Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs"

Transcriptie

1 Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs

2 Overeenkomsten OGW - HGW Cyclisch ambitieuze doelen stellen en evalueren: Welke leerlijnen liggen er onder jullie onderwijs? Doorgaande leerlijnen? Uitgaan van hoge verwachtingen: De lat ligt hoog!. Weet je waar je naartoe werkt in de schoolloopbaan van kinderen? Als school? Data-driven teaching: Zijn de resultaten van het onderwijs overzichtelijk verzameld, geanalyseerd en geïnterpreteerd als team? Voor de groepen? Hebben jullie beslissingen genomen over aanpassing? Groepsplan als insteek en hulpmiddel om het onderwijs zelf te regisseren en boven de methode te staan. Krijgt een groep een uniek groepsplan voor vakspecifiek onderwijs? (Bron: JSW, Clijsen, Pameijer & Kappen, 2011)

3 Referentieniveaus taal en rekenen: vandaag Waar denk jij aan bij referentieniveaus? Waarom referentieniveaus? Referentieniveaus rekenen Referentieniveaus taal Consequenties voor de school, voor leraren Wat ga jij morgen aanpakken?

4 Aanleiding Veel geluiden over dalend reken- en taalniveau Nederland kent geen centraal leerplan Uitgeverijen regelen het curriculum Nederland kent wel kerndoelen en eindtermen Politieke tendens om eisen te stellen, te centraliseren, te controleren als het gaat om de basisvaardigheden

5 Taalvaardig - Rekenvaardig Taalvaardigheid Mondelinge taalvaardigheid (gesprekken, luisteren, spreken) Leesvaardigheid (lezen van zakelijke teksten en lezen van fictionele, narratieve en literaire teksten) Schrijfvaardigheid Begrippenlijst en taalverzorging Rekenvaardigheid Getallen Verhoudingen Meten en meetkunde Verbanden

6 Referentiekader

7 Referentieniveaus en kerndoelen Kerndoelen: aanboddoelen Welke inhouden moeten aangeboden worden? Inspanningsverplichting! Referentieniveaus: beheersingsdoelen Wat moeten leerlingen beheersen? Opbrengstverplichting!

8 De praktijk Het WAT is in de referentieniveaus beschreven Het HOE is aan de scholen

9

10 Domeinen rekenen Getallen Soorten getallen, samenhang, bewerkingen Verhoudingen Verhoudingen en percentages, begrip, samenhang, berekeningen Meten & meetkunde Meten: begrip van en berekeningen met maten Meetkunde: de ruimte om ons heen beschrijven Verbanden Tabellen, grafieken en diagrammen, met numerieke gegevens of verbanden, regelmaat

11 Fundamenteel en streefniveau Twee kwaliteiten: Fundamentele kwaliteiten (meer toepassingsgericht) Streefkwaliteiten (voorbereiding abstracte wiskunde) Elke kwaliteit (fundamenteel en streef) heeft drie niveaus Geen 4F voor rekenen: wiskunde 1F 2F 3F

12 Vier taaldomeinen Lezen van zakelijke teksten en lezen van fictionele, narratieve en literaire teksten Gespreksvaardigheid, luistervaardigheid, spreekvaardigheid Leesvaardigheid Mondelinge taalvaardigheid Schrijfvaardig-heid Zaken die in dienst staan van een verzorgde schriftelijke taalproductie, spelling en grammatica Taalverzorging en taalbeschouwing Schrijven wordt ruim opgevat, het gaat om het produceren van creatieve en zakelijke teksten

13 Opbrengstgericht werken op schoolniveau Aspecten Van leraar tot bestuur 1. Visie op taal- en rekenonderwijs 2. Leerlingen adequaat volgen 3. Leerlijnen met tussendoelen 4. Leerresultaten op schoolniveau monitoren: sturen en volgen 5. Systematisch en planmatig werken in de groep: groepsplan 6. Curriculum horizontaal en verticaal uitwerken 7. Vakbekwaam leerkrachtgedrag 8. (Extra) zorg en begeleiding 9. Ontwikkelperspectief vaststellen en (blijven) onderbouwen Realiseren Plannen macro meso micro Waarnemen Begrijpen strategisch tactisch operationeel

14 Cruciale leermomenten Cruciale leerdoelen in de leerlijn. Drempels waar de leerling overheen moet om zich verder te ontwikkelen op de leerlijn. Belangrijke drempels om volgende doelen in de leerlijn te kunnen bereiken. Wat zijn de komende periode de cruciale leermomenten? Ankerpunten voor opstellen groepsplan

Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO

Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO Referentiekader Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO steunpuntpo@poraad.nl 030-3100940 Inhoud Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Voordelen referentieniveaus

Nadere informatie

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/)

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) SLO oktober 2009 filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) Achtergrond Nederland heeft een goed onderwijssysteem. Maar, er is maatschappelijke zorg over de kwaliteit van het reken- en taalonderwijs.

Nadere informatie

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6 Referentiekaders Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2 Station en de referentiekaders 6 1 Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen (Commissie Meijerink) Een beknopte samenvatting/ de belangrijkste

Nadere informatie

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO)

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) Inhoud: taal en rekenen de basis versterkt! Wat vooraf ging Wat zijn referentieniveaus? Referentieniveaus taal Referentieniveaus

Nadere informatie

Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team

Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team In 2008 zijn in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Nadere informatie

Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee?

Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? 20 november 2012 Els Loman en Aafke Bouwman 2 Inhoud workshop 1. Waarom Referentieniveaus? 2. Wat zijn Referentieniveaus? 3. Wat zijn de actuele ontwikkelingen?

Nadere informatie

De Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012

De Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012 De Referentieniveaus Taal BAVO Eemlanden 14 maart 2012 2 Wat komt aan de orde? Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Status en ontwikkelingen rond de referentieniveaus Referentieniveaus

Nadere informatie

Opbrengstgericht taalonderwijs

Opbrengstgericht taalonderwijs Opbrengstgericht taalonderwijs De leergang Opbrengstgericht taalonderwijs heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs

Nadere informatie

Werken aan onderwijskwaliteit. Referentieniveaus Taal. Mienke Droop, Heleen Strating, EN Gert Gelderblom, PO-Raad

Werken aan onderwijskwaliteit. Referentieniveaus Taal. Mienke Droop, Heleen Strating, EN Gert Gelderblom, PO-Raad Werken aan onderwijskwaliteit met de Referentieniveaus Taal Mienke Droop, Heleen Strating, EN Gert Gelderblom, PO-Raad Taal Invoeren van referentieniveaus leidt tot verlaging van het niveau, omdat men

Nadere informatie

Leren in het platte vlak: taalonderwijs van punten langs lijnen naar ruimte

Leren in het platte vlak: taalonderwijs van punten langs lijnen naar ruimte 10/5/10 1 Leren in het platte vlak: taalonderwijs van punten langs lijnen naar ruimte NDN-lenteconferentie 2010: Kwaliteitszorg voor taal door leerlijnen, Antwerpen, 7 mei 2010 Kees de Glopper Expertisecentrum

Nadere informatie

Eindtoets & Overgang PO-VO.

Eindtoets & Overgang PO-VO. Eindtoets & Overgang PO-VO Welkom Aanwezige organisaties IEP toets Route 8 Centrale Eindtoets Programma Doel en functie van bijeenkomst Korte terugblik op schooljaar 2014-2015 Verduidelijking rondom (nieuwe)

Nadere informatie

Bijeenkomst Taalweb Referentieniveaus

Bijeenkomst Taalweb Referentieniveaus Referentiekader Bijeenkomst Taalweb 14-11-11 Referentieniveaus Steunpunt PO steunpuntpo@poraad.nl 030-3100940 Referentieniveaus Domeinen taalvaardigheid Mondelinge taalvaardigheid gesprekken luisteren

Nadere informatie

Referentieniveaus Nederlandse taal

Referentieniveaus Nederlandse taal Referentieniveaus Nederlandse taal Congres ThiemeMeulenhoff Ede 2 februari 2012 Zorg over taal en rekenen Pabo-studenten: onvoldoende taal- en rekenvaardig Internationale onderzoeken: voorzichtige neerwaartse

Nadere informatie

Voorstel taal- en rekenbeleid [school]

Voorstel taal- en rekenbeleid [school] Inleiding Landelijk Op 27 april 2010 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel 'Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen' aangenomen. Het wetsvoorstel treedt op 1 augustus 2010 in werking. De kern van

Nadere informatie

Cyclisch in deze context houdt naar ons idee in dat de schoolleider (of locatieleider) degene is die

Cyclisch in deze context houdt naar ons idee in dat de schoolleider (of locatieleider) degene is die AAN DE SLAG MET TAAL EN REKENEN In deze brochure geven we een toelichting op de werkwijze zoals we die voorgesteld hebben op de conferentie Aan de slag met Taal en Rekenen van 5 november 2009 in Groningen.

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen Nederlands (PO - vmbo) 2011

Doorlopende leerlijnen Nederlands (PO - vmbo) 2011 Doorlopende leerlijnen Nederlands ( - vmbo) 2011 De samengevatte kerndoelen en eindtermen in samenhang met de referentieniveaus Domein 1. Leesvaardigheid Nr. 4: Informatie achterhalen in informatieve en

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in de groep: bij de overgang van PO naar VO Conferentie Utrecht Opbrengstgericht werken in de onderwijspraktijk

Opbrengstgericht werken in de groep: bij de overgang van PO naar VO Conferentie Utrecht Opbrengstgericht werken in de onderwijspraktijk Tonny Knapp en Wilma Willems, 22 september 2010 Opbrengstgericht werken in de groep: bij de overgang van PO naar VO Conferentie Utrecht Opbrengstgericht werken in de onderwijspraktijk Wie zijn wij? Opbouw

Nadere informatie

Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen. Els Loman

Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen. Els Loman Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen Els Loman Doelen Verdieping in de inhouden van de domeinen van taal van de referentieniveaus www.taalenrekenen.nl 2 Waar Wil Je Heen? Alice kwam bij een tweesprong.

Nadere informatie

14 Vragen en antwoorden

14 Vragen en antwoorden - Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs 14 Vragen en antwoorden In 2008 zijn in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap referentieniveaus

Nadere informatie

Leerlijnen en passend onderwijs

Leerlijnen en passend onderwijs Leerlijnen en passend onderwijs Door Agnes Kemna expert SBO In de groep van basisschool X zit 1 leerling die zonder extra maatregelen het referentieniveau van de 1F niet gaat halen aan het eind van de

Nadere informatie

De leraar als regisseur

De leraar als regisseur Harm van Son, 6 december 2011 De leraar als regisseur Opbrengstgericht werken met de referentieniveaus rekenen Programma Welkom Inleiding: kennis en leren en de rol van de leraar de leerlijn meten en meetkunde

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen Nederlands (PO - havo/vwo) 2011

Doorlopende leerlijnen Nederlands (PO - havo/vwo) 2011 Doorlopende leerlijnen Nederlands ( - havo/vwo) 2011 De samengevatte kerndoelen en eindtermen in samenhang met de referentieniveaus taal Domein 1. Leesvaardigheid Nr. 4: Informatie achterhalen in informatieve

Nadere informatie

Passende Perspectieven taal en rekenen. Els Loman

Passende Perspectieven taal en rekenen. Els Loman Passende Perspectieven taal en rekenen Els Loman Doelen Kennismaken met Passende Perspectieven. Verkennen hoe je onderwijs op maat vorm kunt geven met Passende Perspectieven. 2 Maken van inhoudelijke keuzes

Nadere informatie

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal. Taal: vakspecifieke toelichting en tips Taalverwerving en -onderwijs verlopen als het ware in cirkels: het gaat vaak om dezelfde inhouden, maar de complexiteit en de mate van beheersing nemen toe. Anders

Nadere informatie

Erkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC

Erkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC Taalexpert De post-hbo opleiding Taalexpert heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs op expertniveau. Alle

Nadere informatie

In het vervolg beperken wij ons tot wat met taal te maken heeft.

In het vervolg beperken wij ons tot wat met taal te maken heeft. Pagina 1 van 12 Station en de referentieniveaus De vraag hoe de methode Station omgaat met de referentieniveaus wordt in deze toelichting beantwoord. We geven hierin aan hoe de methode aansluit op die

Nadere informatie

Product Informatie Blad - Rekentoets

Product Informatie Blad - Rekentoets Product Informatie Blad - Rekentoets PIB240-2010-Rekentoets Context In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen

Nadere informatie

Product Informatie Blad - Taaltoets

Product Informatie Blad - Taaltoets Product Informatie Blad - Taaltoets PIB150-2010-Taaltoets Context In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de Commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen

Nadere informatie

Inhoud. Onderwijskatern HSL 2011-2012 HSL. 21 juni 2012. Nummer 1, Juni 2012. Onderwijskatern. Inhoud van dit onderwijskatern:

Inhoud. Onderwijskatern HSL 2011-2012 HSL. 21 juni 2012. Nummer 1, Juni 2012. Onderwijskatern. Inhoud van dit onderwijskatern: 2011-2012 HSL Onderwijskatern 21 juni 2012 Inhoud Inhoud van dit onderwijskatern: Wat heeft de HSL het afgelopen schooljaar gedaan om de onderwijsresultaten te verbeteren? Informatie over de behaalde schoolresultaten

Nadere informatie

Maaike Verschuren en Kris Verbeeck. Handelingsgericht observeren van rekenen en wiskunde. Panamaconferentie 21 januari 2011 Noordwijkerhout

Maaike Verschuren en Kris Verbeeck. Handelingsgericht observeren van rekenen en wiskunde. Panamaconferentie 21 januari 2011 Noordwijkerhout Maaike Verschuren en Kris Verbeeck Handelingsgericht observeren van rekenen en wiskunde Panamaconferentie 21 januari 2011 Noordwijkerhout Welkom Toelichten programma Welke verwachtingen heb je van deze

Nadere informatie

Product Informatie Blad - Taaltoets

Product Informatie Blad - Taaltoets Product Informatie Blad - Taaltoets PIB150-2010-Taaltoets Context In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de Commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen

Nadere informatie

VOx Leermiddelen vso (arbeidsmarktgericht)

VOx Leermiddelen vso (arbeidsmarktgericht) Presentatie voor het team VOx Leermiddelen vso (arbeidsmarktgericht) KPC Groep, SLO en CED Groep VOx in vogelvlucht Opdracht OCW Wetgeving kwaliteit vso Uitstroomprofielen vso Kerndoelen vso Referentieniveaus

Nadere informatie

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Met handelingsgericht werken opbrengstgericht aan de slag 1. Inleiding Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Wat is de samenhang tussen handelingsgericht werken (HGW) en opbrengstgericht werken (OGW)?

Nadere informatie

Referentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen

Referentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen Referentieniveaus uitgelegd De beschrijvingen zijn gebaseerd op het Referentiekader taal en rekenen'. In 'Referentieniveaus uitgelegd' zijn de niveaus voor de verschillende sectoren goed zichtbaar. Door

Nadere informatie

Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit?

Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit? Joke Naaktgeboren & Maaike Verschuren Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit? Conferentie OGW 22 september 2010 Welkom Praktijkverhaal De Vonder Visie op rekenonderwijs

Nadere informatie

KWALITEITSKAART. Implementatie van de referentieniveaus taal en rekenen in het primair onderwijs, 12 vragen en antwoorden

KWALITEITSKAART. Implementatie van de referentieniveaus taal en rekenen in het primair onderwijs, 12 vragen en antwoorden KWALITEITSKAART Taal en rekenen (doorlopende leerlijnen) Implementatie van de referentieniveaus taal en rekenen in het primair onderwijs, 12 vragen en antwoorden PO In 2008 zijn in opdracht van het Ministerie

Nadere informatie

Taal en Rekenen - Wat gebeurt er allemaal? Btg MEI 23 april 2010. Rianne Reichardt

Taal en Rekenen - Wat gebeurt er allemaal? Btg MEI 23 april 2010. Rianne Reichardt Taal en Rekenen - Wat gebeurt er allemaal? Btg MEI 23 april 2010 Rianne Reichardt Wet- en regelgeving Taal- en rekenniveau omhoog Invoering referentiekader Meijerink Invoering centrale examinering taal

Nadere informatie

Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters

Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters Netwerkbijeenkomst Utrecht 23 mei 2018 het curriculum Curriculum verschillende

Nadere informatie

Passende Perspectieven taal en rekenen

Passende Perspectieven taal en rekenen Passende Perspectieven taal en rekenen Els Loman Doelen Kennismaken met Passende Perspectieven. www.passendeperspectieven.slo.nl Verkennen hoe je onderwijs op maat vorm kunt geven met Passende Perspectieven.

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen

Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen Ronde 5 Bert de Vos APS, Utrecht Contact: b.devos@aps.nl Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen 1. Over de drempels met taal Het rapport Over de drempels met taal is al ruim een jaar oud.

Nadere informatie

VOx Leermiddelen vso (arbeidsmarktgericht)

VOx Leermiddelen vso (arbeidsmarktgericht) Presentatiebijeenkomst Leerjaar 1 24 april 2012 VOx Leermiddelen vso (arbeidsmarktgericht) KPC Groep, SLO en CED Groep Programma 13.30 Inleiding VOx in vogelvlucht 13.45 Toelichting relatie VOx en beleid

Nadere informatie

Passende Perspectieven. Els Loman

Passende Perspectieven. Els Loman Passende Perspectieven Els Loman Doelen Kennismaken met Passende Perspectieven. www.passendeperspectieven.slo.nl Verkennen hoe je onderwijs op maat vorm kunt geven met Passende Perspectieven. 2 Leren en

Nadere informatie

ARTIKEL. Anneke Notenboom

ARTIKEL. Anneke Notenboom KENNISMAKEN MET DE REFERENTIENIVEAUS voor Rekenen ARTIKEL Rekenbeleid Anneke Notenboom Kennismaken met de Referentieniveaus voor Rekenen In 2008 zijn in opdracht van OCW referentieniveaus voor taal en

Nadere informatie

Referentieniveaus en doorlopende leerlijnen VO-MBO. Jan van Weerden Hoofd Research POVO

Referentieniveaus en doorlopende leerlijnen VO-MBO. Jan van Weerden Hoofd Research POVO Referentieniveaus en doorlopende leerlijnen VO-MBO Jan van Weerden Hoofd Research POVO Overzicht Referentieniveaus: aanleiding Doorlopende leerlijnen DLL De diagnostische toetsen Vooronderzoek: opzet en

Nadere informatie

Taal en rekenenen bij kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011

Taal en rekenenen bij kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011 Servicedocument Taal en rekenenen bij kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011 Calibris Kenniscentrum voor leren in de praktijk in Zorg, Welzijn en Sport Postbus 131 3980 CC Bunnik T 030

Nadere informatie

Typering van de vakken die binnen het profiel Cognitief ZML en PRO worden aangeboden

Typering van de vakken die binnen het profiel Cognitief ZML en PRO worden aangeboden Bernardusschool SO-, uitstroomprofiel ZML Cognitie en PRO Typering van de vakken die binnen het profiel Cognitief ZML en PRO worden aangeboden Nederlandse taal en communicatie Op de Cognitiestroom van

Nadere informatie

Schoolgids! cursusjaar

Schoolgids! cursusjaar Schoolgids cursusjaar 2015-2016 Inhoudsopgave Inleiding p. 3 1. Leerlingen p. 4 2. Lesinhoud p. 5 3. Ouderparticipatie p. 10 4. Inschrijving p. 11 5. Praktische zaken p. 13 6. Achtergrondinformatie p.

Nadere informatie

Taalontwikkelend lesgeven en het referentiekader taal

Taalontwikkelend lesgeven en het referentiekader taal Taalontwikkelend lesgeven en het referentiekader taal Weblecture LEONED Utrecht 14 november 2012 Bart van der Leeuw, SLO Taalontwikkelend lesgeven en het referentiekader taal Inhoudsopgave van het college

Nadere informatie

Rekenen en gecijferdheid in het MBO

Rekenen en gecijferdheid in het MBO Rekenen en gecijferdheid in het MBO Waarom, wat en hoe? Landelijke bijeenkomst Clusters Zorg & AG, Welzijn, Cultuur en Onderwijs Beelden van rekenen Trends Taal en Rekenen Eind 20 e eeuw Verbreding onderwijsprogramma

Nadere informatie

Schoolgids! cursusjaar Lessen worden georganiseerd door. Centum voor Nederlandse taal en cultuur Toulouse

Schoolgids! cursusjaar Lessen worden georganiseerd door. Centum voor Nederlandse taal en cultuur Toulouse Schoolgids cursusjaar 2016-2017 Lessen worden georganiseerd door Centum voor Nederlandse taal en cultuur Toulouse Inhoudsopgave Inleiding p. 3 1. Leerlingen p. 4 2. Lesinhoud p. 5 3. Ouderparticipatie

Nadere informatie

basiscursus rekenen eerste bijeenkomst donderdag 12 januari 2012 vincent jonker

basiscursus rekenen eerste bijeenkomst donderdag 12 januari 2012 vincent jonker basiscursus rekenen eerste bijeenkomst donderdag 12 januari 2012 vincent jonker uit de krant VN voorspellen 10,1 miljard mensen in 2100 Messi faillissementen Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader

Nadere informatie

SPAANSE TAAL EN LITERATUUR (ELEMENTAIR) HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

SPAANSE TAAL EN LITERATUUR (ELEMENTAIR) HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 SPAANSE TAAL EN LITERATUUR (ELEMENTAIR) HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

Ronde 8. Referentiekader taal: hoe werkt dat? 1. Inleiding. 2. Wat is het Referentiekader taal?

Ronde 8. Referentiekader taal: hoe werkt dat? 1. Inleiding. 2. Wat is het Referentiekader taal? Ronde 8 Theun Meestringa & Bart van der Leeuw SLO, Enschede Contact: t.meestringa@slo.nl b.vanderleeuw@slo.nl Referentiekader taal: hoe werkt dat? 1. Inleiding Het Nederlandse Ministerie van Onderwijs,

Nadere informatie

Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod

Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod Bijlage 1 Handreiking Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod Schram, Van der Laan & Koopmans Al jaren zijn scholen bezig om meer opbrengstgericht en handelingsgericht

Nadere informatie

Werken met een ontwikkelingsperspectief

Werken met een ontwikkelingsperspectief Werken met een ontwikkelingsperspectief Conferentie SPPOH 12 november 2014 Arjan Clijsen OPP driedimensionaal Hoe nu verder? Wat willen we bereiken? leerkracht Ik kan leermoment het niet bij benen. Help

Nadere informatie

Referentiekaders taal en Goed Gelezen!

Referentiekaders taal en Goed Gelezen! Referentiekaders taal en Goed Gelezen! In het Referentiekader doorlopende leerlijnen taal en rekenen is vastgelegd wat leerlingen moeten kennen en kunnen als het gaat om Nederlandse taal en rekenen/wiskunde.

Nadere informatie

Laaggecijferdheid. 16 januari 2019 Conferentie NT1. Vincent Jonker Wim Matthijsse

Laaggecijferdheid. 16 januari 2019 Conferentie NT1. Vincent Jonker Wim Matthijsse Laaggecijferdheid 16 januari 2019 Conferentie NT1 Vincent Jonker v.jonker@uu.nl Wim Matthijsse wim.matthijsse@gmail.com Kennismaking Wat vind/lijkt je aantrekkelijk bij het begeleiden van volwassenen

Nadere informatie

Nederlands ( 3F havo vwo )

Nederlands ( 3F havo vwo ) Nederlands Nederlands ( 3F havo vwo ) havo/vwo bovenbouw = CE = Verdiepende keuzestof = SE Mondelinge taalvaardigheid Subdomeinen Gespreksvaardigheid Taken: - deelnemen aan discussie en overleg - informatie

Nadere informatie

De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces.

De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces. Workshop implementatie van de rekenmethode 13 april 2011 13.30-16.00 uur Dick Poel De nieuwe rekenmethode is het eind van een keuzeproces maar het begin van een leerproces. 1 Agenda 1. Introductie 1.1:

Nadere informatie

Werkvormen voor automatisering bij rekenen

Werkvormen voor automatisering bij rekenen Workshop Automatiseren Werkvormen voor 8 september 2010 Henk Logtenberg Hogeschool Windesheim Agenda (1) 1. Introductie 1.1 Voorstellen 1.2 Warming - up 1.3 Doelen vandaag 2. Delen van kennis en ervaringen

Nadere informatie

Product Informatie Blad - Taaltoets

Product Informatie Blad - Taaltoets Product Informatie Blad - Taaltoets PIB150-2010-Taaltoets Context In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de Commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen

Nadere informatie

1. Masterclass Opbrengstgericht werken en leerlingvolgsysteem. 2. Masterclass Fundamenten van het rekenen

1. Masterclass Opbrengstgericht werken en leerlingvolgsysteem. 2. Masterclass Fundamenten van het rekenen MASTERCLASSES 2011 Voor adviseurs/ondersteuners gericht op Basisvaardigheden en Opbrengstgericht werken 2 Masterclassthema / workshopleiders / datum Voorwoord & doelgroep Overzicht masterclasses 1. Masterclass

Nadere informatie

PTA Nederlands KBL Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier Waldeck cohort 15-16-17

PTA Nederlands KBL Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier Waldeck cohort 15-16-17 Exameneenheden Nederlands NE/K/1 Oriëntatie op leren en werken De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en op het belang van Nederlands in de maatschappij. NE/K/2 Basisvaardigheden De kandidaat

Nadere informatie

Taalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1

Taalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1 Taalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1 Doel 1: Het aantal kinderen met een voldoende taalvaardigheid (luisteren, spreken, schrijven en begrijpend lezen in functionele contexten) vermeerderen.

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving

Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving Inhoudsopgave Inleiding 1 Taal en taalonderwijs 1.1 Achtergrondkennis: wat is taal? 1.1.1 Functies van taal 1.1.2 Betekenis van taal 1.1.3 Systeem van taal 1.1.4 Componenten van de kennis over taal 1.2

Nadere informatie

De school over de drempel met taal!

De school over de drempel met taal! De school over de drempel met taal! Aan de slag met de referentieniveaus Laura Punt Met medewerking van: Anne-Marieke van Loon Marjan van der Maas Kris Verbeeck s-hertogenbosch, KPC Groep, 2008 Deze publicatie

Nadere informatie

PTA Nederlands BBL Kijkduin, Statenkwartier Waldeck cohort 15-16-17

PTA Nederlands BBL Kijkduin, Statenkwartier Waldeck cohort 15-16-17 Exameneenheden Nederlands (verschillen tussen BBL en KBL zijn in de tekst aangegeven) NE/K/1 Oriëntatie op leren en werken De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en op het belang van Nederlands

Nadere informatie

Product Informatie Blad - Rekentoets

Product Informatie Blad - Rekentoets Product Informatie Blad - Rekentoets PIB240-2010-Rekentoets Context In opdracht van het Ministeriee van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen

Nadere informatie

Cursus rekenspecialist

Cursus rekenspecialist Cursus rekenspecialist Leusden, 17 januari 2011 Vincent Jonker, Freudenthal Instituut hoe hoog staat het water? programma Vier bijeenkomsten De kaders De rekendidactiek De praktijk Verdiepingsonderwerpen

Nadere informatie

Examenplan 1.Overzicht

Examenplan 1.Overzicht Examenplan 1.Overzicht 1.1.Specifieke examens Examenoverzicht opleiding: Veiligheid en Vakmanschap Servicemedewerker gebouwen Niv.2 2 jaar Crebocode: 92180 Dossiercode: 22031 Dossierjaar: 2012 Leerweg:

Nadere informatie

Kwaliteitsverbetering door handelingsgericht werken

Kwaliteitsverbetering door handelingsgericht werken Ellen Klitsie en Nora Booij Kwaliteitsverbetering door handelingsgericht werken Conferentie Opbrengstgericht werken 22 september 2010 Welk attribuut associeer jij met opbrengstgericht werken? Waarom heb

Nadere informatie

Referentieniveaus en leesbevordering voor zwakke lezers

Referentieniveaus en leesbevordering voor zwakke lezers Referentieniveaus en leesbevordering voor zwakke lezers Lezing voor studiedag Pro Biblio Guuske Ledoux Kohnstamm Instituut Universiteit van Amsterdam 15 september 2011 Inhoud Kenmerken referentieniveaus

Nadere informatie

Indicatief bevindt de beroepsinhoud van de Aankomend onderofficier grondoptreden zich op het volgende niveau:

Indicatief bevindt de beroepsinhoud van de Aankomend onderofficier grondoptreden zich op het volgende niveau: 2.4.3 Aankomend onderofficier grondoptreden Nederlands Mondelinge taalvaardigheid: 2F Leesvaardigheid: 2F Schrijfvaardigheid: 2F Taalverzorging en taalbeschouwing: 2F Verantwoording beroepsniveau Nederlands

Nadere informatie

NT1 Instroom Begrippenlijst en taalverzorging: Spelling, grammatica, Semantiek en stilistiek: stijl, zinsbouw, woordkennis Lezen en schrijven

NT1 Instroom Begrippenlijst en taalverzorging: Spelling, grammatica, Semantiek en stilistiek: stijl, zinsbouw, woordkennis Lezen en schrijven TOETSEN TAAL Titel Korte omschrijving Uitgever en jaar Doelgroep Niveau Koppeling Stand. & Eindt. Context Digitaal / Instaptoets NT1 Een instaptoets voor lezen en VanDorp educatief, www. schrijven om de

Nadere informatie

Nederlands ( 3F havo vwo )

Nederlands ( 3F havo vwo ) Einddoelen Nederlands Nederlands ( 3F havo vwo ) havo/vwo bovenbouw = CE = Verdiepende keuzestof = SE Mondelinge taalvaardigheid Subdomeinen Gespreksvaardigheid Taken: - deelnemen aan discussie en overleg

Nadere informatie

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 TAAL EN REKENEN VAN BELANG toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 INHOUD Inleiding... 5 Hoofdstuk 1 Resultaten VMBO in de regio Den Haag... 7 1.1 Totaal overzicht van de afgenomen

Nadere informatie

Naar een regionale aanpak Taal en Rekenen

Naar een regionale aanpak Taal en Rekenen Naar een regionale aanpak Taal en Rekenen Voorstel om te komen tot een meer gemeenschappelijk taal- en rekenbeleid tussen de VOscholen onderling en tussen VO en MBO. Discussiestuk ten behoeve van en in

Nadere informatie

Programma van Toetsing Onderbouw (PTO)

Programma van Toetsing Onderbouw (PTO) Programma van Toetsing Onderbouw (PTO) 2017-2019 Inleiding Dit document geeft u meer inzicht in het programma en toetsing van kennis en vaardigheden van de leerlingen uit de onderbouw: leerjaar 1 en 2

Nadere informatie

Rekenen van groep 8 naar de brugklas. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN)

Rekenen van groep 8 naar de brugklas. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Rekenen van groep 8 naar de brugklas Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Inhoud Wat vertellen leerkrachten en leraren ons? Wat vertellen de resultaten van leerlingen ons? Wat vertellen de leerlingen ons?

Nadere informatie

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Conferentie VO-MBO Rondom Rekenen 14 december 2016 Arjan Clijsen Met welke pet op bent u hier? Wie is werkzaam in het voortgezet onderwijs? Wie is werkzaam

Nadere informatie

Passende Perspectieven taal en rekenen. Els Loman

Passende Perspectieven taal en rekenen. Els Loman Passende Perspectieven taal en rekenen Els Loman Doelen Kennismaken met Referentieniveaus taal en rekenen www.taalenrekenen.nl Kennismaken met Passende Perspectieven. www.passendeperspectieven.slo.nl Verkennen

Nadere informatie

Taalniveaus CEFR (A1, A2, B1, B2,C1, C2)

Taalniveaus CEFR (A1, A2, B1, B2,C1, C2) Taalniveaus CEFR (A1, A2, B1, B2,C1, C2) Om het taalonderwijs op elkaar af te stemmen, met elkaar te kunnen vergelijken en taalniveaus te kunnen inschatten is het Europees referentiekader, CEFR, voor de

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Inleiding en achtergronden Leesvaardigheid 33

Inhoudsopgave. 1 Inleiding en achtergronden Leesvaardigheid 33 Inhoudsopgave 1 Inleiding en achtergronden 15 1.1 Doel en leeswijzer 15 1.2 Communicatief modernevreemdetalenonderwijs 17 1.3 Onderwijs in de onderbouw 18 1.3.1 Inleiding 18 1.3.2 Aansluiting basisonderwijs

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen Taal

Doorlopende leerlijnen Taal Doorlopende leerlijnen Taal Meijerink in de scholen KPC Groep Suzanne Beek Anne-Marieke van Loon Laura Punt 1 INLEIDING 3 2 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 4 2.1 Inleiding 4 2.2 Primair onderwijs 4 2.3 Voortgezet

Nadere informatie

Leerrendementenoverzicht van LOVS toetsen

Leerrendementenoverzicht van LOVS toetsen van LOVS toetsen Wilt u doelen formuleren voor leerlingen of groepen? Het leerrendementenoverzicht is hierbij een handig hulpmiddel. De tabellen zijn gebaseerd op de normeringstabellen van Cito. Analyseren

Nadere informatie

vergelijking op hoofdlijnen rekenen in het mbo: een Referentieniveaus taal en Referentieniveaus taal en rekenen in het mbo: een

vergelijking op hoofdlijnen rekenen in het mbo: een Referentieniveaus taal en Referentieniveaus taal en rekenen in het mbo: een Referentieniveaus taal en rekenen in het mbo: een vergelijking op hoofdlijnen vergelijking op hoofdlijnen rekenen in het mbo: een Referentieniveaus taal en 1 Colofon Titel: Referentieniveaus taal en rekenen

Nadere informatie

basiscursus rekenen eerste bijeenkomst woensdag 3 oktober 2012 vincent jonker

basiscursus rekenen eerste bijeenkomst woensdag 3 oktober 2012 vincent jonker basiscursus rekenen eerste bijeenkomst woensdag 3 oktober 2012 vincent jonker great barrier reef in 27 jaar gehalveerd maak een grafiek van 1980 tot 2040 New York Wheel Programma in vijf bijeenkomsten

Nadere informatie

Ontwikkelingslijnen: Ontluikende gecijferdheid en cognitieve ontwikkeling

Ontwikkelingslijnen: Ontluikende gecijferdheid en cognitieve ontwikkeling Overzicht scringsen Rekenen Naam P K Doel Kenmerken Inhoud Gebru ik Opmerkingen Ook taal (T) en SEO (S)? KIJK! 0- jaar X ) observatie a.d.h.v. 11 van 0- jaar Ontluikende gecijferdheid en cognitieve ontwikkeling

Nadere informatie

Leerrendementenoverzicht van LOVS toetsen

Leerrendementenoverzicht van LOVS toetsen van LOVS toetsen Wilt u doelen formuleren voor leerlingen of groepen? Het leerrendementenoverzicht is hierbij een handig hulpmiddel. De tabellen zijn gebaseerd op de normeringstabellen van Cito. Analyseren

Nadere informatie

Beoordelingskader onderwijskundige en organisatorische aspecten andere eindtoetsen

Beoordelingskader onderwijskundige en organisatorische aspecten andere eindtoetsen Beoordelingskader onderwijskundige en organisatorische aspecten andere eindtoetsen Tussentijdse beoordeling toetsitems IDnummer 18.011 Naam Toets AMN Eindtoets Aanvrager AMN Beoordelaars Gert Gelderblom

Nadere informatie

Toetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom

Toetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom Toetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom Inhoud Toetsen en evalueren Rekenonderwijs anno 2013 Evaluatiemiddelen binnen rekenonderwijs

Nadere informatie

Schoolgids! cursusjaar Institut de néerlandais

Schoolgids! cursusjaar Institut de néerlandais Schoolgids cursusjaar 2014-2015 Institut de néerlandais www.in-toulouse.fr Inhoudsopgave Inleiding p. 3 1. Leerlingen p. 4 2. Onderwijs p. 5 3. Ouderparticipatie p. 10 4. Inschrijving p. 14 5. Praktische

Nadere informatie

Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, jaar havo/vwo

Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, jaar havo/vwo Schets onderwijsprogramma en lessentabel Route 3, 12-16 jaar havo/vwo De leerlingen in route 3 (12 16) uitstroomprofiel havo/vwo kunnen instromen in verschillende fasen van het reguliere onderwijs: in

Nadere informatie

Diagnostische toetsen. Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen. toetsen bij referentieniveaus

Diagnostische toetsen. Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen. toetsen bij referentieniveaus Diagnostische toetsen Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen toetsen bij referentieniveaus Jan.vanWeerden@cito.nl Hoofd Research PO-VO Ruud.Alers@cito.nl Manager VO Overzicht presentatie Welke toetsen

Nadere informatie

Beoordeling onderwijskundige en organisatorische aspecten andere eindtoetsen

Beoordeling onderwijskundige en organisatorische aspecten andere eindtoetsen Beoordeling onderwijskundige en organisatorische aspecten andere eindtoetsen IDnummer 14.001 Naam Toets ROUTE 8 Aanvrager A-VISION B.V. Beoordelaars Mw. G. Spaans Dhr. G. Gelderblom Datum beoordeling 16-10-2014

Nadere informatie

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen?

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Opbrengstgericht onderwijs, een verzamelnaam voor het doelgericht werken aan het optimaliseren van leerlingprestaties. systeem van effectieve schoolontwikkeling

Nadere informatie

Studiewijzer per opleiding

Studiewijzer per opleiding Nederlandse taal 201 T 3001 2 PTA blok 1. Proefwerk blok 1 - Methode op niveau. 202 T 3002 3 PTA Spelling. Struikelblokken. 203 T 3003 2 PTA blok 2. Proefwerk blok 2 - Methode op niveau. 204 T 3004 3 PTA

Nadere informatie

Taal- en rekenbeleid op het Valuascollege

Taal- en rekenbeleid op het Valuascollege Taal- en rekenbeleid op het Valuascollege 1 Meer aandacht voor taal en rekenen 2 Invoering referentieniveaus 2.1 Referentiekader 2.2 Voordelen van het werken met referentieniveaus 2.3 Overzicht eindniveaus

Nadere informatie

Taal en rekenen ook in het praktijkonderwijs Passende Perspectieven. Flitsbijeenkomst januari 2012 Steunpunt Taal & Rekenen vo Els Leenders

Taal en rekenen ook in het praktijkonderwijs Passende Perspectieven. Flitsbijeenkomst januari 2012 Steunpunt Taal & Rekenen vo Els Leenders Taal en rekenen ook in het praktijkonderwijs Passende Perspectieven Flitsbijeenkomst januari 2012 Steunpunt Taal & Rekenen vo Els Leenders SLO en leerplannen Het referentiekader taal en rekenen Opbouw

Nadere informatie

Taalvaardigheid in beeld

Taalvaardigheid in beeld 51 Taalvaardigheid in beeld Taalvaardigheid in beeld Auteur: Marijke Kienstra In de strijd om het verhogen van de opbrengsten van het taalonderwijs zetten basisscholen een heel arsenaal aan toetsen in.

Nadere informatie