Multimorbiditeit van verpleeghuisbewoners neemt toe Mireille Boesten 1,2, Evert Marres 2,3, Annetje Bootsma 2 25 november 2011 1 2 3 1
Inleiding Is de verpleeghuisbewoner van nu anders dan jaren geleden? Er zijn meer complexe hulpvragen dan vroeger De bewoner overlijdt sneller Ons vakgebied is aan het veranderen Maar wát is er dan zo veranderd? 2
Voor de jaren 80 3
Vanaf 1980 4
Anno 2011 en komendejaren 5
Vraagstelling Is er een hogere multimorbiditeit dan tien jaar geleden? Is de opnameduur (tot overlijden) korter? Opname op hogere leeftijd? 6
Methode Dossieronderzoek in verpleeghuis (Amsterdam) 97 98 N = 40 Overledenen N=20 PG N=20 SOM 07 08 N = 40 Overledenen N=20 PG N=20 SOM 7
Wat hebben we gemeten? CharlsonComorbidity Index Opnameduur tot overlijden Leeftijd bij opname 8
Charlson scomorbidity Index Meten van comorbiditeit => 17 aandoeningen Voorspellende waarde mortaliteit (1987) Veel gebruikt meetinstrument sindsdien Gevalideerd voor verpleeghuis (2002) 9
Aandoening Gewicht (punten) ICD-9-CM Acuutmyocard infarct 1 410,412 Hartfalen 1 Etc. Periferevaatziekte 1 CVA 1 Dementie 1 Pulmonaleziekte 1 Bindweefselziekte 1 Maagzweer 1 Leverziekte 1 Diabetes 1 Diabetes met 2 complicaties Paraplegie 2 Nierziekte 2 Mailigniteit 2 Metastasen 3 Ernstigeleverziekte 3 HIV 3 10
Voorbeeld Patiënt met: - Maligniteit - COPD - Diabetes (zonder complicaties) 11
Aandoening Gewicht (punten) ICD-9-CM Acuutmyocard infarct 1 410,412 Hartfalen 1 Etc. Periferevaatziekte 1 CVA 1 Dementie 1 Pulmonaleziekte 1 Bindweefselziekte 1 Maagzweer 1 Leverziekte 1 Diabetes 1 Diabetes met 2 complicaties Paraplegie 2 Nierziekte 2 Mailigniteit 2 Metastasen 3 Ernstigeleverziekte 3 HIV 3 12
Aandoening Gewicht (punten) ICD-9-CM Acuutmyocard infarct 1 410,412 Hartfalen 1 Etc. Periferevaatziekte 1 CVA 1 Dementie 1 Pulmonaleziekte 1 <= Bindweefselziekte 1 Maagzweer 1 Leverziekte 1 Diabetes 1 <= Diabetes met 2 complicaties Paraplegie 2 Nierziekte 2 Mailigniteit 2 <= Metastasen 3 Ernstigeleverziekte 3 HIV 3 Totaal: 4 punten 13
Resultaten 14
Resultaten CharlsonComorbidity Index (gemiddelde) Afdeling 1997-98 2007-08 P-waarde PG 1,80 2,55 0.09 SOM 2,15 3,40 0.02* Totaal 1,98 2,98 0.004* Ongepaardet-toets 15
Resultaten CharlsonComorbidity Index (totaalpunten) CharlsonScor 1997-98 2007-08 p-waarde e SOM en PG 0-3 37 26 0.003* 4 3 14 Som PG 0-3 18 11 0.013* 4 2 9 0-3 19 15 0.077 4 1 5 Chikwadraattoets 16
Resultaten Opnameduur tot overlijden (dagen) Afdeling 1997-98 2007-08 p-waarde PG 853 631 0.39 SOM 537 311 0.16 PG + SOM 695 471 0.14 ongepaardet-toets 17
Resultaten Leeftijdbijopname Leeftijd 1997-98 2007-08 P-waarde PG 83,7 88,0 0.009* SOM 81,6 81,9 0.927 PG + SOM 82,6 84,9 0.255 ongepaardet-toets 18
Aandoening Gewicht (punten) ICD-9-CM Acuutmyocard infarct 1 410,412 Hartfalen 1 Etc. Periferevaatziekte 1 CVA 1 Dementie 1 Pulmonaleziekte 1 Bindweefselziekte 1 Maagzweer 1 Leverziekte 1 Diabetes 1 Diabetes met complicaties 2 Paraplegie 2 Nierziekte 2 Mailigniteit 2 Metastasen 3 Ernstigeleverziekte 3 HIV 3 19
Resultaten Periferevaatziekte PG + SOM (n = 80) Diabetes PG + SOM (n = 80) 1997-98 2007-08 P- waarde 2 8 0.04* 1997-98 2007-08 P- waarde 1 9 0.007* Paraplegie PG + SOM (n = 80) 1997-98 2007-08 P- waarde 1 7 0.025* 20
Vraagstelling Is er een hogere multimorbiditeit dan tien jaar geleden? Is de opnameduur (tot overlijden) korter? Opname op hogere leeftijd? 21
Resultaten op een rij Er is een hogere comorbiditeit bij opname Er is een trend van kortere levensverwachting De psychogeriatrische verpleeghuisbewoner is ouder bij opname 22
Discussie Somatiek: > 1 punt gestegen: klinisch relevant? PG: Vorderende dementie gaat niet per definitie samen met grotere multimorbiditeit Progressie dementie bepaalt moment opname 23
Discussie PG: hogere leeftijd bij opname aanvullende en specialistische zorg thuis invloed toename PG-meerzorg woningen? Somatiek: opnameleeftijd blijft gelijk, maar wel toename van multimorbiditeit 24
Beperkingen N = 80 Dossieronderzoek Keus voor overledenen: praktisch 1997 andere dossiervoering dan in 2007? CharlsonComorbidity Index mist enkele veel voorkomende aandoeningen 25
Klinische implicatie De SOG krijgt te maken met toename multimorbiditeit Rol weggelegd voor nurse practitioners, praktijkverpleegkundige DM Woonfunctie verpleeghuis? 26
Vervolgonderzoek Herhalen in groterepopulatie Anderemeetschalen Herhaalonderzoekprevalentie DM Effect op werkzaamheden SOG? Financiering zorg 2040? Maatschappelijkeeffecten? 27
Vragen? 28
Populatie instellingen: eruit? 2000 2004 2008 verzorgingshuizen 118.082 109.328 99.631 verpleeghuis 57.615 60.025 64.951 Somatiek 26.391 26.157 28.017 psychogeriatrie 31.224 33.868 36.934 Bron: SCP 29
Bron: CBS 30