Een video-communicatietraining SLAZ 2012 Chris Rietmeijer
Inleiding, achtergronden Demonstratie Nabespreking
6 Bijeenkomsten van 2 uur, eens per maand 6-8 aios, 1 staflid/opleider, 1 comm.trainer Elke keer 2 video s; theorie
Effectieve communicatie is patiëntgerichte communicatie!! Wat is dat?
klacht, ziekte (gezichtspunt arts) impact, beleving, vraag (gezichtspunt patiënt) 5
Vraagverheldering Uitleg en advies 6
VS 7
Heel veel bewijs voor de effectiviteit van patiëntgerichte communicatie: Patiënttevredenheid Dokterstevredenheid Compliance Minder bezorgdheid, betere coping, minder medicatie, minder aanvullend onderzoek, minder verwijzingen, minder zinloos medisch handelen, minder klachten Betere bloeddruk, betere HBa1c Etc etc 8
Divers onderzoek: Meer informatie heeft gunstige uitwerking op het beloop van de ziekte. ( Als de anaesthesist voor de operatie uitlegt hoe de pijn na de operatie bestreden gaat worden is er niet alleen minder pijnstillende medicatie nodig, maar kan de patient ook eerder naar huis. Egbert ea, 1964) 9
Ley, 1980: Patiënten onthouden maar de helft. 10
Tucket ea, 1985: Patiënten onthouden informatie veel beter als deze aansluit op hun beleving en ideeën. DAAR DUS NAAR VRAGEN!!!!! 11
Divers onderzoek: 80% heeft behoefte aan veel informatie 20% niet 12
Stewart et al. 1997: Patiëntgerichte benadering maakt het consult nauwkeuriger en efficiënter en de patiënt ervaart meer steun en begrip en voelt zich gezonder Kosteneffectief: minder vervolgafspraken, minder onderzoek en verwijzingen
Theorie (oa Silverman) Onderleggers (oa MAAS Globaal)
Structuur bieden Begin van het consult Informatie inwinnen Lichamelijk onderzoek Uitleg en planning Beëindiging van het consult Relatie opbouwen 15
OPENING ruimte voor verhaal van patiënt globale oriëntatie op reden van komst vragen naar andere redenen van komst HULPVRAGEN noemen van hulpvragen, wensen of verwachtingen noemen van aanleiding voor komst nu afronden van vraagverheldering LICHAMELIJK ONDERZOEK instrueren van patiënt toelichten van onderzoek bejegenen van patiënt zorgvuldig en respectvol DIAGNOSE noemen van bevindingen en diagnose/hypothese noemen van oorzaken of verband tussen bevindingen en diagnose noemen van prognose of te verwachten beloop naar reactie vragen
BELEID overleg over beleid, alternatieven, voor- en nadelen uitvoerbaarheid en opvolggedrag bespreken afspraken maken: wie, wat, wanneer vragen naar reactie EXPLOREREN exploreren van hulpvragen, wensen of verwachtingen exploreren van reactie op informatieoverdracht binnen referentiekader van patiënt ingaan op non-verbaal gedrag en sleutelwoorden EMOTIES (door)vragen naar gevoelens gevoelsreflecties geven INFORMATIEOVERDRACHT aankondigen, categoriseren kleine hoeveelheden, concrete uitleg begrijpelijk taalgebruik naar begrijpen vragen
Aansluiten bij de leervraag Wat ga je ons laten zien? Waar ben je tevreden over en waar heb je vragen bij? Wat wil je hiervan leren?
Communicatie is doelgericht Wat was je doel in dit stukje? Hoe heb je gecommuniceerd om je doel te bereiken? Was dat effectief? Hoe zou het eventueel anders kunnen? Wat zegt de theorie?
Onderwerpen/thema s: Vraagverheldering Gezamenlijke besluitvorming Meer luisteren, minder praten Contact maken Grenzen stellen Jezelf zijn
Onderwerpen/thema s: Eisende patienten/familie Boze/agressieve patienten/familie Eerste 90 seconden voor de patient Patient onderbreken; regie nemen/houden Slecht nieuws Patient vragen naar begrip van de gegeven uitleg
Peilen van informatiebehoefte Roos van Leary Structuur, introductie, samenvattingen Instrumentele vs frustratieagressie Onderhandelen Nee zeggen met behoud van relatie Gevoelsreflectie, en wat dan? Motiverende gespreksvoering
Aios hebben met deze thema s geoefend in de praktijk en hierover gerapporteerd Aios evalueren deze cursus heel goed: Ik vind het goed dat er in de opleiding tot medisch specialist onderwijs wordt gegeven in het taakgebied communicatie: 8.5 De zojuist afgeronde serie was een goede invulling van dit onderwijs: 8.5 Ik heb in deze communicatietraining veel geleerd: 8
Bespreking in kleine groepen, met comm. trainer en staflid Plan een reeks ivm transfer van het geleerde Toestemming patiënt Techniek!!
Leeragenda en agenda tds consult Moedig zelfbeoordeling aan (reflectie) Betrek de groep erbij: wat zien/denken zij? Geef beschrijvende, niet oordelende feedback Geef gebalanceerde feedback: wat ging goed en wat kan beter? Geef suggesties ipv voorschriften Refereer aan onderlegger Wees oprecht nieuwsgierig en respectvol
Laat als staflid het eerste consult zien!! Doe het voor in de praktijk, rolmodel (cave gap tussen theorie en praktijk)