Concretiseringsplan Bij Marktbewerkingsplan Zorg & Welzijn Zorgpact Eindhoven - De Kempen Tussenrapportage juli 2016 1
1.0. Inleiding Het marktbewerkingsplan Zorg & Welzijn is begin 2016 geaccordeerd in de volgende gremia: - Regiegroep Arbeidsmarkt Zorg & Welzijn, bestaande uit HRM managers per branche plus gemeente Eindhoven, - Regiotafel Arbeidsmarkt Zorg & Welzijn, bestaande uit bestuurders per branche, wethouders gemeente Eindhoven en Bladel, directeuren van de mbo en hbo opleidingsinstituten, - Het dagelijks bestuur van het Regionaal Werkbedrijf Zuidoost-Brabant. Het accountteam Zorg & Welzijn, bestaande uit UWV, gemeente Eindhoven, gemeente Veldhoven, sociale werkvoorzieningsbedrijven Ergon / WSD en WVK, Transvorm en het Supportteam Zorg & Welzijn van Transvorm hebben de benoemde programmalijnen vervolgens uitgewerkt in een concretiseringsplan. Dit uitgewerkte marktbewerkingsplan en concretiseringsplan geven concrete activiteiten, aanzetten tot activiteiten en een heldere richting aan het proces. Het plan is 24 februari 2016 bediscussieerd, aangepast en geprioriteerd in de regiegroep Arbeidsmarkt Eindhoven en is als onderdeel van het Zorgpact Eindhoven - De Kempen, geaccordeerd en ondertekend op 9 maart 2016. Het jaar 2016 is het eerste uitvoeringsjaar van dit plan. Met deze tussenrapportage willen we alle betrokkenen kort informeren over de stand van zaken van de diverse speerpunten. Eind 2016 zullen we evalueren, bijsturen en vanuit scenarioplanning het nieuwe marktbewerkingsplan Zorg & Welzijn 2017 samenstellen. 2.0. Uitvoering De uitvoering van onderdelen van het werkplan ligt bij diverse partijen, of combinatie van partijen, soms structureel, soms tijdelijk ingericht. Het betreffen steeds andere samenwerkingen vanuit de zorg- en welzijnswerkgevers en de partijen van het accountteam Zorg & Welzijn. Transvorm faciliteert. HRM managers uit de Regiegroep adopteerden specifieke deelonderwerpen. Zij zijn daarmee kartrekker van dat specifieke onderwerp. 3.0. Tussentijdse evaluatie Deze tussentijdse evaluatie is als volgt opgebouwd. Ieder hoofdstuk uit het concretiseringsplan wordt compact weergegeven, gevolgd door een tussenevaluatie. Het complete concretiseringsplan is na te lezen op de kennissite Zuidoost-Brabant. 3.1. Strategische personeelsplanning (SPP) / Scenarioplanning Alle organisaties geven aan in toenemende mate in staat te moeten zijn om direct in te spelen op de snel veranderende en fluctuerende markten. De dialoog met bestuurders is daarin waardevol. De aandacht aan de bestuurstafel verschuift van de inrichting naar de richting van organisaties, met de bedoeling weg te bewegen van de waan van de dag en veel meer de toegevoegde waarde van de organisatie centraal te zetten. 2
Er zijn twee opties voorgesteld: o Strategische personeelsplanning met bestuurders. o Scenarioplanning met bestuurders. Bij de uitwerking besloot de regiegroep om vijf werksessies Scenarioplanning (geen Strategische personeelsplanning) te organiseren per branche, onder leiding van Gerard Evers. De eerste aanmeldingen vielen echter tegen. Daarom besloot de regiegroep om twee werksessies te organiseren voor de branches VV&T en gehandicaptenzorg. Overige branches kunnen zich aanmelden bij een van beide. De werksessies zijn op 21 en 28 september 2016. Alle branches zijn in ieder geval vertegenwoordigd. De uitkomsten van beide werksessies zijn input voor het Marktbewerkingsplan voor 2017. o Regionale Arbeidsmarktinformatie Er is behoefte aan harde cijfers over de huidige arbeidsmarkt. Veel van deze informatie is beschikbaar, hoe kan deze toegankelijker gemaakt worden? Hoe kan de informatie uit verschillende bronnen nog makkelijker op één plek worden aangeboden en op basis van maatwerk worden aangevuld, door het bundelen van arbeidsmarktinformatie zoals AiK, UWV, AZW info e.d? Voor het marktbewerkingsplan 2017 is met het UWV afgesproken dat de arbeidsmarktgegevens van het UWV en Transvorm worden samengevoegd. Het eerste overleg daarvoor was op 18 augustus 2016. De kennissite SPP van Transvorm is gebouwd. Het is een open website waarop alle informatie inzichtelijk gemaakt wordt. Tevens is er een community (digitaal platform, leernetwerk) ontwikkeld om kennis en ervaringen uit te wisselen. Iedereen kan zich hiervoor aanmelden. 3.2. Instroomproblematieken o Oplopende tekorten Ondanks de daling van de werkgelegenheid in de sector zorg en welzijn in Noord-Brabant zijn er signalen dat voor sommige functies sprake is van, oplopende, tekorten. Om de implicaties van deze ontwikkelingen voor de sector en haar branches in kaart te brengen, is scenarioplanning een belangrijke activiteit waarop wordt ingezet. Voor de branche VVT vroegen bestuurders aan hun HRM afdelingen om de problematiek breed te belijken en met voorstellen te komen waarop men gezamenlijk moet acteren. Transvorm is gevraagd dit proces te faciliteren. Voor uitwerkingen wordt overlegd met het accountteam van het Regionaal Werkbedrijf. Verdere acties volgen op basis van de uitkomsten van de werksessies scenarioplanning. Ook de opleidingscapaciteit blijft een aandachtspunt, al varieert de urgentie per soort opleiding en per branche. o Aansluiting onderwijs / arbeidsmarkt Zowel werkgevers als opleidingsinstellingen geven aan dat innovatie in het werkplekleren een belangrijk aandachtspunt is. Er is een verschuiving naar leren in de praktijk. Samenwerking tussen werkgevers, opleidingsinstellingen en gemeenten is van belang om dit goed te kunnen inrichten. Ten aanzien van het thema innoveren in praktijkleren is een koppeling gemaakt met speerpunt 3.5. Zie de tussenrapportage van dit speerpunt. 3
o Jongeren Het personeelsbestand in de sector in Zuidoost-Brabant ontgroent en vergrijst. Aantrekken en binden / boeien van jongeren is een belangrijk aandachtspunt. Bij de vacaturecafés, waar organisaties zich presenteren op het Werken in de Zorg plein, wordt hier speciaal aandacht aan gegeven. De inzet van de regionale arbeidsmarktcampagne Zorg en Welzijn (zie 3.3) en de aanwezigheid van de sector met studenten als ambassadeurs tijdens de Onderwijsbeurs Zuid-Nederland op 30 september en 1 oktober, leveren hopelijk een positieve bijdrage in het aantrekken van jongeren. De doorlopende leerlijn vmbo-mbo is ook een middel om jongeren vast te houden voor de sector. o Participatiewet Er is grote behoefte aan informatie over de Participatiewet en deskundig advies bij het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten. Tevens is er behoefte aan de dialoog met publieke partners over de consequenties van deze wet in relatie tot andere ontwikkelingen binnen de sector. Denk hierbij aan herplaatsing van zieke medewerkers, lopende instroom op projecten voor doelgroepen, social returnafspraken en de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO). Dit punt dient nog de nodige aandacht te krijgen in het najaar. o Uitrol van het project Samen aan Zet, Hierbij hebben werkgevers en het Summa College een nieuwe koers uitgewerkt als het gaat om een combi-opleiding verzorgende IG en maatschappelijke zorg. Inmiddels heeft Transvorm het tijdelijk coördinatiepunt voor Samen aan Zet ingericht. Het coördinatiepunt stroomlijnt en ondersteunt de oriëntatie, intake en sollicitatieprocedure. Ter ondersteuning van de selectieprocedure wordt bij Samen aan Zet de E-assessment uit het Transvorm Loopbaanportal gebruikt. o Het project Samen Slim Zorgen Thuis Dit project is geïnitieerd vanuit het Summa College. De aanvraag door Summa voor het mbo investeringsfonds is gehonoreerd. Op 5 oktober 2016 vindt de officiële kick-off bijeenkomst plaats. o Het verder uitrollen van de ontwikkelde opleidings- en begeleidingsstructuur Leren verankerd in de wijk. Het project Leren verankerd in de Wijk iseen samenwerking tussen drie zorg- en welzijnswerkgevers en het Summa college. Het project is geïmplementeerd en wordt gevolgd. o Aandacht voor stageproblematieken Aandacht voor stageproblematieken beginnend bij een goede analyse voor welke opleidingen dit speelt, binnen welke branche(s) en welke (innovatieve) oplossingen mogelijk zijn. Een eerste inventarisatie laat een diversiteit zien als het gaat om soort opleiding en branche. Dit maakt dat opleidingsinstituten dit thema in nauw overleg met werkgevers per opleiding verder oppakken binnen de reguliere overlegmomenten. 4
o Aansluiten van zorg- en welzijnsinstellingen / branches bij het MKB vacature café. Gerichte acties uitzetten naar de brede doelgroep en specificeren richting jongeren. Tijdens het vacature café van 3 februari en 2 juni hebben 6 organisaties zich gepresenteerd op het werken in de Zorg plein. Het Supportteam Zorg & Welzijn verzorgt het zorg oriëntatie programma tijdens het vacature café. Potentiële medewerkers worden geïnformeerd en geadviseerd over werken en leren in de Zorg en Welzijn, zodat zij een bewust keuze maken. Dit kan voortijdige uitval mogelijk voorkomen. 3.3. Imagoverbetering Er bestaan zorgen over de negatieve uitwerking van het imago van sommige branches en de krimp van werkgelegenheid in de sector op de aantrekkingskracht van nieuwe medewerkers. Door de groeiende vraag naar medewerkers met hogere opleidingsniveaus en jongeren is imagoverbetering een speerpunt. o Onderzoek WERKt in Zorg & Welzijn Op verzoek van de HRM managers is dit onderzoek van NIPO / Driessen HRM gepresenteerd tijdens een bijeenkomst over de Arbeidsmarkt in Kaart. o Aan de slag met de regionale arbeidsmarktcampagne Zorg en Welzijn Mét en vóór jongeren is in opdracht van Transvorm een campagne ontwikkeld door een jongerencommunicatiebureau, gericht op keuzebeïnvloeding van middelbare school leerlingen. Aan de workshop Maak werk van jezelf in de Zorg! tijdens het vacaturecafé namen 60 belangstellenden deel. De workshop geeft deelnemers een realistisch beeld van de verschillende branches waardoor deelnemers bewust keuzes kunnen maken. 3.4. Mobiliteit, employability, flexibiliteit De sence of urgency om te groeien naar een toekomstbestendige organisatie, die flexibel mee kan bewegen met de veranderingen binnen de sector, wordt door iedereen ervaren en bevestigd. Hoe kun je effectief anticiperen op de wisselende behoefte t.a.v. kwaliteit en kwantiteit van de bezetting? Hoe initieer, borg en faciliteer je beleid op duurzame inzetbaarheid? Door medewerkers mede verantwoordelijk maken voor hun eigen loopbaan. o Masterclass Employability / een leven lang leren Op 16 juni gaf Prof. Dr. Beatrice van der Heijden de masterclass langer doorwerken en employability aan 77 deelnemers. o Loopbaaninspiratie cafés Maandelijks organiseert het Supportteam Zorg & Welzijn van Transvorm een Loopbaaninspiratie café. Veranderingen binnen de sector en hoe je om kunt gaan met de gevolgen van deze veranderingen staan centraal tijdens het Loopbaaninspiratie café. o Roadshow Maak werk van jezelf! Transvorm liet de Roadshow Maak werk van jezelf! ontwikkelen. Hierin worden medewerkers, in het kader van duurzame inzetbaarheid, aangemoedigd aan de slag te gaan met hun loopbaan. Ruim 340 medewerkers bezochten inmiddels deze shows. Gezien het succes wordt de roadshow op 18 oktober herhaald in het Natlab in Eindhoven. 5
o TransvormLoopbaanPortal (TLP) Deze gratis portal is door alle medewerkers in Zorg & Welzijn te gebruiken. Door het Supportteam Zorg & Welzijn wordt de TLP bij HRM adviseurs geïntroduceerd, zodat medewerkers het kunnen gebruiken in het kader van mobiliteit en employability. Ook verzorgen zij TLP bijeenkomsten voor medewerkers in company. TLP is recentelijk uitgebreid in het kader van de duurzame inzetbaarheid van medewerkers met drie nieuwe testen. Deze zoomen in op de inzetbaarheid, de werkbeleving en het werkgeluk. o Generatiemanagement Het optimaliseren van de dialoog met medewerkers met speciale aandacht voor de jongere generatie. Hoe ga je als zorginstelling om met de groeiende vergrijzing? Hoe blijf je aantrekkelijk voor de jonge generatie? En hoe kun je elkaar versterken in het samenwerken? Een Transvorm Actueel Generatiemanagement vindt plaats op 29 september 2016 met als gastspreker Aart Bontekoning. o Flexibiliteit Door flexibilisering groeide de behoefte aan snel op- en afschalen. Hoe kunnen we in het kader van Flexicurity en Werkzekerheid nieuwe vormen van flex als pilot inzetten? Er wordt gewerkt aan de opstart van een Coöperatie ZZP-ers en een website ZZP-er in Zorg & Welzijn. 3.5. Leven lang leren en competentieontwikkeling Het werkveld verandert. Verantwoordelijkheden verschuiven en er ontstaan nieuwe organisatievormen, zoals zorgcoöperaties. De veranderingen in de Zorg zorgen ervoor dat andere rollen, functies en competenties van zorgmedewerkers worden gevraagd. Een leven lang leren en competentieontwikkeling staan hierdoor centraal. Praktijkleren kan een belangrijk middel zijn om medewerkers zich te laten ontwikkelen. Voor de concretisering van dit speerpunt deden werkgevers en opleiders reeds een aantal korte brainstorm- c.q. werksessies rondom de thema s innoveren in praktijkleren en de kwaliteit van het werkplekleren. Inmiddels is een definitief visiedocument gereed over wat we nu verstaan onder het werkplekleren, dé basis voor een nadere verkenning in het najaar. Tijdens deze sessies zijn steeds ervaringen met elkaar gedeeld en documenten uitgewisseld. Tevens wordt de opzet van een digitale community voorbereid. Alles in het kader van het delen van reeds aanwezige kennis en ervaringen rondom het leven lang leren en competentieontwikkeling. De inzet van strategische opleidingsplanning (SOP) als relevant hulpmiddel is nog geen prioriteit. De bijeenkomsten in het kader van scenarioplanning (SPP) worden afgewacht. In het najaar volgt de overweging of SOP zinvol is. Pact Brabant Pact Brabant biedt alle sectoren een platform om kennis te delen, te brainstormen en tot oplossingen te komen voor de arbeidsmarktproblematiek in Brabant. Zo werkte het Werkatelier Zorg recent drie mogelijke toekomstige beroepen uit: de persoonlijk zorgmakelaar, de lifestylecoach en de zorgtechnicus. De ontwikkelingen bij Pact Brabant en het Werkatelier Zorg worden nauwgezet gevolgd. 6