Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER"

Transcriptie

1 Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel BORSTKANKER

2 Inhoud Wat is borstkanker?... 3 Vormen van kanker... 4 DCIS... 4 Ductaal carcinoom... 4 Lobulair carcinoom... 4 Erfelijke en familiare belasting... 5 Onderzoek... 6 Mammografie... 6 Echografie... 7 Punctie... 7 Behandeling... 7 Operatie... 8 Chemotherapie vóór operatie... 9 Lymfeklieronderzoek Weefselonderzoek en uitslag Nabehandeling MammaPrint

3 Wat is borstkanker? Ons lichaam bestaat uit vele cellen. Die cellen zijn niet allemaal hetzelfde. Elke cel bevat erfelijk materiaal, genen genoemd. Deze genen bepalen welke rol die specifieke cel in een mensenlichaam heeft. Daardoor heeft bijvoorbeeld een melkkliercel een andere rol dan een cel in een spier. De meeste cellen in het lichaam vermenigvuldigen zich op vaste momenten, waardoor de cellen die afsterven kunnen worden vervangen door nieuwe. Bij het ontstaan van een kankercel is er iets misgegaan tijden de vermenigvuldiging en kloppen de genen niet meer. Een deel van deze foute cellen kunnen door het lichaam zelf worden opgeruimd, maar sommige zijn het lichaam te slim af; het lichaam kan deze afwijkende cellen niet stoppen en ze gaan zichzelf delen. Ze zijn goedaardig of kwaadaardig. Goedaardige cellen kunnen een zwelling veroorzaken, maar groeien niet door andere weefsels heen en verspreiden zich niet door de rest van het lichaam. Kwaadaardige cellen houden zich niet aan grenzen; ze groeien overal in en hebben de neiging zich door de rest van het lichaam te verspreiden. 3

4 Wanneer deze foute cellen zich gaan vermenigvuldigen, vormen ze een kwaadaardige zwelling; een carcinoom. Ook wel tumor genoemd. Uit deze tumor kunnen cellen losraken en zich via de lymfebanen of de bloedvaten verspreiden door het lichaam. Dit noemt men uitzaaiing (metastase). Vormen van kanker Er zijn verschillende soorten van borstkanker, te weten: DCIS DCIS staat voor ductaal carcinoom in situ. Dat is een voorstadium van kanker. Kenmerken: zaait niet uit slecht voelbaar Ductaal carcinoom Het ductaal carcinoom is een kanker die ontstaat in de melkgangen. Kenmerken: veel voorkomend vaak voelbaar als knobbeltje kans op ingroei in ander weefsel kans op uitzaaiing Lobulair carcinoom Het lobulair carcinoom is een kanker die ontstaat in de melkklieren. 4

5 Kenmerken: komt minder vaak voor meer verspreid door borst minder goed voelbaar kans op ingroei in ander weefsel kans op uitzaaiing Bij vroegtijdige opsporing is borstkanker over het algemeen goed te behandelen. komt veel voor in Nederland. Jaarlijks wordt bij ongeveer vrouwen borstkanker vastgesteld. Dat betekent een kans van één op acht. Hiermee is borstkanker de meest voorkomende kanker bij vrouwen. De kans dat borstkanker bij een man voorkomt is veel minder groot: ongeveer bij 100 mannen per jaar. Vóór de leeftijd van dertig jaar is borstkanker zeldzaam. Het treedt vaker op bij vrouwen boven de 50 jaar. Erfelijke en familiare belasting Als in de familie borstkanker en/of eierstokkanker veel voorkomt, kunnen er allerlei vragen opkomen en kan er behoefte zijn aan meer informatie. Met deze vragen kunt u terecht bij de casemanager. 5

6 Zij regelt een afspraak bij de verpleegkundig specialist om te beoordelen of een doorverwijzing voor u naar een klinisch genetisch spreekuur nodig of gewenst is. Een klinisch geneticus van het UMC Utrecht maakt (op afroep) onderdeel uit van het multidisciplinair overleg en houdt spreekuur binnen ziekenhuis St Jansdal. Onderzoek Uw huisarts heeft u, vanwege een vermoeden van borstkanker, doorgestuurd naar de polikliniek voor verder onderzoek. Dit wordt de mammapoli genoemd. Daar heeft u vooraf een gesprek met de verpleegkundig specialist. Zij stelt u een aantal vragen, waarna het lichamelijk onderzoek wordt verricht. Vervolgens vinden er nog diverse onderzoeken plaats. Mammografie Er worden van beide borsten röntgenfoto s gemaakt. 6

7 Echografie Met behulp van geluidsgolven wordt het borstweefsel zichtbaar gemaakt op het beeldscherm. Dit is een aanvullend onderzoek op de mammografie. Het geeft de specialist meer informatie over één bepaalde plek in de borst. Punctie Om de diagnose borstkanker met zekerheid te stellen is cytologisch - of histologisch onderzoek nodig. De uitslag van een cytologische punctie kan binnen enkele uren bekend zijn. De uitslag van een histologisch biopsie laat meestal een paar dagen op zich wachten. Meer informatie over de onderzoeken leest u in de folder Onderzoek mammapoli die u van uw huisarts heeft ontvangen. Behandeling Shared Decision Als bij u borstkanker is gediagnostiseerd, moeten er beslissingen genomen worden over hoe nu verder. Beslissingen waarin u een actieve rol kunt hebben. Die beslissingen hebben vaak gevolgen voor de rest van uw leven. Kernvragen zijn dan: Wat wil ik? en Wat vind ik belangrijk?. 7

8 Er zijn verschillende behandelmogelijkheden en de volgorde kan wisselen. Daarom zoekt uw arts samen met u en het multidisciplinaire team naar een behandeling op maat, rekening houdend met uw persoonlijke wensen. Onderstaande informatie kan een hulpmiddel zijn als voorbereiding bij het maken van keuzes omtrent de behandeling. Ook de helpt u op weg met informatie over borstkanker en behandelmogelijkheden. Operatie Meestal is de behandeling eerst een operatie. Voor een operatie is soms nog aanvullend onderzoek nodig. Welke onderzoeken dat zijn, bespreekt de arts met u. De meest voorkomende operaties zijn: Borstsparende operatie Bij de borstsparende operatie wordt de tumor en een deel omringend gezond weefsel weggehaald. De borst blijft behouden. Bij een borstsparende operatie kunt u in principe dezelfde dag weer naar huis. Na deze operatie is bestralingstherapie nodig, gedurende een periode van ongeveer 5 á 7 weken. 8

9 Borstamputatie Bij een borstamputatie wordt de hele borst verwijderd. Bij een borstamputatie mag u in principe de volgende dag weer naar huis Borstamputatie met reconstructie In één operatie wordt de borst geamputeerd en een nieuwe borst gereconstrueerd. De (plastisch)chirurg bespreekt met u voor welke operatie u in aanmerking komt. Meer informatie over de operatie vindt u in het onderdeel Borstoperatie. In de KWF folder borstreconstructie vindt u informatie over borstreconstructies. U kunt deze opvragen bij de oncologieverpleegkundige. Chemotherapie vóór operatie Soms is een behandeling in de vorm van chemotherapie nodig vóór de operatie. Dit kan het geval zijn als de tumor te groot is of als hij vergroeid is met de huid of borstwand. Na de chemotherapie wordt dan opnieuw besproken of een borstamputatie of een borstsparende operatie nodig is. Als deze behandeling voor u geldt, krijgt u een afspraak bij een arts die gespecialiseerd is in behandeling van kanker, een oncoloog. Meer informatie vindt u in het onderdeel Chemotherapie. 9

10 Lymfeklieronderzoek Behalve de operatie aan de borst is ook onderzoek van de lymfeklieren in de oksel nodig om te weten of de borstkanker zich heeft uitgezaaid naar de oksel. Door het opsporen en verwijderen van de schildwachtklier kan dit bepaald worden. Soms is een schildwachtklieronderzoek niet mogelijk. Dan moeten alle okselklieren verwijderd worden. Meer informatie hierover vindt u in de Schildwachtklierbiopsie en okselkliertoilet. Weefselonderzoek en uitslag Het weefsel van de borst en de lymfeklier(en) wordt in het laboratorium door de patholoog onderzocht. Het onderzoek levert informatie op over: soort tumor grootte van de tumor uitbreiding van de tumor of de snijvlakken schoon zijn of er tumorcellen in de lymfeklier(en) zitten gevoeligheid van de tumor voor hormonen. of de tumor gevoelig is voor een bepaald eiwit, genaamd her2 neu. 10

11 Nabehandeling In een aantal gevallen is nabehandeling nodig. Deze behandeling verschilt per persoon. De specialist en de oncologieverpleegkundige bespreken dit met u. De oncologieverpleegkundige geeft u ook de schriftelijke informatie mee, die voor u van toepassing is. Een verdere behandeling kan bestaan uit: bestraling (radiotherapie) chemotherapie hormoontherapie doelgerichte therapie een combinatie van deze behandelingen. MammaPrint MammaPrint is een test waarmee wordt bepaald hoe agressief een borsttumor is. Op basis van de uitkomst van MammaPrint kan uw behandelend arts beter bepalen welke behandeling het beste is na de operatie. MammaPrint is geschikt voor bepaalde vormen van borstkanker in een vroeg stadium. De tumor moet gevoelig zijn voor oestrogeen en progesteron en de lymfeklieren moeten schoon zijn. 11

12 Wanneer de MammaPrint in uw situatie nuttig is kan uw behandelend arts de test aanvragen en ontvangt u de informatiefolder MammaPrint via de oncologieverpleegkundige. Uitgave: Patiënteninformatie en -communicatie Harderwijk, februari 2016 Internet: CAZ CH

Algemene informatie over het pathologieverslag bij borstkanker

Algemene informatie over het pathologieverslag bij borstkanker Algemene informatie over het pathologieverslag bij borstkanker De patholoog onderzoekt het weefsel dat tijdens de operatie is weggenomen. In het pathologieverslag wordt beschreven: de grootte van de tumor

Nadere informatie

St. Anna Borstzorg (mammapoli)

St. Anna Borstzorg (mammapoli) St. Anna Borstzorg (mammapoli) Uw huisarts heeft u doorverwezen naar St. Anna Borstzorg (mammapoli), van het St. Anna Ziekenhuis. In deze folder geven wij u meer informatie over de werkwijze binnen St.

Nadere informatie

Behandelwijzer Borstkanker

Behandelwijzer Borstkanker Behandelwijzer Borstkanker - Behandelteam - Algemene informatie borstkanker - Informatie over het behandeltraject Inleiding U heeft zojuist gehoord dat u een afwijking aan de borst heeft en welke behandeling

Nadere informatie

Mijn pathologieverslag begrijpen

Mijn pathologieverslag begrijpen Mijn pathologieverslag begrijpen Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over uw pathologieverslag. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over de resultaten

Nadere informatie

3.3 Borstkanker bij de man

3.3 Borstkanker bij de man 3.3 Borstkanker bij de man Bij u is zojuist de diagnose borstkanker vastgesteld. Alle patiënten die voor borstkanker worden behandeld in het Catharina-ziekenhuis ontvangen een Persoonlijke Informatie Map.

Nadere informatie

Behandeling borstkanker

Behandeling borstkanker Behandeling borstkanker Kanker in het algemeen Er zijn meer dan honderd soorten kanker die op verschillende plaatsen in het lichaam kunnen voorkomen. Elke soort kanker is een andere ziekte. Een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Borstkanker. Celdeling

Borstkanker. Celdeling Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen in Nederland een voorstadium van borstkanker (ductaal

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen van de leeftijd

Nadere informatie

Borstkanker, wat nu?

Borstkanker, wat nu? Borstkanker, wat nu? Oktober 2014 Inleiding U bent verwezen naar de mammapolikliniek voor borstonderzoek. Uit de onderzoeken die zijn uitgevoerd, blijkt dat er bij u sprake is van een kwaadaardige afwijking

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen

Nadere informatie

Chirurgie / mammacare

Chirurgie / mammacare Afdeling: Onderwerp: Chirurgie / mammacare Algemeen U heeft van de chirurg en/ of nurse practitioner een schokkend bericht gekregen: u heeft borstkanker. Er komt veel op u af en er zullen ongetwijfeld

Nadere informatie

Behandelwijzer Borstkanker

Behandelwijzer Borstkanker Behandelwijzer Borstkanker - Behandelteam - Algemene informatie borstkanker - Informatie over het behandeltraject Inleiding U heeft zojuist gehoord dat u een afwijking aan de borst heeft en welke behandeling

Nadere informatie

Borstkanker, wat nu?

Borstkanker, wat nu? Borstkanker, wat nu? Mei 2015 Inleiding U bent verwezen naar de mammapolikliniek voor borstonderzoek. Uit de onderzoeken die zijn uitgevoerd, blijkt dat er bij u sprake is van een kwaadaardige afwijking

Nadere informatie

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg Borstcentrum Bernhoven Yvonne Paquay Chirurg Klachten van de borst? Verwijzing naar het borstcentrum voor analyse en zonodig behandeling 2 3 4 Verwijsredenen: > Knobbeltje voelbaar > BOBZ (de bus) > Controle

Nadere informatie

De indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn:

De indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn: Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009

Nadere informatie

Borstsparende behandeling

Borstsparende behandeling Patiënteninformatie Borstsparende behandeling Borstsparende behandeling 899960 Borstsparende behandeling.indd 1 1 12-07-16 14:31 Borstsparende behandeling Martini Borstcentrum, route 1.7 Telefoon: (050)

Nadere informatie

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ)

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ) Afdeling Heelkunde, locatie AZU Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ) Inleiding Na een aantal onderzoeken blijkt dat u een voorstadium van borstkanker heeft. Het medische woord hiervoor is carcinoma

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTOPERATIE

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTOPERATIE Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel BORSTOPERATIE INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3... 3 Borstsparende operatie... 4 Draadlokalisatie... 4 Borstamputatie... 4 Chemotherapie vóór de operatie...

Nadere informatie

Behandelwijzer borstkanker

Behandelwijzer borstkanker Behandelwijzer borstkanker Bestelnummer: 3733 Versie: februari 2018 www.borstkanker-zorg.nl Inleiding U heeft zojuist gehoord dat u borstkanker heeft of een voorstadium daarvan en welke behandeling er

Nadere informatie

Risicofactoren Niet erfelijke factoren: Erfelijke factoren:

Risicofactoren Niet erfelijke factoren: Erfelijke factoren: Zoals bij alle soorten kanker, is er bij borstkanker sprake van cellen met een ontregelde celdeling. Door deze ontregeling kunnen cellen zich ongeremd vermenigvuldigen en uitgroeien tot een tumor. Deze

Nadere informatie

Inleiding Borstkanker Regie patiënt Gespecialiseerd behandelteam Samen Zorgpad borstkanker Fase 4: Behandelplan 7

Inleiding Borstkanker Regie patiënt Gespecialiseerd behandelteam Samen Zorgpad borstkanker Fase 4: Behandelplan 7 Borstkanker wat nu? Inhoud Inleiding 3 1. Borstkanker 3 2. Regie patiënt 4 3. Gespecialiseerd behandelteam Samen+ 5 4. Zorgpad borstkanker 6 5. Fase 4: Behandelplan 7 6. Fase 5: Aanvullende onderzoeken

Nadere informatie

PREOPERATIEVE LOKALISATIE VAN EEN BORSTTUMOR EN/OF LYMFEKLIER MET EEN JODIUMBRON

PREOPERATIEVE LOKALISATIE VAN EEN BORSTTUMOR EN/OF LYMFEKLIER MET EEN JODIUMBRON Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel PREOPERATIEVE LOKALISATIE VAN EEN BORSTTUMOR EN/OF LYMFEKLIER MET EEN JODIUMBRON Inhoud Waarom een jodiumbron?... 3 Wat is lokaliseren van een borsttumor?...

Nadere informatie

Chirurgie. Ductaal carcinoma in situ (DCIS)

Chirurgie. Ductaal carcinoma in situ (DCIS) Chirurgie Ductaal carcinoma in situ (DCIS) 1 Inleiding Wanneer u deze folder ontvangt, heeft u zojuist een gesprek gehad met de chirurg/ verpleegkundig specialist. Uit onderzoek is gebleken dat u een ductaal

Nadere informatie

Borstsparende behandeling

Borstsparende behandeling Borstsparende behandeling Chirurgie Beter voor elkaar Algemeen U heeft van de chirurg en/ of nurse practitioner een schokkend bericht gekregen: u heeft borstkanker. Er komt veel op u af en er zullen ongetwijfeld

Nadere informatie

Borstkanker. Normale cellen in borstklierweefsel Augustus 2016

Borstkanker. Normale cellen in borstklierweefsel Augustus 2016 Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen Ductaal Carcinoom In Situ (DCIS) geconstateerd. Dit

Nadere informatie

Behandelwijzer Borstkanker

Behandelwijzer Borstkanker Patiënteninformatie Behandelwijzer Borstkanker Behandelwijzer met informatie over mogelijke behandelingen bij borstkanker 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Borstkanker 4 Aanvullend onderzoek

Nadere informatie

behandelingen-bij-borstkanker/

behandelingen-bij-borstkanker/ https://www.isala.nl/patientenfolders/6682-borstkanker-pid-h3- behandelingen-bij-borstkanker/ Borstkanker (PID): H3 Behandelingen bij borstkanker Als borstkanker is vastgesteld, bespreekt een team van

Nadere informatie

Knobbeltje in de borst

Knobbeltje in de borst Knobbeltje in de borst Deze brochure informeert u over de gang van zaken bij een afwijking (knobbeltje) in de borst. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.

Nadere informatie

Chirurgie. Borstamputatie. Afdeling: Onderwerp:

Chirurgie. Borstamputatie. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Operatieve behandeling borstkanker Algemeen U heeft van de chirurg en/ of nurse practitioner een schokkend bericht gekregen: u heeft borstkanker. Er komt veel op u af en

Nadere informatie

Het verwijderen van de borst

Het verwijderen van de borst Patiënteninformatie Het verwijderen van de borst Het verwijderen van de borst 899953 Verwijderen van borst.indd 1 1 17-02-17 14:27 Het verwijderen van de borst Martini Borstcentrum, route 1.7 Telefoon:

Nadere informatie

Borstkanker: wat nu?

Borstkanker: wat nu? Borstkanker: wat nu? HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste

Nadere informatie

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker 8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). In dit hoofdstuk leggen we u in het

Nadere informatie

Medische Publieksacademie

Medische Publieksacademie Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Aan de winnende hand Borstkanker 27 oktober 2015 Welkom! #mclmpa 1 Borstkanker aan de winnende hand Marloes Emous, oncologisch chirurg

Nadere informatie

Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling

Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Status bepaling: 99,4% Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Vóór het starten van de behandeling

Nadere informatie

Operatie voor borstkanker

Operatie voor borstkanker Operatie voor borstkanker 1 Wanneer u deze folder ontvangt heeft u zojuist een gesprek met de chirurg/ verpleegkundig specialist /Physician Assistant gehad. Uit onderzoeken is gebleken dat u borstkanker

Nadere informatie

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS)

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS) Bij u is een voorstadium van borstkanker geconstateerd. Deze afwijking wordt Ductaal Carcinoma In Situ (afgekort DCIS) genoemd. Uw arts of verpleegkundig specialist heeft uitgelegd wat DCIS inhoudt en

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker

Borstsparende operatie bij borstkanker Chirurgie Borstsparende operatie bij borstkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ontstaat kanker?... 3 Voorbereiding op de operatie... 4 De opname... 4 De operatie... 4 Na de operatie... 5 Mogelijke

Nadere informatie

Voorstadium van borstkanker

Voorstadium van borstkanker Voorstadium van borstkanker Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS) 1. Inleiding Bij u is een voorstadium van borstkanker geconstateerd. Deze afwijking wordt Ductaal Carcinoma In Situ (afgekort DCIS) genoemd.

Nadere informatie

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft samen met de chirurg of verpleegkundig specialist gekozen om de behandeling

Nadere informatie

mammaprint adviezen hernia-operatie borstkanker ZorgSaam

mammaprint adviezen hernia-operatie borstkanker ZorgSaam mammaprint adviezen na een bij hernia-operatie borstkanker ZorgSaam 1 2 Mammaprint Deze folder geeft u informatie over de Mammaprint, een laboratoriumtest die kan worden ingezet bij de behandeling van

Nadere informatie

Behandeling van DCIS. Ductaal carcinoma in situ (DCIS) gemini-ziekenhuis.nl

Behandeling van DCIS. Ductaal carcinoma in situ (DCIS) gemini-ziekenhuis.nl Behandeling van DCIS Ductaal carcinoma in situ (DCIS) gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Wat is DCIS 3 Borstsparende behandeling 4 Ablatio: verwijdering van de gehele borstklier en borst 5 Preventieve

Nadere informatie

Vragenlijst. Ervaringen met zorg rondom een borstafwijking

Vragenlijst. Ervaringen met zorg rondom een borstafwijking Vragenlijst Ervaringen met zorg rondom een borstafwijking Bestemd voor personen van 18 jaar en ouder die onderzoek en/ of een behandeling voor een borstafwijking hebben gehad PREM oncologie, module Mammacare

Nadere informatie

Chirurgie. Operatie voor borstkanker

Chirurgie. Operatie voor borstkanker Chirurgie Operatie voor borstkanker 1 Inleiding Wanneer u deze folder ontvangt heeft u zojuist een gesprek met de chirurg/ verpleegkundig specialist gehad. Uit onderzoeken is gebleken dat u borstkanker

Nadere informatie

Borstverwijdering bij borstkanker (ablatio mamma)

Borstverwijdering bij borstkanker (ablatio mamma) Borstverwijdering bij borstkanker (ablatio mamma) Uw chirurg heeft met u besproken, dat u in aanmerking komt voor een gehele verwijdering van de borst. In deze folder leest u hier meer over. Wanneer wordt

Nadere informatie

Schildwachtklierprocedure. (sentinel node- of poortwachtersklier procedure)

Schildwachtklierprocedure. (sentinel node- of poortwachtersklier procedure) Schildwachtklierprocedure (sentinel node- of poortwachtersklier procedure) 2 Inleiding Omdat uw behandelend chirurg bij u in de oksels geen verdikte lymfeklieren heeft gevoeld en er geen punctie van de

Nadere informatie

Vlaams Indicatoren Project VIP²

Vlaams Indicatoren Project VIP² Vlaams Indicatoren Project VIP² Het initiatief voor het Vlaams Indicatoren Project VIP² gaat uit van de Vlaamse overheid, de Vlaamse vereniging van hoofdartsen en de ziekenhuiskoepels Zorgnet en Icuro.

Nadere informatie

borstbesparende operatie

borstbesparende operatie patiënteninformatie borstbesparende operatie U wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een borstbesparende operatie in verband met borstkanker. Hieronder leest u meer informatie over de operatie. Dit is

Nadere informatie

De operaties worden in verschillende combinaties uitgevoerd.

De operaties worden in verschillende combinaties uitgevoerd. De operatie bij borstkanker De operatie bij borstkanker en de nabehandeling Inhoud 1. Inleiding 2. Borstoperatie 2.1: Borstsparende operatie 2.2: Borstsparende operatie met oncoplastische reductie 2.3:

Nadere informatie

Borstkanker, wat nu?

Borstkanker, wat nu? Borstkanker, wat nu? Informatie voor patiënten MB0001-1500 april 2015 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Nadere informatie

Borstkanker, wat nu?

Borstkanker, wat nu? Borstkanker, wat nu? Belangrijkste punten van deze folder: Een gespecialiseerd behandelteam van het A12 Oncologisch Centrum bespreekt samen met u de verschillende onderzoeken en behandelmogelijkheden en

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Borstamputatie. Deze informatie maakt deel uit van de Behandewijzer Borstkanker terTER_

Patiënteninformatie. Borstamputatie. Deze informatie maakt deel uit van de Behandewijzer Borstkanker terTER_ Patiënteninformatie Borstamputatie Deze informatie maakt deel uit van de Behandewijzer Borstkanker 1234567890-terTER_ Borstamputatie Informatie over een borstamputatie Deze informatie maakt deel uit van

Nadere informatie

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ)

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ) Afdeling Heelkunde, locatie AZU Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ) Inleiding Na een aantal onderzoeken blijkt dat u een voorstadium van borstkanker heeft. Het medische woord hiervoor is carcinoma

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie)

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Uw chirurg heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een borstbesparende behandeling bij borstkanker. Deze behandeling bestaat altijd uit

Nadere informatie

Mammacare Inleiding... 3

Mammacare Inleiding... 3 Mammacare Behandeling en begeleiding van mensen met borstkanker Inhoud Mammacare... 1 Inleiding... 3 Algemene informatie... 4 Voor wie is de mammacare-poli bestemd?... 4 De mammacare-verpleegkundige...

Nadere informatie

Behandeling bij borstkanker

Behandeling bij borstkanker Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Behandeling bij borstkanker z 1 Er is borstkanker bij u geconstateerd en met de chirurg of verpleegkundig specialist mammacare

Nadere informatie

Maatschap Chirurgie. Informatie over borstkanker

Maatschap Chirurgie. Informatie over borstkanker Maatschap Chirurgie Inhoud Inleiding 3 Wat is kanker? 3 Borstkanker 4 Wanneer kun je aan erfelijkheid denken? 5 Behandeling 5 - Chirurgie 9 - Radiotherapie 10 - Chemotherapie 10 - Immunotherapie 10 - Hormonale

Nadere informatie

Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker

Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum

Nadere informatie

Polikliniek familiaire tumoren. voor patiënten met familiaire belasting voor borst- en / of eierstokkanker

Polikliniek familiaire tumoren. voor patiënten met familiaire belasting voor borst- en / of eierstokkanker Polikliniek familiaire tumoren voor patiënten met familiaire belasting voor borst- en / of eierstokkanker Inleiding U bent doorverwezen naar de polikliniek familiaire tumoren van het UMC Utrecht, Cancer

Nadere informatie

Mammacare-verpleegkundigen. Behandelwijzer borstkanker

Mammacare-verpleegkundigen. Behandelwijzer borstkanker Mammacare-verpleegkundigen Behandelwijzer borstkanker Inhoud 1. Inleiding 2 2. Operatie 3 - borstsparende operatie - borstamputatie na de operatie tijdelijke borstprothese seroompunctie borstreconstructie

Nadere informatie

Opsporen en verwijderen van de schildwachtklier

Opsporen en verwijderen van de schildwachtklier Opsporen en verwijderen van de schildwachtklier Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U ondergaat binnenkort een borstoperatie. Tijdens deze operatie vindt er onderzoek

Nadere informatie

OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ

OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ 854 Inhoudsopgave Inleiding 3 Mammacareverpleegkundigen 3 Voorbereiding op de behandeling 3 Behandeling 3 Wat houdt een borstsparende operatie

Nadere informatie

De Mammapolikliniek (polikliniek voor borstafwijkingen)

De Mammapolikliniek (polikliniek voor borstafwijkingen) De Mammapolikliniek (polikliniek voor borstafwijkingen) Inleiding Deze brochure informeert u over de gang van zaken op de mammapoli (mamma is de medische term voor borst ). U bent hier naar verwezen omdat

Nadere informatie

Operatie DCIS (Ductaal carcinoma in situ) Keuze in behandelingsmogelijkheden

Operatie DCIS (Ductaal carcinoma in situ) Keuze in behandelingsmogelijkheden Operatie DCIS (Ductaal carcinoma in situ) Keuze in behandelingsmogelijkheden Inleiding U kreeg de diagnose DCIS (ductaal carcinoma in situ). DCIS wordt beschouwd als een voorstadium van borstkanker. De

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel OKSELKLIERTOILET

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel OKSELKLIERTOILET Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel OKSELKLIERTOILET INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Wanneer wordt een okselkliertoilet uitgevoerd?... 4 Wat houdt een okselkliertoilet in?... 4 Fysiotherapie...

Nadere informatie

Borstsparende operatie met schildwachtklierprocedure

Borstsparende operatie met schildwachtklierprocedure Chirurgie Patiënten informatie dossier Borstsparende operatie met schildwachtklierprocedure Dit patiënten informatie dossier bevat aanvullende informatie op het gesprek dat u met uw specialist heeft gehad

Nadere informatie

Chirurgie. Borstkanker

Chirurgie. Borstkanker Chirurgie Borstkanker Inleiding Deze brochure is bedoeld voor vrouwen die een behandeling ondergaan vanwege borstkanker. Wanneer iemand met kanker te maken krijgt, is dit een zeer ingrijpende ervaring.

Nadere informatie

Nazorg na borstkanker

Nazorg na borstkanker 1/8 Chirurgie / mammacare Nazorg na borstkanker Inleiding Na uw behandeling van borstkanker start u met het nazorgtraject. In deze folder leest u meer over het nazorgtraject, wat u kunt verwachten en wie

Nadere informatie

Behandeling van borstkanker

Behandeling van borstkanker Behandeling van borstkanker De behandeling van borstkanker Deze folder geeft u algemene informatie over de behandeling van borstkanker. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders

Nadere informatie

Operatie bij borstkanker. Behandeling. Borstsparende operatie

Operatie bij borstkanker. Behandeling. Borstsparende operatie Operatie bij borstkanker Er is bij u borstkanker vastgesteld. De diagnose borstkanker brengt veel emoties en onzekerheden met zich mee. Deze informatie is bedoeld als algemene voorlichting. Mogelijk hebt

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Chirurgie Mammapoli

Patiënteninformatie. Chirurgie Mammapoli Patiënteninformatie Chirurgie Mammapoli Inleiding Onlangs bent u doorverwezen naar de mammapoli van de Reinier de Graaf Groep. Het team van de mammapoli is gespecialiseerd in het onderzoeken van borstafwijkingen.

Nadere informatie

Mammapoli. Poli chirurgie

Mammapoli. Poli chirurgie Mammapoli Poli chirurgie De mammapoli Inleiding U bent doorverwezen naar de mammapoli (mamma=borst) van het Diaconessenhuis Meppel, omdat u een verandering hebt bemerkt aan uw borst, bijvoorbeeld een zwelling,

Nadere informatie

Interpreteren van het pathologieverslag

Interpreteren van het pathologieverslag Interpreteren van het pathologieverslag Borstkanker Informatie voor de patiënt Belangrijke vragen Dit boekje Interpreteren van het pathologieverslag helpt u om samen met uw arts een duidelijk antwoord

Nadere informatie

DERMATOLOGIE/CHIRURGIE

DERMATOLOGIE/CHIRURGIE Zorgpad: Melanoom Algemene informatie U bent door uw huisarts verwezen naar de dermatoloog op verdenking van huidkanker (melanoom). Indien u al onder behandeling bent bij de chirurg, komt u bij de chirurg

Nadere informatie

Ductaal carcinoom in situ (DCIS) Voorstadium van borstkanker

Ductaal carcinoom in situ (DCIS) Voorstadium van borstkanker Ductaal carcinoom in situ (DCIS) Voorstadium van borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Wat betekent het als je te horen krijgt dat je een voorstadium van borstkanker hebt? In

Nadere informatie

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken dat binnenkort bij u een okselklierverwijdering plaatsvindt (ook wel okselklierdissectie of okselkliertoilet genoemd).

Nadere informatie

Borstkanker. hoe moet het nu verder?

Borstkanker. hoe moet het nu verder? Borstkanker hoe moet het nu verder? Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over borstkanker. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over borstkanker. 2 We proberen

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Een afwijking in de borst

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Een afwijking in de borst Refaja Ziekenhuis Stadskanaal Een afwijking in de borst EEN AFWIJKING IN DE BORST INLEIDING U heeft van uw huisarts of via het bevolkingsonderzoek het advies gekregen om u verder te laten onderzoeken op

Nadere informatie

Borstverwijdering bij borstkanker

Borstverwijdering bij borstkanker Chirurgie Borstverwijdering bij borstkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ontstaat kanker?... 3 De opname... 4 Voorbereiding op de operatie... 4 De operatie... 4 Na de operatie... 5 Drains... 5

Nadere informatie

Vanaf het moment dat het vermoeden bestaat dat u borstkanker heeft Hoe ontdek ik of ik borstkanker heb

Vanaf het moment dat het vermoeden bestaat dat u borstkanker heeft Hoe ontdek ik of ik borstkanker heb Vanaf het moment dat het vermoeden bestaat dat u borstkanker heeft Hoe ontdek ik of ik borstkanker heb Inleiding Zoals bij alle soorten kanker, is er bij borstkanker sprake van cellen met een ontregelde

Nadere informatie

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken dat binnenkort bij u een okselklierverwijdering plaatsvindt (ook wel okselklierdissectie of okselkliertoilet genoemd).

Nadere informatie

Schildwachtklierprocedure (sentinel node- of poortwachtersklier procedure)

Schildwachtklierprocedure (sentinel node- of poortwachtersklier procedure) Schildwachtklierprocedure (sentinel node- of poortwachtersklier procedure) Inleiding Omdat uw behandelend chirurg bij u in de oksels geen verdikte lymfeklieren heeft gevoeld, heeft hij met u gesproken

Nadere informatie

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie Neo-adjuvante chemotherapie Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Waarom vooraf chemotherapie? 1 Onderzoeken en afspraken 1 Evaluatie van

Nadere informatie

Project Kwaliteitsindicatoren Borstkanker 2007-2008

Project Kwaliteitsindicatoren Borstkanker 2007-2008 Project Kwaliteitsindicatoren 2007-2008 De borstkliniek: Iedere nieuwe diagnose van een borsttumor dient door de borstkliniek te worden geregistreerd bij het Nationaal Kankerregister. Het Project Kwaliteitsindicatoren

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie)

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Uw chirurg heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een borstbesparende behandeling bij borstkanker. Deze behandeling bestaat altijd uit

Nadere informatie

Schildwachtklierbiopsie

Schildwachtklierbiopsie Schildwachtklierbiopsie Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven U heeft met uw specialist besproken dat u binnenkort een schildwachtklierbiopsie ondergaat in verband met borstkanker. Deze

Nadere informatie

De indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn :

De indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn : Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009

Nadere informatie

Intra-Operatieve Radiotherapie

Intra-Operatieve Radiotherapie Intra-Operatieve Radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker Informatie voor patiënten MB0003-1500 oktober 2014 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag

Nadere informatie

OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ

OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ Inhoudsopgave Inleiding 3 Mammacareverpleegkundigen 3 Voorbereiding op de behandeling 3 Behandeling 3 Wat houdt een borstsparende operatie

Nadere informatie

Borstzorg Anna. (mammapoli)

Borstzorg Anna. (mammapoli) Borstzorg Anna (mammapoli) Uw huisarts heeft u doorverwezen naar Borstzorg Anna. In deze folder geven wij u meer informatie over de werkwijze binnen Borstzorg Anna. Klachten of afwijking U heeft een klacht

Nadere informatie

MAMMACARE Schildwachtklierbiopsie SCHILDWACHTKLIERBIOPSIE. Schildwachtklierbiopsie. Patiënteninformatiedossier (PID) (PID) MAMMACARE MAMMACARE

MAMMACARE Schildwachtklierbiopsie SCHILDWACHTKLIERBIOPSIE. Schildwachtklierbiopsie. Patiënteninformatiedossier (PID) (PID) MAMMACARE MAMMACARE Patiënteninformatiedossier (PID) (PID) MAMMACARE onderdeel SCHILDWACHTKLIERBIOPSIE MAMMACARE MAMMACARE 2 Inhoud Inleiding... 4 Achtergrond van deze behandeling... 4 Wat is een schildwachtklier... 5 Het

Nadere informatie

In deze brochure vind je algemene informatie over borstkanker, de diagnostische aanpak alsook de behandeling.

In deze brochure vind je algemene informatie over borstkanker, de diagnostische aanpak alsook de behandeling. Borstkanker In deze brochure vind je algemene informatie over borstkanker, de diagnostische aanpak alsook de behandeling. Wat is borstkanker? Borstkanker is een kwaadaardig gezel in de borst. Eén op negen

Nadere informatie

Schildwachtklieronderzoek

Schildwachtklieronderzoek Chirurgie Schildwachtklieronderzoek www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Het onderzoek... 4 Bijwerkingen... 6 De uitslag... 6 Aanvullende behandelingen... 6 Vragen... 7 Contactgegevens... 7 Patiëntenvoorlichting:

Nadere informatie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie Zaadbalkanker typen en behandeling Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Kenmerken van de tumor...6 4. Behandeling...8 5. Verloop van de ziekte... 13 6. Het leven met kanker...

Nadere informatie

INLEIDING kwaliteitsindicatoren.

INLEIDING kwaliteitsindicatoren. INLEIDING Om objectief zicht te krijgen op de resultaten en de geleverde kwaliteit van onze patiëntenzorg, heeft het Borstcentrum Zuiderkempen (ziekenhuizen Geel-Mol) in 2013 besloten in het Vlaamse indicatorenproject

Nadere informatie

Aanvullende behandeling en controle bij borstkanker

Aanvullende behandeling en controle bij borstkanker Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Aanvullende behandeling en controle bij borstkanker z Chirurg en verpleegkundig specialist 1 Medische ontrole Na een borstsparende

Nadere informatie

KWALITEITSINDICATOREN BORSTKANKER AZ KLINA

KWALITEITSINDICATOREN BORSTKANKER AZ KLINA KWALITEITSINDICATOREN BORSTKANKER AZ KLINA AZ Klina legt hierbij de resultaten voor van de tweede kwaliteitsmeting van onze borstkankerzorg. Deze resultaten werden in januari 2015 meegedeeld door het Kankerregister

Nadere informatie

De schildwachtklierprocedure

De schildwachtklierprocedure Afdeling: Onderwerp: Chirurgie De schildwachtklierprocedure 1 De schildwachtklierprocedure Inleiding In uw borst is een kwaadaardige tumor ontdekt. Om die reden wordt u binnenkort geopereerd. Bij een operatie

Nadere informatie

Het verwijderen van lymfeklieren in de oksel

Het verwijderen van lymfeklieren in de oksel Patiënteninformatie Het verwijderen van lymfeklieren in de oksel Het verwijderen van lymfeklieren in de oksel 899985 Lymfeklieren in de oksel.indd 1 1 17-02-17 15:50 Het verwijderen van de lymfeklieren

Nadere informatie

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie Neo-adjuvante chemotherapie Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Waarom vooraf chemotherapie? 1 Onderzoeken en afspraken 1 Evaluatie van

Nadere informatie

Eenmalige bestraling bij borstkanker

Eenmalige bestraling bij borstkanker Deze folder geeft u informatie over Eenmalige bestraling bij borstkanker patiënteninformatie Intra-Operatieve Radiotherapie Inleiding Deze folder gaat over eenmalige inwendige bestraling tijdens een borstsparende

Nadere informatie