Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hanzehogeschool Groningen, Groningen"

Transcriptie

1 Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Opleiding voor Logopedie; hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd Visitatiedatum: 20 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2008

2 2/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van personeel 28 Onderwerp 4 Voorzieningen 30 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 33 Onderwerp 6 Resultaten 36 Onderwerp 7 Bijzonder kwaliteitskenmerk 39 Deel C: Bijlagen 43 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 44 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 49 Bijlage 3: Bezoekprogramma 53 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 55 Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 58 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 3/59

4 4/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 5/59

6 6/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de Opleiding voor Logopedie van Hanzehogeschool Groningen heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in maart 2008, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 20 mei Het panel bestond uit: Mevrouw H. Chantrain (domeinpanellid); Mevrouw J.E. Hofsté (voorzitter, domeinpanellid); De heer E.J.P. Drost (studentpanellid); Mevrouw R. de Jong (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Hanzehogeschool Groningen beschikt over 77 bachelor, 4 master en 8 vervolgopleidingen. Er studeren ruim studenten en er werken ruim 2500 docenten. De student/docentratio op de hogeschool is 24,4. De instroom in het studiejaar is 6545 studenten. Hanzehogeschool Groningen zal in 2008 het 210-jarig bestaan van het hoger beroepsonderwijs in Groningen vieren. In 2004 is de facultaire structuur omgevormd tot een organisatiestructuur met Schools/Academies. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 7/59

8 De Academie voor Gezondheidsstudies/School of Health Care Studies bestaat naast de bacheloropleiding Logopedie uit de opleidingen Voeding en Diëtetiek, Mondzorgkunde, Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT), Fysiotherapie en Management in de Zorg (MiZ) en de masteropleiding Physician Assistant. De Academie voor Gezondheidsstudies geeft, in samenwerking met de Academie voor Verpleegkunde, vorm aan toegepast onderzoek binnen het lectoraat Transparante Zorgverlening. Dit is één van de 22 lectoraten van Hanzehogeschool Groningen die gebundeld zijn in kenniscentra. In de periode is gewerkt aan de ontwikkeling van een aantal hogeschoolbrede kaders en afspraken. De basis vormde het HG-Onderwijskader. Momenteel bestaat dit onderwijskader uit de volgende onderdelen: Kader onderwijsaanbod, Studieloopbaanbegeleiding, Onderwijsorganisatie, Eerder Verworven Competenties (EVC) en het kader Toetsbeleid. In het strategisch plan Focus 2010 zijn kennissamenleving en internationalisering als de 2 omvattende strategische thema s genoemd. De Schools werken deze thema s uit in een schoolstrategisch beleidsplan. Voor de School is dit gedaan in het Academie Strategisch Plan Bollen planten ( ). De HG Onderwijsvisie omvat de volgende punten: Beroepstaken staan centraal, Leren is een proces van competentieontwikkeling, Studenten leren individueel en samenwerkend, Studenten profileren zich, Docenten inspireren, Docenten en studenten zijn partners in onderwijs en kwaliteitszorg en De HG biedt een effectieve onderwijsomgeving. Het HG kader en de onderwijsvisie hebben ertoe bijgedragen dat de opleidingen een gezamenlijk stramien volgen bij het ontwerp en de uitwerking van curricula. Vanaf 2004 is gestart met de visitaties van alle bachelor en masteropleidingen in het nieuwe stelsel. In 2009 wordt de laatste tranche van 6 opleidingen gevisiteerd. De tot nu toe gevisiteerde opleidingen zijn allen positief geaccrediteerd. De opleiding Logopedie komt voort uit de opleiding voor spraak- en stemheelkundigen en kreeg in 1980 de status van vierjarige HBO-opleiding. Vanaf 1997 werkt de opleiding met een curriculum dat is gebaseerd op het competentieprofiel van de logopedist. De inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische invulling van het onderwijs heeft zich in de laatste jaren ontwikkeld in de richting van werkplaatsen waarin studenten opgeleid worden tot verantwoordelijke, ondernemende professionals. In het project Brede Bachelor van de School of Health Care Studies is meegewerkt aan de formulering van domeincompetenties voor Health, standaarden voor domeinbreed onderwijs in Evidence Based Practice, Ondernemerschap en Internationalisering en de ontwikkeling en uitvoering van vier minors. Tevens is de gezondheidswerkplaats ontwikkeld. Via de stages, het (interne) behandelpracticum, en het lectoraat komen steeds meer projecten of onderzoeken het onderwijs binnen waarin studenten actief hun competenties ontwikkelen en hun startcompetentie voor het beroep. De opleiding is gevestigd in een monumentaal pand in de Groningse binnenstad, samen met enkele andere opleidingen. Ongeveer 45% van de afgestudeerde logopedisten vestigt zich na afloop van de studie zelfstandig. 25% van de logopedisten werkt in het speciaal onderwijs (SBO/VSO) en in het ziekenhuis, het verpleeghuis en in gespecialiseerde ziekenhuizen zijn nog eens elk 10% van de logopedisten werkzaam. In het studiejaar studeren ongeveer 400 studenten aan de opleiding waarmee de opleiding de op één na grootste van de 7 logopedieopleidingen is. 8/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

9 De opleiding is in 2002 gevisiteerd en positief beoordeeld. Aanbevelingen voor verbeteringen zijn opgenomen in de strategische agenda en in de opleidingsjaarplannen. In de interne audit is in 2006 geconstateerd dat de opleiding alle verbeterpunten heeft verwerkt. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. De opleiding heeft in het begeleidend schrijven bij het zelfevaluatierapport 8 aanvragen voor het oordeel excellent aangevraagd, te weten voor de facetten: 1.1 Domeinspecifieke eisen, 1.3 Oriëntatie HBO-bachelor, 2.1 Eisen HBO, 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma, 2.5 Instroom, 3.1 Eisen HBO, 3.3 Kwaliteit personeel en 5.1 Evaluatie resultaten. Tevens is een bijzonder kenmerk (onderwerp 7) aangevraagd op het gebied van wederzijdse doorstroming tussen bachelor en masteropleidingen van de Hanzehogeschool Groningen en de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen. In de zelfevaluatie is voor elk van deze facetten en het bijzonder kenmerk een argumentatie geleverd op grond waarvan de opleiding een excellente beoordeling rechtvaardig acht. Bij de validatie is de opleiding verzocht om na te gaan of bij deze facetten door de opleiding concreet is aangetoond dat zij onderscheidend meer kwaliteit heeft op deze facetten dan gangbaar is bij de Nederlandse opleidingen Logopedie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de maanden april en mei 2008 inhoudelijk voor op het bezoek d.d. 20 mei De panelleden bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 9/59

10 Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement en de voorzitter van het College van Bestuur, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in juni 2008 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in september 2008 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in oktober Het visitatierapport is uiteindelijk in november 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 10/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Opleiding voor Logopedie 1.1 Domeinspecifieke eisen Excellent 1.2 Niveau bachelor Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Goed 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed 4.2 Studiebegeleiding Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau Goed 6.2 Onderwijsrendement Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 7 Bijzonder kwaliteitskenmerk Wederzijdse doorstroming van studenten hbo en universiteit tussen bachelor/masteropleidingen 7.1 Concretisering Goed 7.2 Onderscheidend karakter Goed Totaaloordeel Positief NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 11/59

12 Doelstellingen opleiding Het panel beoordeelt facet 1.1 Domeinspecifieke eisen excellent, de facetten 1.2 Niveau bachelor en 1.3 Oriëntatie HBO Bachelor goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma Het panel beoordeelt de facetten 2.1 Eisen HBO, 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma, 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma, 2.4 Studielast, 2.5 Instroom, 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed en facet 2.8 Beoordeling en toetsing voldoende. Facet 2.6 Duur is voldaan. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel Het panel beoordeelt de facetten 3.1 Eisen HBO, 3.2 Kwantiteit Personeel en 3.3 Kwaliteit Personeel goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Het panel beoordeelt de facetten 4.1 Materiële voorzieningen en 4.2 Studiebegeleiding goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Het panel beoordeelt het facet 5.1 Evaluatie resultaten voldoende en de facetten 5.2 Maatregelen tot verbetering en 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten Het panel beoordeelt de facetten 6.1 Gerealiseerd niveau en 6.2 Onderwijsrendement goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. Bijzonder kwaliteitskenmerk Wederzijdse doorstroming van studenten hbo en universiteit tussen bachelor/masteropleidingen Het panel beoordeelt de facetten 7.1 Concretisering en 7.2 Onderscheidend karakter goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 12/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 13/59

14 14/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen excellent Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Nadat de Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) in 2003 een geactualiseerd beroepsprofiel Logopedist heeft vastgesteld, is een vertaling gemaakt naar een landelijk opleidingsprofiel voor de logopediestudent: Compass, Competentieprofiel voor de Logopediestudent (2005): Een synthese van competentie, passie, assessment en kompas. Dit competentieprofiel Compass is landelijk voorgelegd aan docenten, studenten, beroepsvereniging en werkveld en in 2004 door de HBO-raad vastgesteld. In de werkveldraadpleging met betrekking tot het beroepsprofiel hebben 26 logopedisten uit alle velden van de Logopedie geparticipeerd. De trajecten van de ontwikkeling van het beroepsprofiel en de opleidingscompetenties hebben direct in elkaars verlengde gelegen. Zelfstandige logopedisten en (andere) leden van de beroepsvereniging konden zich dan ook goed herkennen in het door de opleiding gepresenteerde competentieprofiel. Het competentieprofiel (eindkwalificaties) is, net als het beroepsprofiel, ingedeeld in drie competentiegebieden met daarin gespecificeerde rollen, kerntaken, kerncompetenties en deelcompetenties van de logopedist (zie ook facet 1.3: Oriëntatie HBO). De 9 opleidingscompetenties zijn verdeeld over de volgende competentiegebieden: Preventie, zorg, training en advies: werken met en voor cliënten, hieronder vallen de competenties 1 tot en met 3; Organisatie: werken in en vanuit een organisatie, hieronder vallen de competenties 4 tot en met 6; Beroep: werken aan professionalisering, hieronder vallen de competenties 7 tot en met 9. De competenties betreffen: (1) het aanbieden van preventieactiviteiten, (2) het verlenen van zorg, trainen en adviseren, (3) coördineren van activiteiten rondom de cliënten, (4) ondermenen, (5) beheren van een praktijk, onderneming, afdeling of dienst, (6) coachen en begeleiden van collega s, teamleden en stagiaires, (7) ontwikkelen van beroepscompetenties, (8) initiëren van programma s en (9) ontwikkelen van methoden, technieken en richtlijnen. Het competentieprofiel stelt de beginnende beroepsbeoefenaar in staat om als logopedist in wisselende werkvelden in wisselende contexten optimaal te functioneren. Dit wordt in de gesprekken door de werkveldvertegenwoordigers en alumni bevestigd. De Groningse opleiding is al vanaf 2000 bezig met het ontwikkelen van een competentie gericht curriculum. De competentiegebieden, rollen, kerntaken, kerncompetenties en deelcompetenties die al door de opleiding waren geformuleerd, zijn landelijk gebruikt zodat feitelijk het competentieprofiel van de opleiding Groningen is uitgegroeid tot het landelijke opleidingscompetentieprofiel. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 15/59

16 Het Nederlandse competentieprofiel Compass is, via de Groningse vertegenwoordiging ingebracht in de Europese beroepsvereniging voor Logopedie (CPLOL) waar het als basis is gebruikt voor het Europese opleidingsprofiel. De opleiding Logopedie maakt deel uit van de School of Health Care Studies. In het project Brede bachelors is door de verschillende gezondheidszorgopleidingen gezamenlijk gewerkt aan het formuleren van domeincompetenties Health. Voor deze domeincompetenties worden academiebrede bachelorstandaarden ontwikkeld voor de gebieden Evidence Based Practise (reeds aanwezig), Ondernemerschap en Internationalisering. Studenten binnen de School maken zich deze brede bachelorcompetenties eigen in, onder andere, multidisciplinaire projecten. Hierin werken studenten vanuit de verschillende opleidingen binnen de School met elkaar samen Zowel uit het landelijke startbekwaamheidonderzoek onder afgestudeerden als de HBO-Monitor en uit de contacten met de eigen alumni blijkt dat de eindcompetenties aansluiten bij de beroepspraktijk. Het panel is nagegaan in de gesprekken met vertegenwoordigers van de opleiding op grond waarvan de opleiding het oordeel excellent aanvraagt bij dit facet. Tevens heeft het panel de informatie gestaafd tijdens de bestudering van het materiaal. Het opleidingsmanagement benadrukt dat het oordeel excellent recht doet aan de voortrekkersrol die de Groningse opleiding heeft gehad bij de totstandkoming van zowel het landelijke opleidingsprofiel als het internationale beroepsprofiel. Het opleidingsmanagement en docenten benadrukken dat zij deze voortrekkersrol hebben kunnen vervullen door de wijze waarop de opleiding in Groningen heeft gewerkt aan de ontwikkeling van de eindcompetenties en het curriculum dat daartoe opleidt. Opleidingsmanagement en docenten benadrukken dat bij de totstandkoming van de eindcompetenties en het curriculum altijd de Koninklijke weg is gevolgd met een systematisch onderbouwde, consequente implementatie. Het boekje De ontwikkeling van het Competentiemodel (2000), geschreven door B. Meijers en W. Voor in t holt was daarbij richtinggevend. Een van de schrijvers heeft ook deelgenomen aan de bespreking met het panel. Het boekje is landelijk door de logopedie opleidingen gebruikt bij de totstandkoming van het landelijk competentieprofiel Compass. Het panel beschouwt dit zowel als een indicatie van de goede kwaliteit van de competenties die door de Groningse opleiding landelijk zijn ingebracht als van de goede kwaliteit van de onderwijskundige benadering om tot goede competentieformuleringen te komen. Het panel heeft vastgesteld dat de informatie uit de gesprekken gestaafd wordt met documenten vanuit het landelijke studierichtingleidersoverleg (SRO) Logopedie, bijvoorbeeld in projectverslagen Compass, en verslagen van de werkgroep Toekomstscenario. De opleiding heeft de landelijke projectleider geleverd voor de ontwikkeling van het competentieprofiel. De opleiding is daarna initiator geweest en projectleider van het vervolgproject van de landelijke opleiding waarin het competentieprofiel is uitgewerkt in beroepsproducten en criteria. Bovendien is de Groningse opleiding actief betrokken geweest bij het tot stand komen van het internationale competentieprofiel. Het opleidingsmanagement is van oordeel dat het SRO de initiërende rol vanuit Groningen onderschrijft. Vooral wat betreft het herkennen en signaleren van knelpunten die overstijgend aangepakt kunnen worden, neemt de Groningse opleiding veelal de initiatieven. Recent is dat bijvoorbeeld gedaan op het 16/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

17 gebied van de verdere uitwerking van de studieloopbaanleerlijn, in het verzamelen van voorbeelden van Evidence Based Practice die via een rubriek in het vaktijdschrift gedeeld worden en in het initiatief tot het ontwikkelen van een landelijke voortgangstoets. De twee domeindeskundigen van het panel hebben zes van de zeven opleidingen voor logopedie in Nederland bezocht. Eén van de domeindeskundigen heeft de zevende opleiding gevisiteerd. Op grond van deze ervaringen is het panel is van oordeel dat de opleiding van de Hanzehogeschool zich onderscheidt van de andere opleidingen in de voortrekkersrol die zij al jaren vervult met betrekking tot de eindkwalificaties van de Logopedie opleidingen en waardeert dit facet daarom met het oordeel excellent. Facet 1.2 Niveau bachelor goed Criterium - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Bij de ontwikkeling van het competentieprofiel Compass is de aansluiting gewaarborgd op de 11 HBO-kwalificaties (cie. Franssen). Deze HBO-kwalificaties dekken de Dublin descriptoren. Om een vergelijking tussen Dublin descriptoren (Dd.), HBO-kwalificaties en opleidingscompetenties beter mogelijk te maken heeft de opleiding de HBO-kwalificaties samengevoegd tot 5 generieke HBO kwalificaties: brede multidisciplinaire basis (refereert aan Dd. Kennis en inzicht), probleemgericht werken (refereert aan Dd. Toepassen kennis en inzicht), methodisch en reflectief denken en handelen (refereert aan Dd. Oordeelsvorming), sociaal communicatieve bekwaamheid (refereert aan Dd. Communicatie) en professionalisering (refereert aan Dd. Leervaardigheden). Aan de matrix die zo ontstaat, heeft de opleiding de eindcompetenties Compass toegevoegd. Het panel stelt vast dat de eindcompetenties aansluiten bij de Dublin descriptoren. Het panel geeft de opleiding in overweging om in het vervolg in de matrix de Dublin descriptoren direct te verbinden met de eindcompetenties van de opleiding, zonder tussenkomst van de HBO-kwalificaties. Dit maakt internationale vergelijking en uitwisseling directer mogelijk (onder andere ten behoeve van het Socrates-netwerk waarin de opleiding participeert). De eindcompetenties zijn uitgewerkt in 5 beheersingsniveaus. Competentie(beheersing) niveau 1 en 2 moeten bereikt worden in het eerste programmajaar, niveau 3 in het tweede jaar, niveau 4 in het derde en het eindniveau 5 moet bereikt worden in het laatste, vierde jaar. Deze niveaus vormen de ijkpunten voor de ontwikkeling, uitvoering en toetsing van de afzonderlijke onderwijseenheden. In blokken in elk programmajaar werken de studenten aan integrale leeractiviteiten en beroepsproducten waarin meerdere competenties op het betreffende beheersingsniveau aan de orde zijn. In de matrix, waarin de relatie tussen de Dublin descriptoren, de HBO-kwalificaties en de eindcompetenties is weergegeven, betekent dit dat er bij elke Dublin descriptor vele Compass eindcompetenties zijn genoteerd. Het eindniveau van deze competenties is niet zichtbaar aan de Dublin descriptoren verbonden. Daartoe NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 17/59

18 moeten de afzonderlijke blokken geraadpleegd worden. Het panel constateert dat in de blokken het eindniveau van de competenties is geformuleerd. Het panel heeft geconstateerd dat bijvoorbeeld de standaard Evidence Based Practice zeer concreet naar niveau en competenties is uitgewekt. Bij het eerste niveau van de standaard wordt gewerkt aan de Dublin descriptoren Kennis en inzicht en. Op het volgende niveau gaat het om de Dublin descriptoren Kennis en inzicht toepassen en Oordeelsvorming. Op het eindniveau komt daar de Dublin descriptor Communicatie nog bij. De standaard Evidence Based Practice is door docenten van alle opleidingen van de Academie voor Gezondheidsstudies in Groningen ontwikkeld voor de School of Health Care Studies. De verschillende Dublin descriptoren zijn hierin goed herkenbaar, ook op eindniveau. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het eindcompetentieprofiel voor de Logopediestudent Compass is afgeleid van het landelijke beroepsprofiel van de NVLF. De Groningse eindcompetenties zijn gebruikt voor de formulering van het landelijke profiel van opleidingscompetenties voor de logopediestudent Compass. De opleiding Logopedie heeft vanaf 1997 een werkveldadviescommissie van 9 vertegenwoordigers uit het brede werkveld Logopedie. De werkveldadviescommissie is actief betrokken geweest bij de totstandkoming van de eindcompetenties. Leden van de werkveldadviescommissie brengen naar voren dat de aansluiting tussen eindniveau van de opleiding en het beroep een terugkerend aandachtspunt in het overleg is. De werkveldadviescommissie is van oordeel dat de aansluiting goed is. De 9 opleidingscompetenties zijn verdeeld over de drie in het werkveld herkenbare competentiegebieden: Preventie, zorg, training en advies, Werken met en voor cliënten, Organisatie: werken in en vanuit een organisatie, Beroep: werken aan professionalisering (zie ook facet 1.1). De afgestudeerde is op alle terreinen binnen en op vele terreinen buiten gezondheidszorg en onderwijsinstellingen inzetbaar. Het zwaartepunt bij startfuncties ligt bij taakgebieden zoals: onderzoek, behandeling en training om de communicatie en de eet- en drinkfuncties te optimaliseren, en preventief te werken als ook op evaluatie van het beroepsmatig handelen. De opleiding maakt deel uit van de School of Health Care Studies. De logopediestudente verwerft binnen de school zowel de brede bachelorcompetenties als de gespecialiseerde logopedie competenties zodat de logopedist in aanmerking komt voor BIG-registratie. 18/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

19 Uit het landelijke startbekwaamheidsonderzoek (2007) onder afgestudeerden en werkgevers blijkt dat de opleiding goed voorbereidt op de beroepspraktijk. Dit wordt bevestigd door gegevens uit de HBO-Monitor. De voorbereiding op de actuele beroepspraktijk wordt gewaardeerd met een score van 6.3 op een 10-puntsschaal. Het panel concludeert dat de eindcompetenties mede ontleend zijn aan de door het beroepenveld opgestelde beroepsprofiel en dat deze het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar goed weerspiegelen. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel heeft kennis genomen van de voorgeschreven vakliteratuur en is van oordeel dat deze up-to-date is. Naast de voorgeschreven literatuur is in Blackboard een overzicht opgenomen van relevante artikelen die studenten bij de pgo-taken in de blokken kunnen bestuderen. In het eerste programmajaar wordt vooral Nederlandstalige literatuur gebruikt, in hogere jaren ook internationale (voornamelijk Engelstalige) literatuur. Het pgo-onderwijs in de opleiding maakt veelal gebruik van cases die aan de beroepspraktijk zijn ontleend. Docenten brengen naar voren dat stage-instellingen projecten aanleveren en ook leden van de werkveldadviescommissie geven aan dat zij projecten inbrengen voor het onderwijs. Docenten Logopedie participeren actief in het lectoraat Transparante zorgverlening. Eén van de projecten van het lectoraat is Taalexpert. Zowel docenten als studenten van de opleiding participeren daarin. In de programmaonderdelen waarin studenten werken met de standaard Evidence Based Practice leren studenten wetenschappelijke artikelen te analyseren en beoordelen. Het opleidingsmanagement en de docenten brengen naar voren dat de standaarden Evidence Based Practice, Ondernemerschap en Internationalisering, voor alle opleidingen van de School of Health Care Studies gelden. (De laatste twee standaarden zijn bijna afgerond.) De opleidingen binnen de School hebben ervoor gekozen om studenten zoveel mogelijk in de eigen stroom met de standaarden te laten werken. Hiermee wordt gewaarborgd dat de standaard verankerd is in het specifieke NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 19/59

20 beroepsdomein. Afgeleid uit het specifieke beroepsdomein worden door de School multidisciplinaire programmaonderdelen aan studenten aangeboden. In de eerste twee jaren van de opleiding bijvoorbeeld ontwikkelen studenten de competenties voor multidisciplinair werken in verschillende programmaonderdelen, bijvoorbeeld in het interne leerbedrijf de Gezondheidswerkplaats van de Academie voor Gezondheidsstudies en de Academie voor Verpleegkunde. In de gezondheidswerkplaats voeren studenten bijvoorbeeld gezondheidschecks uit bij de nieuw aangestelde docenten van de Hanzehogeschool. De Academie voor Gezondheidsstudies speelt in op actuele ontwikkelingen in het vakgebied en het beroepenveld met een breed aanbod van (beroepsspecifieke) minors en keuzevakken. De 4 minors zijn: Zorg & technologie, Gezondheidzorg & samenleving, Eigen paramedisch bedrijf en Internationale paramedische beroepspraktijk. Studenten hebben tijdens hun studie de mogelijkheid om een keuze te maken uit een groot aantal minors en keuzevakken waardoor zij hun eigen profiel kunnen inkleuren. Studenten hebben het panel toegelicht dat de keuzeblokken gericht zijn op specifieke doelgroepen of methoden. Studenten signaleren dat de opleiding de oriëntatie en voorlichting op minors en keuzeblokken, in vergelijking met het vorige studiejaar, heeft verbeterd om hun keuzeproces te vergemakkelijken. Het keuzeproces wordt ondersteund met informatiemateriaal, een introductiecollege en een minormarkt. Studenten Logopedie die geïnteresseerd zijn in theoretische verdieping kunnen kiezen voor het universitaire Mastertraject Speech and Language Pathology na de bacheloropleiding. In het tweede programmajaar kiezen deze studenten dan voor de minor die voorbereidt op het Masterprogramma. Ervaring met beroepsvaardigheden en met de actuele beroepspraktijk doen studenten op in stages en diverse werkveldbezoeken. Er zijn interne stage/behandelpractica tot en met de eerste helft van het derde jaar. De tweede helft van het derde jaar en het vierde jaar staan in het teken van externe stages, keuzeonderwijs en afstuderen. Zowel studenten als docenten signaleren dat steeds meer stages en de scriptie in de vorm van projecten worden uitgevoerd. In deze projecten werken kleine groepen studenten samen. De werkveldvertegenwoordigers zijn daar duidelijk voorstander van omdat zij het essentieel vinden voor de beroepsuitoefening dat in projectverband samengewerkt kan worden. De internationale aspecten komen tot uitdrukking in de onderwijsblokken in het programma (in het bijzonder in blok 7) en in het gebruik van vakliteratuur. Ook participeert de opleiding in internationale samenwerkingsverbanden zoals het Socrates netwerk. De internationale uitwisseling van studenten is beperkt. Wel lopen jaarlijks Duitse studenten van de opleiding stage in Duitsland (zo n 25%). Een van de docenten is als coördinator voor het onderhouden van de contacten met het Duitse stageveld aangesteld. Uit de studentenquêtes blijkt dat 74% van de studenten tevreden is (minimumscore 6,2) over de wijze waarop het programma inspeelt op actuele ontwikkelingen. Ook blijkt 82% van de studenten zeer tevreden over de beroepsgerichtheid, actualiteit en praktijkgerichtheid van het programma. Deze gegevens worden ondersteund door gegevens uit de HBO-Monitor. Afgestudeerden beoordelen de aansluiting op actuele ontwikkelingen in het vakgebied gemiddeld met een score van 6,4 op een 10-puntsschaal. 20/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

21 Het panel stelt vast dat de opleiding goed inspeelt op actuele ontwikkelingen in het beroepenveld en de discipline en dat de verschillende thema s, behandelpractica, projecten en stages hen goed voorbereiden op de diversiteit in het werkveld. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel heeft vastgesteld dat in de handleidingen van de blokken en op Blackboard de doelen van het blok zijn opgenomen en dat het vereiste niveau (dus de vertaling van het eindniveau) is uitgewerkt. Het panel heeft tevens vastgesteld dat door de combinatie van deze doelen met de uitgewerkte criteria bij de beroepsproducten die studenten ontwikkelen (zie: uitwerking van het document Beroepsproducten & kwaliteitseisen) de eindcompetenties zichtbaar zijn vertaald in leerdoelen van het programma. Het programma op hoofdlijnen is als volgt opgebouwd: in de propedeuse vindt een brede oriëntatie plaats op het vakgebied Logopedie en kennismaking met alle werkvelden. De student reflecteert daarop en gaat na of het beroep bij hem/haar past. Inhoudelijk is het eerste jaar gericht op de normale stem (m/v) en stoornissen daarin. Het tweede jaar is gericht op verdiepende logopedische kennis. Aan de orde zijn specifieke stoornissen (mede) via logopedische werkvelden en de logopedische onderneming. Ook is hier aandacht voor internationalisering. In de eerste helft van het derde jaar staan in toenemende mate integrale programmaonderdelen centraal met de standaarden Evidence Based handelen en ondernemerschap. Naast het behandelen van cliënten staan ook het ontwikkelen van adviesvaardigheden ten behoeve van onderwijs of instelling centraal. In het vierde praktijk leerjaar specialiseren studenten zich met praktijkstage, projecten en keuzeblokken en het afstuderen. De indeling in major, minor, specialisatie en keuzemodules waarborgt dat de opleiding zowel opleidt tot brede bachelor: generalist met een professionele logopedische beroepshouding als tot een logopedisch specialist die voldoet aan de vereisten van de BIG-registratie en in staat is om zich na de initiële studie verder te specialiseren. Alumni bevestigen dit beeld. Zij brengen naar voren dat zij, getraind in het werken met competenties, van zichzelf weten wat ze kunnen. Zij waarderen hun brede oriëntatie en geven aan snel bij te kunnen studeren. Ook de derde- en vierdejaars studenten brengen soortgelijke ervaringen uit hun stages naar voren. Zij vinden gemakkelijk hun weg en spijkeren snel ontbrekende kennis bij. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 21/59

22 In de Keuzegids Hoger Onderwijs wordt de inhoud van het programma door studenten gewaardeerd met een score van 7.1. Ook in de studentenquêtes van de Hanzehogeschool is de waardering voor de praktijkgerichtheid en de beroepsvoorbereiding goed met scores van meer dan 80% tevredenheid. Uit de blokenquêtes blijkt dat studenten de inhoud van het blok in relatie tot de (eind)competenties wordt gewaardeerd met scores tussen 6,3-6,8 op een 10-puntsschaal. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed Criterium - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindcompetenties zijn opgebouwd uit 5 beheersingsniveaus die verdeeld zijn over de programmajaren (zie ook facet 1.2). In overeenstemming met deze beheersingsniveaus heeft het programma een verticale opbouw. De verticale opbouw wordt gekenmerkt door een toename in de mate van complexiteit, zelfstandig zelfverantwoordelijk werken en transfer. De horizontale integratie komt tot stand door een afstemming tussen theorie, praktijk en reflectie. Hierbij werken studenten in realistische beroepscontexten aan beroepsproducten die beoordeeld worden aan de hand van criteria die zijn afgestemd op het vereiste beheersingsniveau van de competenties. Het opleidingsmanagement brengt naar voren dat de inhoudelijke samenhang is gegarandeerd doordat bij de opbouw van het curriculum consequent is uitgegaan van de competenties en beroeprollen. Deze zijn uitgewerkt in beroepsproducten en criteria passend bij het beheersingsniveau van de competenties. Docenten maken op basis hiervan leerplanschema s die verder uitgewerkt worden in studiehandleidingen voor studenten. Dit is in lijn met het Onderwijskader van de HG. Het curriculum bestaat uit thematisch onderwijs, aangeboden in blokken van 10 of 11 weken. Elk blok bevat ten minst een module beroepvaardigheden, studieloopbaanbegeleiding, reflectie en ondersteunende theoretische modules. Docenten en opleidingsmanagement hebben ervoor gekozen om het onderwijs in de theoretische blokken in de eerste twee programmajaren te intensiveren. Uit het gesprek met studenten blijkt dat niet alle studenten de noodzaak hiervan ervaren. Wel ondersteunen de studenten dat er door intensivering meer ruimte voor kennisverwerving in het programma komt. De studenten brengen naar voren dat zij de balans tussen parate kennis en opzoeken van kennis goed vinden. Alle blokken zijn genoemd naar het thema dat centraal staat, bijvoorbeeld: Logopedie vanuit de visie op gezond gedrag of De logopedist in het ziekenhuis, De logopedist in functie en De logopedist in de vrije vestiging. (Zie voor een inhoudelijke beschrijving van het programma ook facet 2.2.). In het tweede jaar starten studenten met hun interne stage/behandelpracticum. Internationale aspecten en interculturele aspecten zijn 22/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

23 geïntegreerd in het hele programma en komen expliciet aan bod aan het einde van het tweede jaar. In het derde jaar wordt de interne stage/ behandelpracticum vervolgd en staat twee projectmatige blokken centraal: Project In zake(n) logopedie en Zorg met verstand. In de tweede helft van het derde jaar en het vierde jaar is het thema De logopedist als professional met stages en keuzeonderwijs in de vorm van specialisaties en minors. De evaluatieresultaten zoals weergegeven in de al genoemde landelijke onderzoeken en studentenquêtes van de HG geven aan dat studenten tevreden zijn over de samenhang in het programma (gemiddelde score 6,4). Ook de alumni en de werkveldvertegenwoordigers geven in het gesprek aan tevreden te zijn over de samenhang in het programma. In de studentenquêtes waardeert 79% van de studenten de samenhang in het programma met minimaal een score van 6,3. 84% van de studenten waardeert de stage als voorbereiding op de beroepspraktijk met een score van minimaal 6,6 op een 10-puntsschaal. Facet 2.4 Studielast goed Criterium - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft op verschillende manieren de studeerbaarheid van het programma gewaarborgd. Studenten werken in overzichtelijke groepen van 15 studenten, instapvoorwaarden zijn alleen aanwezig voor stages, specialisaties en vrije keuzemodules. Toetsen zijn een integraal onderdeel van het onderwijsleerproces (feedbackfunctie) en studieloopbaanbegeleiding is een apart onderdeel in het gehele curriculum. De opleiding maakt gebruik van een negatief bindend studieadvies in het eerste en tweede jaar van inschrijving in de propedeutische fase. Studenten in het eerste jaar reflecteren bewust op de vraag of de opleiding bij hen past. Het aantal contacturen in jaar 1 bedraagt momenteel 12,5 uur en in jaar 2 12 uur per week. Uit de resultaten van de blokenquêtes blijkt dat studenten uit alle studiejaren het aantal contacturen in die jaren als voldoende beschouwen. Door de onderwijsintensivering is het minimale aantal contacturen voor studiejaar 1 per september 2008 vastgesteld op 16 uren per week. De genormeerde studielast is 40 uur per week. Uit de studentenquêtes blijkt dat de logopediestudenten gemiddeld 34,3 uur per week studeren (met een spreiding tussen 32-36,8 uur). Daarvan studeren ze bijna 2x zoveel uren op de opleiding als thuis. NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 23/59

24 Studenten en alumni brengen naar voren dat zij de opleiding wel pittig vinden maar te doen. Zij geven aan dat dit zowel te maken heeft met het zichzelf presenteren als visitekaartje van het beroep en met het groepswerk dat verplichtingen geeft ten opzichte van elkaar. Er zijn volgens de studenten geen struikelvakken. Eerstejaars studenten geven aan dat de opleiding rustig begint. Zij komen goed in het studieritme en bouwen discipline op door de vaste weekindeling in de blokken en doordat de eerste toetsen direct aansluitend op de blokken in week 10 plaatsvinden. Studenten en alumni zijn unaniem zeer te spreken over de toegankelijkheid van de docenten. Studiehandleidingen en leermateriaal zijn via Blackboard beschikbaar. Ook kunnen studenten hun studieresultaten en -voortgang opvragen in het elektronische studievoortgangregistratiesysteem ProgRESS. Met behulp van exitvragenlijsten legt de opleiding gegevens vast over voortijdig studiestaking. De gegevens worden door de opleiding geanalyseerd: heeft het panel niet naar gevraagd > aanvullende gegevens?. Facet 2.5 Instroom goed Criterium - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding biedt standaard een 4-jarige route aan voor instromende studenten met een diploma mbo (niveau 4), havo, vwo, hbo of wo. Er is een wettelijke regeling van aanvullende eisen van toepassing bestaande uit een logopedische screening op het gebied van stem, spraak, taal en gehoor. De screening wordt afgenomen door docenten van de opleiding onder verantwoordelijkheid van een toelatingscommissie. De instroom bestaat jaarlijks uit 25% Duitse studenten. De Duitstalige studenten worden in het Nederlands opgeleid voor de Duitse arbeidsmarkt. Voor studenten die in Duitsland stage willen lopen is de keuzemodule Logopedie in Duitsland ontwikkeld. Zowel de Duitse als Nederlandse studenten zijn te spreken over de onderlinge samenwerking. Zij merken op dat culturele drempels ongemerkt en vanzelfsprekend geslecht worden. Studenten die in Duitsland stage gaan lopen worden begeleid door docenten die zelf in Duitsland zijn opgeleid. Hiermee waarborgt de opleiding dat de begeleiding goed is afgestemd op de andere context. De Hanzehogeschool heeft een intern beleid geformuleerd voor Stimuleren van talent in de Hanzehogeschool Groningen (2006). Dit is door de opleiding vertaald in een eigen talentbeleid. Studenten Logopedie met de ambitie om zich zowel te verdiepen in de praktijk als in de wetenschappelijke achtergronden kunnen in hun minorruimte in het tweede studiejaar onderwijseenheden volgen aan de RUG-opleiding Taalwetenschap/Speech and Language Pathology (SLP) en zo in één 24/59 NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt)

25 jaar na hun bachelor Logopedie de universitaire Master-opleiding SLP behalen. Anderzijds kunnen ook studenten van de universitaire opleiding Taalwetenschap instromen in de Logopedie opleiding om tevens de behandelbevoegdheid Logopedie te behalen. Het management heeft besloten, met ingang van het studiejaar , het talentprogramma uit te breiden naar talentvolle studenten die meer kennis en uitdaging zoeken in het programma. Ook zij kunnen in de minorruimte het tweede studiejaar instromen, na positief advies van de tutor, in de hierboven genoemde top-klas. Zij kiezen daar voor andere onderwerpen. Tutoren van het eerste jaar selecteren de groep studenten die hiervoor in aanmerking komen. Het halen van de propedeuse in één jaar is een doorslaggevend criterium. De opleiding heeft een beperkt EVC beleid. De opleiding kent geen verwante mboopleidingen waarvoor verkorte studieroutes worden aangeboden. Studenten jonger dan 21 jaar en studenten die 21 jaar of ouder zijn, zonder de vereiste vooropleiding, kunnen toch toegelaten worden tot de opleiding na een onderzoek van de toelatingscommissie. Dit onderzoek bestaat uit een gesprek en een schriftelijke motivatiebrief die mede op het gebruik van het Nederlands wordt getoetst. Studenten brengen naar voren dat zij in hun persoonlijk ontwikkelplan hun EVC kunnen aantonen en daarop vrijstelling kunnen aanvragen. De gegevens uit de studentenquête laten zien dat 68% van de studenten tevreden zijn over de aansluiting op de vooropleiding (score 6,1 en hoger). De thematiek van het eerste blok in het eerste jaar Logopedie, ik en mijn studie sluit aan bij de belevingswereld van de instromende studenten en heeft nadrukkelijk de functie om de brug te slaan tussen vooropleiding en studie. De Hanzehogeschool heeft de code of conduct ondertekend. Facet 2.6 Duur voldaan Criterium - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel constateert dat het programma per studiejaar bestaat uit 60 EC en het gehele programma voldoet aan een omvang van 240 EC. Studenten kunnen 45 EC daarvan individueel invullen met keuzemogelijkheden. Deze kunnen op verschillende manieren ingevuld worden, onder andere met een verbredende minor met relatie naar de latere beroepsuitoefening (30 EC) of met een verdiepende specialisatie (30 EC) of een werkveldproject (30 EC). NQA - visitatie Hanzehogeschool Groningen: Opleiding voor Logopedie, hbo-bachelor (vt) 25/59

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING MARIANNE KOK/HERBERT WOLDBERG/HVA Toelichting bij opt opstelellen van eindkwalificaties van een opleiding bij de HvA 1 Het opleidingsprofiel: De beroepspraktijk draagt

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 B ZWOLLE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd

Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 19 en 20 september 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Tilburg

AVANS Hogeschool, Tilburg AVANS Hogeschool, Tilburg Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2008

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht, Utrecht

Hogeschool Utrecht, Utrecht Hogeschool Utrecht, Utrecht Opleiding: Logopedie, hbo-bachelor Croho: 34578 Variant: voltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juni 2008 2/57 NQA - visitatie Hogeschool

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten PR 180724 V1 Beroepscompetentie- profiel Afgeleid van de niveaubepaling NLQF, niveau 6 heeft RBCZ kerncompetenties benoemd voor de complementair/alternatief therapeut. Als uitgangspunt zijn de algemene

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sitard

Hogeschool Zuyd, Sitard Hogeschool Zuyd, Sitard Opleiding: MZD bachelor; deeltijd Croho: 34538 Opleiding: PBM, bachelor; voltijd Croho: 34125 Visitatiedatum: 14 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2007

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Eindhoven

Fontys Hogescholen, Eindhoven Fontys Hogescholen, Eindhoven Opleiding: Logopedie, hbo bachelor; Crohonr: 34578 Variant: voltijd Visitatiedatum: 5 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2007 2/59 NQA - visitatie Fontys

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Versie juli 2013 Concept Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders April 2012 0 Inhoud Gebruikte begrippen en afkortingen... 2 Inleiding... 5 Opbouw

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Elektrotechniek, hbo-bachelor; Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 27 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Leeuwarden

Hanzehogeschool Groningen, Leeuwarden Hanzehogeschool Groningen, Leeuwarden Opleiding: HBO-bachelor Vormgeving (Academie voor Popcultuur), Croho: 39111 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 10 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs OCW Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136-I Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw toetsingskader Het toetsingskader voor nieuwe opleidingen in het hoger

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Eindhoven

Fontys Hogescholen, Eindhoven Fontys Hogescholen, Eindhoven Opleiding: Management Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Master Physician Assistant Locatie: Groningen Croho: 49115 Varianten: duaal Visitatiedatum: 27 mei 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2009 2/57

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor; Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Visitatiedatum: 25 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Visitatiedatum: 25 juni 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: HBO-Rechten, bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hogeschool Arnhem en Nijmegen

Hogeschool Arnhem en Nijmegen Hogeschool Arnhem en Nijmegen Opleiding: Management in Zorg, hbo-bachelor Locatie: Nijmegen Croho: 34538 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 26 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE 28-03-2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Betreft: Fontys Hogescholen, Tilburg Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Fysiotherapie, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 25 en 26 april 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2005 2 NQA - visitatie Hanzehogeschool

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009 Bi Bijlage 2 Protocol toetsing Associatedegreeprogramma door de NVAO 15 december 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toets Associate-degreeprogramma in de hbo-bachelor 4 2.1 2.2 Criteria De status van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Mededelingen OCenW Bestemd voor: instellingen voor hoger onderwijs Voorlichting Datum: 12 juni 2003 Kenmerk: WO/BS-2003/24136-I Datum inwerkingtreding: n.v.t. Geldigheidsduur beleidsregel: n.v.t. Juridische

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleiding: Management, Economie en Recht; hbo-bachelor, croho: 34435 Locatie: Zwolle Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo-bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 26 april 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2006

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Nijmegen Opleiding: Ergotherapie hbo bachelor Croho: 34574 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 31 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleidingen: Informatica en Technische Informatica; hbo-bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 34479 (I) en 34476 (TI) Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum:

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Voeding en Diëtetiek, hbo-bachelor Variant: voltijd Visitatiedatum: 18 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, september 2005 2 NQA - visitatie Hanzehogeschool

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Breda

AVANS Hogeschool, Breda AVANS Hogeschool, Breda Opleiding: Management, Economie & Recht HBO-bachelor Croho: 34435 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 26 maart 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2009 2/55

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Varianten: Civiele Techniek voltijd en duaal Visitatiedata: 29 en 30 september 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA visitatie Avans Hogeschool vestiging

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard

Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard Opleiding: Leraar voortgezet onderwijs 1e graad Lichamelijke Opvoeding hbo-bachelor Croho: 35025 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 2 april 2008 Netherlands

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit datum 19 januari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde ons kenmerk NVAO/20050113/CT

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht. Huidtherapie, hbo-bachelor. Farmakunde, hbo-bachelor. Visitatiedatum: 16 maart 2006

Hogeschool Utrecht. Huidtherapie, hbo-bachelor. Farmakunde, hbo-bachelor. Visitatiedatum: 16 maart 2006 Hogeschool Utrecht Opleiding: Variant: Opleiding: Varianten: Huidtherapie, hbobachelor voltijd Farmakunde, hbobachelor voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 16 maart 2006 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Bijlage A Competenties van de opleiding

Bijlage A Competenties van de opleiding Bijlage A Competenties van de opleiding A.1 Curriculum opleiding Werktuigbouwkunde Bouwstenen Stenden Hogeschool heeft de strategische keuze gemaakt om al haar opleidingen op te bouwen met behulp van (deels

Nadere informatie

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies.

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies. III FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirectie op 14 maart 2016. Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 4 juli 2016. Deze versie treedt in werking op 1

Nadere informatie

Kwaliteitsprofiel Verloskundige Echoscopist maart 2011

Kwaliteitsprofiel Verloskundige Echoscopist maart 2011 Kwaliteitsprofiel Verloskundige Echoscopist maart 2011 Inleiding Door het toenemende belang van echoscopisch onderzoek in de zwangerschap en de invoering van prenatale screening in Nederland, wordt het

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Elektrotechniek; hbo-bachelor Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 15 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2008

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM. 1. Inleiding

College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM. 1. Inleiding College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van de aanvraag om accreditatie van de hbo-bachelor Oefentherapie Mensendieck

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Nederland

Christelijke Hogeschool Nederland Christelijke Hogeschool Nederland Opleiding: Media en Entertainment Management hbo-bachelor, croho: 34952 Locatie: Leeuwarden Variant: Voltijd Visitatiedatum: 19 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Choho: 33405 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Choho: 33405 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Choho: 33405 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Visitatiedatum: 16 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Varianten: Verpleegkunde, hbo bachelor voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 27 april 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2006 2 NQA - visitatie

Nadere informatie

Hanzehogeschool, Groningen

Hanzehogeschool, Groningen Hanzehogeschool, Groningen Opleiding: Technische Informatica, hbo-bachelor Croho: 34475 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 15 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008 NQA - visitatie

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Small Business & Retail Management HBO bachelor; Croho: 34422 Variant: voltijd Visitatiedatum: 25 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2007

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Management in de Zorg, hbo bachelor; Croho: 34538 Variant: deeltijd Visitatiedatum: vrijdag 13 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2007 2/57 NQA

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Pedagogiek hbo-bachelor Locatie: Leeuwarden en Zwolle Croho: 35158 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 juni 2009 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen Instituut voor Sportstudies, Groningen Opleidingen: Academie Lichamelijke Opvoeding (ALO) Sport, Gezondheid en Management

Hanzehogeschool Groningen Instituut voor Sportstudies, Groningen Opleidingen: Academie Lichamelijke Opvoeding (ALO) Sport, Gezondheid en Management Hanzehogeschool Groningen Instituut voor Sportstudies, Groningen Opleidingen: Academie Lichamelijke Opvoeding (ALO) Sport, Gezondheid en Management (SGM) Niveau: hbo-bachelor Croho: 34057 + 35025 Varianten:

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sittard

Hogeschool Zuyd, Sittard Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Small Business & Retail Management Niveau: hbo bachelor Croho: 34422 Varianten: voltijd/duaal Visitatiedatum: 26 en 27 september 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleidingen: Accountancy en Bedrijfseconomie, hbo-bachelor; Varianten: Accountancy voltijd/deeltijd/duaal Bedrijfseconomie voltijd Visitatiedatum: 27 juni 2006 Netherlands

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool ,nvao r nederlands-vlaam se accreditatie organisatie S uif Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool datum

Nadere informatie

Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties

Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties 1 Inleiding In haar procedure van de accreditatie van bestaande opleidingen heeft de NAO een belangrijke plaats ingeruimd

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 5 februari 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, mei 2007

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Amsterdam

Hogeschool INHOLLAND, Amsterdam Hogeschool INHOLLAND, Amsterdam Opleiding: Master Advanced Nursing Practice Niveau: hbo-master Croho: 49246 Varianten: duaal Visitatiedatum: 15 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs OCW Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136- II Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw accreditatiekader Het accreditatiekader voor bestaande opleidingen

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Integrale veiligheid, hbo bachelor Croho: 39201 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 12 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sittard. Opleiding: Commerciële Economie Niveau: hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd

Hogeschool Zuyd, Sittard. Opleiding: Commerciële Economie Niveau: hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Commerciële Economie Niveau: hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 26 en 27 september Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). m ao * nederiands-viaam se accreditatie organisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

ten behoeve van het beoordelingsportfolio Startbekwaamheid Hoofdfase 3, ALO

ten behoeve van het beoordelingsportfolio Startbekwaamheid Hoofdfase 3, ALO Zelfevaluatie ten behoeve van het beoordelingsportfolio Startbekwaamheid Hoofdfase 3, AL pleiding Academie voor Lichamelijke pvoeding Februari 2013 Zelfevaluatie ten behoeve van het beoordelingsportfolio

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Management & Innovation, hbo-master Locatie: Nijmegen Croho: 70036 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 24 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van

Nadere informatie

Hogeschool HBO Nederland

Hogeschool HBO Nederland Hogeschool HBO Nederland Opleiding: Variant: Locaties: Management, Economie & Recht; voltijd hbo-bachelor; Amsterdam, Arnhem, Breda, Groningen, Rotterdam, Utrecht, Weert en Zwolle Visitatiedatum: 2 november

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Commerciële Economie, hbo-bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Arnhem en Nijmegen Visitatiedatum: 19 juni 2007 Netherlands Quality

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleiding: Logopedie, hbo bachelor; Croho: 34578 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 2 oktober 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007 2/56 NQA visitatie

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs opleidingen hoger onderwijs Mededelingen OCenW Bestemd voor: Instellingen voor hoger onderwijs Bijlage 3: Wettelijk kader (WHW, hoofdstuk 5a: Accreditatie in het hoger onderwijs) Voorlichting Datum: 12

Nadere informatie

HBO en HBO-niveau in het CAM veld

HBO en HBO-niveau in het CAM veld HBO en HBO-niveau in het CAM veld Voorzitter SNRO: Drs. Johan Boogaars 3 oktober 2013. Inleiding Op dit moment worden er door verzekeraars maar ook beroepsverenigingen en koepels stellingen geponeerd en

Nadere informatie

IPS EXCELLENTIEPROGRAMMA S STUDIEJAAR 2014-2015. Domein Health Instituut Paramedische Studies

IPS EXCELLENTIEPROGRAMMA S STUDIEJAAR 2014-2015. Domein Health Instituut Paramedische Studies IPS EXCELLENTIE STUDIEJAAR 2014-2015 Domein Health Instituut Paramedische Studies 2 Instituut Paramedische Studies Domein Health Excellentieprogramma s Paramedische Studies Uitdagende talentprogramma s

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Opleiding: Integrale Veiligheid, hbo-bachelor Croho: 39201 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 3 juni 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Maritiem

Nadere informatie

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende.

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 GB ZWOLLE Besluit datum 10 februari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde van de Christelijke

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Opleiding: hbo-master Dovenstudies/ Leraar Nederlandse Gebarentaal Croho: 44104 Variant: deeltijd Visitatiedatum: 18 december 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Opleiding: Docent Beeldende Kunst & Vormgeving, hbo-bachelor; Croho: 39100 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 11 september 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor pedagogiek van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief) Onderwijs- en examenregeling

Nadere informatie

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 5 Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Master Special Educational Needs, bestaande uit 4 opleidingen: - de opleiding leraar speciaal onderwijs algemeen (LSO dt); - de opleiding leraar speciaal

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen

Hogeschool Zuyd, Heerlen Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Logopedie, hbo-bachelor Croho: 34578 Variant: voltijd Visitatiedatum: 5 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007 2/59 NQA - visitatie Hogeschool

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Croho: 34405 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 10 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2007 2/63

Nadere informatie

Fontys Hogeschool, Venlo

Fontys Hogeschool, Venlo Fontys Hogeschool, Venlo Opleiding: International Business Economics, hbo-bachelor; Varianten: voltijd Visitatiedatum: 22 februari 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2006 2 NQA -

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: HBO-Rechten; bachelor Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008 2/61

Nadere informatie

AVANS Hogeschool. HBO-Bachelor Civiele Techniek

AVANS Hogeschool. HBO-Bachelor Civiele Techniek AVANS Hogeschool HBO-Bachelor Civiele Techniek Netherlands Quality Agency (NQA) December 2010 2/57 NQA - Avans Hogeschool: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen Civiele Techniek Managementsamenvatting

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Visitatiedatum: 4 juli 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Management Economie & Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 14 mei 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Rotterdam/Den Haag

Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Rotterdam/Den Haag Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Rotterdam/Den Haag Visitatiedatum: 31 oktober 2006 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Opleiding: Croho: Opleiding: Croho: Accountancy, hbo-bachelor 34406; varianten: voltijd/deeltijd/duaal Fiscale Economie, hbo-bachelor 34409; varianten: voltijd Visitatiedatum:

Nadere informatie

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur De sjabloon van het aanvraagdossier

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 5 juni 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2008 2/57

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Breda

AVANS Hogeschool, Breda AVANS Hogeschool, Breda Opleiding: Management, Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/duaal Visitatiedatum: 24 september 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie