In Search of Excellence

Alex van Groningen: Jaarcongres Credit Management In Search of Excellence Kenmerken van excellente organisaties Excellent leidinggeven aan professionals Mathieu Weggeman Houten, 23 maart 2013

Kenmerken van excellente organisaties uit: In Search of Excellence van Tom Peters & Bob Waterman (1982) 1 Actiegerichte oriëntatie - niet teveel plannen maar doen 2 Klantgerichte instelling goed luisteren naar afnemers zowel intern als extern 3 Autonomie en ondernemingsgeest doorlopend zoeken naar kansen en innovaties op alle nivo s 4 Productiviteit door de inzet van mensen vertrouwen hebben en geloven in je medewerkers 5 Persoonlijke inzet en waardenbewustzijn geef uiting aan de zaken waarin je gelooft 6 Schoenmaker blijf bij je leest weet waar je goed in bent en waarin niet 7 Eenvoudige organisatie met een kleine staf alleen groeien als het echt nodig is 8 Vrijheid in verbondenheid collectieve waarden maar autonomie op de werkvloer

Een voorbeeld van Kenmerk 4: Productiviteit door de inzet van mensen vertrouwen hebben en geloven in je medewerkers

Fragmenten van mission statements: Disneyland We give our customers an experience of happiness????? We recognize that this is a unique time, when our products will change the way people work and live. It s an adventure and we re in it together Holec Johnson & Johnson Philips Research De nadruk ligt op ondernemingszin, zakelijk gerichte agressie en bereidheid tot persoonlijke inzet. Kennis en kunde zijn belangrijk, karakter en loyaliteit niet minder. Van fouten mag maar ook: moet worden geleerd We believe our first responsibility is to the doctors, nurses and patients, to mothers and all others who use our products and services Een research succes is pas een succes als het leidt tot een business succes

Tom Peters Auteur van In Search of Excellence

Excellent leidinggeven aan professionals: 80% van de professionals is vakdeskundig en doet liever iets goed dan iets fout: geef hen ruimte en vertrouwen en stuur op output 20% van de professionals kan het niet (meer) of wil het niet (druiloren en donderstenen; komen alleen tijd voor geld ruilen): voor wie het niet (meer) kan: leerprocessen inrichten training en opleiding, meester-gezel relaties, coaching repertoireverkleining e.d. voor wie het niet wil: planning & control, processturing, regels en procedures e.d.

Minder regels en procedures, meer vertrouwen! Het slechte nieuws: Professionals zijn niet te managen door het opleggen van regels en procedures of door het toepassen van (proces)informatiesystemen (Mintzberg, 1979) DELLE BOHICA Het goede nieuws: Het energieniveau en de focus van professionals is een functie van de mogelijkheid zichzelf te identificeren met de values (hogere doelen) van de organisatie Vaak uitgedrukt in een mission statement of collectieve ambitie

Dominant managementparadigma: planning & control met behulp van verticale regels en procedures - balanced score card - werkvoorschriften en protocollen - tijdschrijfsystemen - aan- en afwezigheidsregistraties - vakantiekaarten - afdelingsbudgetten - begrotingsrealisatieoverzichten - groepsplannen - voortgangsrapportages - functioneringsgesprekken - reisaanvraagformulieren - reisdeclaratieprocedures - inkoopbonnen en verantwoordingsrichtlijnen - regels voor het bezoeken van congressen, symposia, studiebijeenkomsten - regelingen voor het ontvangen en begeleiden van bezoekers - richtlijnen voor het spreken met de pers - sleutelprocedures - tekenbevoegdheden - parkeer(plaats)regelingen - arbo-rapportages - salarissystemen met toepassingsaanwijzingen - normgetallen voor aantal boeken, kopieën, secretaressen, cateraars e.d. per f.t.e. - kerstkaart verzendingsprocedures - macro s voor brieven, verslagen, rapporten, slides - taakomschrijvingen - meldingsprocedures voor van alles en nog wat - relatiemanagement richtlijnen - kwaliteitsrichtlijnen en ISO 9000-circussen - procedures voor het leegschudden van het hoofd in databases - audit commissies - externe visitaties en inspecties - milieu effect rapportages

Planning & Control versus Zelfsturing Beheersparadigma: normatief Sturing: samenwerking op basis van eencollectieve ambitie lineaire opeenvolging van discrete gebeurtenissen Perceptie: cyclisch proces, flow kruispunt Voorbeeld: rotonde 1 rechts voorrang 2 + stoplichten 3 + aanbod afhankelijk dynamisch programma 4 + beïnvloeding door voetgangers, buschauffeurs 5 +..( technologie) ontmoedigt mensen na te denken (denken is vervangen door beslissingsregels) regels: toenemende complexiteit Effect: Durf te innoveren: Links voorrang! links voorrang stimuleert mensen na te denken om samen met anderen tot beslissingen te komen

We gaan van een high-trust society naar een low-trust society, en hoe minder vertrouwen, hoe harder de roep om transparantie veel 'Tell me' (narratief) Liefdevolle liefdevolle bureaucratie of hypocratie of: hypocratie VERTROUWEN van het bevoegd gezag in de professionals weinig zorgeloze organisatie of non-organisatie 'Show me' 'Prove it to me' zacht ROEP OM TRANSPARANTIE door het bevoegd gezag hard

Kenmerken van leidinggevenden in excellente professionele organisaties: - ontwikkelen samen met de mensen een collectieve ambitie Men koos ooit voor dit vak uit passie, en die kun je verliezen - inspireren en betrekken medewerkers bij de strategie - communiceren op tijd en eerlijk; zijn er en luisteren (MBWA) - geven outputduidelijkheid en feedback - treden assertief op naar mensen die niet goed meer zijn in het vak - functioneren als hitteschild voor de ruis van boven - hebben een gezaghebbende maar dienende en bescheiden attitude A leader is best when people barely know he exists, not so good when people obey and acclaim him, worse when they despise him. But a good leader, who talks little, when the work is done, his aim fulfilled, they will say: We did it ourselves. Lao Tse, 600 BC

Sturen op rijke output, tenzij. inputsturing throughput- of processturing outputsturing Input (wie) Arbeid Grondstoffen Kapitaal Vragen Kennis (= mensen) Throughput; werkproces (hoe) Output (wat) Producten/diensten Projectresultaten Milieueffecten Reputatie/image Antwoorden HOE = de professionele autonomie van de vakmens WAT = de strategische autonomie van de manager

Outputsturing = het persoons-afhankelijk definiëren van een haalbaar maar uitdagend resultaat. Managers die niet uit het vak afkomstig zijn, maken meer fouten bij het vinden van dat optimum. Henry Mintzberg over de MBA

Kenmerken van leidinggevenden in excellente professionele organisaties: - ontwikkelen samen met de mensen een collectieve ambitie Men koos ooit voor dit vak uit passie, en die kun je verliezen - inspireren en betrekken medewerkers bij de strategie - communiceren op tijd en eerlijk; zijn er en luisteren (MBWA) - geven outputduidelijkheid en feedback - treden assertief op naar mensen die niet goed meer zijn in het vak - functioneren als hitteschild voor de ruis van boven - hebben een gezaghebbende maar dienende en bescheiden attitude A leader is best when people barely know he exists, not so good when people obey and acclaim him, worse when they despise him. But a good leader, who talks little, when the work is done, his aim fulfilled, they will say: We did it ourselves. Lao Tse, 600 BC

De breuker-van t hek formule voor management kwaliteit (gebaseerd op jarenlange ervaring) I x P K = E I = inspanningen; aantal gemaakte uren (kwantitatief) P = professionaliteit; de kwaliteit van elk uur (= vakdeskundigheid x sociaal-communicatieve vaardigheden) E = invloed van het ego; range: van 1 tot 10 1 = dienend, totaal niet egocentrisch 10 = Het Dikke Ik, maximale chest beating, ikke, ikke, ikke

The five f s of the New Competitive Organization Focussed better Fast Flexible Friendly Fun core business get rid of bureaucrazy outward looking => innovative people, planet, profit If it s no fun, nobody is going to do any of this (Rosbeth Moss Kanter)