Module 3 (Term 1): Voortplanting in Angiosperme Die volgende vraestel se tema handel oor die geslagtelike voortplanting in angiosperme.

Transcriptie

1 Natuurwetenskappe Vraestel 3 Graad 7 Tyd: 1 Uur Totaal: 60 Module 3 (Term 1): Voortplanting in Angiosperme Die volgende vraestel se tema handel oor die geslagtelike voortplanting in angiosperme. Vraag 1: Terminologie Pas die terme in Kolom A by hul korrekte definisies in Kolom B Embrio 1.2. Endosperm Kolom A Antwoord Kolom B 1.3. Kruisbestuiwing 1.4. Meeldraad 1.5. Ontkiem 1.6. Stamper A. Die manlike deel van die voortplantingstelsel van n blom. B. Die vroulike deel van die voortplantingstelsel van n blom. C. Die styselagtige voedsel wat die ontwikkelende saad voed. D. Om uit n saad te ontwikkel en n plant te word. E. Die begin van die plant binne-in die saad. F. Wanneer die stuifmeelkorrels van een blom na die blom van n ander plant oorgedra word. (6) 1

2 Vraag 2: Sade en Blomme Beantwoord die volgende vrae so volledig as moontlik Ongeveer hoeveel persent van die wêreld se blomdraende plantspesies word in Suid-Afrika gevind? (1) 2.2. Suid-Afrika se unieke planteryk staan bekend as die. (2) 2.3. Hoeveel spesies is daar in hierdie ryk? (1) 2.4. Watter twee prosesse moet gebeur voordat n saad kan vorm? (1) 2.5. Verskaf byskrifte vir die angiospermblom en gee die skets ook n toepaslike opskrif Beskryf die struktuur en funksie van die twee komponente van die manlike deel van die blom. (5) 2.7. Beskryf die struktuur en die funksie van die kroonblare en kelkblare van die blom. (4) (8) (22) Vraag 3: Bestuiwing Beantwoord die volgende vrae oor bestuiwing so volledig as moontlik Onderskei tussen bestuiwing en bevrugting in angiosperme. (3) 3.2. Noem 3 maniere waarop bestuiwing kan plaasvind. (3) 3.3. Noem 3 voorbeelde van bestuiwers. (3) 3.4. Verduidelik hoe n by blomme bestuif. (3) 2

3 3.5. Identifiseer die bestuiwingsmetode vir die volgende blomme en gee n rede vir jou keuse: a) Blomme met meeldrade wat ver weg van die blom af uitstaan. (2) b) Blomme met n stamper wat langer is as die meeldrade. (2) 3.6. Lys drie aanpassings van windbestuifde plante om bestuiwing te bevorder. (3) 3.7. Verduidelik waarom insekbestuifde blomme taai stuifmeel het. (1) 3.8. Verduidelik waarom bestuiwing belangrik is vir voedselproduksie. (2) (22) Vraag 4: Bevrugting en Verspreiding van Vrugte en Sade Beantwoord die volgende vrae so volledig as moontlik Verduidelik hoe die stuifmeelbuis gevorm word en verduidelik die funksie daarvan. (2) 4.2. Herskryf die paragraaf hieronder en vul die ontbrekende woorde in om die proses van bevrugting in n angiospermblom te beskryf: Twee manlike geslagselle word in die a) vrygestel. Een manlike geslagsel bevrug die eier, wat in die b) van n plant se saad ontwikkel. Die tweede manlike geslagsel verbind met twee c) in die kiemsak wat die ontwikkeling van die d), die styselagtige voedsel wat die ontwikkelende e) voed, tot gevolg het. (6) 4.3. Wat is die funksie van die vrug van die plant? (2) (10) Totaal: 60 3

4 Memorandum Natuurwetenskappe Vraestel 3 Graad 7 Vraag 1: Terminologie 1.1. E 1.2. C 1.3. F 1.4. A 1.5. D 1.6. B Vraag 2: Sade en Blomme 2.1. Ongeveer 10% 2.2. Kaapse Blommeryk spesies 2.4. Bestuiwing en bevrugting 2.5. A. Helmknop B. Helmdraad C. Meeldraad (manlik) D. Stempel E. Styl F. Vrugbeginsel G. Stamper (vroulik) Skets van die Angiospermblom 4

5 2.6. Die manlike deel van n blom bestaan uit die helmknop en helmdraad. Die helmknop bestaan uit stuifmeelsakkies. Dit produseer stuifmeel wat die manlike geslagselle van die plant bevat. Die helmdraad is n lang steel wat die helmdraad bo die blom uitlig om die stuifmeel in die lug en op ander blomme vry te stel Die kroonblare is gewoonlik groot en helderkleurig om bestuiwers te lok. Die kelkblare is die groen struktuur wat die basis van die blom vorm. Hulle funksie is om die blomknop te beskerm. Vraag 3: Bestuiwing 3.1. Bestuiwing is die oordrag van stuifmeel tussen plante van dieselfde spesie met die doel om te bevrug. Bevrugting is die versmelting van die manlike en vroulike selle om sade te produseer. Bevrugting kan net na suksesvolle bestuiwing plaasvind Drie maniere waarop bestuiwing kan plaasvind: * Windbestuiwing * Waterbestuiwing * Bestuiwing deur bestuiwers 3.3. Die leerders se antwoorde sal verskil, dus kan enige toepaslike antwoorde hier verskaf word. Voorbeeld antwoord: * Insekte * Voëls * Soogdiere 3.4. n By versamel stuifmeel van blomme en neem dit terug na die korf waar dit gebruik word om heuning te maak. Bye bêre die stuifmeel in spesiale stuifmeelmandjies aan sy agterpote. Terwyl die by stuifmeel versamel, kleef van die stuifmeel aan die hare op die by se liggaam. Wanneer die by n ander blom besoek, skuur van die stuifmeel af op die stempel van daardie blom en bestuif so die blom a) Bestuif deur wind omdat die stuifmeel maklik van die meeldraad afgewaai moet word en nie op die blom self moet beland nie. b) Bestuif deur insekte (of voëls). Die insek (of voël) sal stuifmeel van die meeldrade van een blom optel en hierdie stuifmeel dan op sy pad na binne op die stamper van n ander blom plaas Aanpassings is: * Hulle produseer n groot hoeveelheid stuifmeel omdat baie van die stuifmeel verlore sal gaan. * Die stuifmeel op die helmknoppe is nie taai nie en kan maklik afgewaai word. * Die stempels is gewoonlik groot en veeragtig en sit buite die blomme sodat hulle maklik die stuifmeel kan opvang wanneer dit verbywaai Hulle stuifmeel is taai sodat dit nie deur die wind weggewaai word nie, maar eerder aan die insek kleef wanneer dit op die blom is. 5

6 3.8. Indien gesaaides soos mielies nie bestuif word nie, sal hulle nie voedsel vorm wat mense kan eet nie en sal hulle nie kan voortplant nie. Vraag 4: Bevrugting en Verspreiding van Vrugte en Sade 4.1. Die stuifmeelbuis word gevorm wanneer n stuifmeelkorrel op die stempel van n blom vaskleef. Die buis-sel vorm n lang stuifmeelbuis in die styl af. Die funksie van die stuifmeelbuis is om n pad vir die twee manlike geslagselle te maak om in die ovulum af te beweeg Twee manlike geslagselle word in die a) kiemsak vrygestel. Een manlike geslagsel bevrug die eier, wat in die b) embrio van n plant se saad ontwikkel. Die tweede manlike geslagsel verbind met twee c) vroulike geslagselle in die kiemsak wat die ontwikkeling van die d) endosperm, die styselagtige voedsel wat die ontwikkelende e) saad voed, tot gevolg het Die funksie van die vrug is om die sade so ver as moontlik van die ouerplant weg te neem sodat die nuwe plant plek het om te groei en nie vir hulpbronne soos lig, water en voedingstowwe in die grond hoef mee te ding nie. 6