Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Spelling 08-10-2014 Dianne Roerdink droerdink@hetabc.nl Pien Ide pide@hetabc.nl Programma Voor wie stel je een OPP op? Hoe stel je een OPP op? Groeidocument Inhoudelijk aanpak Spelling 8-10-2014 www.hetabc.nl 2 Doelen Na deze workshop weet je voor welke leerlingen je een OPP moet opstellen en weet je welke informatie in een OPP verplicht is volgens de nieuwe richtlijnen van de PO-raad. Heb je handvatten gekregen voor de concrete invulling van de eigen leerlijn spelling. Kun je je collega s adviseren bij het opstellen van een eigen leerlijn spelling. 8-10-2014 www.hetabc.nl 3 www.hetabc.nl 1
Ontwikkelingsperspectief. een zoektocht in de mist? 8-10-2014 www.hetabc.nl 4 Optrekken mist. 8-10-2014 www.hetabc.nl 5 Waarom een OPP? Reflectie Wat is volgens jou de meerwaarde van een OPP? Wat heeft het kind eraan? Wat heeft leerkracht eraan? 8-10-2014 www.hetabc.nl 6 www.hetabc.nl 2
Uitgangspunten OPP Niet de ontwikkeling volgen, maar........ doelgericht een aanbod plannen Samen met de leerling en samen met de ouders Systematisch ontwikkeling monitoren en evalueren Vast inbedden cyclisch planmatig handelen OPP is werkdocument: praktisch uitvoerbaar zijn, beknopt waar het kan 8-10-2014 www.hetabc.nl 7 Uitgangspunten OPP Pas als herhaald intensiveren basisaanbod onvoldoende resultaat heeft (groepsplan), besluiten om te dispenseren. Hou de leerling zo lang mogelijk bij de groep door verlengde instructie, extra leertijd en extra oefening, zodat leerling blijft profiteren van instructies en leert van/met andere leerlingen. Plaats de leerling in de context van zijn groep: zijn er nog meer leerlingen die nodig hebben? Idem bij gedrag: groepsaanpak. 8-10-2014 www.hetabc.nl 8 Voor welke leerling een OPP? Tot nu toe (Inspectie): Voor leerlingen die op een of meerdere vakgebieden een eigen leerlijn hebben. Is vanaf 1-8-2014: Voor leerlingen die extra ondersteuning ontvangen. Richtpunt voor samenwerkingsverband: Wat wordt in het ondersteuningsplan benoemd als basisondersteuning en extra ondersteuning? Wanneer is er dan sprake van een verplicht OPP? 8-10-2014 www.hetabc.nl 9 www.hetabc.nl 3
Voor welke leerling een opp? Scholen zijn verplicht een ontwikkelingsperspectief op te stellen voor: leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs; leerlingen in het praktijkonderwijs; leerlingen in het speciaal basisonderwijs; leerlingen die extra ondersteuning krijgen in het regulier basis-en voortgezet onderwijs. 8-10-2014 www.hetabc.nl 10 Voor welke leerling een OPP? Voorbeeld Emma heeft ernstige gedragsproblemen haar lees-, spelling-en rekenontwikkeling is goed school krijgt extra ondersteuning vanuit SWV: AB school is daarom verplicht een OPP op te stellen School stelt beknopt OPP op 8-10-2014 www.hetabc.nl 11 Voor welke leerling een OPP? Voorbeeld Dylan heeft ernstige rekenproblemen extra instructie en leertijd onvoldoende resultaat aanpassen reguliere rekenprogramma voor Dylan school vraagt géén extra ondersteuning aan SWV maar besluit toch OPP op te stellen voor rekenen 8-10-2014 www.hetabc.nl 12 www.hetabc.nl 4
Wanneer stel je een OPP op? Vuistregel Houd de leerling zo lang mogelijk bij de groep Pas als dit herhaald onvoldoende resultaat heeft, leerling aanmelden voor leerlingenbespreking en/of ondersteuningsteam school. Als je extra ondersteuning vraagt en krijgt, dan verplicht OPP opstellen. 8-10-2014 www.hetabc.nl 13 OPP & HGW 8-10-2014 www.hetabc.nl 14 Beknopt OPP Op vakgebieden waar leerling zich goed/normaal ontwikkelt: verwijs naar groepsplan Als er alléén gedrags-en/of werkhoudingsproblemen zijn: enkel doelen en aanpak voor gedrag, sociale competentie en werkhouding in het OPP beschrijven. Voor de vakgebieden verwijzen naar groepsplan. Beperk administratieve belasting, alleen als noodzaak 8-10-2014 www.hetabc.nl 15 www.hetabc.nl 5
Ervaringen met OPP? 8-10-2014 www.hetabc.nl 16 Basiselementen OPP Ontwikkelingsdeel Factoren die ontwikkeling belemmeren en stimuleren Gerealiseerde leerontwikkeling Planningsdeel Uitstroombestemming + uitstroomniveau per vak Geplande vaardigheidsgroei TL, BL, Spen/of R&W Inhoudelijke tussendoelen: vakken + gedrag/seo Aanbod (met afwijkingen regulier programma) Evaluatiedeel Geplande vaardigheidsgroei behaald? Doelen bereikt? Hoe verder? Afspraken met leerling en met ouders 8-10-2014 www.hetabc.nl 17 Ontwikkelingsdeel: stimulerende en belemmerende factoren Factoren in de leerling: Gerealiseerde leerontwikkeling (behaalde toets resultaten en oordeel leerkracht) Cognitieve ontwikkeling, werkhouding, sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag, lichamelijke/motorische ontwikkeling Kwaliteit van het onderwijs: Zoals klassenmanagement, instructie, differentiëren, pedagogisch/didactische aanpak, omgaan met overeenkomsten en verschillen in groep Opvoeding: onderwijsondersteunend gedrag van ouders 8-10-2014 www.hetabc.nl 18 www.hetabc.nl 6
Planningsdeel: O.b.v. behaalde leerresultaten tot nu toe en o.b.v. belemmerende en stimulerende factoren wordt uitstroombestemming + uitstroomniveau per vak vastgesteld. Vervolgens geplande vaardigheidsgroei (dit is leerrendementsverwachting) per vakgebied om het geplande uitstroomniveau te behalen, vaststellen. Maximaal 2 toetsmomenten vooruitplannen. De verwachte vaardigheidsscore wordt in een bandbreedte uitgedrukt. Inhoudelijke onderwijsdoelen vastleggen voor komende periode Geboden begeleiding Afwijkingen in het reguliere onderwijsprogramma 8-10-2014 www.hetabc.nl 19 Verwachte uitstroombestemming Gewogen besluit op basis van: Uitstroomniveaus per vakgebied Op basis van stimulerende en belemmerende factoren 8-10-2014 www.hetabc.nl 20 Uitstroomniveaus per vakgebied: uitstroombestemming Vakgebied Pro VMBO B/K VMBO-T > Technisch lezen x Begrijpend lezen Spelling x x Rekenen x Verwachte uitstroombestemming (gewogen besluit) VMBO B/K 8-10-2014 www.hetabc.nl 21 www.hetabc.nl 7
Geplande vaardigheidsgroei Technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen Vanaf 3 toetsmomenten: 2 toetsmomenten(midden & eind) vooruit Gepland functioneringsniveau, bijvoorbeeld M5 of M5/E5 Geplande vaardigheidsscores: bandbreedte met marges, bijvoorbeeld VS 40-44 8-10-2014 www.hetabc.nl 22 Eind- en tussendoelen 8-10-2014 www.hetabc.nl 23 Systematisch evalueren OPP: 2 keer per jaar Is geplande vaardigheidsscore gerealiseerd? Zijn vakoverstijgende doelen bereikt? Is ontwikkeling conform planning? Zitten we nog op koers? Heeft aanbod/aanpak gewerkt? Is aanpassing nodig? in gesprek met leerling en ouders in groepsbespreking, leerlingbespreking of ondersteuningsteam Zo nodig OPP op één of meer leergebieden bijstellen als op 2 achtereenvolgende toetsen de resultaten betekenisvol afwijken van geplande groei. 8-10-2014 www.hetabc.nl 24 www.hetabc.nl 8
Waar kijkt Inspectie naar op schoolniveau? Verwachte uitstroombestemming voldoende onderbouwd? Beargumenteerde keuzes gemaakt in doelen en aanbod? Wordt aanbod planmatig uitgevoerd? Is er een goede voortgangsregistratie? Wordt OPP regelmatig geëvalueerd? Is leerwinst leerling(en) conform wat verwacht mag worden? 8-10-2014 www.hetabc.nl 25 Valkuilen Te vroeg gaan dispenseren in het aanbod Niet de ontwikkeling monitoren en bijstellen Leerling in een eigen leerlijn isoleren Te grote administratieve last: houd het beknopt! Over het hoofd van de leerling Weinig ouderbetrokkenheid Geen werkdocument, leeft/helpt niet Niet haalbaar 8-10-2014 www.hetabc.nl 26 Relatie OPP en groeidocument Vanuit SWV hebben jullie groeidocument gekregen om in te vullen om arrangement extra ondersteuning alsook verwijzing aan te vragen. Het SWV is bezig met het schrijven van een schrijfwijzer bij dit groeidocument. Het ingevulde groeidocument is het OPP. 8-10-2014 www.hetabc.nl 27 www.hetabc.nl 9
8-10-2014 www.hetabc.nl 28 Aan de slag Vul met de gegevens die je hebt meegenomen de stimulerende en belemmerende factoren in, in het groeidocument. Doe dit in twee tallen of in een groepje We bespreken dit na. Wat valt hierbij op? 8-10-2014 www.hetabc.nl 29 spelling 8-10-2014 www.hetabc.nl 30 www.hetabc.nl 10
Doelen spellingonderwijs, kerndoel De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels Zij kunnen in een zin het onderwerp, het werkwoordelijke gezegde en delen van dat gezegde onderscheiden De leerlingen kennen regels voor het spellen van werkwoorden, regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden, regels voor het gebruik van leestekens 8-10-2014 www.hetabc.nl 31 Uitgangspunten voor spelling Spellingmethode Hiërarchische opbouw De leerkracht is spellingbewust Kennis van spelling didaktiek noodzakelijk Activerende directe instructie Modellen Leerlijn CED 8-10-2014 www.hetabc.nl 32 Verder aan de slag Bepaal aan de hand van de stimulerende en belemmerende factoren, de lvsgegevens, de leerlijn spelling en eigen inschatting: de te verwachte uitstroombestemming 8-10-2014 www.hetabc.nl 33 www.hetabc.nl 11
Aanbod spelling na Inhoudelijke analyse van de toetsresultaten Inhoudelijke analyse van een tekst Luister,- regel of inprenting? Welke categorieën? 8-10-2014 www.hetabc.nl 34 Analyse oefenen Het honkbalkamp 8-10-2014 www.hetabc.nl 35 Plan van aanpak Wat? Hoe? Wanneer? Wie? 8-10-2014 www.hetabc.nl 36 www.hetabc.nl 12
Opdracht voor hierna Maak een begin met je plan van aanpak voor jouw leerling met spelling problemen. 8-10-2014 www.hetabc.nl 37 Spellingtips Tips voor een betere spelling(instructie) les, kwaliteitskaart PO-raad 8-10-2014 www.hetabc.nl 38 Meer informatie: www.poraad.nl 8-10-2014 www.hetabc.nl 39 www.hetabc.nl 13
Terugblik Na deze workshop weet je voor welke leerlingen je een OPP moet opstellen en weet je welke informatie in een OPP verplicht is volgens de nieuwe richtlijnen van de PO-raad. Heb je handvatten gekregen voor de concrete invulling van de eigen leerlijn spelling. Kun je je collega s adviseren bij het opstellen van een eigen leerlijn spelling. 8-10-2014 www.hetabc.nl 40 Vooruitblik 26 november: OPP Technisch lezen 28 januari: OPP Begrijpend lezen 18 maart: OPP Rekenen 8-10-2014 www.hetabc.nl 41 Vooruitblik Neem voor de volgende keer gegevens mee van een leerling met leesproblemen. Neem de LVS-gegevens, analyse zorgleerling, groepsoverzicht, groepsplan en protolleesproblemen en dyslexie groep 5-8 mee Neem het ingevulde groeidocument mee van deze leerling. 8-10-2014 www.hetabc.nl 42 www.hetabc.nl 14
8-10-2014 www.hetabc.nl 43 www.hetabc.nl 15