Wat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog

Transcriptie

1 Wat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog Huisartsensymposium

2 Borstkanker 35% van kankers bij vrouwen jaars overleving borstkanker: 77% inmiddels 5 jaars overleving: 88% 10 jaars overleving: 79% in situ: 9% van alle borstkankers 10 % jonger dan 40

3 Doel borstkliniek optimale behandeling en begeleiding goede zorg, aandacht voor levenskwaliteit en nieuwe technieken goede en betrouwbare informatie die begrijpelijk wordt uitgelegd vermindert angst en onzekerheid

4 Samenwerking tussen gynaecologen, chirurgen, plastisch chirurgen, anatoom-pathologen, radiologen, radiotherapeuten, oncologen, nucleair geneeskundigen Borstverpleegster: rode draad Psycholoog Sociaal assistente MOC kwaliteitsindicatoren: borstkankerindicatoren (Vlaams indicatorenproject VIP²)

5 Nieuws pre-operatieve diagnose minder agressieve ingrepen jonge patiënten en kinderwens/zwangerschap erfelijkheid onco-plastische technieken reconstructies targeted therapie (bijv. trastuzumab, pertuzumab, lapatinib, everolimus) neo-adjuvante behandeling chirurgie primaire tumor bij gemetastaseerde patiënten opsporen borstkanker (bijv. ademtest)

6 Pre-operatieve diagnose Pre-operatieve biopsie - minder operatietijd - betere informatie mogelijk pre-operatief: kan keuze van behandeling beïnvloeden - minder vaak 2 ingreep noodzakelijk - minder ingrepen voor benigne letsels - sentinel node procedure in toekomst Europese richtlijn - 90% pre-operatieve diagnose wenselijk

7 Pre-operatieve diagnose FNAC: cyste of lymfeklier Core biopsie: vast letsel of distorsie Mammotoombiopsie (vacuümbiopsie): verdachte microcalcificaties MRI geleide biopsie

8 Evolutie ingrepen Borstamputatie volgens Halsted Borstamputatie volgens Patey Borstamputatie volgens Madden Borstsparend (1960) Sentinel (eind 80)

9 Evolutie ingrepen Sentinel node - eerste lymfeklierstation, van hieruit verdere verspreiding

10 Sentinel node nauwkeuriger onderzocht en IHC ITC-geïsoleerde tumorcel (< 0,2 mm): pn0 micrometastase ( 2 mm): geen aanwijzingen dat micrometastase belangrijk is voor prognose: 2 studies (IBCSG en ACOSOG Z0011) bij micrometastase geen okselklieruitruiming nodig

11 Sentinel node bij zeer goede pre-operatieve oppuntstelling oksel: bij macrometastase in geselecteerde gevallen enkel sentinel voldoende in toekomst? algoritme opstellen: - studie Leuven/Kortrijk: indien bij definitieve pathologie minder dan 3 positieve sentinel nodes, tumor minder dan 4 cm groot, patiënten krijgen adjuvante behandeling en unifocaal - niet extrapoleerbaar naar andere centra!

12 Zwangerschap 10% borstkanker voor de leeftijd van 40 jaar Beeldvorming - Mammografie afschermen abdomen - Echografie geen risico - MRI geen risico in 2 en 3 trimester

13 Zwangerschap Chirurgie idem, sentinel node biopsie is veilig en betrouwbaar Chemotherapie vermijden in 1 trimester, verder veilig! Radiotherapie vermijden (daarom vaker mastectomie) Endocriene therapie vermijden

14 Borstkanker en kinderwens effect 2000 vrouwen die zwanger werden in jaar voor of na diagnose: geen effect op overleving, eerder zelfs gunstig effect geen absolute contra-indicatie voor latere zwangerschap rekening houden met stadium en prognose borstkanker

15 Borstkanker en kinderwens 10% borstkanker voor de leeftijd van 40 jaar keuze chemotherapie schema tamoxifen mogelijk teratogeen: aan te raden 2 maanden wachten voor zwangerschap

16 Borstkanker en kinderwens Behouden vruchtbaarheid na chemotherapie - GnRH-analogen - Cryopreservatie van embryo s (IVF) ovariële stimulatie IVF: veel oestrogenen productie - Cryopreservatie van eicellen technisch moeilijk eveneens ovariële stimulatie nodig - Cryopreservatie van ovariumweefsel geen ovariële stimulatie geen partner kinderen geboren na terugplaatsen in pelvis en na terugplaatsen subcutaan (IVF vereist)

17

18 Erfelijke borstkanker meerdere eerste- of tweede graads verwanten borst en/of ovariumcarcinoom (vooral voor leeftijd van 50 jaar) bilateraal borstkanker borstkanker voor 35 jaar borstkanker voor 40 jaar en niet gevoelig voor hormonen borstkanker en joodse voorouders borstkanker bij man

19 Welke genetische afwijkingen? BRCA 1/2 CHEK2 - verdubbeling risico borstkanker indien aanwezig kans op borstkanker op 70 jaar 37% bij ca. 20% van alle onderzochte patiënten wordt mutatie gevonden

20 Erfelijkheidstesten dienst genetica stamboom en/of BRCA onderzoek zullen gebeuren test dmv bloedname wachttijd

21 Wat is het risico op kanker bij BRCA? risico om borstkanker te ontwikkelen 60-80% voor de leeftijd van 70 jaar man: 1% bij BRCA-1 en 7% bij BRCA-2 risico op eierstokkanker 30-60% bij BRCA-1 en 5-20% bij BRCA-2

22 Wat indien BRCA genmutatie? psychosociaal aanbieden testen andere familieleden regelmatige opvolging preventieve operaties: borsten en eierstokken

23 Onmiddellijke reconstructie met protheses

24 Reconstructie met prothese

25 Reconstructie met eigen weefsel latissimus dorsi flap (rug) hierbij vaak prothese onder flap buik: voldoende buikvet nodig bilhuid

26 Reconstructie latissimus dorsi flap (rug)

27 Reconstructie met DIEP flap (buik)

28 Buikwonde

29 Targeted therapy chemotherapie: snel delende cellen doelgerichte therapie: target moleculen die nodig zijn voor de groei van kanker - tyrosinekinase-inhibitoren: -nib - monoclonale antistoffen: -mab

30 Herceptine trastuzumab (herceptine) - recombinant monoklonaal antilichaam tegen HER-2 (EGFR) - sinds jaren gebruikt voor gemetastaseerde borstcarcinomen met overexpressie van HER-2 (human epidermal growth factor 2) - studies met trastuzumab in behandeling van niet-gemetastaseerd borstcarcinoom met overexpressie van HER-2: ca. 50% reductie recidief en overlijden (in vergelijking met enkel chemotherapie) - bewezen voor elk invasief mammacarcinoom met overexpressie van HER-2 duur in België enkel terugbetaald in combinatie met chemotherapie en voor tumoren groter van 1 cm. cardiotoxisch

31 Neo-adjuvante behandeling klassiek: - operatie chemotherapie radiotherapie neo-adjuvante behandeling - chemotherapie operatie radiotherapie - endocriene therapie operatie radiotherapie - indien sentinel enkel voor chemotherapie, na chemotherapie onvoldoende betrouwbaar

32 Gemetastaseerde borstkanker niet curatief te behandelen loco-regionale behandeling verlengt PFS, indien: - single site metastasis - negatieve snedevlakken - tumor en oksel opereren maanden na diagnose - jonge patiënten operatief verwijderen metastasen, indien: - goede respons systemische behandeling - 1 metastase of beperkt tot 1 orgaan - alle metastasen kunnen verwijderd worden

33