Onderwijsprofiel 2015-2016 In samenwerking met: Inleiding Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moeten zorgen voor een dekkend netwerk.
Het samenwerkingsverband maakt de via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkelt zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder verbeteren in het tijdig signaleren, het verder verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden. Het onderwijsprofiel SWV WSNS ZK Pagina 2
Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Zuid-Kennemerland spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk levert een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod te gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn: De leerresultaten Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken. De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Een goed klassenmanagement We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn voor al onze scholen gelijk. De onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van wat zie ik. We vinden dat iedere school of ieder schoolbestuur zelf de elementen uit het onderwijsprofiel inhoudelijk vorm moet geven en eventueel een eigen ambitieniveau moet formuleren. Het betekent dat de onderwijsprofielen qua vorm vergelijkbaar zijn, maar qua inhoud per school en per bestuur moeten verschillen om te komen tot een dekkend netwerk. Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten Pagina 3
De O.B.S.de Beatrix volgde de Focus training Opbrengst Gericht Werken (= O.G.W.) op Basis van Prestatiefeedback in de schooljaren 2011/2012 en 2012/2013. Deze training wordt verzorgd door de Universiteit van Twente. In het schooljaar 2011/2012 is gestart met vakgebied Rekenen en Wiskunde. In het schooljaar 2012/2013 werd naast het vakgebied Rekenen en Wiskunde met het vakgebied Spelling gestart. Schooljaar 2014-2015 zijn we gestart met het vakgebied Technisch Lezen. In dat schooljaar hebben we al onze voorgestelde doelen behaald. In schooljaar 2015-2016 gaan we verder met ons speerpunt Technisch lezen en worden de doelstellingen aangescherpt. Daarnaast zal er ook een projectgroep worden opgericht om het verbetertraject (Begrijpend Lezen) voor 2016-2017 te gaan voorbereiden. Doelstellingen: - Verbeteren van leerprestaties - Het volledig benutten van het leerlingvolgsysteem voor de analyse van de onderwijsresultaten van de school, de groepen en de individuele leerlingen. - Het afstemmen van de didactiek op de geconstateerde onderwijsbehoeften. - Prestatie en leerstofdoelen formuleren (voor de school, voor alle groepen en voor individuele leerlingen) - De samenwerking met andere scholen en collega s leidt tot uitwisseling van succesvolle werkwijzen. - Uitvoeren van groepsplannen en tussentijds monitoren of de gestelde doelen behaald zijn. - Het O.G.W. implementeren binnen de overige vakgebieden. - De O.B.S. De Beatrix werkt op basis van de cyclus voor Opbrengst Gericht Werken. Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten Pagina 4
I II Sept Toets Cyclus I: Leeropbrengsten Technisch lezen verbeteren. -Schoolnorm Technisch lezen: 2014-2015 afname: Minimaal GVS op II niveau (lage II) Maximaal zorgpercentage 20% 4D waarde 187-213 2015-2016 afname: Minimaal GVS op II niveau (midden II) Maximaal zorgpercentage 17 % 4D waarde 190-214 2016-2017 afname: Minimaal GVS op II niveau ( hoge II) Maximaal zorgpercentage 15 % 4D waarde 192-215 Cyclus II: Verbetering onderwijsprofiel Technisch lezen verbeteren. -Schoolnorm OC Technisch lezen: - Verder met de implementatie/borging van de nieuwe methode Estafette gr 4 t/m 6 en Estafette light in groep 7 en 8 - Extra instructiegroepen buiten de groep bij onderwijsassistent, vast gelegd in groepsplan Technisch lezen Okt/ Jan Jan - M-toets CITO afnemen: CITO DMT - Heeft het verbeteronderwerp het verwachtte effect op de leeropbrengsten? - Observaties /coaching in de klas, inhoudelijke vergaderingen. - Febr/ mei - M-toets analyseren: Eventueel aanpassen aanpak Technisch lezen Pagina 5
Juni - E-toets CITO afnemen: Eventueel aanpassen aanpak Technisch lezen. Borging van afspraken Pagina 6
Leerresultaten In onderstaande tabel zijn de ondergrens en bovengrens opgenomen die horen bij de Basisgroep.. Onder de landelijke norm is er ruimte voor de school om haar schoolnorm in te vullen. Hieronder verstaan wij de score die de populatie leerlingen op de school momenteel behaalt de normaal te verwachten score op dit moment. Daaronder is ruimte voor de ambitie van de school: welke score wil de school over een X aantal jaar behalen. Lezen DMT M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 M8 Landelijke norm 4D Schoolnorm 4D 187-213 187-213 187-213 187-213 187-213 187-213 187-213 187-213 187-213 187-213 187-213 190-214 190-214 190-214 190-214 190-214 190-214 190-214 190-214 190-214 190-214 190-214 2015-2016 prestatie 4D 192-211 183-215 185-215 191-221 193-214 192-225 eindafname (2013-2014) Huidige prestatie 189-216 188-213 194-219 190-220 194-217 194-218 eindafname 2014-2015 Ambitie 4D 192-214 192-214 192-214 192-214 192-214 192-214 192-214 192-214 192-214 192-214 192-214 In 2016-2017
Ondergrens 2015-2016 OC-waarde Landelijk OC-waarde Beatrix Spelling OC-waarde Beatrix Rekenen OC-waarde Beatrix Tech.lezen OC-waarde Beatrix Begr.lez Plus + (plusklas) >230 >230 Plus >213 >214 >216 >214 >214 Basis 187-213 194-214 199-216 190-214 196-214 Breedte <187 <194 <199 <190 <196 Diepte, eigen leerlijn <175 <175 OC = onderwijs continuüm Pagina 8
Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor taal, technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie. Taal 1 2 Plus - Speciale activiteiten Onderbouwd kleuters - Hypotheses formuleren - Leerlingen gesprekken met elkaar laten voeren - Zelfstandig met klankkastmateriaal en onderbouwd materiaal Basis Onderbouwd kleuters: - Activiteiten thema s herfst, winter, zomer en lente - Kringactiviteit en daaruit de bijbehorende ontwikkelingsmaterialen - Routine poppen - Tijdwijzer waarin tijd, gebeurtenissen en feesten zichtbaar worden gemaakt, met activiteiten los van de thema s - Lettermuur, met aanvullende activiteiten naast de activiteiten bij het thema - Klankkast groepsactiviteiten Breedte - Vertelbeurten via vertelhoed en vertelstoel - Concrete materialen van de thematafel bij woordenschatoefeningen - Beeldwoordenweb - Speciale activiteiten Onderbouwd kleuters - Klankkast kleine kring activiteiten naast de groepsactiviteiten Taal actief Plus Basis Breedte 4 5 6 7 8 - Taal: taalplusboek 3 steropdrachten - Spelling: 3 steropdrachten - meerwerk nav toets (3 ster) - Bij spreken en luisteren wordt het OVUR-model gebruikt: oriëntatie, voorbereiding, uitvoering en reflectie. Bij schrijven (stellen) wordt nagenoeg hetzelfde model gebruikt. - Taal: 2 ster opdrachten en eventueel 1ster of 3 ster opdrachten - Spelling: 2 steropdrachten en eventueel 1 ster of 3 steropdrachten - Extra instructie (hulpbladen) - Zuidvallei nav toets - Pre teaching Extra instructie en kopieerbladen(hulp) - Herhalingsoefeningen Spellinghulpje - Klankvoeten - Spellingshulpje Diepte - -
Technisch lezen Plus Basis 3 4 5 6 7 8 VLL - Zon/raket - Software VLL - kieskast - Maan - Software VLL - Kieskast - Estafette voortgezet Technisch lezen Aanpak 3 van Estafette - Estafette lezen aanpak 2 - Vrij lezen Radiolezen, theater lezen, - Voor-koor-door leesbladen Lees maar door Breedte - Ster - Software VLL - Kieskast - Onderwijsondersteuning - Estafette aanpak 1 - Bladen uit de map: speciale leesbegeleiding van Luc Koning. - Bladen uit het Leesinterventieprogr amma van de Zuid Vallei (specificeren welke categorieën) - Onderwijs ondersteuning in de klas en buiten de klas - (Ralfi lezen) Bladen uit de map: speciale leesbegeleiding van Luc Koning. - Bladen uit het Leesinterventieprogramma van de Zuid Vallei (specificeren welke categorieën) Diepte - - Pagina 10
Rekenen 1 2 3 4 5 6 7 8 Plus - Routeboekje SLO bij Rekenrijk - Basis opgaven (gekleurde blokjes) - Rechterrijtje - Ezelooropgave - Meer/verrijkingsstof - Zon route - Plustaak - Sterk in rekenwerk Basis - Rekenrijk - Rekenactiviteiten in thema s gegroepeerd - Schatkist - Rekenrijk - Basis en variastrategie - Basis en onderhoudsopgave (gekleurde en open blokjes) - Meer/weer - Zon/smile route Breedte - Voorschot benadering - (In kleine kring) - Rekenrijk en onderbouwd - Linker /rechter rijtje - basisstrategie - Basis en onderhoudsopgave (gekleurde en open blokjes) - Weer/hulp - smile route - Linker rijtje - Instructietafel - F-lijn - Oefenboekjes rekenen bij de methode - Maatwerk - Met sprongen vooruit - Ajodact - - Diepte - Ondersteuning in de klas - Instructietafel - OPP/eigen leerlijn (leerroute 2 of 3) Pagina 11
Beg. 4 5 6 7 8 Lezen Plus - Leesmeester (groep 4) - Nieuwsbegrip aanpak: plus - Tekstniveau hoger (7 en 8) Basis - Leesmaatje (groep 4)Nieuwsbegrip basisaanpak - Citotraining tekstbegrip - Citohulpboek begrijpend lezen Breedte - Extra instructie - Sleutelschema s, stappenplan en woordhulp Diepte - Tekstniveau lager - Pagina 12
Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn Technisch 1* 2* 3 4 5 6 7 8 lezen Plus Basis 270 minuten 435 minuten 270 minuten 240 minuten 120 minuten 60 minuten 60 minuten Breedte + 5 x 10 minuten Diepte (* betreft hier Taal voor kleuters) Rekenen 1 2 3 4 5 6 7 8 Plus -60 minutenmethode +60 minuten Plustaak, sterk in rekenwerk Basis 225 minuten 270 (groep 5 + 30 min) Breedte + 30 minuten Diepte Spelling 3 4 5 6 7 8 Plus -20 minuten -20 minuten -20 minuten -20 minuten -20 minuten Basis *zie lezen 95 min 95 min 95 min 95 min 95 min Breedte + 25 min + 25 min + 25 min + 25 min + 25 min Diepte Begrijpend 3 4 5 6 7 8 lezen Plus -20 minuten Basis *zie lezen 85 min 85 min 85 min 85 min 105 min Breedte + 10 min + 10 min + 10 min + 10 min + 10 min Diepte Pagina 13
Didactisch handelen We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen. Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. Instructiemodel: - De school werkt met het direct instructie model - De school heeft bepaald welke elementen ze per lesfase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema: Plus Basis Introductie: - Leerling verwoordt zelf het doel van de les Inoefening/verwerking: - De leerling gaat zelfstandig aan het werk en weet wat er van hem verwacht wordt Terugkoppeling: - De leerling rapporteert aan de leerkracht over het gemaakte werk; hij geeft aan hoe het werken ging Introductie: - De leerkracht geeft de start van de les duidelijk aan - De leerkracht vertelt het doel van de les en wat de leerlingen gaan leren - De leerkracht vertelt wat de leerlingen gaan doen (lesopbouw) Instructie: - De leerkracht laat de leerlingen nadenken over oplossingen/strategieën - De leerkracht geeft uitleg over de inhoud van de opgaven - De leerkracht creëert betrokkenheid door vragen te stellen en leerlingen opgaven voor te laten doen - De leerkracht ondersteunt zijn les met materialen ( zoals het digibord) Inoefening: - De leerkracht geeft een opdracht die de leerlingen in tweetallen (of een andere coöperatieve werkvorm) moeten oplossen - De leerkracht maakt samen met de leerlingen een opgave Verwerking: - De leerkracht vertelt en schrijft op het bord wat de leerlingen moeten doen. - De leerkracht maakt duidelijke afspraken over wanneer en hoe de leerling om hulp mag vragen: De leerkracht bespreekt de pictogrammen voor het zelfstandig werken: 1. Tijdens het werken ben je stil 2. Als je iets niet weet ga je verder met de volgende opdracht 3. Als de juf of meester langskomt mag je een vraag stellen 4. Als je klaar bent pak je extra werk De leerkracht stelt de kleurenklok/time-timer in en geeft aan hoe lang de leerlingen moeten werken Pagina 14
Breedte - Leerlingen kunnen tijdens de ronde aangeven dat ze iets niet begrijpen middels dobbelstenen op hun tafel. De leerkracht zorgt voor regelmatige feedback Terugkoppeling: - De leerkracht houdt de nabespreking direct na de verwerking - De leerkracht vat de les en het lesdoel samen (met de leerlingen) - De leerkracht evalueert met de leerlingen hoe het werken is gegaan - De leerkracht complimenteert de leerlingen met behaalde successen Instructie: - De leerkracht geeft voorinstructie - De leerkracht geeft verlengde instructie - De leerkracht doet de opgave goed voor - De leerkracht maakt gebruik van materialen/ andere middelen om de opdrachten goed uit te leggen Inoefening: - De leerkracht werkt met de leerlingen tijdens de verlengde instructie aan de instructietafel. De eerste opgaven worden samen gemaakt. De leerkracht controleert of de leerlingen de stof begrijpen, indien nodig geeft de leerkracht verdere uitleg. Verwerking: - Na de uitleg van de leerkracht, en begrijpen van de leerstof, gaan de leerlingen zelf verder met de opdrachten, op hun eigen plaats. Pagina 15
Pedagogisch handelen (algemeen) Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie: De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Ze zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt met de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie: De leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Ze willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen (in elk geval voor een deel) hun leergedrag sturen. Visie op pedagogisch handelen Leerkrachten geven ruimte aan het autonomie gevoel van hun leerlingen. Ze honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. Ze laten de leerlingen zelf keuzes maken bij het doen van taken (hoe en wat). Ze laten de leerlingen meebepalen bij de inrichting van het lokaal en vertrouwen organisatorische zaken aan leerlingen toe. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: Goed voorbeeld doet goed volgen. Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen. Pagina 16
00: Omgaan met gedrag Omgaan met gedrag De leerkracht beloont gewenst gedrag, door het geven van verbale en/ of nonverbale feedback. De leerkracht benadert de leerlingen op een positieve wijze (positief verwoorde feedback). De leerkracht handelt volgens een opbouw in het sturen van ongewenst gedrag: Afspraken, van toepassing op alle leerlingen De leerkracht negeert ongewenst gedrag. De leerkracht maakt gebruik van positieve verbale en non-verbale feedback om gewenst gedrag te bewerkstelligen De leerkracht wijst op de bijpassende pictogram, de timetimer, de afsprakenlijst, het stoplicht, etc. (hierop staat de bijpassende gedragsregel afgebeeld) Indien nodig, gebruikt de leerkracht een beloningssysteem om gewenst gedrag te oefenen en bewerkstelligen. De leerkracht spreekt leerlingen individueel aan op het gedrag, waarbij de informatieve en gedragsregulerende component een belangrijke rol spelen. De leerkracht maakt afspraken met de individuele leerlingen, waarbij de nadruk ligt op het benoemen van gewenst gedrag (wat mag er WEL?) Indien geen van bovenstaande punten helpt, kan de leerkracht een straf opleggen ter correctie van het ongewenste gedrag. Dit is echter een laatste middel wanneer het gedrag niet veranderd wordt. Wanneer het opleggen van een straf niet het gewenste gedrag oplevert, worden de ouders ingelicht middels een persoonlijk gesprek met de leerkracht. Indien ook minstens drie gesprekken tussen de ouders en de leerkracht geen gewenst effect hebben, wordt de IB en/ of directie ingeschakeld. Pagina 17
01: Pedagogisch handelen gericht op de relatie Basis Breedte - De leerkracht ontvangt en begroet de leerlingen bij het begin van de dag d.m.v. het geven van een hand bij de deur van het klaslokaal. - De leerkracht geeft ten alle tijden het goede voorbeeld in het gedrag (voorbeeldrol leerkracht) - De leerkracht maakt beredeneerde keuzes bij het samenstellen van groepjes leerlingen om het samenwerken te bevorderen. - De leerkracht benoemt de afgesproken gedragsafspraken die passen bij de desbetreffende les of situatie en houdt de leerlingen en zichzelf daar consequent aan. - De leerkracht hanteert consequent het pestprotocol. - De leerkracht kiest voor een zo veilig mogelijk klimaat, door leerlingen zo veel mogelijk individueel te benaderen. - De leerkracht praat alleen met betrokkenen over de leerlingen en hun thuissituatie. - De leerkracht spreekt zijn interesse wekelijks uit naar de leerling over schoolwerk, spel en culturele achtergronden. - De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen. - De leerkracht koppelt (indien afgesproken met de IB) een tweetal leerlingen aan elkaar die elkaar ondersteunen in het werk; bijvoorbeeld een dyslectische leerling krijgt een goede lezer als ondersteuner naast zich (maatje, tutor). - De leerkracht zorgt ervoor dat alle leerlingen zich veilig en op hun gemak voelen (instructie-afhankelijke, instructie gevoelige en instructie-onafhankelijke leerlingen. Extraverte en introverte leerlingen). Pagina 18
02: Pedagogisch handelen gericht op de competentie Basis Breedte - De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van hoge, maar realistische verwachtingen passend bij de leeftijd van de groep leerlingen en de schoolafspraken. - De leerkracht laat zowel verbaal als non-verbaal merken dat gewenst gedrag opgemerkt wordt. - De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). - De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal emotioneel functioneren (proces gericht). - De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten om hen bewust te maken van hun mogelijkheden. Hierbij spreekt de leerkracht met vertrouwen over de leerlingen. - De leerkracht bespreekt met een leerling individueel zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. - De leerkracht schrijft het bereiken van gewenst gedrag toe aan de inzet van de leerling zelf. - De leerkracht zet schoolbreed gebruikte methodes in om leerlingen te ondersteunen bij het reguleren van het eigen gedrag. Pagina 19
03: Pedagogisch handelen gericht op de autonomie Basis Breedte - De leerkracht daagt alle leerlingen uit om aan het woord te komen en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. - De leerkracht daagt de leerlingen uit om mee te denken over minimaal 4 belangrijke gedragsregels in de groep. - De leerkracht herinnert de leerlingen via positief verwoorde feedback aan de opgestelde gedragsregels. - De leerkracht geeft de leerlingen de ruimte om beargumenteerd mee te denken en beslissen over de inrichting van het lokaal. - De leerkracht laat de leerlingen mee denken en mee beslissen over (bijvoorbeeld feestelijke) activiteiten in de groep. - De leerkracht creëert onderwijsleersituaties, bijvoorbeeld een kringgesprek, waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor een eigen inbreng, en waardeert die positief. - De leerkracht zorgt voor werkvormen, die ervoor zorgen dat de leerlingen vorm kunnen geven aan hun eigen keuzes. Bijvoorbeeld het maken van een bouwwerk, het plakken van een collage, het schrijven van een verhaal, etc. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij om kunnen gaan met leerlingen in de groep die extra onderwijsbehoeften hebben en maakt hierover afspraken. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen het verantwoordelijk zijn voor elkaar. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen (in zowel sociaal-emotionele als werkgerelateerde situaties) - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij omgaat met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid, maar geeft dit vorm op een positieve wijze. Pagina 20
Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. 01: Ruimte Basis Breedte - De klassenregels hangen zichtbaar in de klas. - De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er duidelijke looproutes zijn in de klas. - De kleurenklok /grote timetimer hangt zichtbaar in de klas. - De pictogrammen met de dagplanning hangen zichtbaar op het bord. - De leerkracht stelt na iedere vakantie nieuwe tafelgroepen samen. - Er is een niet storen signaal zichtbaar (Pompom bij groep 1 en 2, stoplicht bij de andere groepen) - De pictogrammen met de dagplanning liggen zichtbaar op de tafel van de leerling. - Er kunnen kleine timetimers (aanschaf ouders) op de tafel van de leerling geplaatst worden - De leerling houdt indien nodig een vaste plaats in de klas - Er kan gebruik gemaakt worden van een koptelefoon (aanschaf ouders) 02: Tijd Plus Basis Breedte - De leerkracht laat de leerling een deel van de planning zelf maken met behulp van een agenda. - De leerkracht gebruikt een rooster waarin alle hij alle lessen plant. - De leerkracht houdt zich aan de roostertijden. - De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn. - De leerkracht van groep 1 en 2 laat de leerlingen direct na binnenkomst aan de slag gaan met een of meer van de volgende activiteiten: een zelfgekozen activiteit activiteiten die klaarstaan activiteiten voorzien van een naamkaartje - De leerkracht plant op het rooster de volgende werkvormen in: zelfstandig werken (minstens per week) instructiemomenten (minstens per week) samenwerken (minstens per week) - De leerkracht maakt voor de leerling een planning in pictogrammen. Pagina 21
03: Activiteit Basis Breedte - De leerkracht legt de materialen voor de les zo klaar dat de leerlingen ze zelf kunnen pakken. - De leerkracht vertelt voor de les of er sprake is van: individueel werken, waarbij geen hulp gevraagd mag worden individueel werken waarbij hulp gevraagd mag worden als iets niet lukt samenwerkend leren - De leerkracht geeft op een klok de tijdsplanning aan. - De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. - De leerkracht vertelt: wat hij zelf gaat doen tijdens het zelfstandig werken wanneer hij niet beschikbaar is voor alle leerlingen en hoe lang dat duurt wanneer hij weer beschikbaar is. - De leerkracht legt de materialen voor de leerlingen klaar in een werkbak, of op de tafel van de leerling. Pagina 22