Re a ge re n a rle m.nl. Gemeente Haarlem, afdeling Data, Informatie en Analyse (DIA) In profiel. Schalkwijk

Re a ge re n dia @ha a rle m.nl Gemeente, afdeling Data, Informatie en Analyse (DIA) In profiel 2010-2015

1 in vogelvlucht is s jongste stadsdeel. Tot 1960 kende dit gebied in het zuid-oosten van de stad een landelijk karakter. Daarna kwam de bouwgolf op gang en ontstonden vier buurten die typerend zijn voor de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw: Europawijk, Boerhaavewijk, Meerwijk en Molenwijk. Van deze vier kwam Molenwijk het laatst tot stand. In wonen zo n 32.000 mensen, anders gezegd 21% van de se bevolking. Het grondgebied beslaat 728 ha. De se buurten behoren zowel wat oppervlak als inwonertal betreft tot de grootste van. Europawijk heeft met bijna 10.000 inwoners zelfs de grootste bevolking van allemaal. Winkelcentrum en bedrijvigheid Centraal tussen de vier buurten liggen het grote Winkelcentrum en maatschappelijke voorzieningen als de bibliotheek en sporthal de Spaarnehal. Aan de noordrand van bevinden zich diverse grote bedrijven en instellingen. Bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, Spaarne Gasthuis en Hotel -Zuid. Rijk aan ouderen en allochtonen Van alle vijf stadsdelen telt het hoogste percentage 65+-ers en bewoners van niet-westerse herkomst. In wonen meer mensen van Turkse en Marokkaanse origine dan in alle vier andere stadsdelen samen. Veel flats en sociale huurwoningen De woningvoorraad in bestaat voor bijna twee derde uit flats, een veel groter aandeel dan in de andere stadsdelen. Verder zitten bijna zes van de tien huizen in de sociale huursector; een dubbel zo groot deel als stedelijk. De gemiddelde woningwaarde ligt 30% onder het s gemiddelde. heeft op verschillende plekken een herstructurering ondergaan. Woningen uit de jaren 60 en 70 maakten plaats voor nieuwbouw. Ook verschenen huizen op plaatsen die eerst een andere functie vervulden. Lage inkomens De inkomens in komen gemiddeld lager uit dan in heel. Dat komt mede door het relatief hoge beroep op bijstand en andere uitkeringen. Molenwijk staat er in sociaal-economisch opzicht duidelijk beter voor dan de andere se buurten. Een minder veilig gevoel De meeste ers (84% van hen) ervaren hun buurt als prettig om te wonen. Niettemin waarderen zij hun buurt minder gunstig dan de doorsnee mer. Ook ervaren inwoners van hun buurt minder vaak als veilig dan gemiddeld en vinden vanuit relatief veel aangiften van misdrijven plaats. Hier staat tegenover dat ers zich bovengemiddeld tevreden tonen over de parkeergelegenheid in hun buurt.

2 Opvallende scores profieltaart De profieltaart kleurt voor als geheel oranje, wat erop wijst dat veel attentie nodig is. De thema s ruimte, wonen, arbeidsparticipatie en inkomen kleuren zelfs rood, inclusief de onderliggende onderwerpen. Zo is zowel de arbeidsparticipatie als het inkomensniveau laag. Het aandeel huishoudens met een laag inkomen komt met 13% aanzienlijk hoger uit dan in. Oranje kleuren de thema s veiligheid en bewoners. Zeer veel aandacht binnen veiligheid vraagt het hoge aantal aangiften van woninginbraken. Punten die onder het thema bewoners zeer veel aandacht vragen zijn de hoge percentages ouderen (75+) en eenouderhuishoudens.

3 Gebied ligt in het zuidoosten van. Het stadsdeel bestaat uit vier grote buurten Europawijk, Boerhaavewijk, Molenwijk en Meerwijk. In het middengebied en aan de noordkant biedt plaats aan bedrijvigheid en maatschappelijke functies. omvat 728 ha. en beslaat hiermee bijna een kwart van het oppervlak van. De bebouwingsgraad, woningdichtheid en bevolkingsdichtheid zijn wat lager dan gemiddeld in de stad. Bewoners In wonen ruim 32.000 mensen; 21% van de se bevolking. herbergt relatief veel ouderen: 21% van de bevolking is 65 jaar of ouder tegen 17% van alle mers. Jongvolwassenen (20-44 jaar) hebben een wat kleiner aandeel in de bevolking dan stedelijk. In wonen naar verhouding meer eenoudergezinnen dan gemiddeld. telt een groter aandeel inwoners van buitenlandse herkomst dan de andere stadsdelen: 45% van de inwoners is van buitenlandse komaf en 34% is van niet-westerse origine. Boerhaavewijk en Meerwijk herbergen een hoger percentage niet-westerse bewoners dan alle andere se buurten. Wonen is het jongste stadsdeel van. De bouw kwam rond 1960 op gang. Ook na 1990 vond substantiële woningbouw plaats. Zo maakten verouderde complexen plaats voor nieuwbouw en verrezen huizen op locaties die eerst een andere functie vervulden. Gezien de bouwperiode verrast het niet dat vooral flats telt, bijna twee derde van de huizen behoort tot dat woningtype. In geldt dat voor 31%. De sociale huursector is in sterk vertegenwoordigd. Meer dan de helft van de woningen (56%) is eigendom van een corporatie tegen 32% in heel. Hier staat tegenover dat verhoudingsgewijs weinig koopwoningen herbergt. De gemiddelde woningwaarde in bedraagt 161.162. Dat is bijna 30% lager dan de doorsnee se woning ( 226.900). Bedrijvigheid Iets meer dan 1.200 vestigingen van bedrijven en instellingen zorgen in voor 10.600 arbeidsplaatsen. De werkgelegenheid concentreert zich grotendeels aan de noordkant en in het middengebied. Voorbeelden zijn het grote Winkelcentrum, het Spaarne Gasthuis en Hotel Zuid. Vestigingen in zijn relatief groot, met gemiddeld 9 arbeidsplaatsen tegen 5 in heel. Sociale staat ers waarderen hun eigen welzijn gemiddeld met een 6,5 en hiermee met een voldoende. Vaker dan de doorsnee mer voelen ers zich door gezondheidsproblemen in meer of mindere mate beperkt in hun dagelijkse bezigheden: 36% versus 28%. Mogelijk debet hieraan: het grote aandeel senioren. De werkloosheid en het beroep op bijstandsuitkeringen zijn in hoger dan in heel. Ook arbeidsongeschiktheid doet zich vaker voor dan stedelijk. De inkomens voor drie sociaal-economische eenheden inwoners, personen met een heel jaar inkomen en huishoudens- liggen in zo n 15% à 20% onder die in heel. Hoger dan stedelijk is het percentage huishoudens dat moet rondkomen van een laag inkomen.

4 Ruimte en voorzieningen Over het openbaar vervoer in hun buurt tonen negen van de tien ers zich (zeer) tevreden. Daarnaast is 7 op de 10 tevreden over de parkeergelegenheid, een groter aandeel dan in heel. Minder dan de helft is tevreden met de voorzieningen voor ouderen en jongeren. Deze scores zijn conform het beeld in heel. Leefbaarheid Meer dan acht van de tien ers vinden hun buurt prettig om te wonen. Dat is een kleiner aandeel dan in heel waar 94% van de bevolking zijn buurt als prettig ervaart. De bevolking van spreekt zich per saldo negatief uit over de recente ontwikkeling van zijn buurt. Volgens 16% heeft de buurt zich het afgelopen jaar gunstig ontwikkeld tegen 27% ongunstig. Daarnaast tonen ers zich per saldo pessimistisch over de toekomstige ontwikkeling van hun buurt. Het kencijfer voor sociale kwaliteit zegt iets over de manier waarop bewoners de onderlinge omgang in hun buurt ervaren. De bevolking van beoordeelt de sociale kwaliteit van zijn buurt met een 5,5 als krap voldoende. In komt het kencijfer met 6,1 hoger uit. Bijna een kwart van de ers heeft zich het afgelopen jaar actief ingezet om zijn buurt te verbeteren. Deze score is vergelijkbaar met het gemiddelde over de hele stad. Veiligheid Zes van de tien ers voelen zich veilig in hun buurt. Ter vergelijking: in heel geldt dit voor rond 80% van de bevolking. Dat het veiligheidsgevoel in achterblijft, komt ook tot uitdrukking in het bovengemiddeld percentage bewoners dat 's avonds liever thuisblijft vanwege een onveilig gevoel: 28% tegenover 13% stedelijk. Anders dan in heel zien ers niet hondenpoep als grootste bron van overlast in hun buurt, maar zwerfvuil. Woninginbraak komt op de tweede plaats en wordt veel vaker genoemd dan in andere stadsdelen. Het kencijfer voor buurtverloedering, gebaseerd op vier kenmerken, overtreft het stadsgemiddelde (4,8 tegen 3,9). In 2014 vonden vanuit per 1.000 inwoners 76 aangiften van misdrijven plaats. Een hoog aantal vergeleken met (68). Het gaat om bijna 2.500 aangiften. Net als in heel liep het aantal aangiften tussen 2010 en 2015 duidelijk terug. Het meest deden ers aangifte van diefstal uit de woning. Stedelijk gold dat voor vernielingen. Politiek, overheid en participatie Verkiezingen gaan in gepaard met een tamelijk lage opkomst. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 kwam de PvdA op de eerste plaats. Plaatselijk was D66 nummer één. SP, CDA en Ouderenpartij presteerden beter dan in, GroenLinks, D66 en VVD deden het in juist minder goed.

5 Bevolkingsdichtheid groeide omvat 728 ha en is hiermee goed voor bijna een kwart van het oppervlak van. De bebouwingsgraad is wat lager dan in de hele stad. Kerncijfers oppervlakte en oppervlaktegebruik, 2014 Stadsdeel Schalkw ijk Ook met de bevolkingsdichtheid en het aantal woningen per km² zit wat lager dan de stad. In vergelijking met 2010 groeide de bevolkingsdichtheid met ruim 140 inwoners per km²: van 4.860 naar iets meer dan 5.000 inwoners. oppervlakte in hectare 728 3.209 oppervlakte als % stad 22,7 100 oppervlakte land 648 2.921 oppervlakte % (semi-) bebouw d (2010) 54 61 aantal inw oners per km 2 5.007 5.309 aantal w oningen per km 2 2.353 2.486 Bronnen: CBS/Cocensus

6 Meer inwoners, groeiend aandeel senioren telt begin 2015 ruim 32.000 bewoners, bijna 900 meer dan vijf jaar eerder. Het aandeel 65+-ers ging wat omhoog, terwijl zich bij de jongvolwassenen een lichte daling voordeed. Gemiddeld bijna twee jaar ouder ers zijn gemiddeld ouder dan de doorsnee mer: 41,7 jaar tegen 40,0 jaar. Net als in 2010 telt in vergelijking met de hele stad bovengemiddeld veel 65+-ers, terwijl het aandeel 20-44 jarigen lager is dan stedelijk. Bijna 10% van de ers is 75 jaar of ouder, tegen 7% van alle mers. Leeftijdsgroepen en gemiddelde leeftijd stadsdeel, 2010 vs 2015 leeftijdsopbouw stadsdeel 2010 2015 2010 2015. 0-19 jaar 6.748 21,4 6.997 21,6 32.502 21,7 34.317 21,9 20-44 jaar 10.481 33,2 10.404 32,1 54.357 36,3 54.778 35,0 45-64 jaar 8.271 26,2 8.330 25,7 39.868 26,7 41.568 26,5 65+ 6.066 19,2 6.672 20,6 22.849 15,3 25.972 16,6 aantal inwoners 31.566 21,1 32.403 20,7 149.576 100 156.635 100 75+ 2.910 9,2 3.150 9,7 11.014 7,4 11.439 7,3 peuters 0-3 jaar 1.463 4,6 1.495 4,6 7.207 4,8 7.673 4,9 basisschool 4-12 jaar 2.908 9,2 3.213 9,9 14.603 9,8 15.852 10,1 13-17 jaar 1.680 5,3 1.620 5,0 7.423 5,0 7.843 5,0 gemiddelde leeftijd 41,4 41,7 39,8 40,0 Bron: BRP

7 Huishoudens naar samenstelling stadsdeel, 2010 vs 2014 (in %) 2010 46 26 29 2014 45 24 31 Alleenstaanden de grootste groep De verschillende typen huishoudens komen in naar verhouding even vaak voor als in heel. Zo bestaat 45% van de 15.500 se huishoudens uit 1 persoon en hebben de alleenstaanden hiermee een groter aandeel dan beide andere soorten huishoudens. 2010 45 26 29 2014 44 25 31 0% 20% 40% 60% 80% 100% 1-persoon meer personen, geen kinderen meer personen, met kinderen Bron: CBS Eenoudergezinnen stadsdeel, 2010 vs 2015 (in % huishoudens) 8,2 9,2 Relatief veel 1-oudergezinnen 9% van de huishoudens in bestaat uit een ouder met één of meer kinderen. Het aandeel alleenstaande ouders is hoger dan vijf jaar eerder. Ook in heel deed zich een toename voor. Het aandeel eenoudergezinnen in is net als in 2010 groter dan stedelijk. 6,7 7,3 0 2 4 6 8 10 2010 2015 Bron: BRP.

8 1 op de 3 ers is van niet-westerse herkomst 45% van de ers is van buitenlandse komaf. Van niet-westerse origine is een derde. Deze aandelen zijn duidelijk groter dan in. zag de percentages bewoners van niet-nederlandse en nietwesterse herkomst tussen 2010 en 2014 toenemen. Ook stedelijk groeiden beide percentages, maar dan minder sterk. Turken de grootste buitenlandse groep Net als in vormen Turken in de grootste buitenlandse bevolkingsgroep, gevolgd door de Marokkanen. Allochtonen naar herkomst stadsdeel, 2010 vs 2015 herkomst stadsdeel 2010 2015 2010 2015 autochtonen 18.477 58,5 17.782 54,9 112.216 75,0 114.648 73,2 allochtonen 13.089 41,5 14.621 45,1 37.360 25,0 41.987 26,8 niet-westerse allochtonen 9.885 31,3 11.148 34,4 20.419 13,7 22.920 14,6 aantal inwoners 31.566 21,1 32.403 20,7 149.576 100 156.635 100 afkomst Turkije 3.282 10,4 3.604 11,1 6.394 4,3 6.526 4,2 afkomst Marokko 2.825 8,9 3.215 9,9 4.606 3,1 5.096 3,3 afkomst Suriname 786 2,5 830 2,6 2.002 1,3 2.160 1,4 afkomst Ned Antillen 352 1,1 353 1,1 950 0,6 1.045 0,7 Bron: BRP

9 Even lang op hetzelfde adres als de doorsnee mer ers zijn even honkvast als de doorsnee mer. Gemiddeld wonen ze bijna 11 jaar op hetzelfde adres. Het percentage geboren mers is iets lager dan stedelijk. ers wonen gemiddeld wat langer in dan de doorsnee inwoner van de stad. Honkvastheid bewoners stadsdeel, 2010 vs 2015 Schalkw ijk honkvastheid 2010 2015 2010 2015 % in geboren 45,9 45,7 48,2 46,7 aantal jaar in w oonachtig (gemiddeld) 21,8 22,4 20,8 20,9 aantal jaar op zelfde adres (gemiddeld) 10,2 10,9 10,1 10,9 Bron: BRP

10 200 huizen erbij telt meer dan 15.000 woningen. Het zijn er ruim 200 meer dan in 2010. Ook in heel kwamen er meer huizen bij. Woningvoorraad stadsdeel, 2010 vs 2015 Schalkw ijk w oningvoorraad 2010 2015 2010 2015 aantal woningen (abs) 14.979 15.214 70.506 72.998 in % 21,2 20,8 100 100 Bron: Cocensus s jongste stadsdeel kwam vanaf 1960 tot stand. Vrijwel alle woningen stammen uit dat jaar of later. Eerst vond de realisatie van Europawijk en Boerhaavewijk plaats, daarna volgden Meerwijk en Molenwijk. Ook na 1990 en vooral vanaf 2000 was er woningbouw, bijvoorbeeld op locaties die eerst een andere functie vervulden zoals sportvelden en het voormalige Paswerk-terrein. Verder maakten verouderde woningen plaats voor nieuwbouw. Woningvoorraad naar bouwperiode, 2010 vs 2015 (in %) Schalkw ijk bouw periode 2010 2015 2010 2015 voor 1900 0,1 0,0 10,5 10,4 1900-1919 0,2 0,2 13,0 12,7 1920-1929 0,1 0,1 13,4 13,1 1930-1939 0,1 0,1 13,1 12,7 1940-1959 0,0 0,0 9,4 8,6 1960-1969 44,9 44,1 12,4 11,9 1970-1979 29,3 28,2 8,3 7,9 1980-1989 15,5 15,3 9,6 9,3 1990-nu 9,9 12,0 10,2 13,6 Bron: Cocensus

11 Flats domineren Hoogbouw domineert het beeld in. Bijna twee van de drie woningen zijn flats. Het aandeel flats is meer dan twee keer zo groot als in, waar de eengezinswoning het meest voorkomt. telt weinig boven- en benedenwoningen. Woningvoorraad naar type woning stadsdeel, 2010 vs 2015 (in %) 2010 34 62 2015 35 63 3 1 21 2010 52 29 13 6 2015 51 31 12 7 0% 20% 40% 60% 80% 100% % eengezinswoningen % flatwoningen % boven-/benedenwoning % overige woningen Bron: Cocensus Woningvoorraad naar eigendomssituatie stadsdeel, 2010 vs 2015 (in %) 2010 2015 34 34 57 56 9 10 2010 52 32 16 Duidelijk meer sociale huur dan stedelijk Meer dan de helft van de woningen in zit in de sociale huursector. Zo n één op drie huizen is koop. Over de hele stad gerekend heeft de koopsector het grootste aandeel; iets meer dan de helft van de se huizen is eigendom van de bewoner. herbergt verhoudingsgewijs veel meer sociale huurwoningen en veel minder koopwoningen dan de stad. 2015 51 32 18 0% 20% 40% 60% 80% 100% % Koopwoningen % sociale huurwoningen % particuliere huurwoningen Bron: Cocensus

12 Woningwaarde liep terug De gemiddelde taxatiewaarde voor de Onroerend Zaak Belasting (OZB) bedraagt in 161.000,-. Dat is bijna 30% lager dan in heel. Net als stedelijk liepen in de woningen door de economische recessie in waarde terug. Gemiddelde woningwaarde, 2010 vs 2015 Schalkw ijk w oningw aarde 2010 2015 2010 2015 Gemiddelde w oningw aarde in 185.663 161.162 258.268 226.900 als % w aarde van 71,9 71,0 100 100 Bron: Cocensus

13 Aantal arbeidsplaatsen daalde licht De economische ontwikkelingen lieten zich kenmerken door een toename van het aantal bedrijven (zzp-ers) en een dalende werkgelegenheid. Ook in is deze tendens duidelijk waarneembaar. In nam de werkgelegenheid eveneens af, zij het licht met 113 arbeidsplaatsen. Net als in heel groeide in het aantal vestigingen. De werkgelegenheid in concentreert zich vooral aan de noordkant en in het middengebied, met onder meer hotel -Zuid, Winkelcentrum en ziekenhuis. Bedrijvigheid en werkgelegenheid (2010 vs 2014) Schalkw ijk vestigingen/ banen 2010 2014 2010 2014 vestigingen (abs) 1.130 1.233 11.041 12.198 in % 10,2 10,1 100 100 arbeidsplaatsen 10.725 10.612 66.569 64.196 in % 16,1 16,5 100 100 Bron: LISA

14 Voldoende voor eigen welzijn ers waarderen hun eigen welzijn met een voldoende, een 6,5. Drie jaar eerder gaven ze een vergelijkbaar cijfer. Het cijfer in wijkt niet significant af van het stedelijk moyenne, maar is wel lager dan in de stadsdelen Zuid-West en Noord (allebei 7,1). Onder het eigen welzijn verstaat de gemeente de mate waarin de mer naar eigen wens en vermogen maatschappelijk actief is en kan zijn. Relatief veel bewoners met een beperking Net als in 2010 voelt meer dan een derde van de ers zich door zijn gezondheid of lichamelijke problemen ernstig, enigszins of soms beperkt in zijn dagelijkse bezigheden. Dat aandeel komt vrijwel overeen met drie jaar eerder en is hoger dan in. De relatief hoge score vloeit mede voort uit het feit dat in naar verhouding veel senioren wonen. Rapportcijfer eigen welzijn stadsdeel, 2010 vs 2014 6,6 6,5 6,8 6,9 0 2 4 6 8 10 2010 2014 Beperkt bij dagelijkse bezigheden/ onvoldoende sociale contacten, 2010 vs 2014 (in %) beperkt voelt bij dagelijkse bezigheden 2010 beperkt voelt bij dagelijkse bezigheden 2014 28 28 35 36 Groeiende behoefte aan meer contact Ruim een op de drie ers zegt onvoldoende sociale contacten te hebben of meer contacten te willen. Dat aandeel is groter dan vier jaar eerder toen een kwart behoefte had aan meer contacten. onvoldoende sociale contacten 2010 onvoldoende sociale contacten 2014 25 27 29 36 0 10 20 30 40 50

15 Verhoudingsgewijs fors beroep op uitkeringen Zowel het beroep op bijstandsuitkeringen als het percentage nietwerkende werkzoekenden is in hoger dan in heel. Gevoed door de recessie gingen beide indicatoren tussen 2010 en 2014 omhoog. Arbeidsparticipatie stadsdeel, 2010 vs 2014/2015 Schalkw ijk arbeidsparticipatie 2010 2014/5 2010 2014/5 % niet-w erkende werkzoekend (2014) 5,0 7,9 3,6 5,8 % arbeidsongeschikten (2014) 12,0 11,8 8,4 7,9 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid speelt in een duidelijk grotere rol dan in stedelijk. Het percentage arbeidsongeschikten daalde tussen 2010 en 2014 licht. inw oners (18-64 jaar) (2015) 19.449 19.403 97.494 99.295 % bijstandsontvangers (2015) 4,3 6,5 2,5 3,3 Bronnen: CBS; UWV; Gemeente -Sociale zaken % huishoudens met laag inkomen stadsdeel (2008 vs 2012) Inkomensachterstand nam toe De inkomens voor drie sociaal-economische eenheden liggen in gemiddeld zo n 15% tot 20% onder het s gemiddelde. Bij alle drie soorten inkomen groeide de kloof tussen en de stad. 9,6 13,4 7,4 Gemiddeld besteedbaar inkomen stadsdeel (2012) 9,2 stadsdeel 2008 2012 2012 GBI personen, huishoudens abs. % tov H'lm abs. % tov H'lm abs. 0 3 6 9 12 15 2008 2012 personen met 52 w eken inkomen 26.200 84,0 27.300 81,7 33.400 Bron: CBS inkomen inwoners 19.800 85,3 20.200 81,8 24.700 inkomen huishoudens 28.700 86,4 29.000 84,5 34.300 Bron: CBS Veel huishoudens met een laag inkomen kent een hoger percentage huishoudens met een laag inkomen dan de hele stad. Een laag inkomen wil zeggen: tot 105% van het sociaal minimum.

16 Vooral tevreden reacties op OV Met het openbaar vervoer in de buurt tonen negen van de tien ers zich tevreden. Zeven op de tien is content met de parkeergelegenheid en ook nog iets meer dan de helft met de voorzieningen voor ouderen. Een kwart van de bewoners is goed te spreken over de voorzieningen voor jongeren. Bovengemiddeld positief over parkeergelegenheid ers beoordelen de parkeergelegenheid in hun buurt positiever dan de gemiddelde mer en dan de bevolking van alle andere stadsdelen. % (zeer) tevreden over voorzieningen in de buurt, stadsdeel (2010 vs 2014) Openbaar Vervoer 2010 Openbaar Vervoer 2014 89 78 86 78 Voorz. voor jongeren 2010 Voorz. Voor jongeren 2014 35 32 24 32 Parkeergelegenheid 2010 Parkeergelegenheid 2014 47 51 69 74 Voorzieningen voor ouderen 2010 Voorzieningen voor ouderen 2014 52 41 45 36 0 20 40 60 80 100

17 Voorzieningen en publieke ruimte beter dan gemiddeld in Nederland De scores op de dimensies publieke ruimte en voorzieningenniveau zijn in positiever dan gemiddeld in heel Nederland. Met zijn voorzieningenniveau scoort beter dan, terwijl voor de publieke ruimte geen verschil optreedt. Scores dimensies publieke ruimte en niveau voorzieningen (2008 2012); Nederland=0 pubieke ruimte 2008 pubieke ruimte 2012 19 21 27 27 niveau voorzieningen 2008 niveau voorzieningen 2012 35 29 34 28-20 0 20 40 60 Bron: Leefbaarometer, Ministerie Binnenlandse Zaken

18 Waardering voor buurt liep terug Ruim acht van de tien ers vinden hun buurt prettig om te wonen. Een ruime meerderheid, maar toch een kleiner aandeel dan in heel, waar meer dan negen van de tien bewoners hun buurt als plezierig ervaren. % dat zijn buurt (zeer) prettig vindt om te wonen stadsdeel (2010 vs 2014) 91 buurt (zeer) prettig om te wonen 2010 94 Het percentage ers dat zijn buurt prettig vindt ging tussen 2010 en 2014 omlaag. buurt (zeer) prettig om te wonen 2014 84 94 0 25 50 75 100 Bijna een kwart zet zich in voor de buurt Bijna een kwart van de inwoners van heeft zich het afgelopen jaar ingezet om zijn buurt te verbeteren. De inzet wijkt niet af van het stedelijk gemiddelde. Ook in 2010 was de inzet voor de buurt conform het stedelijk beeld. % dat zich afgelopen jaar actief heeft ingezet om buurt te verbeteren (2010 vs 2014) 27 23 22 26 0 10 20 30 40 50 2010 2014

19 Balans slaat naar minkant door ers blikken net als in 2010 per saldo negatief terug op de recente ontwikkeling van hun buurt: 16% zag zijn buurt het afgelopen jaar vooruit gaan en 27% achteruit. Grootste groep ziet status quo Zowel in als in is de groep die de buurt gelijk zag blijven het grootst. Ontwikkeling buurt het afgelopen jaar? In stadsdeel 2010 vs 2014 (in %) vooruit 2010 vooruit 2014 19 16 16 17 gelijk 2010 gelijk 2014 56 57 67 68 achteruit 2010 achteruit 2014 17 15 25 27 0 20 40 60 80 100

20 Minder optimistisch dan de doorsnee mer ers tonen zich minder optimistisch over de toekomst van hun buurt dan de doorsnee mer: 19% denkt dat zijn buurt de komende jaren vooruit zal gaan, terwijl 35% het tegenovergestelde verwacht.. Grootste groep verwacht geen verandering Zowel in als in denkt de grootste groep dat de buurt gelijk zal blijven. Hoe ontwikkelt de buurt zich de komende jaren?, 2010 vs 2014 (in %) vooruit 2010 vooruit 2014 24 23 19 23 gelijk 2010 gelijk 2014 46 46 58 61 achteruit 2010 achteruit 2014 19 17 30 35 0 20 40 60 80 100

21 Waardering blijft achter De sociale kwaliteit van een buurt valt goed uit te drukken in een kencijfer. Dit cijfer brengt tot uitdrukking hoe de bewoners hun onderlinge omgang ervaren. Berekening van het kengetal voor sociale kwaliteit vindt plaats op basis van de reacties op vier stellingen: De mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks; De mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om; Ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid heerst; Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. Het kencijfer kan variëren van 1 tot en met 10. Hoe hoger het cijfer, des te beter bewoners de sociale kwaliteit van hun buurt waarderen. ers beoordelen de sociale kwaliteit van hun buurt met een 5,5. Deze score is lager dan de 6,1 waarmee alle mers samen de sociale kwaliteit van hun buurt beoordelen en ook lager dan in alle andere stadsdelen behalve Oost. Kerncijfer voor sociale kwaliteit buurt in stadsdeel, 2010 vs 2014 5,7 5,5 6,1 6,1 0 2 4 6 8 10 2010 2014

22 Veiligheidsgevoel in buurt ondergemiddeld Zes van de tien ers ervaren hun eigen buurt als veilig, een score vergelijkbaar met 2010. De veiligheidsbeleving blijft net als toen achter bij het gemiddelde voor heel, waar acht van de tien inwoners hun buurt veilig vinden. Anders dan alle mers samen vindt de bevolking van zijn buurt niet veiliger dan in 2010. % dat zich (zeer) veilig voelt in eigen woonbuurt in, 2010 vs 2014 60 59 Ook s avonds een onveiliger gevoel Bijna 1 op de 3 ers waagt zich vanwege een onveilig gevoel s avonds liever niet op straat. 75 81 Dat is een aanzienlijk groter aandeel van de bevolking dan in heel. Bovendien liep het aandeel dat s avonds liever binnen blijft over de hele stad gemeten terug, terwijl dat in niet zo was. 0 25 50 75 100 2010 2014 % dat 's avonds liever thuisblijft vanwege onveilig gevoel in, 2010 vs 2014 26 28 18 Ouderen vinden het vaker onveilig Dat het veiligheidsgevoel lager uitkomt dan in heel vindt zijn oorzaak mede in het relatief grote aandeel 65+-ers; 1 op de 5 ers is 65 jaar of ouder, een groter aandeel dan in de andere stadsdelen; Ouderen voelen zich vaker onveilig: 3 op de 10 se senioren blijft s avonds liever thuis. 13 0 10 20 30 40 50 2010 2014

23 Woninginbraken komen volgens bewoners vaak voor Van 16 soorten misdrijven en vormen van overlast komt rommel op straat volgens ers het meest in hun buurt voor. In heel ziet de bevolking hondenpoep als het grootste buurtprobleem. Woninginbraak geldt veel vaker dan in en alle andere stadsdelen als buurtprobleem: 34% van de bewoners van zegt dat inbraken vaak in hun buurt voorkomen, tegen 13% gemiddeld in. Eveneens vaker dan gemiddeld geven ers aan dat overlast van jongeren vaak in hun buurt voorkomt. % dat zegt dat de meest voorkomende vormen van overlast vaak in de buurt voorkomen vormen van overlast, delicten stadsdeel 2010 2014 2010 2014 hondenpoep 41 2 34 3 36 1 32 1 rommel op straat 46 1 35 1 32 3 28 2 te hard rijden 38 3 32 4 32 2 28 3 geluidsoverlast verkeer 10 9 14 4 fietsendiefstal 16 6 21 6 16 5 14 5 overlast jongeren 26 4 29 5 18 4 13 6 inbraak woningen 14 8 34 2 7 10 13 7

24 Minder buurtverloedering dan in 2010 De berekening van het kencijfer voor buurtverloedering vindt plaats op basis van de mate waarin vier problemen volgens de bewoners in hun buurt voorkomen. Het gaat hierbij om de volgende vormen van overlast: Hondenpoep; Rommel op straat; Vernieling van bushokjes; Bekladding van muren of gebouwen. Het kencijfer kan variëren van 0 tot en met 10. Een lage score betekent dat verloedering volgens de bewoners minder vaak voorkomt. Het kencijfer in ging omlaag van 5,3 in 2010 naar 4,8 in 2014. Niettemin is het nog steeds hoger dan in heel. ers ervaren dus meer verloedering in hun buurt dan de doorsnee mer. Kerncijfer voor buurtverloedering stadsdeel, 2010 vs 2014 5,3 4,8 4,1 3,9 0 2 4 6 8 10 2010 2014

25 Diefstal uit woning zorgt voor meeste aangiften Het aantal aangiften van misdrijven per 100 inwoners komt in anders dan in 2010 boven het stedelijk gemiddelde uit. Wel vond ook in een daling van het aantal aangiften plaats. Diefstal uit de woning is het misdrijf waarvan in het meest aangifte werd gedaan. Stedelijk geldt dat voor diefstal van de (brom-) fiets. Aangiften misdrijven naar categorie totaal en per 1.000 inw., 2010 vs 2014 aangiften van een aantal vormen van delicten stadsdeel Schalkw ijk 2010 2014 2010 2014 diefstal uit w oning 308 9,7 342 10,5 781 5,2 922 5,9 diefstal af/uit auto 240 7,6 107 3,3 1.337 8,9 837 5,4 diefstal af/uit w inkel 127 4,0 98 3,0 391 2,6 538 3,5 diefstal af/uit bedrijf 31 1,0 32 1,0 291 1,9 221 1,4 diefstal af/uit school 11 0,3 9 0,3 51 0,3 32 0,2 diefstal van auto 32 1,0 38 1,2 113 0,8 112 0,7 diefstal van (brom) fiets 264 8,3 253 7,8 2.066 13,8 1.515 9,7 zakkenrollen 80 2,5 63 1,9 349 2,3 391 2,5 vernielingen van openbare gebouw en 93 2,9 6 0,2 297 2,0 29 0,2 overige vernielingen 252 7,9 260 8,0 1.380 9,2 1.388 8,9 lichamelijke integriteit: bedreigingen 81 2,6 62 1,9 326 2,2 304 2,0 lichamelijke integriteit: mishandelingen 90 2,8 108 3,3 573 3,8 489 3,1 overige lichamelijke integriteit 35 1,1 28 0,9 230 1,5 178 1,1 huiselijk gew eld (2013) 58 1,8 67 2,1 238 1,6 210 1,3 totaal aangiften 2.821 88,9 2.475 76,3 13.700 91,3 10.643 68,3 Bron: Politie regio Noord-Holland

26 Lage opkomst en PvdA als grootste Verkiezingen gaan in gepaard met een lage opkomst. Zo ook bij de gemeenteraadverkiezingen van 2010 en 2014. De PvdA kwam beide jaren als nummer 1 uit de bus. Stedelijk won D66 twee keer. Hoge score Ouderenpartij De Ouderenpartij, CDA en SP presteerden in beter dan stedelijk; Het omgekeerde geldt voor VVD, D66 en GroenLinks. Verkiezingen gemeenteraad 2014, % stemmen per partij Schalkw ijk politieke parijen 2010 2014 2010 2014 PvdA 20,9 14,6 16,4 14,2 VVD 10,7 8,4 12,8 12,0 GroenLinks 10,9 9,6 15,1 11,3 D66 13,3 12,2 18,5 20,0 SP 16,4 13,7 12,3 10,8 CDA 8,9 13,2 7,9 9,5 Ouderenpartij 5,4 11,2 4,6 6,1 Overig 13,5 17,0 12,4 16,1 opkomst 45,9 45,4 53,0 53,0 Bron: Gemeente, Dienstverlening Vertrouwen in politie het grootst Bijna zes van de tien ers hebben veel tot onbeperkt vertrouwen in de politie. Duidelijk minder groot is het vertrouwen in drie onderdelen van de gemeente : B&W, gemeenteraad en ambtelijke organisatie. Het beeld komt overeen met dat in heel. Overigens heeft een ruime meerderheid van de ers en mers minstens enig vertrouwen (= onbeperkt + veel + enig) in de vier overheidsorganen. In loopt dat op van 72% bij de ambtelijke organisatie tot 89% bij de politie. % met onbeperkt, veel vertrouwen in overheidsorganen Schalkw ijk overheidsorganen 2010 2014 2010 2014 B&W van 23 21 24 25 Gemeenteraad van 26 17 23 21 ambtelijke organisatie van gemeente 19 16 17 20 de politie 61 57 59 62

27 Gemiddelde maatschappelijke inzet Zes van de tien ers doen regelmatig aan sport. Regelmatig betekent: minstens één keer in de twee weken. Verder verricht 4 op de 10 vrijwilligerswerk en zet twee op de tien zich in als mantelzorger. Op alle drie fronten doet zich geen significant verschil voor met de score voor heel. % bewoners dat op een aantal gebieden actief is Schalkw ijk activiteit 2010 2014 2010 2014 regelmatig sporten (min. 1 per 2 w eken) 56 60 61 68 vrijw illigersw erk 37 39 35 39 mantelzorg 18 20 15 18 % neutraal of positief oordeel over samenleven verschillende culturen 87 84 Wat vaker negatief over multicultureel Ruim acht van de tien bewoners van oordelen positief of neutraal over het feit dat in mensen uit allerlei culturen samenleven. De resterende 16% oordeelt negatief. In vergelijking met drie jaar eerder veranderde de acceptatie van multicultureel niet. 90 91 Het percentage positieve of neutrale reacties blijft in achter bij dat in de stad. 0 20 40 60 80 100 2010 2014

Opdrachtgevers Samenstelling Internet: Data Bronvermelding Gemeente Gemeente, DIA www.haarlem.nl/ Kees Otto Alles uit deze uitgave mag Data, Informatie en Analyse feitenencijfers vrij worden gebruikt, mits onder duidelijke vermel- Postbus 511/2003 ding van de samensteller Telefoon: 023-5113018 en de naam van de E-mail: dia@haarlem.nl rapportage