Workshop implementatie van de rekenmethode 13 april 2011 13.30-16.00 uur Dick Poel De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces. 1
Agenda 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Programma en doelen workshop 2. Voorkennis inventariseren 2.1:Hoe ver is de school? 2.2: Essentiële thema s: in de reprise Intermezzo kenmerken sterke rekenscholen 3. Essentiële stappen bij de implementatie : 3.1: Hoe werkt het eigenlijk? 3.2: Aan de slag, het eerste begin 3.3: Aan de slag, het vervolg 3.4: Integratie in het zorgsysteem 3.5: Het 2e en het 3e jaar Agenda 4. Invulling eigen implementatieplan, een eerste aanzet 4.1: opdracht 4.2: gelegenheid voor vragen 5. Afsluiting 5.1: Plenaire terugkoppeling van de workshop 2
1.2 Doelen van vandaag Aan het einde van deze workshop: 1) Weet je welke de eerste stappen zijn na de keuze voor een nieuwe rekenmethode 2) Heb je kennis van de essentiële stappen in een implementatieproces 3) Heb je kennis van succesfactoren en valkuilen in een implementatieproces 4) Heb je je georiënteerd op een eerste invulling voor het implementatieproces op de eigen school 2.1 Hoe ver is de school op 3
Vragen? Gebruik de gekleurde kaartjes! 2.2 Even terug naar de vorige keer: Belangrijke thema s bij keuze én implementatie methode: - Oefenen - Leerlijnen (Meijerink) - Toetsen (opbrengstgericht werken) - Instructie (ook verlengde instructie) - ICT-Digibord - Materiaal & Lay-out In relatie tot goed rekenonderwijs 4
2.2.1. Oefenen Constructivisme versus traditionele, directe instructie Eerst begrijpen, dan oefenen Realistisch rekenen (Freudenthal instituut) Debat van alle tijden: Math wars Veel oefenen en dan kom je tot inzicht Mechanistisch rekenen (van der Craats, 2007) 2.2.1. Oefenen herziene methoden Constructivisme Mechanisme Gelukkige rekenaar gebaar bij de methode die past bij zijn cognitieve leerstijl Voor 70% van de leerlingen maakt het niet uit wat voor soort rekenonderwijs je aanbiedt, ze leren toch wel rekenen. Zwakke 30% uitzoeken wat deze leerlingen nodig hebben (Van Luit, 2008) 5
2.2.2. Leerlijnen Leerlijn getallen & bewerkingen Leerlijn tijd Leerlijn meten Leerlijn meetkunde = kerndoel(en) = tussendoel(en) = onderwijsbehoeften 6
Doorlopende rekenlijnen Referentieniveaus einde basisonderwijs 1F = fundamenteel niveau beheersingsdoelen voor alle leerlingen aan einde bao 1S = streefniveau streefdoelen voor ll n VMBO gemengde leerweg, theoretische leerweg, havo/vwo Wat leerlingen: Moeten beheersen Paraat moeten hebben Functioneel moeten kunnen Moeten begrijpen (weten waarom) 2.2.3. Toetsen Om goed rekenonderwijs te kunnen geven is het belangrijk dat je weet wat je leerlingen kennen en kunnen. Het toetsen van vaardigheden en kennis is cruciaal zodat je die rekenstof aan kunt bieden die de leerlingen nodig hebben om het volgende doel te kunnen behalen. 7
Leerlijn getallen & bewerkingen Leerlijn tijd Leerlijn meten Leerlijn meetkunde = kerndoel(en) = tussendoel(en) = onderwijsbehoeften 2.2.3. Toetsen in de methode Methodegebonden toetsen Dekken het leerstofgebied Geven voldoende inzicht in wat ll n kennen / kunnen Analysemodel geeft aanwijzing tot handelen Digitaal Handzaam en effectief 8
2.2.4. Instructie Welke instructie hebben de leerlingen op jouw school nodig? - Bewezen instructiemodel - Voldoende aanwijzing voor differentiëren - Banend versus sturend - Volgens vast lesmodel - Opgebouwd in het blok (voldoende momenten 2.2.5. ICT & Digibord - Oefenen - Instructie - Verdiepend, verrijkend, extra oefening - Goede inbedding met boek - Goede relatie tot instructie (model) In relatie tot goed rekenonderwijs 9
2.2.6. Materiaal & Lay-out - Hoeveelheid boeken / schriften - Hanteerbare materialen - Extra instructie / oefenmaterialen (meten & meetkunde?) - Taal / lettertype / kleur tekst - Pictogrammen - plaatjes In relatie tot goed rekenonderwijs op rekensterke scholen. Intermezzo - kenmerken sterke rekenscholen 1. Steken bewust energie in het verbeteren van de kwaliteit. 2. Bieden de leerstof voor alle leerlingen aan 3. Realiseren een taakgerichte werksfeer 4. Leerkrachten kunnen goed uitleggen. 5. Leerlingen zijn actief in de rekenles. 6. Zorg is planmatig en wordt geëvalueerd. 7. De rekentijd wordt optimaal besteed en zo nodig uitgebreid. 10
Grijp dus de kans.. De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces. Opdracht: Voor je eigen implementatieplan. Ontwerp voor je eigen implementatieplan 3 belangrijke aandachtspunten op basis van de kwaliteiten van rekensterke scholen. Hoe ga je deze een plek geven in je implementatieproces? Werkvorm: 1. Start met eigen team. 2. Dan een uitwisselingsronde met een ander team. 11
3. Implementatie rekenmethode: een stappenplan 1 Hoe werkt het eigenlijk? 2 Aan de slag, het eerste begin 3 Aan de slag, het vervolg 4 Integratie in het zorgsysteem 5 Het 2e en het 3e jaar Stap 1 hoe werkt het eigenlijk? Startworkshop: Methode en materialen Websites Informatieboekje Hoe gaan we invoeren? In welke groepen? Voorbereiding overstap: Materialen en concrete overstap per leerjaar. Afspraken over de implementatie. 12
Stap 1 hoe werkt het eigenlijk? Opdracht: Neem in je team 10 minuten de tijd om concrete afspraken te maken voor stap 1. - Maak je gebruik van services van de uitgever? (bv. Startworkshops) - Wanneer plan je de bijeenkomst(en) om de collega s wegwijs te maken? In welke samenstelling? - Wie gaat deze bijeenkomsten doen (wie is de expert/vraagbaak?) - Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten om met de methode aan de slag te kunnen (blader rustig door de boeken!) Stap 2 aan de slag, het eerste begin Een eerste blok (of 2) met de nieuwe methode: Aandacht voor: Inhoud van het rekenen Klassenmanagement Instructie geven Tip: logboekje bijhouden. En 13
Stap 2 aan de slag, het eerste begin Zijn er overstapprogramma s wenselijk/beschikbaar? Zijn de materialen voor instructie beschikbaar? Welke afspraken gaan we nu al direct maken met elkaar? Denk aan digitale toetsing. Start (mini)rekenverbetertraject! Stap 2 aan de slag, het eerste begin Start (mini)rekenverbetertraject! Invoering is teamzaak plan teammomenten (groot en klein) voor uitwisseling en scholing Organiseer klassebezoeken Gebruik/ontwikkel de taal van opbrengstgericht werken. Een rekengroep met een opdracht Zorg voor eenvoudig en doelgericht implementatieplan (aangepast aan de schoolsituatie en de gekozen methode!) 14
Mogelijke vormverschillen oud-nieuw Stel je schaft Pluspunt aan. Hoe ga je om met de schoolafspraak: Elke dag instructie? Stel je schaft WIG aan. Wig heeft een specifieke lesopzet voor de rekenlessen. Kunnen we onze afspraken gewoon handhaven zonder toelichting? Stel je schaft Alles Telt aan. Zijn de afspraken over de Maatschriftkinderen duidelijk genoeg? Welke aandachtspunten heeft u op dit gebied al geïdentificeerd? Implementatie plan. Niveau: activiteit beoogd resultaat indicator Planning/ wie groep team school 19-4-2011 www.hetabc.nl 30 15
Stap 3 aan de slag, het vervolg Integratie in bestaande afspraken: denk aan ADI model in nieuwe methode speciale aandacht voor integratie v/d nieuwe methode in het zorgsysteem Zwakke rekenaars in het F1 niveau Inzet van additionele programma s monitoren in verband met het F1 niveau. Leerlingen gelegenheid tot leren geven.. Stap 3 aan de slag, het vervolg Vanaf januari februari: Klassenbezoeken doen Studiemomenten over leerlijnen, leerdoelen en cruciale leermomenten organiseren. Afspraken monitoren en 16
Stap 4 borging 1 e jaar Trendanalyses schoolniveau Toetsen blokken (digitaal/papier) analyseren Schoolafspraken over borging Stap 5 vervolg 2 e en 3 e jaar Aandachtspunten: Compacting Nieuwe afspraken consolideren Monitoren voortgang Baseline data bepalen Review additioneel materiaal 17
4. Opdracht: Invulling eigen implementatieplan, een eerste aanzet Lees het artikel 10 tips voor een rekenbeleidsplan - Ga in je team de tips één voor één na. - Hoe ga je deze adviezen in het implementatieplan bij jullie op school een plek geven? In welke stap van het implementatieplan krijgt het een plek? - Noteer jullie plannen zo SMART mogelijk. Vragen? Welke vragen leven er nog met betrekking tot: - de methode - het keuzeproces - het implementatieproces - succesfactoren - etcetera, etcetera 18
5. Afsluiting - terugkoppeling Formuleer voor jezelf: wat heeft deze workshop de school verder gebracht in de keuze en implementatie van de nieuwe rekenmethode? Wat heb je als school nu nodig om verdere stappen te kunnen zetten? 5. Afsluiting mogelijkheden voor vervolg - Schoolspecifieke begeleiding bij de keuze en implementatie door ABC Onderwijsadviseur 19