Stand van zaken Precuro Ouderen en praktijknetwerken Sietske Grol Anne Kuijpers 2 e uitwisselbijeenkomst, 19 maart 2014
Onderwerpen Wat wilden we weten Methoden Interviews Praktijknetwerken Vooruitblik vervolg
Model Precuro
Wat wilden we weten? Op welke manier wordt integrale ouderenzorg in de wijk of het dorp georganiseerd? Focus op verbinding tussen preventie, welzijn en zorg Interviews: o Effecten: ondersteuning, samenhang, bereik van ouderen, kwaliteit van de samenwerking. Focusgroepen: o Hoe wordt de keten van zorg voor ouderen georganiseerd? o Hoe wordt omgegaan met preventie en integrale zorg. o Hoe worden verbeterprojecten aangepakt: keuzes, bevorderende / belemmerende factoren.
Methoden Focusgroepen, documenten en interviews Letterlijke uitwerking focusgroepen en interviews SPSS en analyseprogramma Atlas-ti Coderen door 3 onderzoekers Resultaten relateren aan onderzoeksvragen Nieuwe vragen formuleren
Uitkomsten interviews Anne Kuijpers
Methoden Vragen referentiemodel: Gezondheidsopvatting oudere Vinden de ouderen dat ze genoeg ondersteuning krijgen Weten ze waar ze terecht kunnen Zorggebruik Ervaren samenhang in het aanbod Mate en kwaliteit van samenwerking Zelfmanagement Interviews: achtergrondinfo, zorggebruik, ervaring zorg, toegankelijkheid zorg
Achtergrondinformatie 21% man (4) en 79% vrouw (15) met een gemiddelde leeftijd van 76 (min. 67 max. 88) 53% weduwe, 32% gehuwd, de rest is alleenstaand Gezonde leefstijl Opleidingsniveau
Voorkomen van ziekten/aandoeningen
Zorggebruik Zorggebruik Ouderen percentage (n) Huishoudelijke hulp 74% (14) Huisarts (vaste afspraken) 63% (12) POH (vaste afspraken) 42% (8) Thuiszorg 26% (5) Fysiotherapeut 16% (3) Welzijnsorganisatie 28% (5)
Lichaamsbeweging Bewegen Ouderen percentage (aantal) Lichte huishoudelijke activiteiten 100% (19) Zware huishoudelijke activiteiten 32% (6) Huishoudelijke hulp 74% (14) Wandelen 84% (16) Fietsen 37% (7) Tuinieren 26% (5) Klussen 6% (1) Sporten 53% (10) Als je niet blijft bewegen word je stijf en gaat het helemaal niet meer.
Aspecten van gezondheid Vragenlijst van Machteld Huber 1 - Mentale functies en beleving - Kwaliteit van leven - Dagelijks functioneren - Lichaamsfuncties - Sociaal-maatschappelijke participatie - Spirituele dimensie 1 Huber, M., J. A. Knottnerus, et al. (2011). "How should we define health?" BMJ (Clinical Research Ed.) 343: d4163.
Gezondheidsopvatting van de oudere Beoordeling van de eigen gezondheid Algemene gezondheid Ouderen percentage (n) Goed 58% (11) Redelijk 26% (5) Matig 16% (3) Wat vindt u belangrijk als we het hebben over gezondheid? -Zo lang mogelijk zelfstandig blijven -Niet dementeren -Lekker in je vel zitten
Uitspraken ouderen: Dat ik alles nog kan. En blijf kunnen doen. Dat vind ik belangrijk. dat je al het werken doen kunt, zelf nog overal heen waar je naartoe wil, [ ]. Want anders dan ben je hulpbehoevend. Dan ben je op een ander aangewezen. Ik wil best wel oud worden, maar wel iedereen kunnen kennen, nog en praatje maken, dat ik moet zitten kan me allemaal niet schelen. Nou dat ik me een beetje lekker voel, dat ik Ja, niet zo n oud wijf dat het allemaal zo
Kwaliteit van leven Over het algemeen tevreden: - Ondanks dat mensen beperkingen ervaren vanwege ouderdom; - Dit hoort erbij, accepterende houding; - Zo lang men maar zelfstandig kan blijven is het goed! Twee mensen hebben meer moeite met de huidige situatie en ontvangen daarvoor psychische hulp.
Uitspraken over kwaliteit van leven: Alleen het lopen, ja. Je kunt niet alles hebben. Ik bedoel, ik ben een tevreden mens, en een tevreden mens is een gelukkig mens, vind ik. Zeg ik altijd. Maar, dus in die zin kan ik dan heel makkelijk toch denken, je wordt niet ongemerkt 100. Dat bestaat niet. Ja, maar ik heb het niet meer zoals het geweest is, ik moet ermee leren leven wat er allemaal verandert. En dat is niet moeilijk, maar ook niet makkelijk. Daar ben ik, daar ben ik al doorheen.
Mate van ervaren ondersteuning - Voldoende hulp voor dit moment - Soms iets meer huishoudelijke hulp gewenst
Bereik van (kwetsbare) ouderen - Jaarlijkse check door de huisarts - SWON benadert ouderen op vaste momenten
Bereik van (kwetsbare) ouderen En laatst toen ging de bel s avonds en dan staat de pastoor met de dienstmijter op de stoep. Hier, zegt hij, kom ik eens even kijken hoe het met jou gaat. Toen ik zei, verdomme, ik kan niks meer, hij zegt: Kom maar over een maand terug want je moet niet depressief worden, in depressie terechtkomen. Ja, dat is ongezond ongeregeld [DM] [ ] en toevallig belde ze op joh, en ik zeg gelukkig dat je me opbelt, zegt ze wat is er. Ik zeg, ik voel mijn eigen niet zo fit een beetje akelig. Oh, zegt ze, ik kom direct naar u toe. Ja, dat ze niet meer gekomen zijn hè, [ ] niemand heeft mij benaderd van hoe ik, hoe ik mezelf vind. En dat vind ik toch wel heel, heel erg jammer.
Bekendheid hulp vragen - Lichamelijke klachten - Psychische klachten - Sociale klachten - Zelfverzorging en huishouden - Boodschappen, administratie, klusjes, medicijnen - Vervoer WMO
Samenhang / samenwerking - Professionals maken gebruik van hun netwerk - Professionals delen informatie Aandachtspuntje: continuïteit van de thuiszorg
Samenhang / samenwerking Nee, maar ik bedoel zoals dat toen gegaan is met die, met mijn operatie, en met de thuiszorg. Dat ging eigenlijk allemaal omdat ik een goede huisarts heb, die zat er allemaal achter aan. Nou, dat ze altijd aan elkaar vertellen, iets van, weet je wel. Ze zeggen ook wel eens, oh, dat heeft die of die mij verteld, of dat heeft die gezegd. Zoiets. Dan kun je wel merken dat ze best wel goed met elkaar op kunnen schieten. I: Oh, die heeft ook contact met de thuiszorg? R: Ja hoor, [..] toen had ik naar de huisarts gebeld en die had in even tijd, had hij alweer voor elkaar gemaakt dat ik thuis, [ ], en dan moet je hulp hebben. Dat die kwam, dat was al rond allemaal. Dat had allemaal de huisarts gedaan hoor.
Participatie De ouderen (en hun mantelzorgers) kunnen zelf meebeslissen in de zorg die ze krijgen, ze voelen zich ook serieus genomen. En toch heeft ze nog wel eens dingen waarvan ze zegt, wat denkt u ervan, hoe zou u het doen? En dan zeg ik bijvoorbeeld: ik zou het zus of zo doen. En dan probeert ze dat ook, als ik iets zeg. Weet je wel, dat vindt ze leuk. En dan zegt ze, ja werkt goed, je bent nooit te oud om te leren. Contact tussen mantelzorger en professional is goed
Conclusie - Zo lang mogelijk zelfstandig blijven, zelfredzaamheid - Participatie - Ervaren zorg goed - Winst te behalen: bereik ouderen samenwerking zorg en welzijn
De praktijknetwerken Spiegelinformatie Sietske Grol
De resultaten Info uit focusgroepen, individuele gesprekken, observaties en documenten De vier praktijknetwerken: 1. Hoe is de keten van zorg voor ouderen tot stand gekomen? 2. Welke belemmerende en bevorderende factoren speelden hierbij een rol? 3. Op welke manier wordt er aandacht gegeven aan de verbinding zorg, welzijn en preventie? 4. Hoe zijn de vier praktijknetwerken met hun verbeterprojecten aan de slag gegaan? Wat valt ons hier bij op?
MDO: structuur, doelstellingen, coördinatie Dodewaard Dukenburg Lent Tiel Aanmelding Case-finding door leden MDO Opvolging Zorgcoördinator, verslag, zorgplan Casemanager, notulen (2: proces en per cliënt), ZWIP, zorgplan Zorgcoördinator, verslag, ZWIP, chronisch schriftje Financiering - VGZ/CZ Menzis, gedeeltelijk Zorgplan, ZWIP/KIS + uitdraai Coördinatie, org. POH WVPK POH / PVK POH/secretaresse NPO Deelnemers MDO Doelgroep HA, POH, VPK, diëtist, ergo, fysio, SWO, ergo HA, POH, VPK, SO, ergo, SWO HA, POH, VPK, fysio, SWO, GGZ, verz. Huis, MW Kwetsbare ouderen, meerdere disciplines betrokken HA, POH, VPK, SO, SWO Frequentie 1 x 3 mnd 1 x mnd 1 x mnd Op indicatie Beleid Ouderen protocol: HA POH Leidraad, plan v aanpak: HA, WVPK, OA. Eva op inhoud Beleidsnotitie (oud), module Hometeam Zorgprogramma ECT: HA, POH, SO
Dodewaard Zorgketen: MDO is dit jaar opgestart. HA en POH spelen centrale rol. Protocol opgesteld door HA en POH. Wat valt op: kleine schaal, HA was SO, ervaren POH, betrokkenheid diëtiste, (nog) geen financiering ZV, opstarten samenwerking welzijn, overzichtelijk aantal profs dat elkaar kent (enthousiast), samen onder één dak, koploper in de regio. Verbinding zorg, welzijn, preventie: inzet AIV-uren, ouderenadviseurs, valpreventie. Verbeterproject: dit is het MDO, met ondersteuning van de ROS.
Dukenburg Zorgketen: MDO bestaat 2 jaar, daarvoor module verzorgingshuis en zichtbare schakel, afspraken op papier samen ondertekend, financiering. Wat valt op: structuur, sterke teamgeest, leiderschap HA, centrale schakelrol WVPK, kansen grijpen, kleine schaal opschalen, autonoom. Verbinding zorg, welzijn, preventie: screening populatie kwetsbaarheid voorkomen (overleg HA en WVPK), in het MDO (van zorg naar welzijn en preventie), verbinding SWT, zichtbare schakel, SWON (bezoeken, beschikbaarheid), GMA. Verbeterproject: onderwerpen als team zelf aangepakt, prioriteiten gesteld, taken verdeeld, opvolging in MDO.
Lent Zorgketen: lange historie hometeam, transitie schaalgrootte, verzorgingshuis, zorggroep STIELO, nieuwe HA, Thermion. Wat valt op: sterke teamgeest, grote betrokkenheid, weinig op papier, vernieuwingsgezind, veel en diverse deelnemers. Verbinding zorg, welzijn, preventie: in MDO, huisbezoeken fysio, wens voor meer gezamenlijkheid & op collectief niveau, doen en laten, TOS en ZWIP, welzijnsbezoeken SWON. Verbeterproject: opstartend, met ondersteuning GMA, tijd.
Tiel Zorgketen: projectmatig opgezet, resultaatafspraken, financiering ZonMW, veel documentatie, structuur, SO is VZ. Wat valt op: grote schaal, innovatief, ondernemend, wens voor betere verslaglegging en opvolging, worsteling ICT, Verbinding zorg, welzijn, preventie: rol Mozaiek in MDO, welzijnsbril SO, Tiel-breed initiatieven. Verbeterproject: inzet ROS op centrumbreed niveau, verbeterproject nog niet structureel aangepakt, POH met HA.
Concluderend praktijknetwerken Schaalgrootte, samen onder één dak Structuur, coördinatie, taakverdeling Leiderschap: tandem HA en POH / WVPK Lange adem: veel aandacht en tijd Preventie: screening, groep dreigend kwetsbaar, doen en laten, welzijn Wens betrokkenheid ouderen en mantelzorgers Praktijknetwerk is model op maat en doelgericht ICT kan helpend zijn Omgang met verschillende thuiszorgorganisaties Effect op kwaliteit van zorg & leven ouderen?
Afsluiting Vragen? Volgende serie focusgroepen (mei 2014): Vorderingen en aanpak verbeterprojecten Per praktijknetwerk specifiek doorvragen op onderwerpen Observatie Tiel en Lent Volgende serie interviews (zomer 2014): Alleen kwetsbare ouderen Combinatie met nieuwe project PRECURO: patiëntervaringen Netwerken ouderen in kaart Vervolgproject: PRECURO, patiëntervaringen
PRECURO: patiëntervaringen Patiëntervaringen in het multidisciplinaire eerstelijns team de mogelijkheden en invloed van directe inbreng van het perspectief van de oudere patiënt Henk Schers & Joni Scholte 19 maart 2014
Hoofdlijnen PRECURO: patiëntervaringen Looptijd: Maart 2014 tot maart 2015 Doel: Betere aansluiting praktijknetwerk op behoeften en belevingen van ouderen in de wijk Opzet : 4 praktijknetwerken & 60 MDO ouderen Interviews met ouderen Vragenlijsten ouderen & professionals Spiegelbijeenkomst per praktijknetwerk
Betekenis voor praktijknetwerken Output: Inzicht in hoe ouderen hun praktijknetwerk ervaren en zien. Onderzoeksresultaten (o.a. netwerkfiguren) Directe inbreng van ouderen (verhalen) Input: Dat betekent werk aan de winkel. (Deelnemend huisarts) 15 MDO ouderen per praktijk werven (brief & telefonisch) 3 vragenlijsten invullen per professional 1 spiegelbijeenkomst per praktijk
Bedankt voor jullie aandacht, vragen? Ter info: informatieblad volgt nog