Beleid Meer - en Hoogbegaafdheid NUT Periode januari 2014 t/m januari 2016

Transcriptie

1 Beleid Meer - en Hoogbegaafdheid NUT Periode januari 2014 t/m januari vastgesteld dd. 22 april 2014 door MT

2 De missie Op de Nutsscholen geven wij eigentijds onderwijs, passend bij wat de leerlingen van nu vragen. Wij vinden het belangrijk dat kinderen hun talenten en hun mogelijkheden ten volle kunnen ontdekken en ontwikkelen. Dat kan op cognitief, sociaal, creatief en sportief gebied. Het accent ligt hierbij op het verder ontwikkelen van probleemoplossend en reflectief vermogen. Belangrijk hierbij is dat leerlingen betrokken worden bij het proces van leren en evalueren en zo eigenaar leren worden van hun eigen leerproces. In het kader van Passend Onderwijs willen wij als Nutsscholen passend onderwijs geven aan alle leerlingen. Ook de talentvolle leerlingen behoren tot de leerlingen die uitgedaagd behoren te worden en die een passend leerstof aanbod nodig hebben. We zien dit als een voorziening die behoort tot de basiszorg van onze scholen. Wij stellen hoge verwachtingen aan leerlingen en stemmen die af op de potentie van ieder kind. Definitie meer-en hoogbegaafdheid bij de Nutsscholen Het Informatiepunt Onderwijs, Hoogbegaafdheid en Excellentie van SLO geeft een uitgebreide omschrijving van de theorie en de kindkenmerken bij begaafdheid en hoogbegaafdheid. We onderschrijven de definitie en de zienswijze zoals deze door SLO is verwoord. Voor toelating in de bovenschoolse Plusklas kunnen we deze omschrijvingen niet goed gebruiken bij de selectie en daarom kiezen we voor een eenduidig criterium. ( zie de bijlage ) Als we spreken van hoogbegaafde leerlingen bij de Nutsscholen bedoelen we cognitief begaafde leerlingen met een IQ gelijk aan of hoger dan 130. Bij het vaststellen van de diagnose hoogbegaafdheid wordt alleen het IQ gemeten met een test: ( Wisc III ) door een orthopedagoog.. Hoogbegaafdheid is meer dan een cognitieve voorsprong. Om uit te kunnen blinken heeft de leerling creativiteit en doorzettingsvermogen nodig. Deze onderdelen worden niet gemeten in de genoemde test. Als we spreken over meerbegaafde leerlingen bedoelen we de kinderen met een behoorlijke ontwikkelingsvoorsprong. Deze leerlingen behalen hoge scores op de Citotoetsen ( A+ en I of I+). Vooral hoge scores op de vakgebieden Rekenen-Wiskunde en Begrijpend lezen kunnen duiden op meerbegaafdheid. 2 Het onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen Op alle Nutsscholen wordt er gestreefd naar een passend aanbod voor de meer en hoogbegaafde leerling. Op dit moment hebben alle scholen in hun jaarplan de ambities hiervoor vastgelegd. Ook hebben alle scholen een schoolspecifiek protocol meer-en hoogbegaafdheid. Hierin staat concreet beschreven op welke wijze de school signaleert en het onderwijs heeft ingericht. In het school specifieke protocol meer en hoogbegaafdheid wordt de volgende inhoud beschreven 1. Het signaleren van de meer-en hoogbegaafde leerling - Analyse van het LOVS - Welk( e) instrument ( en) worden er verder gebruikt

3 - Op welke momenten en welke groepen - De toetskalender - De zorgstructuur en de fasen van begeleiding 2. Het verrijkend en verdiepend aanbod - Welke leerlingen en groepen - Welk aanbod - Welke materialen 3. Hoogbegaafde leerlingen - Elke school heeft afspraken vastgelegd over het signaleringstraject - Om een leerling aan te melden voor de bovenschoolse Nut Plusklas ( groep ) moet de leerling gediagnosticeerd zijn - De school vraagt het IQ onderzoek aan en neemt de kosten voor haar rekening - Het moment van onderzoek voor een diagnose HB vindt plaats in leerjaar 5 of iets eerder - Het onderzoek wordt gedaan door een erkend onafhankelijk orthopedagoog, die niet betrokken is bij de begeleiding van leerlingen Voorzieningen voor alle Nutsscholen Uitgangspunten voor de bovenschoolse Plusklas Voor wie is de Plusklas? - Voor de leerlingen die ondanks allerlei plusaanbod op de eigen school onvoldoende tot leren komen - Voor de leerlingen die ondanks allerlei plusaanbod op de eigen school niet ( meer) graag naar school gaan. - Voor de leerlingen die door hun grote ontwikkelingsvoorsprong onvoldoende aansluiting vinden bij hun klasgenoten. 3 De bovenschoolse Plusklas voor leerlingen uit de groepen Sinds augustus 2013 is er voor de gediagnosticeerde hoogbegaafde leerlingen uit de groepen 6, 7 en 8 een bovenschoolse Plusklas opgericht. Het motto van de Plusklas is: Leren leven, Leren leven en Leren denken. Er wordt aan de volgende 9 competenties gewerkt: Leren leven 1. Zelfvertrouwen, zelfstandigheid-2. Samenwerkingsvermogen-3. Communicatievermogen Leren leren 4. Doorzettingsvermogen-5. Organisatievermogen-6. Oplossingsvermogen Leren denken 7. Denkvermogen-8. Oefenvermogen-9. Reflectievermogen - wat weet ik allemaal, wat kan ik allemaal, hoe ben ik nu? - wat wil ik weten, kunnen en zijn? - wat ga ik ervoor doen en wie kan mij erbij helpen? Dit concept is gebaseerd op de opvattingen van Dr. Willy Peters, voormalig projectleider bij het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek van de Radbouduniversiteit. Samen met Jan van

4 Nuland heeft de Nut werkgroep, en tevens toelatingscommissie, de bovenschoolse Nut Plusklas opgericht. Jan van Nuland was een aantal jaren beleidsadviseur Steunpunt Hoogbegaafdheid van SPOM. Het belang van de peer-groep is leidend geweest bij de opzet van deze Plusklas. De Plusklas is een tijdelijke aanvulling (arrangement ) op het aanbod in de eigen school. Toelatingseisen voor de Plusklas: De kinderen die in aanmerking komen voor deze Plusklas hebben een cognitieve intelligentie die is gemeten met een IQ is gelijk/hoger dan 130). De toelatingscommissie neemt het besluit voor plaatsing van de leerling in de Plusklas, nadat de leerkracht samen met de ouders een aanmelding heeft gedaan volgens de afgesproken procedure. Meer informatie over de werkwijze van de bovenschoolse Plusklas is te lezen in een apart document.: informatie en werkwijze Bovenschoolse Plusklas Nutsscholen Oss ( januari 2014). Ontwikkelingen op de Nutsscholen sinds augustus 2013 Streefdoelen 4 Signaleren en onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen In de ontwikkelingen naar passend Onderwijs behoort het onderwijs aan meer -en hoogbegaafde leerlingen tot de basiszorg. 1. De leerkrachten zijn op de hoogte van de kenmerken van meer- en hoogbegaafdheid. ( zie bijlage ) 2. De leerkrachten kunnen talentvolle leerlingen met een ontwikkelingsvoorsprong in een vroegtijdig stadium signaleren: 3. In de groepen 1 en 2 met het observatie instrument KIJK en 4. In de groepen 3 t/m 8 vanuit de analyse gegevens van de Cito toetsen uit het LOVS. 5. En de leerkrachten kunnen aanvullende signaleringsinstrumenten inzetten en gebruiken. 6. De leerkrachten kunnen observatiegegevens en eigen ervaringen vertalen naar de onderwijsbehoeften van deze leerlingen. 7. De leerkrachten kunnen zodanig differentiëren dat er een uitdagend en verrijkend aanbod beschikbaar is voor de meer-en hoogbegaafde leerlingen. Beleidsontwikkelingen 1. Er is een stuurgroep MB-HB. Deze stuurgroep brengt advies uit aan MT 2. De stuurgroep MB-HB is opgericht augustus Er is een werkgroep meer-en hoogbegaafdheid. Daarin zijn alle Nutsscholen vertegenwoordigd 4. De werkgroep MB-HB is opgericht februari 2014

5 5. Het doel van de werkgroep is - het beleid meer en hoogbegaafdheid verder ontwikkelen - alle Nutsscholen hierbij op één lijn te krijgen - dit beleid af te stemmen op de werkwijze van de bovenschoolse plusklas 6. De agenda en verslaglegging worden verstuurd aan MT Evaluatie van het Nutbeleid en van de werkwijze van de bovenschoolse Plusklas 1. 1x per jaar evaluatie door het MT 2. 2x per jaar evaluatie door de stuurgroep meer-en hoogbegaafdheid 3. Verbeterpunten worden besproken in MT 4. Beleid wordt aangepast indien noodzakelijk 5. 1x per jaar wordt het schoolspecifieke deel per school geëvalueerd 6. De ontwikkelingen worden besproken in de werkgroep meer-en hoogbegaafdheid 5

6 Bijlage Het Informatiepunt Onderwijs, Hoogbegaafdheid en Excellentie van SLO geeft de volgende omschrijving: (Hoog)begaafde leerlingen beschikken over een in aanleg aanwezig potentieel om tot uitzonderlijke prestaties te komen, behoren bij de beste 10%, op één of meerdere begaafdheidsgebieden. De ontwikkeling van talent is een langdurig en dynamisch proces. Zowel persoonlijkheidseigenschappen als de interactie met de omgeving zijn mede bepalend voor de mate waarin het aanwezige potentieel tot z n recht komt (Mönks, Heller, Gagné). Een (hoog)begaafde leerling beschikt over een hoge intelligentie in combinatie met een creatief denkvermogen (Renzulli, Mönks, Sternberg). Daarnaast is er bij (hoog)begaafdheid sprake van een intrinsieke motivatie (doorzettingsvermogen) om een taak te volbrengen wat zich onder andere uit in een sterke gedrevenheid wanneer iets hun interesse heeft (Renzulli, Mönks). (Hoog)begaafdheid is domeinspecifiek (Gardner, Heller, Gagné). (Hoog)begaafdheid is geen eendimensionaal begrip dat is uit te drukken in een criterium als een IQ score > 130. Een hoge IQ score is wel een sterke indicatie van een hoge intelligentie, maar een lagere sluit dit niet uit. (Hoog)begaafdheid omvat in ieder geval meer dan een hoge intelligentie en intelligentie omvat meer dan een IQ test meet (Gardner, Sternberg). Op een gemiddelde populatie heeft 10% van de leerlingen kenmerken die kunnen duiden op (hoog)begaafdheid (Mönks, 1995), waaronder indicaties die duiden op een hoge intelligentie. 6 Gedragingen en leereigenschappen, die kenmerkend zijn voor (hoog)begaafde kinderen: Is snel van begrip. Kan grote denk- en leerstappen maken. Kan verworven kennis goed toepassen. Beschikt over een groot probleemoplossend vermogen. Beschikt over een goed geheugen. Toont een brede algemene interesse. Is een doorvrager. Is een scherp waarnemer. Is verbaal vaardiger dan leeftijdsgenoten. Valt op door een origineel gevoel voor humor. Toont een creatief denkvermogen. Denkt buiten de reguliere kaders. Wekt de indruk geestelijk vroegrijp te zijn. Zoekt uitdagingen. Toont een groot doorzettingsvermogen wanneer het uigedaagd wordt. Kan zich sterk concentreren wanneer de activiteit aansluit bij interessegebiedeen. Is perfectionostisch ingesteld. Is in staat tot zelfreflectie. Heeft een grote behoefte aan autonomie.

7 Accepteert regels en tradities niet klakkeloos, maar bevraagt deze. Zoekt ontwikkelingsgelijken in oudere kinderen. Het gaat steeds om een combinatie van meerdere gedrags- en leereigenschappen. De aanwezigheid van één of twee gedragingen vormt nog geen indicatie voor (hoog)begaafdheid. 7