EXAMENTRAINING KERNTAAK 1 & KERNTAAK 3

EXAMENTRAINING KERNTAAK 1 & KERNTAAK 3 Jeffrey Zweverink, maart 2012

INLEIDING Voor jou ligt de gloednieuwe reader examentraining voor de avondopleiding. Voor je examen maak je voor kerntaak 1 en een gedeelte van kerntaak 3 gebruik van het boekhoudprogramma KING. In deze reader gaan we alles herhalen wat er in het examen voorkomt. Op de volgende pagina zie je een overzicht van de kerntaken. De werkwijze van deze reader is ongeveer net zoals je gewend bent van de @work boeken. Je begint bij het begin, je leest de stof door en je maakt de opdrachten die je tegenkomt. Je krijgt routine opdrachten om de stof goed in te prenten. Aan het eind van de les krijg je soms een kennisoefening om te kijken of je de stof beheerst. Het lesplan voor de komende lessen ziet er zo uit: [hier komt dan de planning voor de KING herhalingslessen] Heel veel succes met de examentraining! 2

Kerntaken met bijbehorende werkprocessen Financiële beroepen niveau 4 De rode vlakken worden in deze reader behandeld (Dit is niveau 3, boekhoudkundig medewerker) Kerntaak 2 is box 7 en box 9 (memoriaal, inkomstenbelasting) Kerntaak 4 is box 8 (projectadministratie) 3

Hoe beginnen we elke les? Ga naar bij nood en klik op alles verwijderen Ga naar het juiste dagdeel dat je moet openen. Dit staat aangegeven bij de opdracht of word je verteld als de routine- opdrachten uitgedeeld worden. Dubbelklik op het dagdeel Start KING op Aanmelden als King-gebruiker Gebruiker Toegangscode Administratie : Gebruik : Gebruik : BITWAT Boekjaar : 2005 Verwerkingsdatum : Automatisch wordt er een datum ingevuld Je hoeft alleen gebruiker en toegangscode in te vullen! Extra opmerking: Doe dit stappenplan elke les weer opnieuw, zo heb je het minste risico dat je met je fouten gaat doorwerken. 4

Kerntaak 1.1: Inkoopboek bijwerken In deze les gaan we het inkoopboek bijwerken. Hoe gaat dat? Opdracht 1: oriëntatie Start King op bij crediteuren dagdeel 1. Start het inkoopboek op en vul de volgende tabel verder in: Vul fictieve bedragen/nummers/omschrijvingen in in KING als je niet verder kunt. Inkoopboek Vul bij de boekdatum de..(1).. in 1. Het..(2).. wordt automatisch ingevuld 2. Vul bij de omschrijving je..(3).. in 3. Kijk nu naar de onderkant van het scherm (volgnr. 1) Wat vul je bij het rekeningnummer in? 4. Wat komt er bij rekeningnaam te staan als je 14023 intypt 5. Vul bij fact./refnr. het.(6) in 6. Bij het bedrag vul je het bedrag..(7).. in 7. Dit bedrag staat debet/credit (8) op het scherm 8. Welke BTW code gebruik je bij het inkoopboek voor incl. btw? 9. Welke BTW code gebruik je bij het inkoopboek voor excl. btw? 10. Klik op nieuw toevoegen Nu ga je naar volgnummer 2 Wat vul je nu bij het rekeningnummer in? 11. Hoe heetten deze rekeningen? Voorraad of kostprijs? 12. Waarom voorraad- rekeningen? 13. Welk bedrag vul je hier in? 14. Staat het bedrag debet of credit? 15. Waarom moet het dagboeksaldo op nul staan? 16. Hoe luidt nou de journaalpost? 17. Hoe kan je debetbedrag naar een creditkant zetten? 18. Welke knop druk je in om een nieuwe factuur in te voeren? 19. Welke handeling voer je uit als je klaar bent met facturen invoeren? 20. 5

Nu je het inkoopboek weer een beetje weet hoe je het bij moet werken, gaan we nu even een aantal praktijkvaardigheden oefenen, die je zou moet beheersen. Maak opdracht 2: oriëntatie A (factuur boeken) Wij hebben 20 stuks Friese vlaggen (40x60) besteld. Om op te hangen rond het ijs waar de Elfstedentocht wordt gereden. (let op! Er zitten er 4 in 1 pak!!). Zoek zelf de leverancier op. De verkoopprijs is 19,84. Ze hebben een brutowinstmarge van 15%. Boek deze factuur in het boekhoudprogramma. En laat het boekingsverslag aan je begeleidende docent zien. B (creditfactuur boeken) Oooh nee. Nu hebben we een probleem! De Elfstedentocht gaat niet door! We ontvangen een creditfactuur. Boek deze creditfactuur. Gebruik de informatie uit de vorige opgave. C (stamgegevens afdrukken) Draai nu de stamgegevens af van deze crediteur D (openstaande posten crediteuren) Hebben wij bij deze crediteur nog meer openstaande posten? E (nieuwe crediteur aanmaken) Maak jezelf als crediteur aan. Dus vul jouw eigen gegevens in, het mogen ook fictieve gegevens zijn, en print dan de stamgegevens uit. Opdracht 3: routine Nu gaan we nog oefenen met het inboeken van diverse inkoopfacturen. Deze zitten in de bijlage die je van je begeleidende docent overhandigd krijgt. Opdracht 4: afronding Stel een schema voor jezelf op met alles van les 1 inkoopboek bijwerken, wat jij denkt dat belangrijk is om te weten voor het examen. Zo heb je voor jezelf een overzicht die je er weer bij kan pakken als je het even niet meer weet tijdens het oefenen. Je kunt het als een soort handleiding schrijven als je dat handiger vind. Berg al jouw documenten op in je dossier 6

Kerntaak 1.2: Verkoopboek bijwerken Voor deze les start je KING debiteuren dagdeel 1 op. Deze les beginnen we ook weer met een schema, zodat je weer een beetje een idee krijgt hoe je ook alweer een verkoopfactuur moest invoeren. Opdracht 1: Oriëntatie Verkoopboek Vul bij de boekdatum de..(1).. in 1. Het..(2).. wordt automatisch ingevuld 2. Vul bij de omschrijving je..(3).. in 3. Kijk nu naar de onderkant van het scherm (volgnr. 1) Wat vul je bij het rekeningnummer in? 4. Wat komt er bij rekeningnaam te staan als je 14010 in 5. Vul bij fact./refnr..(6) in 6. Bij het bedrag vul je..(7).. in 7. Dit bedrag staat debet/credit (8) op het scherm 8. Welke BTW code gebruik je bij het verkoopboek? 9. Welke BTW code gebruik je bij het verkoopboek? 10. Klik op nieuw toevoegen Nu ga je naar volgnummer 2 Wat vul je nu bij het rekeningnummer in? 11. Hoe heetten deze rekeningen? Voorraad of omzet? 12. Waarom omzet- rekeningen? 13. Welk bedrag vul je hier in? 14. Staat het bedrag debet of credit? 15. Waarom moet het dagboeksaldo op nul staan? 16. Hoe luidt nou de journaalpost? 17. Hoe kan je debetbedrag naar een creditkant zetten? 18. Welke knop druk je in om een nieuwe factuur in te voeren? 19. Welke handeling voer je uit als je klaar bent met facturen invoeren? 20. 7

Hieronder een aantal praktijkvaardigheden die je zou moet beheersen voor het examen: Opdracht 2: Oriëntatie Je ontvangt een bestelling van Dhr. J Zweverink. Hij woont aan de Suikerdoossingel 56, 6051HR, te Maasbracht. Hij heeft het volgende besteld: 10x driekleuren lantaarn 5611/E 3x Reparatiedoek, licht blauw 5x scheepsbel, koper, diam. 17 cm En omdat hij een nieuwe crediteur is, krijgt hij van ons een eenmalige korting van 10% Ik zou graag van jullie het volgende ontvangen: - stamgegevens nieuwe crediteur - factuur van de bestelling - boekingsverslag van het verkoopboek. (Het maken van een factuur en openstaande posten debiteuren komen ook nog in les 5 aan de orde) Opdracht 3: routine Nu gaan we nog oefenen met het inboeken van diverse verkoopfacturen. Deze zitten in de bijlage van deze reader die je van je begeleidend docent overhandigd krijgt. Bij verkoopfacturen moet je er ook goed op letten of ze rekenkundig kloppen!! Ik kan je nu al vertellen dat er hele leuke verkoopfacturen bij zitten. Opdracht 4: afronding Net zoals bij les 1, hier ook een overzicht voor jezelf maken, wat jij denkt dat belangrijk is om te weten voor het examen. Zo heb je voor jezelf een overzicht die je er weer bij kan pakken als je het even niet meer weet tijdens het oefenen. Je kunt het als een soort handleiding schrijven als je dat handiger vind. Opdracht 5: extra oefening Stel een tabel op met 2 kolommen. Zet boven de ene kolom inkoop en de andere verkoop. Zoek de verschillen op tussen deze 2 en zet deze in de tabel. Laat deze tabel door je begeleidende docent controleren. Berg al jouw documenten op in je dossier 8

Kerntaak 1.3: Bankboek bijwerken Bij de Postbank is het belangrijkste een goede codering. Dat neemt niet weg dat de rest wat je hiervoor behandeld hebben niet gecodeerd moeten worden, deze moeten evenwel goed gecodeerd worden, heel belangrijk die codering! Want zonder codering is de kans op fouten maken groter. We beginnen eerst even met de codering, want de codering van de Postbank gaat net even iets anders dan de codering van een inkoop of verkoopfactuur. Hieronder de werkwijze: 1. Leg, als er meerdere Postbankafschriften zijn, deze op volgorde en controleer of er geen nummers ontbreken. 2. Controleer of het eindsaldo van het vorige afschrift overeenkomt met het beginsaldo van het nieuwe afschrift. 3. Zoek de documenten waarop de mutatie betrekking hebben, op in het archief. Bij een betaling van een debiteur wordt de bijbehorende verkoopfactuur opgezocht. 4. Controleer of het bedrag op de factuur overeenkomt met de bedragen op het bankafschrift. Betalingsverschillen moeten worden opgelost. 5. Noteer op de facturen die inmiddels betaald zijn, betaald per op vb. betaald per Postbank nr. 5 op 23-04-2012 Opmerking: In veel gevallen is er geen document aanwezig, bijvoorbeeld bij automatische betalingen aan enkele nutsbedrijven zoals Essent Energie en bij de loonbetalingen. In deze gevallen wordt de betaling gewoon verwerkt zoals uit het bankafschrift blijkt. Van ontbrekende documenten wordt echter wel een aparte notitie gemaakt. Bij kasstoringen is dit niet nodig: eventuele verschillen zullen blijken uit de rekening kruisposten die hierbij gebruikt wordt. 6. Codeer de afschriften. Doe dit door het plaatsen van de bijbehorende grootrekeningen op het bankafschrift. Het opzoeken van de juiste rekeningnummers is niet altijd eenvoudig. Er is hierbij namelijk een goot aantal mogelijkheden, zoals; a. Betaling van debiteuren: in dit geval wordt het debiteurnummer op het dagafschrift geplaatst. Ook noteer je het factuurnummer op het afschrift. b. Privéopname of privéstorting: in dit geval noteer je de grootboekrekening bij de betreffende post op het afschrift c. Kruisposten: deze rekening (2200) wordt gebruikt in geval van kasopname en storting en bij overboeking van en naar de Postbank d. Kostenrekening uit rubriek 4: hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om interestkosten (4700) of om betalingen in een winkel met behulp van de betaalautomaat. Betreft de boeking een betaling via de betaalautomaat (BA) waarbij de btw nog geboekt moet worden, moet de juiste btw op het dagafschrift genoteerd worden. Is er geen sprake van btw dan wordt code 3 gebruikt. BIT- watersport boekt ook betalingen met betrekking tot lonen aan de belastingdienst en de bedrijfsverenigingen in rubriek 4. Ook de betalingen aan de verzekeringsmaatschappijen worden in deze rubriek geboekt. 7. Noteer op de Postbankafschrift wie gecodeerd heeft: par. cod. <paraaf codeerder> (bron: blz. 61, debiteurenadministratie) 9

Opdracht 1: Oriënteren Nu je een beetje weet hoe je een Postbankafschrift moet coderen, staat hieronder een voorbeeld Postbank afschrift. Je opent hiervoor debiteuren dagdeel 5. Kijk eens goed naar de Postbankafschrift en ga maar eens coderen op de manier zoals net is besproken. Nu we hem gecodeerd hebben, willen we natuurlijk ook weten hoe we het moeten invoeren. Bij de Postbank is het een beetje moeilijk om een overzicht te maken, omdat het telkens verschillende posten zijn waar je het op boekt. Wat je wel moet onthouden is dat je telkens maar 1 regel invult. Let erop dat je weet of het een debet of creditbedrag is. Je boekt alleen de tegenrekening Stappenplan invoeren: Open het bankboek van KING Vul het eindsaldo in zoals vermeld op het bankafschrift Vul de juiste boekdatum in Klopt het stuknummer met het volgnummer op het bankafschrift? Nu kun je regel voor regel gaan invoeren. Elke regel op het bankafschrift is ook 1 regel in het boekhoudprogramma. Let daarbij goed op jouw codering. Opdracht 2: Oriëntatie Voer de Postbank op de juiste wijze in en laat het boekingsverslag aan je begeleidend docent zien. Opdracht 3: Routine Je ontvangt van je begeleidend docent een paar Postbankafschriften. Let erop welk dagdeel je opent! 10

Kerntaak 1.4: Kasboek bijwerken In het kasboek worden de ontvangsten en de uitgaven per kas geboekt. Echter zul je geen ontvangsten en uitgavenkolom tegenkomen. Je boekt dus alleen de tegenrekening. Deze moet bij een uitgave debet staan en bij een ontvangst credit!: Uitgaven debet Ontvangsten credit Want als je een uitgave krijg je de journaalpost Tegenrekening Aan kas En als je een ontvangst krijg je de journaalpost Kas Aan tegenrekening Voor zover de theorie. Nu gaan we kijken of we kunnen coderen van een kasstuk. Hoe ging dat ook alweer? Hieronder de werkwijze: 1. Voordat je gaat coderen, leg je ze eerst op volgorde en controleer je ze rekenkundig 2. Zodra ze allemaal zijn gecontroleerd, moet nog het eindsaldo van de kleine kas worden berekend. Dit doe je door alle ontvangsten bij het beginsaldo op te tellen de uitgaven ervan te tellen. 3. Plaats de coderingsstempel op de kasstukken. 4. Vul het volgende allemaal in: a. Dagboeknaam kleine kas b. Stuknummer interne kasstuknummer c. Datum datum van het kasstuk d. Bedrag totaal bedrag e. Rekeningnummer dit is een grootboekrekening. Kijk achterin deze reader voor de hele verzameling bij elkaar f. Omschrijving inhoud van het kasstuk g. Btw code bij de meeste code 15 (19% te vorderen, bedrag exclusief btw) h. Bedrag hier vul je het bedrag in i. Uitgave, bedrag inclusief btw code 4 of 5 ii. Uitgave, bedrag inclusief btw code 14 of 15 iii. Ontvangst, bedrag exclusief btw code 1 of 2 iv. Ontvangst, bedrag exclusief btw code 21 of 22 i. D/C bij ontvangst moet er een C staan (credit), en bij een uitgave een D (debet) 5. Je zet je paraaf in de stempel onder <paraaf cod.> 11

Opdracht 1: Oriëntatie Maak een schema met alle belangrijke informatie erin voor de kasstukken coderen. Oefening 2: Oriëntatie Hieronder staat een kasstuk die je mag gaan coderen en invoeren. Het is geweest voor een managementteam overleg op locatie. Maak de nieuwe crediteur aan! Zet hieronder verticaal de stempel: Oefening 3: Routine Je ontvangt van je begeleidende docent een aantal kas stukken die je mag gaan coderen en invoeren op de wijze zoals is uitgelegd. Opdracht 4: extra oefening Stel een tabel op met 4 kolommen. Zet boven de ene kolom inkoop, verkoop, bank en kas. Zoek de verschillen op tussen deze 4 en zet deze in de tabel. Laat deze tabel door je begeleidende docent controleren. 12

Kerntaak 3.2/3.3 Factuur opstellen + openstaande debiteuren + memo s De laatste les om te oefenen is aangebroken! Dat betekent dat deze les bedoeld is om de laatste dingen te herhalen en kerntaak 3 nog even aan de tand te voelen. We gaan deze les facturen opstellen en lijst met openstaande debiteuren uitdraaien. De les ziet er zo uit: Voor de pauze: facturen opstellen en openstaande debiteuren opzoeken + KING Quiz. Na de pauze: memo s beantwoorden, deze vaardigheid is ook belangrijk voor het examen. We beginnen met factuur opstellen. Je vind een sjabloon verkoopfactuur vind je als je het volgende pad volgt: L:/economie/adm/avondopleiding financiële beroepen/examenproject kerntaak 3/ sjabloon verkoopfactuur.xls Je krijgt hieronder een paar orders. Maak van deze orders facturen en boek deze in in het verkoopboek. Vervolgens draai je van de betreffende debiteuren een openstaande postenlijst uit. Opdracht 1: Orientatie Z. Haring besteld het volgende op 9-03-2012 9x Kikkers RvS 200mm 12x Kopleguaan 6x Klok 3 4x Reddingsvlot G.Griep besteld het volgende op 25-03-2012 4x Handlenspomp 8x Wool hat 10x Raps Speedy schaatsen C. Akkerma besteld het volgende op 12-03-2012 8x Zee zeiljack 2x sun buster wedstrijd boot J.K.L. Vroegop besteld bij ons op 20-03-2012 3x Brandblusser 1x Elektrische hoorn 5x Purofort Waadbroek Opdracht 2: Routine We gaan nu een aantal memo s beantwoorden. Deze krijg je van je begeleidend docent overhandigd. Uiteraard moet je ook een antwoord terugschrijven dat je dat uitgezocht hebt en wat je conclussies daarvan zijn. Doe dit ook in een memo. Je kan een lege memo vinden via dit pad: L:/economie/adm/avondopleiding financiële beroepen/examenproject kerntaak 3/ sjabloon_memo.doc 13

Hoe draai je openstaande postenlijst uit? Kies debiteuren, afdrukken openstaande posten debiteuren, afdrukken openstaande posten debiteuren. Afdrukinstelling kies met de i-knop de laatst gebruikte Layout soort automatisch verschijnt <001 openstaande posten debiteuren debiteuren> Afdrukken op basis van <definitieve en voorlopige gegevens> Selectie als je van bepaalde facturen/debiteuren/vervaldata de openstaande posten wilt zien, dan moet je vinkje voor selectie plaatsen. En selecteer vervolgens op factuurnummer, debiteurnummer of vervaldata. Kolomindeling Peildatum Totalen per debiteur Analyse valuta tatotalen Per debiteur nieuwe pagina Debiteur sorteren op Posten sorteren op hoef je niet te wijzigen, mits dit gevraagd word in de opdracht de datum van het dagdeel waarin je werkt <valuta van debiteur> <betreffende valuta> niet aanklikken kies <debiteurnummer> en <oplopend> kies <vervaldatum> en <oplopend> Klik op voorbeeld Check of je met dit overzicht akkoord gaat en kies afdrukken en vervolgens op akkoord. Als je klaar bent, kies dan 2x voor sluiten. Opdracht 3: Afronding Als het goed is weet je nu wat kerntaak 1 en kerntaak 3 inhoud. Als je nog wat tijd over hebt, zou je voor jezelf een schema kunnen maken om te kijken wat je allemaal nog moet leren voor het examen. 14