Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium. Adrie Atsma

Vergelijkbare documenten
Microbiologische methoden (E. coli) Gertjan Medema, Leo Heijnen

Moleculaire diagnostiek

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

Snelle en betrouwbare analyse van de microbiologische zwemwaterkwaliteit met qpcr

KWR September Snelle on-line detectie van Enterococcen

Veilig water, uw en onze zorg

Laboratoriumonderzoek MKZ crisis 2001

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT

Gelijkwaardigheid van niet-geaccrediteerde laboratoria (conform NEN-EN ISO/IEC 17025)

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

De extractie van bacterieel en fungaal DNA uit verschillende lichaamsvloeistoffen

Mobiele qpcr aan de waterkant

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT. Meststoffen - Kwantitatieve bepaling van EDTA met ionchromatografie (FLVVG-I-MET-111EDTA)

- Validatiedossier - Bepaling van de lipofiele groep toxinen in mosselen met gebruik van UPLC-MS/MS 1 INTRODUCTIE MATRIX EFFECT...

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat?

Kosten- batenanalyse POCT Influenza Spaarne Gasthuis

Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest

Van requirements naar teststrategie

BRAF rondzending SKML 2012

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT. microgolfontsluiting (FLVVG-I-MET-190)

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

SECTIE: Anorganische chemie VALIDATIEPLAN. Meststoffen - Kwantitatieve bepaling van EDTA met ionchromatografie (FLVVG-I-MET-111EDTA)

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT

Validatie van immuunhistochemische testen GZA ziekenhuizen. Couperondzending te OLV Ziekenhuis Aalst Dr. Marloes Luijks 1 december 2014

Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes

Samen werken aan diergezondheid, in het belang van dier, dierhouder en samenleving

Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie

Gisteren, vandaag en morgen

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

Grip op ongrijpbare virussen

Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 -

SPOTTEN MET BLOED. Ir. Mariëtte T. Ackermans, PhD Analytisch Chemica Laboratorium voor Endocrinologie Academisch Medisch Centrum Amsterdam

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN Kattenkrabziekte. Diagnostische en klinische aspecten van Bartonella henselae infectie

Exanthemen diagnostiek & surveillance

Meten en Monitoren. Weet wat je meet. Startsymposium Expertisecentrum PFOS. Virtualisatie project Omegam Eline Klooster.

Is elke validatie wel gelijk?

Ik vertrouw erop u met het toezenden van deze gegevens van dienst te zijn geweest.

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers. Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water

Bepaling van totaal kiemgetal

Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015-

SYNLAB ANALYTICS & SERVICES B.V. WOTS

Ontwikkelingen binnen de moleculaire pathologie. Bastiaan Tops Klinisch moleculair bioloog i.o. UMC St Radboud

Richtlijn verslaglegging moleculaire diagnostiek

Erkenningscertificaat Genetisch Laboratorium Supervisor.

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT

Normalisatie van methoden, wat gaat er nou echt veranderen de komende jaren

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT. ir. Inge Van Hauteghem, sectieverantwoordelijke AC

Het gebruik van de handheld XRF bij bodembeheer: Meer dan 15 jaar ervaring

Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren

Bepaling van totaal kiemgetal

Update drinkwaterbesluit en BRL-903

LABS contactdag 24 november Debietnorm EN-ISO :2013 Handmatige referentiemethode

Detectie van M. tuberculosis met moleculaire technieken

Multi-Omics Analyses of the Molecular Physiology and Biotechnology of Escherichia Coli and Synechocystis sp. PCC6803 O. Borirak

BIJLAGE 15 : DRINKWATERONDERZOEK IKB KIP

Het doel van rondzendingen; de visie van vakgenoten. Caroline Swanink 14 juni 2011

CML en stoppen moleculaire diagnostiek

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

On-line bewaking van Cu en Ag concentraties met de Silco sensor

Q-IHC. Roy Cloots Dienst pathologische anatomie Jessa Ziekenhuis Aalst,

Drones voor Assetmanagement. Onafhankelijk periodiek vaststellen van status installaties/vastgoed en voortgang werk in uitvoering

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

Het lab van de toekomst: een bespiegeling op mensen, middelen en methoden in een commercieel voedingslab. Henk Tolman

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

van Biobeheer Laboratorium Afdeling Laboratorium en Technische Dienst (KvK-nummer: )

Meetonzekerheid Theorie en praktijk

De nieuwe NEN Breder, juister en doeltreffender. Jo Klaessens StatAlike Paltzerweg CL Den Dolder

PD-L1 staining: een echte biomarker?

Samenvatting van de evaluatie van het Nationaal Referentie Centrum voor invasieve Groep A Streptokokken

Workshop Microbiologie PUOZ LabDag 2016

Algemene gegevens Analyseresultaat Legionella onderzoek Analyseresultaat Meetprogramma tabel IIIc (prog. 2A)

Raad voor Accreditatie (RvA) Toepassing van de begrippen 'eigen methode', 'conform' en 'gelijkwaardig aan'

Gearchiveerde versie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Dr. B. BROCHIER WIV - Virologie J. Wytsmanstraat, Brussel Tel. : 02/ Fax : 02/

ACTIVITEITENRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2018

Bepaling van totaal kiemgetal

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

LIMS strategie voor de toekomst

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

Moleculaire diagnostiek: kwalitatief of kwantitatief?

Moleculaire diagnostiek; darmparasieten & Trichomonas -overzicht 2016-

Cursus moleculaire diagnostiek van parasitaire infecties

Aanbeveling: Ingangscontrole van antistoffen t.b.v. flowcytometrie

Moleculaire analyses in voedingsmiddelen (DNA,RNA en Peptide) 1 oktober 2013

Transcriptie:

Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium Adrie Atsma

Drinkwater laboratorium Nederland

Controleren drinkwater van bron tot tap Chemisch Fysiologisch Micro-organismen

Controleren drinkwater van bron tot tap Detectie fecale verontreiniging; huidige methode. Fecale Enterococcen E.coli Analyse doorlooptijd +/- 40 uur Analyse doorlooptijd +/- 20 uur

Reverse transcriptase PCR. ribosoom RNA die specifiek is voor E.coli

RT-PCR voor fecale verontreinigingen Positief voor fecale verontreiniging Negatief voor fecale verontreiniging

Vragen die knagen? Denk na wat de impact is voor de introductie van een nieuwe techniek, bijvoorbeeld op de (interne) bedrijfsvoering. Voor wie is deze methode bedoeld en voor welk doel wilt u deze techniek gebruiken? Welk doel wilt u bereiken met de validatie.? Beschikt u over de geschikte resources? Ben u afhankelijk van een leverancier voor levering van chemicaliën? Welke eisen stelt u aan de kwaliteit van de chemicaliën? Kunt u deze methode vervangen voor een conventionele methode; ben ik ook afhankelijk van wet en regelgeving Is er business voor deze methode? Inventariseer aandachtspunten, praat met elkaar.

Voordelen en nadelen van de inzet van RT-PCR? Snelheid (tijdwinst 1,5 dag t.o.v. huidige situatie). Meer onder control. Kortere kookadviezen. Lagere kosten bedrijfsvoering. Nadelen Duurdere analyse methode. Gevoelig voor remmende factoren Methode vereist expertise, nieuwe tak van sport. Voor het lab: Biedt mogelijkheid om de analyse verder te automatiseren; flexibel en kostenreductie. Meet niet kweekbare en kweekbare E.coli (en fecale Enterococcen). Meer duidelijkheid omtrent de aanwezigheid van fecale verontreiniging. Schoner drinkwater voor de klant. Betrouwbaarder drinkwater voor de klant.

Vragen die je stelt in een validatietraject Gevoeligheid? Remming? Matrix effect? Reproduceerbaar? Vaststellen prestatiekenmerken. RT-PCR = Kweek? Wet en Regelgeving? Advies 1: voer voor de validatie een haalbaarheidsstudie uit om de techniek en de uitkomsten alvast te leren kennen. Advies 2: maak een validatieplan waarin u beschrijft welke prestatiekenmerken u wilt bepalen, hoe u dit gaat doen en welke criteria u er aan gaan hangen.

Wet en Regelgeving Alle drinkwaterlabs RT-PCR werkgroep Validatie werkgroep

Vaststellen prestatiekenmerken: selectiviteit Inclusivity/exclusivity Testen van een selectie van herleidbare specifieke en nonspecifieke stammen op de nieuwe methode Bij voorkeur nonspecifieke stammen die in de testen matrix kunnen voorkomen of genetisch verwant zijn. NCBI nucleotide BLAST

Vaststellen prestatiekenmerken Kweek = referentiemethode. Reference method positive (R + ) Reference method negative (R - ) Alternative method positive (A + ) +/+ positive agreement (PA) -/+ positive deviation (PD) (R-/A+) Alternative method negative (A - ) +/- negative deviation (ND) (A-/R+) -/- negative agreement (NA) Relatieve juistheid: AC= (PA+NA) X100% N Relatieve specificiteit: SP= NA X100% N - Relatieve gevoeligheid: SE= PA X100% N + Gebruik besmette monsters, grote genetische diversiteit, dus monsters gebruikt verspreid over NL. Gevoeligheid is doorgaans laag ivm verschil tussen kweek en PCR

Vaststellen prestatiekenmerken Gevoeligheid/aantoonbaarheidsgrens. Bij lage aantallen zien we vaak verschillen tussen kweek en RT-PCR. Voor RT-PCR, bevat geen E.coli Het kan voorkomen dat bij een monster: Voor kweek, bevat wel E.coli Kweek positief maar RT-PCR negatief Kweek negatief maar RT-PCR positief E.coli

Vaststellen prestatiekenmerken Ringstudies georganiseerd door KWR. Advies; gebruik gecertificeerde stammen met vastgestelde hoeveelheden kve of cdna. Binnenlab herhaalbaarheid Houdbaarheid monsters Positieve lijn controle Blanco

Wet en regelgeving Gelijkwaardigheid; vergelijking moleculaire diagnostiek t.o.v. de kweek; blijft een dilemma. Waarom: Kweekbare en niet kweekbare bacteriën. Ongeveer 2,5x vaker positief i.v.m. de kweek Doel te bereiken door: Klankbord (KWR, RIVM, experts) Bewijsmateriaal aanleveren (veel data) Krachten bundelen; onderlinge labs samenwerken

Tot slot RT-PCR heeft een toegevoegde waarde in de drinkwater diagnostiek. Genetische studies. Meer inzichten van kwaliteit drinkwater

Betrokken werkgroepleden: Marsha van der Wiel Leo Heijnen Dennis Kloes Liesbeth Visser Adrie Atsma