Hanzehogeschool, Groningen Opleiding: Technische Informatica, hbo-bachelor Croho: 34475 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 15 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008
NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 2/53
Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen 5 1.1 Voorwoord 7 1.2 Inleiding 7 1.3 Werkwijze 8 1.4 Oordeelsvorming 9 1.5 Oordelen per facet en onderwerp 10 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 27 Onderwerp 4 Voorzieningen 30 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 32 Onderwerp 6 Resultaten 35 Deel C: Bijlagen 39 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 40 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 45 Bijlage 3: Bezoekprogramma 49 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 50 Bijlage 5 Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 52 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 3/53
NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 4/53
Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 5/53
NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 6/53
1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Technische Informatica van de Hanzehogeschool Groningen heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in maart 2008, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 15 april 2008. Het panel bestond uit: De heer ing. A.A. Vreven MSc (voorzitter, domeinpanellid); De heer drs. M.J.P. van Veen (domeinpanellid); De heer ing. T.A.H. Vroemen (studentpanellid); De heer drs. K.P. Willems (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hanzehogeschool Groningen (HG) is ontstaan vanuit een fusie van de Rijkshogeschool Groningen en de Hanzehogeschool Groningen in 1993. De HG biedt ongeveer 70 bacheloropleidingen en 13 master- en voortgezette opleidingen en telt circa 23.000 studenten en 2.400 medewerkers. Dit jaar, in 2008, viert de HG het 210-jarig bestaan van het hoger beroepsonderwijs in Groningen. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 7/53
De organisatiestructuur van de HG bestaat per 2004 uit Schools, waaronder één of meerdere opleidingen gehuisvest zijn. De HG kent negentien Schools, waar de School of Computer Science (Instituut voor ICT) er één van is. De HG heeft vijf kenniscentra waaronder de huidige 22 lectoraten (januari 2008) gebundeld zijn. Tevens heeft de HG een tiental lectoraten in voorbereiding. De vijf kenniscentra zijn: Energie Kenniscentrum; Kenniscentrum Ondernemersschap; Kenniscentrum Gebiedsontwikkeling Noorderruimte; Kenniscentrum Care, Rehabilitation, Education & Sports (CARES); Kenniscentrum Arbeid. Het Instituut voor ICT van de Hanzehogeschool biedt drie opleidingen aan: Bedrijfskundige Informatica (BI), Informatica (I) en Technische Informatica (TI). Deze visitatie is gericht op de opleiding Technische Informatica. De opleiding TI kent alleen een voltijd variant. De opleiding is ontstaan bij de afdeling Engineering van de voormalige faculteit Techniek en is overgegaan naar de afdeling Informatica. De opleiding TI is ingepast in onder andere de grotendeels gemeenschappelijke propedeuse met I en BI en de samenwerking met de opleiding I is na de overgang naar de afdeling Informatica geïntensiveerd. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode maart 2008 inhoudelijk voor op het bezoek in april 2008. Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 8/53
beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in mei 2008 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan heeft de opleiding nog enkele aanvullende bewijzen geleverd, zoals de koppeling van de eindkwalificaties met de Dublin descriptoren en zijn enkele wijzigingen aangebracht in het rapport. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in augustus 2008 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in september 2008. Het visitatierapport is uiteindelijk in september 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 9/53
In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Technische Informatica Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed 1.2 Niveau bachelor Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Goed 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Totaaloordeel Voldoende Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Goed Totaaloordeel Positief NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 10/53
Doelstellingen opleiding Het panel beoordeelt de facetten 1.1 Domeinspecifieke eisen, 1.2 Niveau bachelor en 1.3 Oriëntatie HBO Bachelor goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma Het panel beoordeelt de facetten 2.1 Eisen HBO, 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma, 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma, 2.4 Studielast, 2.5 Instroom, 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed, het facet 2.8 Beoordeling en toetsing voldoende en facet 2.6 Duur voldaan. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel Het panel beoordeelt de facetten 3.1 Eisen HBO, 3.2 Kwantiteit personeel en facet 3.3 Kwaliteit personeel goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Het panel beoordeelt het facet 4.1 Materiële voorzieningen goed en facet 4.2 Studiebegeleiding voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Het panel beoordeelt het facet 5.1 Evaluatie resultaten goed en de facetten 5.2 Maatregelen tot verbetering en 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten Het panel beoordeelt de facetten 6.1 Gerealiseerd niveau voldoende en 6.2 Onderwijsrendement goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 11/53
NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 12/53
Deel B: Facetten NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 13/53
NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 14/53
Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft haar eindkwalificaties gebaseerd op de landelijke opleidingskwalificaties, die zijn geformuleerd door het landelijk HBO-I platform. Deze staan beschreven in het document Bachelor of ICT een competentiegerichte profielbeschrijving (2004). Het landelijk HBO-I platform gaat uit van de 10 algemene hbo-competenties en 5 specifieke bouwstenen voor ICT-opleidingen, die zij samen de vijftien bouwstenen voor een bachelor of ICT noemen. Afhankelijk van het beroepsprofiel waarvoor de afgestudeerde bachelor of ICT wordt opgeleid, zal de inhoud van deze bouwstenen verschillen. Het beroepenveld heeft het landelijke profiel van het HBO-I platform gevalideerd. Hierbij zijn 57 (internationale) bedrijven en organisaties geraadpleegd bij het opstellen van het landelijk profiel. De opleiding heeft in Bachelor of ICT; Opleidingen- en curriculabeschrijving 4 complexe vaardigheden beschreven in termen van competenties, die gekoppeld zijn aan de 5 landelijke ICT competenties. Deze complexe vaardigheden zijn: o Opleveren van een technische infrastructuur; o Inrichten en uitvoeren van het beheer van een technische infrastructuur; o Opleveren van een embedded/real time system; o Opleveren van een smart system. Het panel heeft in de documentatie weinig onderbouwing gevonden voor de gemaakte keuzes. In de gesprekken met het management is gebleken dat de opleiding TI aan de Hanzehogeschool vooral breed wil zijn, met een aantal speerpunten gericht op de arbeidsmarkt in noord Nederland waar veel rekencentra gevestigd zijn. De keuze voor de specifieke competenties van de opleiding kunnen sterker geëxpliciteerd worden met een heldere uitleg. De opleiding heeft het panel toegelicht dat ze, op basis van de bouwstenen die door het landelijk HBO-I platform zijn geïdentificeerd zelf beroepstaken binnen de Technische Informatica heeft opgesteld. Hiermee hebben ze een eigen keuze gemaakt op programmaniveau. Het panel constateert dat deze beroepstaken passend zijn als specifieke uitwerking van de competenties voor Technische Informatica zoals beschreven in het genoemde bachelor of ICT profiel. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 15/53
Het panel heeft in de gesprekken met de werkveldadviescommissie (WAC) vastgesteld dat de WAC regelmatig met de opleiding overlegt over de opleiding, ook over het profiel van de opleiding en de invulling en uitwerking van de beroepstaken. De WAC is tevreden met het huidige profiel van de opleiding en de uitwerking van de beroepstaken. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft een tabel aangeleverd waarin de 10 algemene competenties en de 5 domeinspecifieke competenties zijn gekoppeld aan de Dublin descriptoren. In het document Bachelor of ICT: Opleidingen en curriculabeschrijving, Instituut voor ICT heeft de opleiding laten zien hoe de 4 specifieke opleidingscompetenties aansluiten op de vijf domeinspecifieke competenties. Hiermee heeft de opleiding gekozen voor een indirecte verantwoording, die het panel accepteert. Voor een uitgebreidere beschrijving van de competenties, zie bijlage 5. Dublin descriptoren (NVAO) Kennis en inzicht: Algemene Bouwstenen voor competenties Bachelor of ICT, vastgesteld door HBO-I (2004) A1 brede professionalisering: A2 multidisciplinaire en multiprofessionele integratie: Domeinspecifieke Bouwstenen voor competenties Bachelor of ICT, vastgesteld door HBO-I (2004) B1 Analyseren B2 Adviseren B3 Ontwerpen B4 Bouwen B5 Beheren De 5 specifieke ICT-bouwstenen die door het HBO-I platform zijn opgesteld, worden door het HBO-I platform niet vergeleken met de Dublin descriptoren. Het HBO-I platform heeft in het document Bachelor of ICT een competentiegerichte profielbeschrijving (2004), enkele algemene kenmerken van het profiel van de bachelor of ICT wel in internationaal perspectief geplaatst en deze kenmerken vergeleken met internationale profielen zoals APO, SFIA, ISM, CS, EUCIP en ACM/IEEE., maar hierbij zijn de profielen niet inhoudelijk vergeleken. Het gaat dan bijvoorbeeld om kenmerken als de vorm van de competenties, bij wie het initiatief heeft gelegen en de aanleiding voor het profiel. Het panel heeft in de gesprekken met de WAC geconstateerd dat de WAC van mening is dat afgestudeerden met dit profiel voldoende aansluiting vinden om als startbekwaam professional te werken in de TI sector. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 16/53
Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De competenties zijn opgesteld door het landelijk HBO-I platform, waarbij een groot aantal (57) bedrijven en organisaties geraadpleegd zijn. Bij de competentiebeschrijving zijn enkele voor hbo-bachelor TI typerende functies opgenomen waarin de afgestudeerden van de opleiding terecht kunnen komen: o maker van functionele ontwerpen voor besturingssoftware o onderzoeker/adviseur over de bruikbaarheid van hard en software o testen van complexe systemen o instrumenteren van software o programmeren van software o ontwerpen/ontwikkelen van embedded software. De opleiding heeft enkele functies en organisaties onderscheiden waarin afgestudeerden van de opleiding terecht (kunnen) komen. Functies: o programmeur/software Engineer o systeem/netwerkbeheerder o security officer o test Analist Organisaties: o Logica CMG o Universitair Medisch Centrum Groningen o ICT Embedded o Atos Origin o Sogeti De WAC is tevreden over het niveau van de afgestudeerden. De afgestudeerden zijn snel inzetbaar. Één lid gaf aan dat het niveau van de afgestudeerden hoger ligt dan van vergelijkbare opleidingen. De overige WAC leden met wie gesproken is, zijn van mening dat het niveau van de afgestudeerden op een vergelijkbaar niveau ligt met andere opleidingen. Ook over de beroepsgerichtheid van de afgestudeerden is het werkveld tevreden. Tijdens de visitatie heeft het werkveld aangegeven dat er een duidelijk verschil is tussen de hbobachelor en wo-afgestudeerden. De hbo-bachelor afgestudeerde gaat sneller aan de slag met het oplossen van problemen, terwijl de wetenschappelijk afgestudeerden in de NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 17/53
praktijk vaak (te) veel tijd besteden aan het maken van een grondige analyse. De oplossingsgerichtheid van de beginnend beroepsbeoefenaar spreekt bijvoorbeeld uit de specifieke TI competentie Realiseren, waarin staat dat hij een ict-systeem bouwt en implementeert op basis van een functioneel en technisch ontwerp en dit doet binnen gestelde kaders. Tijdens het panelgesprek hebben de WAC-leden aangegeven dat zij de eindkwalificaties passend vinden. De WAC heeft ook aangegeven dat zij geraadpleegd wordt bij wijzigingen in het curriculum. De ideeën die uit de WAC naar voren komen, vinden ook zijn weerslag in de opleiding. Het panel heeft in de gesprekken kunnen vaststellen dat de WAC voorstellen doet aan het MT voor aanpassingen in de opleiding, waaronder de eindkwalificaties. De uiteindelijke afwegingen over deze voorstellen in de besluitvorming is het panel niet duidelijk. Wel constateert het panel dat zowel de WAC als het MT te spreken zijn over de inbreng en betrokkenheid van de WAC bij de opleiding. De alumni zijn van mening dat ze goed zijn voorbereid op de beroepspraktijk en dat ze geen competenties missen om direct aan de slag te gaan in het beroepenveld. Op basis van de beroepen waarvoor de opleiding opleidt, de goede relatie die de opleiding onderhoudt met het werkveld en de tevredenheid over de inzetbaarheid van afgestudeerden door bedrijven in het afnemend beroepenveld is het panel van mening dat de eindkwalificaties adequaat het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in de Technische Informatica weerspiegelen. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Goed Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel is van mening dat de gebruikte vakliteratuur van voldoende niveau en voldoende actueel is. Ook wordt er, met name in de hoofdfase, Engelstalige literatuur gebruikt. Als aanvulling op de literatuurlijst wordt er intensief gebruik gemaakt van het internet voor actuele literatuur. Het panel is hier positief over, omdat de ontwikkelingen in de ICT zeer snel gaan en de studenten op deze manier van up-to-date informatie gebruik maken. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 18/53
Het panel constateert dat er sprake is van intensieve interactie met de beroepspraktijk. Zo gaan de studenten tijdens de opleiding drie keer op stage: o Een oriënterende stage in het 2 e jaar, waarbij de student in aanraking komt met de praktijk en zich een goed beeld kan vormen van de praktijk waarin hij terecht kan komen. o Een verdiepende stage, waarin de student opdrachten uitvoert in de beroepspraktijk. o Een afstudeerstage. De afstudeerstage vindt plaats in de beroepspraktijk. Daarnaast worden er door de opleiding bedrijfsbezoeken georganiseerd, waarbij studenten in aanraking komen met de beroepspraktijk. Ook is het onderwijs opgebouwd in thema s rondom beroepstaken, die het beroepenveld soms aanlevert. Bij het werken aan deze beroepstaken zijn de studenten bezig met het aanleren van complexe beroepsvaardigheden. Tevens worden er gastcolleges verzorgd door mensen uit de beroepspraktijk, waaronder leden van de WAC. Informatie uit deze gastcolleges wordt ook verwerkt in nieuwe versies van leertaken. Dit versterkt de relatie tussen ontwikkelingen in het vakgebied en de opleiding. Doordat alle thema s zijn opgebouwd rond volledige beroepstaken, die in complexiteit toenemen, werken de studenten in elk thema aan de ontwikkeling van hun beroepsvaardigheden. Zo is bij het thema Security de themacompetentie het opzetten en onderhouden van informatiebeveiliging voor een organisatie. Om deze competentie te kunnen bereiken zijn drie leertaken ontworpen, die toenemen in complexiteit en waarbij de laatste leertaak een opdracht in de beroepspraktijk is. Studenten kunnen in het programma kiezen om deel te nemen aan thema s die voortkomen uit het lectoraat Multidisciplinaire Informatica, waarbij de lector het onderwijs verzorgt. Uit de evaluaties blijkt dat de studenten tevreden zijn over de kwaliteit van het lesmateriaal en de kennismaking met de beroepspraktijk. De praktijkgerichte aanpak in de opleiding scoort een 7.4. Het geheel overziend oordeelt het panel dat er veel interactie met de beroepspraktijk is en dat de opleiding actuele ontwikkelingen in het vakgebied inbrengt in de opleiding. Via het werken aan beroepstaken en de drie stagemomenten heeft het programma voldoende verbanden met de actuele beroepspraktijk en kunnen studenten door het hele programma werken aan de benodigde beroepsvaardigheden. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 19/53
Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het programma is ontworpen met behulp van het 4C/ID model van Van Merriënboer. Daarmee waarborgt de opleiding de opbouw in leerdoelen en inhouden waarmee de eindtermen gerealiseerd worden. Het onderwijs is ingericht rond thema s waarin aan beroepstaken wordt gewerkt. De thema s met de bijbehorende competenties per thema zijn uitgewerkt in themamappen die voor alle studenten toegankelijk zijn via de digitale leeromgeving. De opleiding heeft bij elk thema de opleidingscompetenties en de specifieke themacompetenties geformuleerd. Deze zijn te vergelijken met leerdoelen. Het panel is van mening dat de leerdoelen per thema een goede uitwerking zijn van de opleidingscompetenties van TI. De jaren zijn zo opgebouwd dat het niveau waarop er aan de beroepstaken wordt gewerkt steeds hoger wordt. In het eerste jaar bereikt de student een brede ICT ondergrond. In het tweede jaar bereikt de student de kwalificaties op middenniveau en in het laatste jaar bereikt de student de eindkwalificaties. In de opleidingen- en curriculabeschrijving van het instituut voor ICT staan in de bijlage per thema de vaardighedenhiërarchieën en een beschrijving van de complexiteitsniveaus. In het 4C/ID model is het uitgangspunt dat in de thema s alleen die leerinhoud wordt aangeboden die voor de betreffende beroepstaak van belang is. Het panel is van mening dat de opleiding voldoende vakinhoud in het programma heeft aangebracht, zodat de studenten zich de beroepstaken en de leerdoelen in de totale opbouw van het programma adequaat eigen kunnen maken. Het panel constateert dat de uitwerking van de thema s volgens het 4C/ID model niet bij alle thema s even strikt is toegepast. Tijdens het bezoek hebben de docenten aangegeven dat het model zo volledig mogelijk wordt toegepast. In sommige thema s is er bewust voor gekozen om het 4C/ID model niet volgens de letter te hanteren. Zo heeft een docent in een bepaald thema de hoeveelheid wiskundeonderwijs enigszins uitgebreid ten opzichte van wat strikt noodzakelijk is voor het thema, omdat het voor de verdere carrière van de student van belang is om op het gebied van wiskunde goed onderlegd te zijn. De WAC onderschrijft deze aanpassingen. Het panel is van mening dat thema s adequaat zijn opgezet, waar mogelijk volgens het 4C/ID model, zodat de studenten de eindkwalificaties van de opleiding kunnen bereiken. Het panel beoordeelt dit facet als goed omdat het programma zoveel mogelijk consequent is ingericht volgens het 4C/ID model met beroepstaken, waarmee de studenten de eindkwalificaties van de opleiding goed kunnen bereiken. De studenten kunnen de benodigde vakkennis tot zich nemen en daarbij kunnen ze ook werken aan de complexe beroepsvaardigheden. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 20/53
Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Criterium: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het programma is opgebouwd in thema s. Binnen deze thema s wordt steeds een zelfde opbouw gehanteerd en waar mogelijk een zelfde werkwijze aangehouden. Hierdoor is er voor de studenten samenhang in werkwijze. De thema s zijn beschreven in themamappen waarin het volgende beschreven staat: o Relatie opleiding met het beroep o De competenties die in het thema aan de orde komen en een vertaling hiervan naar themacompetenties o De relatie met ander themablokken o De onderdelen die in het thema aan bod komen o De literatuurlijst o Een beschrijving van leertaken o Een beschrijving van de toetsing en beoordeling De inhoudelijke samenhang tussen de thema s staat beknopt in de themamappen beschreven. De studenten gaven aan dat de samenhang tussen de thema s soms door de docenten aan het begin van het thema aangegeven wordt. De samenhang is voor de studenten echter niet altijd helder. De evaluaties laten zien dat de studenten de samenhang in de blokken beoordelen met een 6,3 tot een 7,2. De samenhang in het hele onderwijsprogramma is gestegen van een 6,3 in 2006 tot een 6,9 in 2007. Het panel vindt dit een goede score. Binnen de beroepstaken werken studenten aan verschillende leertaken, waarbij een deel aan theorie en een deel aan praktische opdrachten, soms in de praktijk. De beroepstaken waar de studenten aan werken in de opleiding zijn van toenemende complexiteit, waardoor de student op een steeds hoger niveau aan beroepstaken werkt. De opleiding heeft een oriënterende stage, een verdiepende stage en een afstudeerstage in het programma opgenomen. Deze opbouw in de stages zorgt ervoor dat de studenten de onderdelen die ze binnenschools op een steeds hoger niveau leren, op verschillende momenten in de praktijk toepassen. Het panel is positief over deze samenhangende opbouw in de stages. Elke student heeft een studieloopbaanbegeleider die helpt om de inhoudelijke samenhang in het programma inzichtelijk te maken. De SLB-lijn omvat het POP en diverse onderdelen waarin de studenten reflecteren op hun competenties. Hierdoor draagt de SLB bij aan de beroepsoriëntatie van de student. In het derde jaar kunnen de studenten via keuzethema s zelf invulling geven aan hun curriculum. Op deze manier kunnen ze hun programma afstemmen op hun persoonlijke interesses. Deze keuzethema s worden mede op basis van de persoonlijke NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen; hbo-bacheloropleiding Technische Informatica (vt) 21/53