NO: 16 / MAART 2013 In deze nieuwsbrief besteden we aandacht aan de informatiebijeenkomst die het bestuur op 7 maart 2013 voor alle deelnemers heeft georganiseerd. In die bijeenkomst heeft het bestuur een toelichting gegeven op zijn voorgenomen besluit over de toekomst van pensioenfonds SMIT (SPS). Ook kwam de verlaging van de pensioenen per 1 april 2013 aan de orde. Deze nieuwsbrief is geen verslag van de bijeenkomsten. Wel wordt aan de hand van vragen weergegeven wat er is besproken en geven we op een aantal onderwerpen een nadere toelichting. De sheets van de presentatie die het bestuur heeft gegeven vindt u op de website van SPS (www.pensioenfondssmit.nl). Sfeerimpressie De bijeenkomsten zijn, in totaal, bezocht door ongeveer 120 deelnemers, die het bestuur bevraagden over de achtergrond van het (voorgenomen) besluit om de pensioenen over te dragen aan een combinatie van pensioenfonds Boskalis en een verzekeraar. De aanwezigen zijn in hoge mate teleurgesteld in en soms boos over de opstelling van Boskalis. Ze voelen zich, nadat ze jaren bij SMIT hebben gewerkt en zich volledig hebben ingezet voor het bedrijf, in de steek gelaten. Men vindt dat de (inmiddels ex-) werkgever een zorgplicht heeft ten opzichte van zijn oud-werknemers en Boskalis dient die zorgplicht over te nemen, op een zelfde wijze als het die voor pensioenfonds Boskalis heeft. Hoe is de verhouding tussen de werkgever en het pensioenfonds? SPS voert een aantal pensioenregelingen van SMIT uit. Hiervoor hebben het pensioenfonds en de onderneming een overeenkomst afgesloten. In die overeenkomst liggen de afspraken vast die beide gemaakt hebben. Bijvoorbeeld over premiebetaling, de gegevens die de werkgever moet verstrekken en over wat er gebeurt als SPS geld tekort komt. In 2003 is de overeenkomst gewijzigd. Destijds is door het toenmalige bestuur ingestemd met de afspraak dat de werkgever geen extra bijdragen aan SPS hoeft te betalen als het pensioenfonds in zwaar weer komt. Tot die tijd was dat wel het geval. Zijn het pensioenfonds en Boskalis onafhankelijk? SPS is in zijn besluitvorming onafhankelijk van SMIT/Boskalis. Voor het bestuur van SPS staat het belang van de deelnemers voorop. De werkgever kan het pensioenfonds geen instructies geven. Omdat pensioen een arbeidsvoorwaarde is die door de werkgever en de werknemers is overeengekomen, is het van oudsher zo dat beide partijen in het fondsbestuur zijn vertegenwoordigd. De werkgever benoemt een aantal bestuursleden. Sinds de zomer van 2012 bestaat de werknemersdelegatie in het bestuur uit twee leden namens de slapers en twee pensioengerechtigden. De eerstgenoemde zijn in dienst bij Boskalis, maar ze zijn destijds benoemd door de ondernemingsgraad van SMIT. Vanaf 2012 worden alle werknemersbestuursleden benoemd na verkiezingen onder de deelnemers van SPS. Daarnaast heeft de deelnemersraad een rol in het proces van besluitvorming. Stichting Pensioenfonds SMIT Nieuwsbrief 16, maart 2013 1
Kan Boskalis besluiten om de voortzetting van de pensioenopbouw van de werknemers bij SPS weg te halen? Ja, dit kan. Door de overdracht van onderneming is dat een autonoom besluit van Boskalis. Dit had o.a. tot gevolg dat actieve medewerkers van SMIT in dienst kwamen van Boskalis en dat zij vanaf dat moment pensioen opbouwen in het pensioenfonds Boskalis. Het staat zowel SMIT als SPS vrij om de overeenkomst waarin de uitvoering van de pensioenregeling is geregeld te beëindigen. SMIT heeft van die mogelijkheid gebruik gemaakt door de overeenkomst per 31 december 2012 op te zeggen. Dit betekent overigens niet dat SMIT, want die is partij bij de overeenkomst, geen verplichtingen meer heeft aan SPS. Afspraken die betrekking hebben over de periode tot 31 december 2012 moeten gewoon worden nagekomen. Wat heeft het bestuur gedaan om met Boskalis tot afspraken te komen? Het bestuur is vanaf begin 2012 indringend in gesprek met Boskalis over de gevolgen die de overdracht van onderneming (OVO) op SPS had en heeft. De OVO heeft immers tot gevolg gehad dat SPS zijn pensioenverplichtingen op korte termijn moet overdragen. Ook vindt het bestuur dat Boskalis moreel verplicht is om een financiële bijdrage te leveren in het creëren van een eindsituatie van SPS. Herhaaldelijk heeft het bestuur Boskalis gewezen op zijn verantwoordelijkheid. Wat is Boskalis bereid te doen? Boskalis stelt zich op het standpunt dat het in 2010 al een vrijwillige bijdrage heeft geleverd van dertig miljoen euro, ter voorkoming van de dreigende korting van de pensioenaanspraken per 1 januari 2012. Daarmee moest SPS in de toekomst op eigen benen kunnen staan. Boskalis stelt dat de onderneming alle contractuele verplichtingen is nagekomen en niet gehouden is om aanvullende bijdragen te doen. In de gesprekken die het bestuur met Boskalis heeft gevoerd heeft het bestuur aangegeven dat het niet mogelijk is om een definitieve oplossing voor SPS te creëren zonder dat de pensioenen verlaagd moeten worden. In die gesprekken heeft Boskalis de bereidheid getoond bij liquidatie van SPS een niet nader genoemde bijdrage te geven. Boskalis heeft uiteindelijk aangeboden een bijdrage te willen leveren om de verlaging voor mensen met een klein pensioen te beperken. Het bestuur heeft moeite met de inhoudelijke invulling van het voorstel omdat het op gespannen voet staat met de evenwichtige belangenbehartiging. Tevens is het lastig om een verdeelsleutel te vinden waarmee zo n bedrag op een eerlijke en adequate wijze wordt verdeeld. Het bestuur overlegt nog met Boskalis over een aantal financiële vorderingen van SPS die betrekking hebben op het verleden. Het voorstel van Boskalis wordt hierbij betrokken. Waarom kan SPS zich niet aansluiten bij pensioenfonds Boskalis? Nadat duidelijk werd dat pensioenfonds Boskalis op 1 januari 2012 de toekomstige pensioenopbouw van de actieve deelnemers overnam, heeft het bestuur van SPS aan het bestuur van pensioenfonds Boskalis gevraagd of het een voorstel wilde doen om alle deelnemers van SPS op te nemen en de pensioenverplichtingen over te nemen. Pensioenfonds Boskalis wil alleen de opgebouwde aanspraken van de (oud-)actieven (t.w. degenen die per 1 januari 2012 bij Boskalis in dienst zijn getreden, vanuit SMIT) overnemen. De reden die pensioenfonds Boskalis geeft is dat opname van alle deelnemers zou leiden tot een onevenwichtig deelnemersbestand, waardoor er bij dit fonds teveel niet-actieve deelnemers zouden zijn ten opzichte van het aantal actieve Stichting Pensioenfonds SMIT Nieuwsbrief 16, maart 2013 2
deelnemers (SPS heeft relatief veel slapers en pensioengerechtigden). Het pensioenfonds Boskalis ziet dit als een risico dat het niet wil dragen. We hebben pensioenfonds Boskalis een aantal keren gevraagd om zijn standpunt te heroverwegen, maar dat heeft niet tot een ander besluit geleid. De niet-actieve deelnemers van SPS kunnen daarom niet naar pensioenfonds Boskalis. Kan SPS zelfstandig door als de dekkingsgraad hoger was geweest In de Pensioenwet staat dat als een pensioenfonds geen actieve deelnemers meer heeft en er sprake is van een dekkingstekort, het fonds de verplichtingen zo snel mogelijk moet veilig stellen. Dit kan bijvoorbeeld door overdracht aan een ander pensioenfonds of een verzekeraar. Het bestuur is van mening dat ook als de dekkingsgraad van SPS hoger dan 105% zou zijn, het moeilijk is voor SPS om zelfstandig door te gaan. De risico s voor de deelnemers zijn te groot. Het is wel zo dat in die situatie er geen noodzaak is om de pensioenen op korte termijn over te dragen. Er is dan meer tijd om een gunstiger economische situatie af te wachten alvorens een definitief besluit te nemen. Wat houdt het voorstel van de verzekeraars precies in? Er zijn twee verzekeraars (t.w. Aegon en Delta Lloyd) die de pensioenverplichtingen van SPS willen overnemen. Uw pensioen wordt dan in de toekomst uitgekeerd door een verzekeraar. Op basis van het vermogen (geld) dat SPS heeft kunnen alleen gelijkblijvende pensioenen worden ingekocht. De verzekeraars garanderen dit pensioen. Dat wil zeggen dat de pensioenen niet meer worden verlaagd. Ze zullen echter in de toekomst ook niet geïndexeerd worden. Doordat de prijzen stijgen, wordt uw pensioen in de toekomst minder waard. Ter illustratie: Bij een gemiddelde jaarlijkse inflatie van 2% zal uw koopkracht over 20 jaar met ongeveer 50% zijn gedaald. Als we koopkrachtdaling willen voorkomen moeten we bij de verzekeraar vaste indexatie inkopen. Als we een pensioen willen inkopen dat jaarlijks met 1% stijgt, moeten we daarvoor een aanvullende koopsom van ongeveer 25 miljoen euro betalen. Dit geld heeft SPS niet. Waarom zijn andere alternatieven niet haalbaar? Bedrijfstakpensioenfonds Koopvaardij BPF Koopvaardij heeft aangegeven dat aansluiting mogelijk is en dat een inkoopsom zou worden gebaseerd op de actuele dekkingsgraad van BPF Koopvaardij. Die dekkingsgraad was bijna 18% hoger dan die van SPS. Om aansluiting mogelijk te maken zou het bestuur een koopsom moeten betalen van meer dan 40 miljoen euro, of de pensioenen met 18% moeten verlagen. Het bestuur heeft dit geld niet en acht korting ook niet wenselijk, omdat deze korting in de toekomst voor een groot deel van de deelnemers niet goedgemaakt kan worden. Bedrijfstakpensioenfonds Rijn- en Binnenvaart BPF Rijn- en Binnenvaart heeft aangegeven dat aansluiting mogelijk is en dat een inkoopsom zou worden gebaseerd op de minimaal vereiste dekkingsgraad van BPF Rijn en Binnenvaart (104,5%). De actuele dekkingsgraad van Rijn- en Binnenvaart is echter ongeveer gelijk aan die van SPS. Om aansluiting mogelijk te maken zou het bestuur de pensioenen met 10% moeten verlagen Het bestuur acht dit geen wenselijk scenario. Het belangrijkste argument is dat aansluiting bij Rijn- en Binnenvaart veel geld kost, maar dat toetreding de kortingsdreiging niet wegneemt. De kans dat het pensioen bij pensioenfonds Rijn- en Binnenvaart in 2014 moet worden verlaagd is reëel. Deelnemers krijgen dan te maken met een dubbele verlaging. Stichting Pensioenfonds SMIT Nieuwsbrief 16, maart 2013 3
Andere verzekeraars Het bestuur heeft het palet van (pensioen)verzekeraars in beeld gebracht. Niet alleen de traditionele verzekeraars, naar ook de prijsvechters en buitenlandse verzekeraars die zich richten op de Nederlandsche markt. Mede naar aanleiding van vragen heeft het bestuur aan Brand New Day gevraagd of zij ook een voorstel zou kunnen doen voor overname van de verplichtingen van SPS. Brand New Day heeft die mogelijkheid niet. Ook andere verzekeraars bieden geen pensioenuitkeringen aan in de vorm zoals SPS die heeft. Er zijn er ook die nog niet voldoende omvang hebben om het belegd vermogen van SPS (meer dan 200 miljoen euro) te kunnen opnemen. Overdracht zou dan teveel risico s met zich meebrengen. De verzekeraars die recent een voorstel hebben gedaan zijn de enige verzekeraars die de opgebouwde pensioenverplichtingen van een gesloten pensioenfonds willen en kunnen overnemen. Er zijn geen andere verzekeraars die de pensioenverplichtingen van SPS willen of kunnen overnemen. Geldigheid voorstel verzekeraar De voorstellen van de verzekeraars zijn in sterke mate afhankelijk van de marktrente. Doordat de rente per dag wijzigt, zijn ook de voorstellen van de verzekeraars onderhevig aan dagkoersen. Eén verzekeraar heeft een aantrekkelijk voorstel gedaan. Hij heeft echter aangegeven dat dit voorstel een einddatum heeft, namelijk 1 mei 2013. Als SPS niet vóór die datum een besluit heeft genomen vervalt dit voorstel. Dit heeft een negatief effect: de inkoopsom die de verzekeraar na 1 mei vraagt zal aanzienlijk hoger komen te liggen. Is het mogelijk om bij een verzekeraar toekomstige winstdeling af te spreken? In de voorstellen die de verzekeraars hebben gedaan is winstdeling ten gunste van de deelnemers ingerekend. Dit hebben ze gedaan door een korting te geven op de inkoopsom die SPS moet betalen wanneer het de pensioenverplichtingen overdraagt. De koopsom is dus lager dan wanneer er geen winstdeling wordt gegeven. Door deze korting wordt de winstdeling min of meer afgekocht. Toekomstige ontwikkelingen, zowel in positieve als in negatieve zin, hebben dus nooit meer invloed op de hoogte van het pensioen. We hebben onderzocht of er ook winstdelingsvormen zijn die per jaar een winstuitkering doen waaruit indexatie kan worden betaald. Die zijn er helaas niet: verzekeraars bieden geen andere vormen van winstdeling aan, anders dan een eenmalige verlaging van de inkoopsom. Hoe zeker is pensioen als het aan een verzekeraar wordt overgedragen? Verzekeraars garanderen het pensioen dat bij hen is verzekerd. Ze moeten hiervoor, naast de contante waarde van de pensioenverplichtingen, ruime buffers aanhouden. Pensioenverzekeraars zijn van zo n groot maatschappelijk belang, dat de overheid faillissement wil voorkomen. Daarom heeft de Nederlandsche Bank in overleg met het Verbond van Verzekeraars een opvangregeling ontworpen. Deze regeling is erop gericht de verzekeringsportefeuille over te dragen vóórdat een verzekeraar failliet wordt verklaard. Faillissement betekent immers meestal wel een korting van de rechten van polishouders. Stichting Pensioenfonds SMIT Nieuwsbrief 16, maart 2013 4
Het pensioenfonds had nog nooit zoveel geld in kas en het rendement is hoog, waarom moeten de pensioenen dan toch verlaagd worden? Het is een hardnekkig misverstand dat een hoog rendement leidt tot een substantieel betere financiële situatie. Dit komt doordat rendement alleen kijkt naar de ontwikkeling in het belegd vermogen. Dit rendement is echter nodig om de voorziening om de pensioenverplichtingen na te komen op peil te houden en om kosten te betalen. In 2012 was het rendement ruim 11%. In de grafiek hebben we aangegeven waaraan het rendement dat in 2012 is behaald is uitgegeven. Hieruit is af te leiden dat twee derde van het rendement nodig is om de verandering in de rekenrente te betalen. Dit komt doordat als de rente daalt we, om de pensioenverplichtingen na te komen, meer geld moeten reserveren. Kortom: het geld dat we in 2012 verdiend hebben uit beleggingen kan niet worden uitgegeven, maar is nodig om in de toekomst de verplichtingen zo goed mogelijk te blijven nakomen. Is het mogelijk om voor de slapers (individuele) overdracht te regelen? Het is niet mogelijk om individuele overdracht(en) op te starten, omdat dit wettelijk niet kan. Individuele overdracht is alleen mogelijk bij (individuele) wisseling van dienstverband. En de betrokken pensioenfondsen moeten een dekkingsgraad hebben die hoger is dan 100%. Dit is bij SPS niet het geval. In de situatie van SPS is er sprake van een collectieve waardeoverdracht. Als u in de toekomst wisselt van werkgever ontstaat een wettelijk recht op waardeoverdracht. U kunt dan bij de verzekeraar een verzoek doen om uw pensioen over te dragen aan uw nieuwe pensioenfonds of verzekeraar. Dit laatste hangt af van de pensioenuitvoerder van uw nieuwe werkgever. Ontwikkeling dekkingsgraad De dekkingsgraad per 28 februari 2013 is vastgesteld op 99,2%. Ten opzichte van 31 december 2012 (94,2%) is de dekkingsgraad gestegen met 5,0%. De belangrijkste oorzaak van de stijging is dat de verlaging van de pensioenen met 4,2% per 1 april 2013 al in de dekkingsgraad is opgenomen. Contact Hebt u na het lezen van deze nieuwsbrief vragen, of hebt u suggesties voor onderwerpen die in een volgende nieuwsbrief aan de orde kunnen komen, laat het ons dan weten. Stuur een e- mail naar pf-smit@azl.eu of benader de pensioendesk telefonisch via 045-5763688. Ook voor andere vragen over uw pensioen kunt u met de pensioendesk contact opnemen. Meer algemene informatie over uw pensioen vindt u op de website van SPS www.pensioenfondssmit.nl. Deze nieuwsbrief is bestemd voor de gewezen deelnemers en gepensioneerden van Stichting Pensioenfonds SMIT (SPS) en komt tot stand onder verantwoordelijkheid van het SPS-bestuur. Met deze nieuwsbrief wil het bestuur u informeren over uw pensioen. Omdat we ons in de nieuwsbrief moeten beperken tot de hoofdlijnen, kunt u er geen rechten aan ontlenen. Het pensioenreglement is te allen tijde doorslaggevend. Stichting Pensioenfonds SMIT Nieuwsbrief 16, maart 2013 5