De N in TNM : Behandeling of enkel stadiëring? Inleiding en Situering Didier Verhoeven Malle, 1/3/2012

Vergelijkbare documenten
Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen

Staging van het Bronchuscarcinoom

Bronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie

Stage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery

Laarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Testis

Melanoom wordt onderverdeeld in 4 stadia

longtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim

Behandeling van dikke

Incidentie op topografie

Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen

Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom

graad mitotische activiteit/10 hpf Ki67 index G1 <2 <2% G G3 >20 >20

Basisbegrippen Oncologie

Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker?

Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie

Kankerregistratie AZ Groeninge incidentiejaar 2006 Incidentie op topografie

Een melanoom, wat nu?

Kanker: klinisch beeld,

4e Post EAUN Meeting

KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: BORSTKANKER Fase 1: validatie van de individuele resultaten Ziekenhuis 86

Kankerregistratie gebeurt volgens de richtlijnen van de Stichting Kankerregister

Wat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog

Kankerregistratie AZ Groeninge incidentiejaar 2006

Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online

Spinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen

Baarmoedercarcinoom

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017

BASISPRINCIPES VAN KANKER

NABON Breast Cancer Audit. Pathologie

Maligne melanomen. Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven

Tx niet evalueerbaar T0 geen tumor

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Molecular markers of breast cancer metastasis Weigelt, B. Link to publication

Nederlandse samenvatting

Thoraxchirurgie. In Tergooiziekenhuizen

1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering. - onvolledigheden / aanvullingen. 3. De N factor: hoe in kaart brengen.

Handleiding voor de registratie van een nieuwe diagnose (gevallen al dan niet besproken op een Multidisciplinair Oncologisch Consult (MOC))

Head and neck orofarynxcarcinomen formulier voor registratie nieuwe diagnose

Nederlandse samenvatting

Consequenties van de nieuwe AJCC-melanoomclassificatie voor dermatologen

Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie

Reeks 13: Vergeten organen Avond

Nx niet evalueerbaar N0 geen* N1 aanwezig. Mx niet evalueerbaar M0 geen M1 aanwezig. Stadium I T1 N0 M0 HEPAR GALBLAAS - GALWEGEN

Chapter 8. Nederlandse samenvatting

Beentumoren (=bottumoren)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Prognostication in esophageal cancer Lagarde, S.M. Link to publication

INLEIDING kwaliteitsindicatoren.

Behandelingsstrategie bij het Bronchuscarcinoma. Dr. Alida Vaes Pneumologie A.Z. St.-Dimpna Geel / H. Hartziekenhuis Mol

Nederlandse samenvatting / Dutch summary

Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell

Er zijn chromosomale veranderingen aangetoond in de cellen van de teelbaltumor. Er bestaat ook een familiale voorgeschiktheid.

Henderyckx Annemie hoofdverpleegkundige dienst longziekten campus Brugge. verpleegkundig Oncologisch congres AZ Sint Jan AV 16/03/2013

Algemene opmerking: classificatie van toepassing op carcinomen met inbegrip van adenocarcinomen van de gastrooesofagale

Zeldzame Thoracale Tumoren tumor voorste mediastinum

KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 75

KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 78

KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 85

KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 16

TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden

Multidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie

Maligne melanoma

INLEIDING kwaliteitsindicatoren.

Beleid levermetastasen Colorectaal Carcinoom EMBRAZE REGIO

Bisfosfonaten: klinische bevindingen in het maxillofaciaal gebied

Tumoren van het anaal kanaal

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam

Beeldvorming bij gemetastaseerd mamma- en longcarcinoom Sebastiaan Franken, Fellow mammaradiologie Jeroen Bosch Ziekenhuis

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG

Stadium T N M 0 Tis 0 0 I I IIA IIB IIIA IIIB IIIC IV

Factsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLSA-DLRA) 2016

EGFR klinische relevantie bij longkanker

Ontwikkelingen immuuntherapie. C. Steendam C. van der Leest

Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017

7.4. Borsttumoren. Borsttumoren

c-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG

Peniscarcinoom in Nederland, voorbeeld van gecentraliseerde zorg? Simon Horenblas. Afdeling urologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam

Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel

Laarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Blaas

10. Overzicht activiteiten Senologische oncologie

Peniscarcinoom. Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1

Chirurgische overbehandeling van borstkanker. Ann Smeets Oncologische Heelkunde MBC symposium 2018

Indicator 1 Aanwezigheid van gynaecologisch oncoloog bij operatie ovariumcarcinoom -aanwezigheid bij stadiëringsoperatie -aanwezigheid bij debulking

Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden

Oligometastasen: Echt of wishfull thinking? Dirk De Ruysscher, MD, PhD Radiation Oncologist University Hospitals Leuven/ KU Leuven Leuven, Belgium

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Tissue microarray in prognostic studies on vulva cancer Fons, G. Link to publication

Bronchoscopie bij de diagnostiek en stadiëring van het bronchuscarcinoom : rol van nieuwe navigatietechnieken. Dr. Annelies Janssens Longarts

Borstkanker. Celdeling

1. Darmkanker. + Screening darmkanker. + Darmkanker Bevolkingsonderzoek (BVO) voor mannen en vrouwen van jaar

VAGINACARCINOOM. Stadium IVb 1.STADIUMINDELING (FIGO 1995, TNM 2003) 2. HISTOLOGISCHE INDELING (WHO CLASSIFICATIE 2003)

longcarcinoom: stadiëring en behandeling

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

SAMENVATTING. Cervixcarcinoom

NIERCARCINOOM WORK UP. Klinisch onderzoek. Labo. Urine-onderzoek. CAT abdomen/bekken met contrast. CT thorax.

7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren)

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG

Transcriptie:

De N in TNM : Behandeling of enkel stadiëring? Inleiding en Situering Didier Verhoeven Malle, 1/3/2012

Inhoud Biologie van de metastase Plaats van de lymfeknoop Stagering Will Rogers phenomeen Besluit

Evolutie : Invasie en metastase Historiek : 1889 : Stephen Paget : seed and soil hypothese James Ewing : anatomic plumbing Moderne synthese : I.Fidler Meest recent : Seed and soil revisited

Stephen Paget Rol van het milieu,microenvironment, in het ontstaan van metastase Borstca en botmeta s Longca en bijniermeta

James Ewing Weefsel tropisme door mechanisch en drainage gebieden Colonca via vena porta levermeta s Rectumca via vena rectalis longmeta s Prostaatca via presacrale plexus lage rug meta s

Predilectie meta naar orgaan per kankertype Borst :bot- (meestal ER+),long,lever Colon :lever,peritoneum Rectum :lever,long (drainage via v.cava) Long (NSCLC) :long,hersenen,bijnier Prostaat :bot (osteoblastisch) Thyroid :long Oogmelanoom :lever Sarcoom :long Hersenen :lokaal invasief ( GM )

Isaiah Fidler 99.99 % van tumorcellen gaan ten onder, 0.01% geven aanleiding tot meta Succesvolle tumorcel is decathlon loper Genetische diversiteit primaire tumor Revival : Seed and soil hypothese Meta is geen random gebeuren

Seed and soil hypothese Een geschikte tumorcel Een goede marathonloper Neovascularisatie is noodzakelijk om te groeien Een geschikt milieu, op afstand, eveneens noodzakelijk om te groeien

Basic steps in metastatic cascade 1.Invasion and motility 2.Intravasation and survival in circulation 3.Arrest and extravasation 4.Growth in distant organs

Geïntegreerd metastase model Selectieve druk in de primaire tumor leidt tot metastase functie via metastasis progression genes Hypoxia, Inflammatie Ontsnappen aan apoptose/senescentie Self-renewal Koppeling tumorigenese en initiatie metastase Epithelial to mesenchymal transition ( EMT,embryonic pathways) Koppeling tumorigenese en metastase progressie Pre-metastatic niche Survival in circulation, extravasation,tumor self-seeding Van metastase progressie tot macrometastase colonisatie Dormancy ( cross-talk with microenvironment ) Organ selective growth

Seed and soil revisited

Metastasemodel : -traditional progressionversus -predetermination paradigm- Halsted model : orderly anatomic spread,benefit of aggressive treatment of tumor and glands Fisher model: cancer is systemic disease=>systemic treatment

Other models Hellman model : cancer : spectrum of diseases Clonal dominance model Dynamic heterogeneity model => interconnections of elements of the different models

Interactions cancer and stroma: promoting invasion and metastasis

Lymph node : immunologic organ will process the presented Ag or first station (passage) organ

Wat is pos LN? Is pos LN metastase? Microscopisch Volledige okseldissectie of sentinel node, aantal snede LM IHC 2 mm, <0.2 mm Isolated cel

Plaats en rol van de LN Immunologisch antwoord op kanker = afweer? Vraag? : Meta = Lymfeknoop (on-)afhankelijk Selectie tumorcellen met verhoogd meta potentieel, nog geen meta => resectie kan curatief zijn ( eerste drainage ) Merker voor veralgemeende meta, reeds aanwezig => merker voor ernst ziekte (immunologisch effect belangrijk?)

M=metastase Wat is een metastase? Biologische betekenis? Hoe beter je kijkt, hoe meer je ziet! IHC PCR, we kunnen tot één cel zien Maar ook : PET scan

TNM T : TUMOR, grootte van de tumor of invasiediepte, vb. colonca N : LN, eerste station van metastase ( onderstaging of overstaging ) M : METASTASE,op afstand (beeldmatig zichtbare kankercellen) Klinisch (ctnm) en pathologisch (ptnm) Opmaken stadia Regelmatige updating

Doel TNM-classificatie Prognostisch vergelijkbare categorieën STADIA 0 I II III IV Vb: Borst: Tis N0 M0 Stadium 0 Borst: T1 N0 M0 Stadium I Borst: T3 N2 M1 Stadium IV Behandeling (ctnm) Prognose (ptnm- adjuvante therapie ) Evaluatie resultaten van de therapie Uitwisseling gegevens tussen centra Onderzoek Classificatiesystemen Juni 2007

Colo-rectum : Anatomic stage/prognostic groups

* Observed survival rates for 28,491 cases with adenocarcinoma of the colon. Data from the SEER 1973 2005 Public Use File diagnosed in years 1998 2000. Stage I includes 7,417; Stage IIA, 9,956; Stage IIB, 997; Stage IIC, 725; Stage IIIA, 868; Stage IIIB, 1,492; Stage IIIC, 2,000; and Stage IV, 5,036.

Will Rogers phenomeen When the Okies left Oklahoma and moved to California, they raised the average intelligence level in both states Migratie van deel van groep A (mindere prognose deel ) naar groep B ( waar zij op zich de betere van uitmaken )

Toepassing : stage migration Nieuwe TNM classificatie voor borstca ( 2003) => 10 jaars overleving stadium II : 20% verbeterde overleving! Voorzichtig met historische kontroles! Nieuwe pathologische en beeldvormingstechnieken, wijzigen TNM vb isolated tumor cells <0.2 is LN-, PET scan?

Besluit Uniformiteit van gebruikte systeem is fundamenteel Zowel LN af- als onafhanklijke meta zijn mogelijk Merkers voor LN af- of onafhankelijkheid zouden moeten bepalen of LN aantasting therapeutisch en/of prognostisch moet aangepakt worden Therapeutische opties en tumorbiologie bepalen benadering van de lymfeknopen,in functie mogelijke immunologische rol LN Spectrum van metastasering hematogeen ( sarcoom) versus lymfogeen: trage, getrapte meta ( NKO systeem) tot intrinsiek snelle systeemmeta bepalen zin van heelkundige resectie

Het blijft troebel