B. diafragma C. brongusse D. alveolusse 5. Afvalstowwe in die menslike liggaam word A. uitgeskei B. ingeasem C. verteer D. geabsorbeer 6. Watter een van die volgende is nie n seksueel-oordraagbare siekte nie? A. Tuberkulose B. Sifilis C. VIGS D. Gonorree (6) VRAAG 1B Skryf die korrekte term vir elk van die volgende stellings neer. Skryf slegs die antwoord teenoor die nommer OP JOU FOLIOPAPIER NEER. 1. Die indikator wat gebruik word om vir water te toets. 3/
NATUURWETENSKAP GRAAD 9 bl. 3 2. Die gas wat in brandblussers gebruik word om vure te blus. 3. Die reaksie wat ontstaan as n suur by n hidroksied gegooi word. 4. Die buis wat urien vanaf die nier na die urienblaas vervoer. 5. Die spiere tussen die ribbe. 6. n Manlike gameet met n stert wat vir n beweging gebruik word. (6) TOTAAL VRAAG 1 A EN B [12] AFDELING B Beantwoord hierdie afdeling OP FOLIOPAPIER. VRAAG 2 2.1 Noem drie uitwerkings van n krag. (3) 2.2 Definieer: Gewig van n liggaam (3) 2.3 n Voetslaner dra n rugsak van 8kg. Na 10 minute bevind hy hom 50 meter Hoër as sy beginpunt. Bereken die volgende: 2.3.1 die gewig van die rugsak 2.3.2 die hoeveelheid arbeid wat op die rug verrig is. (6) [12] VRAAG 3 3.1 n Eksperiment is in die klas uitgevoer waar magnesium in suurstof brand. die produk wat gevorm het, is in water gegooi en met die indikator, broomtimol-blou getoets. 3.1.1 Wat is die naam van die stof wat vorm as magnesium in suurstof brand? (1) 3.1.2 Nadat bogenoemde stof in water gegooi is, het ons die ph getoets. Was die stof nou n basies of n suur? Verduidelik jou antoord. (3) 4/
NATUURWETENSKAP GRAAD 9 bl. 4 3.1.3 Indien jy die nuut-gevormde stof by n suur gooi, watter twee nuwe produkte sal vorm? (2) 3.1.4 Indien die suur soutsuur was, watter agtervoegsel sal agter Magnesium geskryf word? (1) [7] VRAAG 4 4.1 Voltooi die onderstaande tabel. Skryf slegs die syfer en die antwoord op JOU FOLIOPAPIER neer. INDIKATOR KLEUR KLEUR IN BASIS Lakmoes rooi Rooi (1) Broomtimol blou (2) Blou Metiel oranje (3) (4) (5) (6) pienk (6) 4.2 Teken ph skaal (3) [9] VRAAG 5 5.1 Noem 3 kontakkragte (3) 5.2 Noem 3 veldkragte (3) [6] 5/
NATUURWETENSKAP GRAAD 9 bl. 5 VRAAG 6 Die diagram stel n model van die menslike borskas voor. Bestudeer die skets en beantwoord die vrae wat volg: 61.1 Wat gebeur met die ballonne indien die rubberband opwaarts gedruk word? (1) 6.1.2 Wat gebeur met die ballonne indien die rubberband afwaarts getrek word? (1) 6.1.3 Watter genommerde deel stel C-vormige kraakbeenringe voor? (1) 6.1.4 Wat is hierdie kraakbeenringe se funksie? (2) 6.1.5 Wat word onder die term: Gaswisseling, verstaan? (3) 6.2 Noem enige twee longsiektes (2) [10] 6/
NATUURWETENSKAP GRAAD 9 bl. 6 VRAAG 7 7.1 Bestudeer die onderstaande skets en beantwoord die vrae wat volg. 7.1.1 Benoem die dele wat 1, 4 en 6 genommer is. (3) 7.1.2 Noem die prosesse wat betrokke is by die werking van die nier. (3) 7.2 Beskryf kortliks wat die volgende terme beteken: (a) diabetes (2) (b) dialise (2) [10] 7/
NATUURWETENSKAP GRAAD 9 bl. 7 VRAAG 8 8.1 Bestudeer die onderstaande sketse en beantwoord die vrae wat volg: 8.1.1 Watter genommerde deel vervoer manlike spermselle? (1) 8.1.2 Watter funksie vedrrig die deel wat 4 genommer is? (1) 8.1.3 Watter funksie verrig die deel wat 5 genommer is? (1) 8.1.4 Identifiseer die dele 6 8 en 11 van die vroulike voortplantingstelsel. (3) 8.2 Beskryf kortliks wat met die ovum sal gebeur indien bevrugting nie plaasgevind het nie. (2) 8.3 Noem drie nuttige stowwe wat vanaf die plasenta na die fetus beweeg? (3) 8.4 Watter hormoon is belangrik vir die sekondêre kenmerke by die man? (1) [12] 8/
NATUURWETENSKAP GRAAD 9 bl. 8 AFDELING C VRAAG 9 Mens se liggaam bied n ideale habitat vir n verskeidenheid kieme. Alle virusse en sommige bakterieë veroorsaak siektes. Seksuele losbandigheid onder tieners neem ook toe wat lei tot promiskuïteit en dus siektes van die voortplantingstelsel. Skryf n kort paragraaf oor enige twee seksueel oordraagbare siektes. Noem die siektes en identifiseer die organisme wat dit veroorsaak, asook simptome van die siekte. (8) [8] GROOTTOTAAL: 80