Aanbevelingen voor de leerkracht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Aanbevelingen voor de leerkracht"

Transcriptie

1 2012 Aanbevelingen voor de leerkracht Milou Visser Iselinge Hogeschool

2 Goed rekenonderwijs begint bij de leerkracht! Een aantal didactische aandachtspunten die bij het werken aan een rekenverbetertraject een rol kunnen spelen, zijn wel vakinhoudelijk maar toch algemeen van aard. Het gaat dan om de wijze waarop het rekenonderwijs is ingericht, de organisatie daarvan, de gehanteerde werkvormen, de wijze van instructie geven, en zo meer. Hieronder worden drie van zulke punten algemene didactische aandachtspunten beschreven. 1. Verdieping van het inzicht in doorlopende leerlijnen: werken aan een helikopterview Het gaat bij rekenen veelal om langlopende leerprocessen die meerdere leerjaren beslaan. Het is dus wenselijk om een gemeenschappelijke helikopterview over de betreffende leerlijnen te hebben een helikopterview waarbij men als onderbouwteam weet wie in grote lijnen wat doet, en op welke manier. Zo n helikopterview heeft voor de leerlingen het grote voordeel dat er meer continuïteit in het onderwijs ontstaat, en dat ze meer het gevoel hebben dat de verschillende leerstappen op een natuurlijke manier op elkaar volgen. Verder wordt het voor de leerkrachten zo beter mogelijk om de functie en het doel van bepaalde activiteiten die door de methode worden gesuggereerd, naar waarde te schatten en om eventueel aanpassingen en accenten aan te brengen in een leerlijn als dit nodig is. Men wordt dus minder afhankelijk van de waan van de dag en is beter in staat om afstand van de methode te nemen en om deze effectief in te zetten. Uitwerking in de praktijk Zorg ervoor dat er het onderbouwteam paraat heeft wie welke onderdelen van de doelen voor rekenen uitvoert. Daarvoor kunnen vergadermomenten plaatsvinden, zet daarbij op papier welke afspraken er gemaakt worden. 2. Versterking van de instructievaardigheid: convergerende instructie Bij het geven van instructie tijdens de rekenles wordt veel waarde gehecht aan inbreng van de leerlingen. Door aan te sluiten bij de eigen kennis en strategieën van leerlingen en daarop in de instructie voort te bouwen, voelen leerlingen zich aangesproken en komen ze verder in hun leerproces. Bovendien ervaren leerlingen én leerkracht het onderwijsleerproces zodoende meer als een gemeenschappelijke onderneming. De gezamenlijke doordenking van een strategie of een eigenschap kan bijdragen aan de individuele 'groei' van leerlingen. Dat gaat natuurlijk niet altijd vanzelf. 3. Verhoging van de instructiefrequentie Instructie is de hoeksteen van het rekenonderwijs. Dit betreft niet alleen klassikale instructie maar ook allerlei andere vormen, zoals verlengde instructie waarbij een beperkte groep leerlingen na het klassikale deel van de les nog aanvullende instructie krijgt, en individuele instructie waarbij een leerling bijvoorbeeld persoonlijk uitleg krijgt over een bepaald type fout dat hij/zij in een toets heeft gemaakt. Behalve de inhoud en de kwaliteit van de instructie is ook de frequentie belangrijk voor de effectiviteit van het onderwijs. 2

3 Tips voor effectief rekenonderwijs 1. Formuleer heldere doelen waar je in de groepen 1 en 2 met voorbereidend rekenen aan werkt. De doelen zijn uitgangspunt voor uitdagende rekenactiviteiten. Aan de hand van de doelen kies je je rekenactiviteiten. Binnen elk thema werk je verder aan de doelen die je hebt gesteld. Een planningsschema kan helpen om ervoor te zorgen dat alle onderdelen binnen de thema s aan bod komen en regelmatig worden herhaald. Zo werk je toe naar het rekenen van groep 3. Het is belangrijk om overleg te hebben met de collega s van groep 3 om zo te kunnen werken een doorgaande leerlijn van groep 1 en 2 naar groep Besteed elke dag minuten expliciet aandacht aan tellen en getalbegrip. Besteed iedere dag expliciet aandacht aan aspecten die te maken hebben met voorbereidend rekenen. Laat dit niet aan het toeval over! 3. Werk doelgericht en varieer met inhoudelijke rekenactiviteiten. Door aan alle aspecten van tellen en getalbegrip aandacht te besteden, wordt een goede rekenstart gestimuleerd. Zorg in elk geval dat de volgende aspecten regelmatig terugkomen: getalbegrip, waaronder corresponderen (vergelijken van hoeveelheden), serieren (rangordenen) tellen (ook terugtellen van 10 naar 0 en tellen met sprongetjes) subiteren (in een oogopslag overzien van kleine hoeveelheden) getalbeeldherkenning. Omdat rekenvaardigheden onderling samenhangen en op elkaar inwerken, zullen ook andere aspecten van het aanvankelijk rekenen zoals meten, tijd en ruimtelijke oriëntatie aan bod moeten komen. Veel activiteiten kunnen aan de hele groep aangeboden worden; in de kleine kring kan intensiever ingegaan worden op onderdelen. 4. Maak gebruik van de (natuurlijke) nieuwsgierigheid van kinderen. Gebruik alledaagse situaties om met tellen en met aspecten van getalbegrip bezig te zijn en plaats een en ander in betekenisvolle situaties. Grijp alledaagse situaties aan om met tellen en aspecten van getalbegrip bezig te zijn. Je kunt ook denken aan rekengesprekjes, telliedjes, telrijmpjes en raadspelletjes. Ook de inrichting van de leeromgeving is in dit verband een belangrijk aandachtspunt. Denk hierbij aan het inrichten van een telhoek, weeghoek of winkeltje. Maar ook door cijfers in het lokaal op te hangen of door telboeken en prentenboeken te gebruiken kunt u de aandacht van kinderen richten op tellen en getalbegrip. 3

4 Het voorbereiden en geven van een goede les In de voorbereiding van uw les De belangrijkste zaken op een rij Ga na met welke doelstelling u de les gaat geven Hoe zag de vorige les eruit en sluiten zij op elkaar aan? Wat is de rol die u inneemt en in deze les en hoe ontwikkelt zich deze tijdens de les? Met welke vragen activeert u het denken van de leerlingen? (zie daarvoor: richtvragen, volgende pagina) Hoe activeert u de leerlingen met elkaar? Welke leerlingen hebben uw aandacht hard nodig, of juist minder hard nodig? Bij de uitvoering van de les Vertel wat te leerlingen vandaag leren/oefenen of introduceer een rekenprobleem Zet de leerlingen aan het denken over de aanpak en/of bewerking van het rekenprobleem Kom terug op essentiële strategieën (handige trucjes) geef aan waarom deze essentieel zijn, eventueel kunnen kinderen dit verwoorden Geef oefening, verwerking, verdieping Sluit de les af met een terugblik op het lesproces en het doel van de les / oplossing van het probleem Na afloop van uw les: Ga na / noteer welke leerlingen al dan niet hebben geprofiteerd van uw les Bepaal wat de succesfactoren van uw es waren en bepaald (samen met collega s) alternatieven 4

5 Bron! Richtvragen Het is handig om een aantal standaardvragen in uw repertoire te hebben: vragen die u bijna iedere instructieles kunt gebruiken. Hoe kun je dit handig oplossen? Zie je het patroon, een structuur? Hoe heeft die andere leerling het opgelost? Wat heb je erbij bedacht? Leg dat nog eens uit Snap jij hoe hij die fout heeft gemaakt? Kun je hem helpen oplossen? Zou dat ook korter kunnen? Kun je dat aan mij laten zien? (bv. Door tekenen, neerleggen) Hoe kun je dit probleem aanpakken? Mag je dat zomaar op die manier doen? Klopt dat wel? Kun je heel snel zien hoeveel het er zijn? Welke vraag zal ik nu eens stellen, wat denken jullie? 5

6 Het IDGI model(bakker,2012) Interactieve Gedifferentieerde Directie Instructie model Een instructiemodel waarbij door wetenschappelijk onderzoek vast is komen te staan dat het leerrendement zeer groot is. Even kort de principes van IGDI IGDI (interactieve gedifferentieerde directe instructie) 1. Start les - dagelijkse terugblik - lesdoel aangeven - actualiseren van voorkennis 2. Presentatie /interactieve groepsinstructie - onderwijst in kleine stappen - geeft concrete voorbeelden - denkt hardop - demonstreert / doet voor - legt uit 3. Begeleide inoefening - laat de leerlingen onder begeleiding inoefenen - geeft korte en duidelijke opdrachten - stelt veel vragen, bv. vanuit denken-delen-uitwisselen 4. Zelfstandig in duo s toepassen /verlengde instructie - van strategieën en / of samenwerkend leren door de gemiddelde en goede rekenaars - Verlengde instructie voor zwakke rekenaars 5. Feedback zelfstandig werken groep en instructiegroep 6. Afsluiting - inhoudelijke afronding van de les, zowel voor de instructiegroep als voor de groep die zelfstandig werkt 6

7 (bronnen, zie werkplan bronnenlijst) 7

Zwakke rekenaars betrekken bij klassikale instructie

Zwakke rekenaars betrekken bij klassikale instructie Zwakke rekenaars betrekken bij klassikale instructie 23 januari 2013 13.30 16.00 uur Berber Klein Orthopedagoog & docent speciale onderwijszorg Vrije Universiteit: faculteit psychologie en pedagogiek b.klein@vu.nl

Nadere informatie

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Omschrijving Verwijzing naar Doelgroep Opsteller Intern document die uitleg geeft over het activerende directe instructiemodel. Vaardigheidsmeter Betrokken

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Contactgegevens Tseard Veenstra t.veenstra@cps.nl 06 55168626 Is spellingonderwijs nog relevant als we met behulp

Nadere informatie

-Samen meertalig en talentvol de wereld in- GROEP Alie Zwaagstra

-Samen meertalig en talentvol de wereld in- GROEP Alie Zwaagstra -Samen meertalig en talentvol de wereld in- GROEP 5 2017-2018 Alie Zwaagstra alie.zwaagstra@agora.nu WAT KUNNEN DE KINDEREN VERWACHTEN DIT SCHOOLJAAR? Nieuwe rapporten Maandmail van de groep Opera Kennismakingsmiddag

Nadere informatie

-Samen meertalig en talentvol de wereld in- GROEP Suheda Sarikaya

-Samen meertalig en talentvol de wereld in- GROEP Suheda Sarikaya -Samen meertalig en talentvol de wereld in- GROEP 4 2017-2018 Suheda Sarikaya Suheda.sarikaya@agora.nu INHOUD IGDI-model Vakken en methodes Klassenouders HOE ZIET EEN LES ERUIT - HET IGDI-MODEL Lesmodel

Nadere informatie

-Samen talig en talentvol de wereld in- Groep Court.vandersloot

-Samen talig en talentvol de wereld in- Groep Court.vandersloot -Samen talig en talentvol de wereld in- Groep 7 2017-2018 Court.vandersloot court.vandersloot@agora.nu Wat kunnen jullie verwachten dit schooljaar? Nieuwe rapporten Maandmail van de groep Opera uitvoering

Nadere informatie

-Samen meertalig en talentvol de wereld in- GROEP Erik Smit

-Samen meertalig en talentvol de wereld in- GROEP Erik Smit -Samen meertalig en talentvol de wereld in- GROEP 8 2017-2018 Erik Smit erik.smit@agora.nu WAT KUNNEN DE KINDEREN VERWACHTEN DIT SCHOOLJAAR? Schoolkeuze voortgezet onderwijs Kamp van 27 september tot 29

Nadere informatie

Naar beter rekenonderwijs

Naar beter rekenonderwijs Naar beter rekenonderwijs 1 Wat komt aan de orde? Actuele ontwikkelingen Ontdekkingen mbt goed rekenonderwijs Naar beter rekenonderwijs Praktische tips 2 Over een groot aantal jaren, en de laatste jaren

Nadere informatie

Het IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen

Het IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen Het IGDI model Leesverbetertraject Enschede 8/11/07 Het belang van goede Risicoleerlingen deden het bij goede leerkrachten net zo goed als gemiddelde leerlingen bij zwakke leerkrachten. Niets was effectvoller

Nadere informatie

Differentiatie in de rekenles in het mbo. Bijeenkomst 2

Differentiatie in de rekenles in het mbo. Bijeenkomst 2 Differentiatie in de rekenles in het mbo Bijeenkomst 2 30% 15,- 20% 80,- 45,- 15% 20,- 25% 19,95 50% 50,- 35% 3,50 6,99 10% 60,- 40% 32,50 5% TERUGBLIK VORIGE KEER EN HUISWERK Programma vandaag Drie starters

Nadere informatie

Rekenen in cluster 2: Praktijkvoorbeeld. Programma. Optimaliseren rekenonderwijs

Rekenen in cluster 2: Praktijkvoorbeeld. Programma. Optimaliseren rekenonderwijs Rekenen in cluster 2: Praktijkvoorbeeld Simeacongres 13 april 2012 Kim de Keijser en Loes Wauters Programma Rekenrapport Rekenontwikkeling DSH en ESM Praktijkvoorbeeld Uitwisseling: inrichting rekenonderwijs

Nadere informatie

Gecijferd bewustzijn door middel van rekenconflicten bij kleuters

Gecijferd bewustzijn door middel van rekenconflicten bij kleuters Gecijferd bewustzijn door middel van rekenconflicten bij kleuters 25 januari 2012 Marije Bakker Welkom en programma Leerlijnen,domeinen, organisatie en praktische toepassing van gecijferd bewustzijn. 2

Nadere informatie

De rekenlessen van het ICT College (mbo-3) Een praktijkonderzoek van Laura Martens

De rekenlessen van het ICT College (mbo-3) Een praktijkonderzoek van Laura Martens De rekenlessen van het ICT College (mbo-3) Een praktijkonderzoek van Laura Martens Onderwerpen Voorstellen Waar speelt het zich af? Startsituatie 2011-2012 Praktijkprobleem en onderzoeksvraag Theorie:

Nadere informatie

Marzano (2003) Scholen maken het verschil

Marzano (2003) Scholen maken het verschil Programma Effectieve directe instructie Opfrismiddag 20 oktober 2010 Dortie Mijs Wat is het IGDI-model? Verdieping op twee aspecten: - Doelen formuleren - Werken met IGDI in een combinatiegroep Voorbereiden

Nadere informatie

Begrijpend Lezen APPRIS

Begrijpend Lezen APPRIS Begrijpend Lezen Inhoud Begrijpend lezen Doelen, voorwaarden, problemen en strategieën Modelen Voordoen, hardop denken, oefenen Doelen van begrijpend lezen Het vinden van informatie, het thema en de hoofdgedachte

Nadere informatie

Rekenen in de onderbouw

Rekenen in de onderbouw 2012 Rekenen in de onderbouw Alle kinderen kunnen leren rekenen. Het is vooral de manier waarop het rekenonderwijs wordt gegeven, die bepaalt hoe succesvol leerlingen zijn. Welke vaardigheden heeft de

Nadere informatie

Effectieve aanpakken bij versterking rekenonderwijs wat werkt? Gert Gelderblom 24 augustus 2009

Effectieve aanpakken bij versterking rekenonderwijs wat werkt? Gert Gelderblom 24 augustus 2009 Effectieve aanpakken bij versterking rekenonderwijs wat werkt? Gert Gelderblom 24 augustus 2009 1 2 Wat komt aan de orde? Context van deze presentatie Effectieve aanpakken versterking rekenonderwijs Succesfactoren

Nadere informatie

Samenvatting van Resultaat met rekenen. Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012

Samenvatting van Resultaat met rekenen. Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012 Samenvatting van Resultaat met rekenen Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012 Lesvoorbereiding en evaluatie 1. Bepaal lesdoel en onderwijsbehoefte leerling(en) (wat hebben de leerlingen nodig om op de leerlijn

Nadere informatie

Hoe doen jullie het? Rekenen in vmbo/mbo. Rekenen vmbo-mbo Jonneke Adolfsen

Hoe doen jullie het? Rekenen in vmbo/mbo. Rekenen vmbo-mbo Jonneke Adolfsen Hoe doen jullie het? Rekenen in vmbo/mbo Rekenen in de zorg Rekenen is een zorg Wat is het probleem? Wat is de gedeelde zorg van vmbo en mbo? Intensiveringstraject rekenen vo Eerste tranche: 300 scholen

Nadere informatie

Welkom bij de workshop van groep 7 8!

Welkom bij de workshop van groep 7 8! Welkom bij de workshop van groep 7 8! Doelen van deze ouderavond: U krijgt een idee hoe uw kind les krijgt in groep 7 of 8. U ervaart zelf de manier waarop wij lesgeven (directe instructiemodel). U krijgt

Nadere informatie

De functie van een rekenconflict

De functie van een rekenconflict ebook De functie van een rekenconflict Inleiding Om het rekenaanbod te verrijken brengt de leerkracht regelmatig bewust een conflictsituatie in. Het inbrengen van rekenconflicten is een werkwijze waarbij

Nadere informatie

Voorbeeldles RIS-instructie RIS-WRM juni 2009

Voorbeeldles RIS-instructie RIS-WRM juni 2009 Inleiding Voorbeeldles RIS-instructie RIS-WRM juni 2009 Kennismaking Bekijk het ingevulde basis RIS-lesplan en volg de aanwijzingen. Pak de RIS-instructiekaart van de leerling en kijk wat er bij deze les

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

Onderwijs in een combinatiegroep

Onderwijs in een combinatiegroep KWALITEITSKAART Organisatie Onderwijs in een combinatiegroep PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs en opbrengstgericht werken zoals deze kwaliteitskaart zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl.

Nadere informatie

PLG Leerkrachten. 8 december PLG Leerkrachten (2) Agenda

PLG Leerkrachten. 8 december PLG Leerkrachten (2) Agenda PLG Leerkrachten (2) PLG Leerkrachten 8 december 2010 vs 1.0 100422 Agenda 1. Introductie 1.1: Programma en doelen schooljaar 2010-2011 1.2: Terugblik PLG 1 en huiswerk 1.3: Doelen vandaag 1.4: De verbinding

Nadere informatie

Werken aan instructievaardigheden

Werken aan instructievaardigheden Werken aan instructievaardigheden Stichting Katholiek Onderwijs Enschede 20 maart 2012 Fred Kramer Voorstellen: Fred Kramer ruim 25 jaar basisschoolervaring in groep 1-8 4 jr bovenschools taalconsulent

Nadere informatie

CHECKLIST DIFFERENTIATIE IN DE SCHOOL. Op schoolniveau zijn afspraken gemaakt over: (voor zover van toepassing in de visie op differentiëren)

CHECKLIST DIFFERENTIATIE IN DE SCHOOL. Op schoolniveau zijn afspraken gemaakt over: (voor zover van toepassing in de visie op differentiëren) CHECKLIST DIFFERENTIATIE IN DE SCHOOL Elementen effectief onderwijs 1. Differentiëren in Schooldoelen Op schoolniveau zijn afspraken gemaakt over: (voor zover van toepassing in de visie op differentiëren)

Nadere informatie

Hoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016

Hoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016 Hoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016 Cursusdoelen 1. De student heeft kennis van getalfuncties, inzicht in de telrij, (structuur van) getallen en getalrelaties

Nadere informatie

Preventie rekenproblemen door effectief rekenonderwijs in de groepen 1-2 28 januari 2015

Preventie rekenproblemen door effectief rekenonderwijs in de groepen 1-2 28 januari 2015 Preventie rekenproblemen door effectief rekenonderwijs in de groepen 1-2 28 januari 2015 Arlette Buter info@rekenadviesbuter.nl 1 Goede rekenstart Beredeneerd aanbod Inhoud Rekenactiviteiten in de (kleine)

Nadere informatie

Toepassingsgebied: Deze procedure heeft betrekking op alle situaties waarin de leerkracht sterk sturend optreedt.

Toepassingsgebied: Deze procedure heeft betrekking op alle situaties waarin de leerkracht sterk sturend optreedt. DE OVERSTAP BAS-project Ontwikkelingslijn: Instructie en Feedback Ontwikkelingsveld 2: Effectieve Instructie Vastgesteld: maart 2008 BAS Doel: Het doel van deze procedure is het geven van een effectieve

Nadere informatie

Kijkwijzer formulier. Naam leerkracht. Groep leerkracht. Naam beoordelaar. Beoordeelde les. Datum. Bijzonderheden

Kijkwijzer formulier. Naam leerkracht. Groep leerkracht. Naam beoordelaar. Beoordeelde les. Datum. Bijzonderheden Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam Naam leerkracht Groep leerkracht Naam beoordelaar Beoordeelde les Datum Bijzonderheden Dit formulier is bedoeld als invulformulier voor scholen die met de Kijkwijzer

Nadere informatie

Lezen voor Beroep en Studie. 2 e trainingsavond, 13 oktober 2014

Lezen voor Beroep en Studie. 2 e trainingsavond, 13 oktober 2014 Lezen voor Beroep en Studie 2 e trainingsavond, 13 oktober 2014 Doelen van de tweede trainingsdag - Deelnemers kijken terug op de eerste bijeenkomst - Deelnemers maken kennis met de inhoud en opzet van

Nadere informatie

Masterplan ERWD. Differentiëren in subgroepen 10 december Arlette Buter

Masterplan ERWD. Differentiëren in subgroepen 10 december Arlette Buter Masterplan ERWD Differentiëren in subgroepen 10 december 2014 Arlette Buter Arlette Buter info@rekenadviesbuter.nl 1 Inhoud Differentiëren in subgroepen: lesgeven op spoor 2 - Welke kennis is er nodig

Nadere informatie

Ondersteuning rekenen Nimeto 15 juni Monica Wijers Universiteit Utrecht

Ondersteuning rekenen Nimeto 15 juni Monica Wijers Universiteit Utrecht Ondersteuning rekenen Nimeto 15 juni 2015-3- Monica Wijers Universiteit Utrecht m.wijers@uu.nl 1 league is. miles 1 mile is.. furlongs 1 furlong is. chains 1 foot is.. inches 1 yard is inches 1 league

Nadere informatie

Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode

Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode Eerste oriëntatie Welke onderwerpen uit welke leerlijnen komen in dit blok aan de orde? Onderscheid daarbij a. eerste kennismaking met

Nadere informatie

1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat

1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat KIJKWIJZER PEDAGOGISCH-DIDACTISCH HANDELEN IN DE KLAS School : Vakgebied : Leerkracht : Datum : Groep : Observant : 1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat (SBL competenties 1 en 2) 1.1* is

Nadere informatie

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt

Nadere informatie

Met de referentieniveaus naar schoolsucces

Met de referentieniveaus naar schoolsucces Met de referentieniveaus naar schoolsucces Zo stuurt u op taal- en rekenresultaten Corine Ballering René van Drunen 31 Bijlage 4 Rol van de interne begeleider in effectief rekenonderwijs (basisonderwijs)

Nadere informatie

Samenhang tussen kilogram en gram (spel)

Samenhang tussen kilogram en gram (spel) Samenhang tussen kilogram en gram (spel) Domein - Gewicht Plaats in de leerlijn - Gew 6.1 - Gew 7.1 - Gew 8.1 Moment van aanbieden - Gew 6.1: 2 e helft groep 5 - Gew 7.1: 1 e helft groep 6 - Gew 8.1: groep

Nadere informatie

Workshop. Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag!

Workshop. Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag! Workshop Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag! Aanleiding Passende Perspectieven Rekenen Niet alle leerlingen

Nadere informatie

PLG Leerkrachten 4 groep 1-2

PLG Leerkrachten 4 groep 1-2 PLG Leerkrachten mei/ juni 2011 PLG Leerkrachten 4 groep 1-2 vs 1.0 100422 Agenda 1. Introductie 1.1: Programma en doelen schooljaar 2010-2011 1.2: Terugblik PLG 3: Toetsanalyse 1.3: Doelen vandaag 2.

Nadere informatie

Welkom. Van data naar arrangementen. Presentatie door: Karin Snoodijk

Welkom. Van data naar arrangementen. Presentatie door: Karin Snoodijk Welkom Van data naar arrangementen Presentatie door: Karin Snoodijk Onderwijscontinuüm Nieuwe plaatje Waarom differentiëren? Curve normaalverdeling Leerling resultaten in een klas school x - klas xx -

Nadere informatie

19-9-2011. Het geheim van opbrengstgericht werken ontrafeld

19-9-2011. Het geheim van opbrengstgericht werken ontrafeld Het geheim van opbrengstgericht werken ontrafeld 1 Stroomstoot helpt bij rekenen LONDEN - Een stroomstoot door de hersenen kan ervoor zorgen dat het maken van sommen tot zes maanden lang een stuk beter

Nadere informatie

Groep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4

Groep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 Groep 4 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 75% van de leerlingen beheerst niveau AVI-E4 (teksten lezen) 90 % beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot twee- en drielettergrepige

Nadere informatie

Veel voorkomende rekenproblemen; preventie en interventie. Arlette Buter

Veel voorkomende rekenproblemen; preventie en interventie. Arlette Buter Veel voorkomende rekenproblemen; preventie en interventie Arlette Buter 1 Inhoud Schoolbrede preventieve maatregelen Rekenproblemen bij: n Verlenen van betekenis aan getallen en bewerkingen n Hardnekkig

Nadere informatie

Opbrengst Gericht Werken Effectief Rekenonderwijs S(B)O

Opbrengst Gericht Werken Effectief Rekenonderwijs S(B)O Opbrengst Gericht Werken Effectief S(B)O Brenda van Rijn 17 november 2010 Automatiseren 1x1 1x2 1x3 1x4 1x5 1x6 1x7 1x8 1x9 1x10 2x1 2x2 2x3 2x4 2x5 2x6 2x7 2x8 2x9 2x10 3x1 3x2 3x3 3x4 3x5 3x6 3x7 3x8

Nadere informatie

Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier

Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier Gewenst gedrag uit zich bijvoorbeeld in 1 Interpersoonlijk competent De student toont in gedrag en taalgebruik respect Is vriendelijk

Nadere informatie

Wiskunde: vakspecifieke toelichting en tips

Wiskunde: vakspecifieke toelichting en tips Wiskunde: vakspecifieke toelichting en tips Met deze voorbeelden van taken voor de wiskundelessen willen wij verschillende ideeën illustreren. Ten eerste geven zij een idee wat bedoeld wordt met hele-taakeerst

Nadere informatie

Kijkwijzer rekenen. Gericht kijken en ontwikkelen

Kijkwijzer rekenen. Gericht kijken en ontwikkelen Kijkwijzer rekenen Gericht kijken en ontwikkelen Leerkracht Groep School Datum Lesdoel Observant Aandachtspunten en sterke punten vorige lesobservatie: Voorbereiding 1. De leerkracht heeft de les zichtbaar

Nadere informatie

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer Taalconferentie Hoera! Lezen Kansen en uitdagingen voor begrijpend lezen In gesprek met de inspectie Marja de Boer Programma Hoe beoordeelt de inspectie kwaliteit onderwijs BL? Uw beeld Een aantal misvattingen

Nadere informatie

Dagelijks instructie - goede rekenresultaten voor de hele groep -

Dagelijks instructie - goede rekenresultaten voor de hele groep - Dagelijks instructie - goede rekenresultaten voor de hele groep - S. Huitema Malmberg, s-hertogenbosch 1 inleiding In de afgelopen jaren zijn de verschillen tussen de kinderen in een klas duidelijk toegenomen.

Nadere informatie

Informatieavond Rekenwonders. OBS Aan de Meule

Informatieavond Rekenwonders. OBS Aan de Meule Informatieavond Rekenwonders OBS Aan de Meule Rekenwonders Een uitgebalanceerd programma - ontwikkeld in Singapore ( wat werkt ) - inmiddels in VS, Canada, Engeland, Mexico, Chili 21 st century skils hoge

Nadere informatie

Bijlage bij groepsplan begrijpend lezen

Bijlage bij groepsplan begrijpend lezen Bijlage bij groepsplan Aanpak in de klas via IGDI model Voorbereiding Start van de les: te behandelen leesstrategie op het bord, doel van de les benoemen Instructie en inoefening: 1. één strategie hardop

Nadere informatie

Workshop Methodekeuze rekenen

Workshop Methodekeuze rekenen Workshop Methodekeuze rekenen 20 oktober 2010 13.30-16.00 uur Dick Poel Berber Klein Agenda 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Programma en doelen workshop 2. Voorkennis inventariseren 2.1: Hoe ver is

Nadere informatie

Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren?

Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren? Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren? w 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 X 2 X X 3 X X X 4 X X X X 5 X X X X X 6 X X X X X X 7 X X X X X X X 8 X X X X X X X X ö 1. D e n k e n D e

Nadere informatie

De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces.

De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces. Workshop implementatie van de rekenmethode 13 april 2011 13.30-16.00 uur Dick Poel De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces. 1 Agenda 1. Introductie 1.1:

Nadere informatie

HET KAN BETER PLAN REKENEN EN WISKUNDE DEELPLAN 4

HET KAN BETER PLAN REKENEN EN WISKUNDE DEELPLAN 4 HET KAN BETER PLAN REKENEN EN WISKUNDE DEELPLAN 4 UITGANGSSITUATIE In de groepen wordt met de methode Pluspunt gewerkt. Aangezien de niveauverschillen binnen de groep erg groot zijn, werken sommige kinderen

Nadere informatie

Format groepsplan. HOE bied ik dit aan? -instructie -leeromgeving AANPAK METHODIEK. Automatiseren Modelen. Automatiseren Modelen Begeleid inoefenen

Format groepsplan. HOE bied ik dit aan? -instructie -leeromgeving AANPAK METHODIEK. Automatiseren Modelen. Automatiseren Modelen Begeleid inoefenen Format groepsplan Groep namen WAT wil ik bereiken? WAT bied ik aan om dit doel te bereiken? HOE bied ik dit aan? -instructie -leeromgeving HOEveel tijd? Zelfstandig of met de leerkracht? HOE volg ik de

Nadere informatie

Groep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8

Groep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 Groep 7 en 8 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 85-95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 90% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen richten

Nadere informatie

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen

Nadere informatie

Differentiatie in de rekenles. Albeda college Scholingsbijeenkomst 3 Mirjam Bastings & Monica Wijers

Differentiatie in de rekenles. Albeda college Scholingsbijeenkomst 3 Mirjam Bastings & Monica Wijers Differentiatie in de rekenles Albeda college Scholingsbijeenkomst 3 Mirjam Bastings & Monica Wijers Rijtje van 100 Noteer 2 willekeurige getallen 7 4 Tel getal 1 en 2 op 7 + 4 7 4 11 Tel getal 2 en 3 op

Nadere informatie

Waarvoo Doen Nu r m t aak je? aa at m k j W e het? STANGENBILJART Wa? t a e ru h t i t b e k r e e sta W o w e a o h t H?

Waarvoo Doen Nu r m t aak je? aa at m k j W e het? STANGENBILJART Wa? t a e ru h t i t b e k r e e sta W o w e a o h t H? Doen Wat maak je? Nut Waarvoor maak je het? STANGENBILJART Hoe werkt het? Hoe Waaruit bestaat het? Wat Nut Maak je eigen volksspel DIT HEB JE NODIG Schrijfgerei Kladblaadje Dit werkblad OPDRACHT: -> Los

Nadere informatie

Samenhang tussen liter en deciliter, centiliter en milliliter (spel)

Samenhang tussen liter en deciliter, centiliter en milliliter (spel) Samenhang tussen liter en deciliter, centiliter en milliliter (spel) Domein Plaats in de leerlijn Moment van aanbieden - Inhoud - Inh 7.1, 7.2 en 7.3-2 e helft groep 7 Doel - Inh 7.1: in betekenisvolle

Nadere informatie

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Rodica Ernst-Militaru R.Ernst@udenscollege.nl Plonie Nijhof nyh@hermannwesselinkcollege.nl Deze bijeenkomst 14:00-15:15

Nadere informatie

LEERPLAN WISKUNDE OVSG

LEERPLAN WISKUNDE OVSG LEERPLAN WISKUNDE OVSG 1 Publicatie Papieren versie 1998 2008 2013 2010 Digitale versie 2008 / 2013 2 Opbouw en gebruik leerplan Structuur Deel 1 richtsnoer Visie Evaluatie Gebruik van het leerplan Deel

Nadere informatie

uitgangssituatie Doelstelling

uitgangssituatie Doelstelling Deelplan b: Rekenen Pedagogisch handelen, taakgerichte werksfeer Verdere implementatie en borging werken met het ADI model en afstemming en verwerking (groepsplan) Invoer nieuwe rekenmethode Rekenlijn

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Differentiëren bij taal en lezen

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Differentiëren bij taal en lezen Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Differentiëren bij taal en lezen WWW.CPS.NL Contactgegevens Aafke Bouwman A.bouwman@cps.nl 0655824098 Doelen Deelnemers hebben meer inzicht en overzicht

Nadere informatie

Handleiding schrijfles: Een uitdaging

Handleiding schrijfles: Een uitdaging Handleiding schrijfles: Een uitdaging Taalhandeling: Fictie Fictie 0 1 Verhaal Schrijftaak: Verhaal over jezelf als held die een uitdaging aangaat. Lesdoel: Leerlingen maken kennis met de standaardopzet

Nadere informatie

PLG Leerkrachten middenbouw. maart PLG Leerkrachten (2) Agenda. Introductie. De toetsanalyse en vervolgstappen centraal

PLG Leerkrachten middenbouw. maart PLG Leerkrachten (2) Agenda. Introductie. De toetsanalyse en vervolgstappen centraal PLG Leerkrachten (2) PLG Leerkrachten middenbouw maart 2011 vs 1.0 100422 Agenda 1. Introductie 2. De toetsanalyse en vervolgstappen centraal 1.1: 1.2: 1.3: 1.4: Programma en doelen schooljaar 2010-2011

Nadere informatie

Leerjaar 1 en 2 vmbo-b/k. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2

Leerjaar 1 en 2 vmbo-b/k. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Leerjaar 1 en 2 vmbo-b/k Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 95% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Wat

Nadere informatie

PLG Leerkrachten Midden- en bovenbouw

PLG Leerkrachten Midden- en bovenbouw PLG Leerkrachten (6) PLG Leerkrachten Midden- en bovenbouw 16 juni 2010 vs 1.0 100422 Agenda 1. Introductie 1.1: Terugblik vorige plg s 1.2: Ambities Omdat Elk Kind Telt 1.3: Doelen vandaag 1.4: Vormen

Nadere informatie

Functioneel rekenen. Wat? Waarom? opdracht: Doelen van vandaag: 1. Doel van wiskunde-onderwijs

Functioneel rekenen. Wat? Waarom? opdracht: Doelen van vandaag: 1. Doel van wiskunde-onderwijs Doelen van vandaag: Functioneel rekenen - Samen reflecteren en inzien wat het uiteindelijke doel, de essentie is van wiskunde-onderwijs. - De begrippen functioneel rekenen, realistisch rekenen en levensecht

Nadere informatie

Meningsvorming: jij en vluchtelingen

Meningsvorming: jij en vluchtelingen Meningsvorming: jij en vluchtelingen Korte omschrijving Het kan uw leerlingen bijna niet ontgaan zijn dat de Europese Unie te maken heeft met een grote stroom vluchtelingen. Sinds een paar maanden is dit

Nadere informatie

Doelen. Differentiëren is te leren. Stichting Passend Primair Onderwijs. Haaglanden

Doelen. Differentiëren is te leren. Stichting Passend Primair Onderwijs. Haaglanden Differentiëren is te leren Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden thema: STER(K) VOOR DE KLAS 09-11-2016 Aafke Bouwman & Ineke Bruning WWW.CPS.NL WWW.CPS.NL Doelen Jullie kennen de lagen van de

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE O.B.S. DE VRIJHEID, LOCATIE 1

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE O.B.S. DE VRIJHEID, LOCATIE 1 RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE O.B.S. DE VRIJHEID, LOCATIE 1 School : o.b.s. De Vrijheid, locatie 1 Plaats : Leeuwarden BRIN-nummer : 16NS Onderzoeksnummer : 94962 Datum schoolbezoek : 18 en 19 juni

Nadere informatie

Piramide en Schatkist in het rekenonderwijs. Komend uur. Piramide 14-9-2010. Marlin Nijhof

Piramide en Schatkist in het rekenonderwijs. Komend uur. Piramide 14-9-2010. Marlin Nijhof Piramide en Schatkist in het rekenonderwijs Marlin Nijhof Komend uur Piramide komende maanden Schatkist komende maanden Praktische tips van mij Praktische tips van elkaar Piramide 1 Piramide & beginnende

Nadere informatie

Differen'a'e in de rekenles. Albeda college Scholingsbijeenkomst 2 Mirjam Bas'ngs & Monica Wijers

Differen'a'e in de rekenles. Albeda college Scholingsbijeenkomst 2 Mirjam Bas'ngs & Monica Wijers Differen'a'e in de rekenles Albeda college Scholingsbijeenkomst 2 Mirjam Bas'ngs & Monica Wijers TERUGBLIK VORIGE KEER EN HUISWERK Interac'eve starter en uitleg Jullie rol Vragenlijsten docent vooraf

Nadere informatie

Verslag Aardrijkskunde Lesvoorbereiding les 1

Verslag Aardrijkskunde Lesvoorbereiding les 1 Verslag Aardrijkskunde Lesvoorbereiding les 1 Verslag door J. 875 woorden 26 oktober 2016 5,5 1 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Lesvoorbereiding Verantwoording (waarom ga je dit doen) Beginsituatie

Nadere informatie

Checklist Rekenen Groep 3. 1. Tellen tot 20. 2. Getallen splitsen. Hoe kun je zelf het tellen controleren?

Checklist Rekenen Groep 3. 1. Tellen tot 20. 2. Getallen splitsen. Hoe kun je zelf het tellen controleren? Checklist Rekenen Groep 3 1. Tellen tot 20 Als kleuters, in groep 1 en groep 2, zijn de kinderen bezig met de zogenaamde voorbereidende rekenvaardigheid. Onderdelen hiervan zijn ordenen en seriatie. Dit

Nadere informatie

Differentiatie in de rekenles in het mbo. Bijeenkomst 1

Differentiatie in de rekenles in het mbo. Bijeenkomst 1 Differentiatie in de rekenles in het mbo Bijeenkomst 1 STARTER Op een rij Ieder krijgt een kaartje. Vorm twee groepen: breuken en kommagetallen Zoek binnen jouw groep je buren (getalgrootte). Maak ook

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén

Nadere informatie

Protocol didactisch klimaat Yulius Onderwijs Ilex College

Protocol didactisch klimaat Yulius Onderwijs Ilex College Onderwijs Ilex College Contact: Margareth Dalmeijer T 088-4056444 m.dalmeijer@yulius.nl Protocol didactisch klimaat Yulius Onderwijs Ilex College Document kenmerken Naam document: Protocol didactisch klimaat

Nadere informatie

Differentiatie en motivatie in de rekenles

Differentiatie en motivatie in de rekenles Starter Ieder heeft een kaartje (hetzij breuk/hetzij kommagetal) Eerste doel: drie rijen: 1x breuken en 2x kommagetallen op volgorde. Eerste stap: Zoek je beide buren Tweede stap: Ga op volgorde van klein

Nadere informatie

Veel voorkomende rekenproblemen: preventie en interventie. 4 februari 2015. Arlette Buter

Veel voorkomende rekenproblemen: preventie en interventie. 4 februari 2015. Arlette Buter Veel voorkomende rekenproblemen: preventie en interventie 4 februari 2015 Arlette Buter 1 Inhoud Schoolbrede preventieve maatregelen Preventie en interventie bij: Verlenen van betekenis aan getallen en

Nadere informatie

Differentiatie in de rekenles. Reken- en Taalcentrum Albeda 18 januari 2011 Vincent Jonker

Differentiatie in de rekenles. Reken- en Taalcentrum Albeda 18 januari 2011 Vincent Jonker Differentiatie in de rekenles Reken- en Taalcentrum Albeda 18 januari 2011 Vincent Jonker Programma Canadees Vermenigvuldigen Hoe maak je een rekenles aantrekkelijk en succesvol voor alle deelnemers? Differentiatie

Nadere informatie

Hoe werken met de portfolio s? In de portfolio s is een duidelijke leerlijn ingebouwd.

Hoe werken met de portfolio s? In de portfolio s is een duidelijke leerlijn ingebouwd. VRAAG 7 Hoe werken met de portfolio s? In de portfolio s is een duidelijke leerlijn ingebouwd. We beschouwen attitudes als voedingsbodem voor het leren leren. - Eerste graad: expliciteren : binnencirkel

Nadere informatie

Nieuwe generatie rekenmethodes vergeleken

Nieuwe generatie rekenmethodes vergeleken Nieuwe generatie rekenmethodes vergeleken Ruud Janssen Alles telt (2e editie - ThiemeMeulenhoff) De methode biedt een doorgaande lijn vanuit de kleuterbouw. De leerlijnen zijn digitaal beschikbaar. Het

Nadere informatie

2 x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen, daarnaast verrijking en verdiepingswerk op Studiemeter.nl.

2 x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen, daarnaast verrijking en verdiepingswerk op Studiemeter.nl. Basis Groep: AGL Fase 1 Leerjaar 1 Vak: Engels 2 x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen, daarnaast verrijking en verdiepingswerk op Studiemeter.nl. methode De 8 thema s in het boek hebben terugkerende

Nadere informatie

Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2

Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Alle leerlingen beheersen AVI-plus Leerlingen lezen vlot woorden, zinnen en teksten vanaf niveau 1F Leerlingen richten zich op

Nadere informatie

Didactisch Groepsplan Leerjaar 2A

Didactisch Groepsplan Leerjaar 2A Didactisch Groepsplan Leerjaar 2A Lesmodel: DAIM 45 min 5 min Oriëntatie: herhalen vorige les 5 min Instructie: doel benoemen aan het begin van de les Na de klassikale instructie tenminste een verlengde

Nadere informatie

ARTIKEL. Dr. Kees Buijs, SLO Leerplanontwikkelaar rekenen-wiskunde

ARTIKEL. Dr. Kees Buijs, SLO Leerplanontwikkelaar rekenen-wiskunde DIDACTISCHE AANDACHTSPUNTEN bij verbetertrajecten ARTIKEL Rekenbeleid Dr. Kees Buijs, SLO Leerplanontwikkelaar rekenen-wiskunde Inleiding Streven naar hogere leeropbrengsten Schoolteams zijn niet altijd

Nadere informatie

Les 1.3 Lichamelijke beperking

Les 1.3 Lichamelijke beperking Les 1.3 Lichamelijke beperking Prentenboek Duur - 35 minuten Kringgesprek Coöperatieve werkvorm Lesdoelen - De leerlingen leren wat een lichamelijke beperking is. - De leerlingen werken samen aan een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Cursus Rekenspecialist. Amarantis derde bijeenkomst 2 november 2010

Cursus Rekenspecialist. Amarantis derde bijeenkomst 2 november 2010 Cursus Rekenspecialist Amarantis derde bijeenkomst 2 november 2010 Didactische tip Begin de les met een bericht uit de krant Doel: laten zien dat er bij het lezen van berichten gerekend moet worden Varianten:

Nadere informatie

ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3)

ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3) ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk 2018-2019 Fase 3 (jaar 3) Kerntaak 1: Pedagogische adequaat handelen: opbouwende relatie met kinderen ontwikkelen, leiding geven aan de groep, zorgen voor een goed

Nadere informatie

mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren

mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren Doelen Aan het eind van deze masterclass: Ken je het belang en de plek van begrijpend lezen/luisteren binnen het onderwijs Ken je de belangrijkste

Nadere informatie

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Conferentie VO-MBO Rondom Rekenen 14 december 2016 Arjan Clijsen Met welke pet op bent u hier? Wie is werkzaam in het voortgezet onderwijs? Wie is werkzaam

Nadere informatie