Lang zullen ze leven!

Vergelijkbare documenten
Inhoud. Voorwoord door Huib Hinnekint 11. Inleiding 15. Deel 1. Visie op ouder worden en educatie bij ouderen 19

Werken met vrijwilligers

Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam-VU. 29 oktober LAKS, jaarcongres Amsterdam. Jelle Jolles 29 oktober 2009, LAKS Amsterdam

TMA Talentenanalyse. Talent- en competentiepaspoort. Sara Berger 15 april 2013

Stimulerend signaleren

Probleemgedrag en het biopsychosociaal model. Een vertroebelde blik? Dr. Sandra Zwijsen, neuropsycholoog/onderzoeker IGJ - VUmc

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter


TMA Talentenanalyse Sara Berger

Omgaan met aandacht- en geheugenproblemen. Café Brein, Uden en Oss, September 2014

Expertmeeting: Jongerenparticipatie

Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam-VU

Leve het jonge kind! 2 e jaarcongres 28 mei Dr. Louise Berkhout

Rapport SQ-Sales. Lydia Beelders 07 juli 2011 V1.1

Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit!

VISIE. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon.

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.

Joe Jouw Ontwikkeling Eerst

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

De persoonlijkheidskenmerken. succesvol D66 er. Intelligent. Evenwichtig. Open van geest. Consciëntieus. Extravert. Initiatiefrijk

GOED HERSTELD. Uitkomsten van kwalitatief onderzoek onder 100 GGZ- cq. verslavingszorgcliënten.

Beeldvorming sociaal emotionele ontwikkeling niveau A Klasgroep: Namen van de kinderen

Paul van der Voorbeeld

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510

TMA Talentenanalyse. Talent- en competentiepaspoort. Jan Prins 7 november 2013

Ouder worden: nog een beperking voor mensen met beperkingen. Manu Keirse KU Leuven

POSITIEVE PSYCHOTHERAPIE. Een geprotocolleerde behandeling van veertien sessies voor cliënten met een depressieve stoornis

HOE KIJKEN DE GENERATIE- EXPERTS VAN NEDERLAND NAAR GENERATIEMANAGEMENT?

Vrijwilligers als handjes of als strategische keuze? VOB 15 juni Utrecht Joost van Alkemade directeur NOV

Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren.

Persoonlijkheid en competenties: wat kun je ontwikkelen?

Het puberbrein. Struikelblok of uitdaging bij de vormgeving van CGO en het begeleiden van de studenten?

BLAADJE #4. mei 2018

In je element met wie je bent!

Effectieve inzet van talenten en competenties a. Kernzinnen b. Intrinsieke motivatie c. Talenten d. Competenties

Een samenwerking met Total Sports Academy en Kindercentrum de Grondzeiler

Breincentraal leren: van hersenonderzoek naar klaslokaal. Lucia M. Talamini UvA

TMA Talentenanalyse. Talent- en competentiepaspoort. Sara Berger 25 november T I E

12peciale voorlichtingns-eum,

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief

Ecologie van het leren

Voorbeeld Rapportage Datum: 21 mei 2013

Visie van De Molenberg

OPBOUW VOORSTELLEN GEZOND ACTIEF OUDER WORDEN HET PROGRAMMA EN DE POST-HBO CURSUS

Piter Jelles Strategisch Perspectief

PRESENTATIE POSITIEVE EDUCATIE

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP

Nota: de identiteit van het Kleurenorkest

IPC en de kerndoelen

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

De nieuwe vrijwilliger

Identiteit van de Koos Meindertsschool

Prototypische profielen Creatief Vermogen

Nieuwsbrief over kwaliteit

Beïnvloeden van gedrag en uitbreiden van gedragsrepertoire. Begeleiden van groepen in verschillende stadia van ontwikkeling door groepswerk

Mindfulness Training. & Creativiteit [traineeboek] Dit boek is van: maandag uur Inloophuis Wij Allemaal

Pedagogisch beleid Tussenschoolse opvang

De persoonlijkheidskenmerken. succesvol D66 er. Intelligent. Evenwichtig. Open van geest. Consciëntieus. Extravert. Initiatiefrijk

Voorstelling werking Minor Ndako

ouderenpsychiatrie Het mooie van oud worden, is dat het zo lang duurt Lotte van Elburg en Hester Geerlinks

Bijlage 1: Functieprofielen raadslid en wethouder

Onderpresteren met risico van drop-out (h)erkennen en voorkomen!

Talentontwikkeling medische kansen en valkuilen

OVAL deelsessie Onderzoek proactief loopbaangedrag

Keuzedeel mbo. Lean en creatief. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0512

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015

Brein Centraal leren. geheugentraining - bewegingsstrategieën

Talmaschool afdeling Athena

2/06/2015. Naar een gedifferentieerd HRM-beleid. met aandacht voor het generatiethema. Generatieverdeling AHS- medewerkers op 01/12/2014

Zingeving na een dwarslaesie of hersenletsel

Signalering van (hoog)begaafdheid

Model van Sociale Innovatie

Grenzen verkennen. in het samenspel tussen informele en formele zorg. datum door. 16 juni 2017 Cecil Scholten

Dagbehandeling voor mensen met NAH

Dit loopbaandossier gebruik je als je jouw keuzes wilt bespreken met bijvoorbeeld je ouder(s)/verzorger(s), je mentor of decaan.

Werken aan vaardigheden van de 21 ste eeuw. 23 maart 2016

Inhoud van de ochtend

Klik om de stijl te bewerken. Op zoek naar het meest fantastische leren voor iedereen, altijd en overal. De rol van volwassenenonderwijs

VIME NT1 Competenties en training voor vrijwilligers

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

Taal in de blender. Succesrecepten. Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven

Werkgeheugen bij kinderen met SLI. Indeling presentatie. 1. Inleiding. Brigitte Vugs, 19 maart Inleiding 2. Theoretische achtergrond

Elementen van een professionele leergemeenschap

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen

Datum: 5 september 2014

Informatie Reflexis PlusKlas. De Wijzen uit het Oosten

Plusklas Periode 2: januari februari 2018 Jaarthema: Connect

Beleid Meer - en Hoogbegaafdheid NUT Periode januari 2014 t/m januari 2016

Een aanzienlijk aantal jonge kinderen die muziekles volgen verliezen na korte tijd de motivatie en stoppen met muzieklessen

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

MS: Revalidatie in de vroege fase. H.G.A. Hacking, revalidatiearts.

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD

Opvoeden en ontplooien vanuit een Brein & Leren perspectief: steun, sturing en inspiratie

Profiel van de wethouder Kaag en Braassem 31 januari 2014

Capaciteitentest MBO. 1. Inleiding

Impact van het woord op het NAH herstelproces. Prof. Dr. Evert Thiery Universiteit Gent

Maak de test INTRODUCTIE. Waar ben je uit jezelf gemotiveerd voor? MOTIVATIE. Noem hier de namen van de leerlingen YOUNGWORKS

een SCHOOL met een HART

Rosalien Wilting Klinisch psycholoog en psychotherapeut bij GGZ Eindhoven. NVA Congres 2013

Transcriptie:

Els Messelis

Lang zullen ze leven! Gemiddelde levensverwachting bij geboorte: Vrouwen: 84 jaar Mannen: 78 jaar Na 65 jaar nog 14 fitte jaren te leven (ILC Zorg voor Later - Nieuwsbrief 25 28 november 2012, bron: CBS)

Lang zullen ze leren! Actief ouder worden

Intergenerationeel Aandacht voor diversiteit

Leergierigheid piekt tussen 65 en 70 jaar

Leergierigheid piekt tussen 65 en 70 jaar Een grote meerderheid (87%) houdt ervan nieuwe dingen te leren of nieuwe hobby s te ontdekken. De lust om te leren bereikt een hoogtepunt bij eind zestigers, gedreven door het verlangen mee te blijven draaien in een snel veranderende wereld. Computers, internet, moderne geschiedenis, familiestambomen, tuinieren en digitale fotografie blijken de meest populaire onderwerpen van studie.

Levenslang, levenbreed en levensdiep leren SOC model Baltes & Baltes Belang van participatie, empowerment en competenties Belang van levenslang, levensbreed en levensdiep leren: Vormen: Informeel leren Niet-formeel leren Formeel leren

Leermotieven bij ouderen? (1) W.Leirman, 2004 Leeftijd Leren om Interessepunten 55-65 jaar Bij te blijven Consumptie/economie, gebruik van media en technologie, vrijetijdsbesteding, sport, reizen. 66-75 jaar In te halen of cultuur te verrijken Cultuur en (levens)kunst, gezin/familie, vrijetijdsbesteding, sport, reizen en maatschappelijke participatie 76-85 jaar Kwalitatief te overleven Gezondheidszorg, huisvesting/ levensperspectief 85+ Voor de eindbalans Geen uitgesproken interesse

(2) Cremers, 2004 op basis van Mc Clusky Motieven gekoppeld aan coping needs Werkgerelateerde motieven Motieven gekoppeld aan contributive needs Motieven gekoppeld aan influence needs Motieven gekoppeld aan maats. behoeften Motieven gekoppeld aan expressive needs Motieven gekoppeld aan transcendence needs Motieven gericht op sociaal contact Gekoppeld aan de behoefte om zich aan te passen Gericht op vooruitgang in het werk of beroep of op het verbeteren van vooruitzichten op het werk Gekoppeld aan de behoefte om een bijdrage te leveren aan maatschappelijke activiteiten en ontwikkeling Gekoppeld aan de behoefte om invloed uit te oefenen op maatschappelijke processen Gekoppeld aan behoeften die samenhangen met het politiek en economisch klimaat Gekoppeld aan de behoefte om zich persoonlijk te ontwikkelen of om zich creatief te uiten. Gekoppeld aan het plezier in en de voldoening van het leren zelf Gekoppeld aan de behoeften op het terrein van zingeving (reflectie op leven, tevredenheid met zichzelf en eigen leven) Gericht op het aangaan en het onderhouden van sociale contacten en het vervangen van verdwenen sociale netwerken

HOI PAP! Alles cool? XD kwam net een lookalike van ma tegen echt sick leek kkveel haha lol ;-) check je dit weekend! <3 Oh, god wat moet ik daar op antwoorden???

Invloed van motivatie bij leren Intrinsieke motieven gaan uit van de oudere zelf, omdat:: ze nieuwsgierig zijn. Ze gaan kunstgeschiedenis volgen; ze voelen dat ze bepaalde kennis nodig hebben in hun dagelijkse leven. Ze gaan een computercursus doen; ze behoefte hebben aan vrijheid en/of verantwoordelijkheid. Ze zoeken een cursus voor vrijwilligers in de palliatieve zorg; ze dingen zoeken waar ze goed in zijn en willen die verder uitbouwen. Ze volgen een natuurgidsenopleiding of bouwen hun zelfstandige activiteit als vormingswerker verder uit.

Invloed van motivatie bij leren Extrinsieke motieven worden bepaald door de omgeving. Het kan gaan om: gestimuleerd worden om bij te blijven of nieuwe vaardigheden te leren en hieruit voordeel te halen, bv. een kookcursus voor alleenstaanden; leren vanuit sociale identificatie, om tot een groep te (blijven) behoren, bv. een cursus creatieve technieken, georganiseerd door een vrouwenvereniging; leren vanuit maatschappelijke verwachtingen. Ouderen willen hun talenten blijven gebruiken en zorgen ervoor dat hun kennis up to date blijft, bv. bijlessen geven aan kansarme jongeren.

Motivaties leren bij ouderen Belang van de ingesteldheid van een persoon: emotionele stabiliteit extraversie openheid aanpassingsvermogen consciëntieusheid zelfdiscipline en volharding

Els Messelis Arlette Van Assel els.messelis@hubrussel.be arlette.vanassel@gmail.com

Arlette Van Assel

Leren vraagt Cognitieve competenties - motivatie - intelligentie - denkvermogen - aandacht - geheugen Geheugen - hoe zit het in elkaar en wat verandert er als je ouder wordt? - consequenties van en voor leren? - hoe bepaalt de omgeving ons geheugen (metageheugen)? Omgaan met dat ouder geheugen: wat te doen om te ondersteunen? - algemeen - Mindfulness - Geheugentraining - Foton

Cognitieve competenties die nodig zijn om te leren - motivatie - intelligentie - denkvermogen - aandacht - geheugen

denkvermogen Denksnelheid Snelheid van informatieverwerking aandacht Selectieve aandacht Verdeelde aandacht Wisselende aandacht

Leren vraagt Geheugen - hoe zit het in elkaar en wat verandert er als je ouder wordt? - consequenties van en voor leren? - hoe bepaalt de omgeving ons geheugen (metageheugen)?

Hoe zit het in elkaar? G E H EU G E N KORTE TERMIJN GEHEUGEN LANGE TERMIJN GEHEUGEN EXPLICIET GEHEUGEN IMPLICIET GEHEUGEN SEMANTISCH EPISODISCH feitenkennis gebeurtenissen

Wat verandert er? G E H EU G E N KORTE TERMIJN GEHEUGEN LANGE TERMIJN GEHEUGEN EXPLICIET GEHEUGEN IMPLICIET GEHEUGEN SEMANTISCH EPISODISCH feitenkennis gebeurtenissen

Consequenties van en voor leren Consequenties voor leren Het leerproces bij ouderen gaat langzamer en moet meer gestructureerd Werkgeheugen is trager Consequenties van leren - Aanmaak nieuwe cellen - Aanmaak nieuwe verbindingen - Inzet frontale hersengebieden - Frequenter gebruik van beide hersenhelften

E-learning

Hoe bepaalt de omgeving ons geheugen (metageheugen)?

Omgaan met dat oudere geheugen: wat te doen om te ondersteunen? - algemeen - Mindfulness - Geheugentraining - Foton

21N 1N 33N O3F3N1NG?

Falend geheugen

Leren op uw zeventigste? Een mens is nooit te oud om te leren? Het gaat in het leven om leren. In mijn vakantiehuis in Frankrijk vinden vaak grote congressen plaats, waar knappe koppen komen spreken. Daar zit ik dan te luisteren, als een studentje. Dat is het leven: leren en delen wat je leerde. ( ) Salvatore Adamo (69), interview De Standaard, 15/16 december

Els Messelis Arlette Van Assel els.messelis@hubrussel.be arlette.vanassel@gmail.com