HEALTHCARE Privaat kapitaal in de zorg: vragen, dilemma s en inschattingen ZKN Jaarcongres 2011 Rotterdam 7 juni 2011 ADVISORY
Privaat kapitaal in de zorg Wat wilt u eerst? Het goede nieuws? Of het slechte nieuws? 1
Privaat kapitaal in de zorg 1.De vraag of er meer ruimte komt voor privaat kapitaal in de zorg is een onzinnige, het gaat er om hoe, waar en wanneer! 2.Het zal niet zonder horten of stoten gaan want er spelen een aantal problemen waar ook u niet omheen zult kunnen 2
Waar hebben we het niet over? Introductie van privaat kapitaal en private ziekenhuizen? Alle zorg buiten het basispakket wordt privaat geleverd Alle ziekenhuizen in Nederland zijn al privaat Al het kapitaal is al privaat: banken, verzekeraars etc. Ook persoonlijke risicodragende financiering kennen we al: IJsselmeer en Slotervaart Introductie van het winstmotief in de zorg? Bestaat al op tal van plaatsen M.n. bij toeleveranciers en uitbestedingen Ook de huidige ziekenhuizen moeten al een positief resultaat boeken Introductie van de winstuitkering? Financiers komen ook nu al aan hun trekken 3
Waar gaat het dan wel over? 1. Kern van de zorgen: publiek-private fricties Winstmotief versus publieke belangen (kwaliteit, betaalbaarheid, beschikbaarheid) Angst voor tweedeling 2. Winst/resultaat komt buiten de zorg terecht Ligt anders bij verzekeraars en pensioenfondsen 3. Risicodragend kapitaal & rendementseisen Vergelijk enquete Berenschot 4
Waarom meer kapitaal en ondernemerschap in de zorg? 1. Grenzen aan de publieke bekostiging Verhouding aanvullend/vrijwillig/privaat : basis/verplicht/publiek zal stijgen Doelmatigheidsdruk binnen basispakket stijgt>>claim van private financiers dat zij doelmatiger leveren zal moeilijker te weerstaan worden 2. Patiënt 3.0 = kwaltiteitsbehoefte + ongeduld + behoefte aan keuzevrijheid + eigen mening + geld Ontevredenheid met publieke aanbod zal private druk voeden 3. Competentietekort in publieke domein 4. Buffers nodig om bancaire financiering te krijgen 5. Aantrekkelijke investering 5
Ontw ikkeling kosten Ontwikkeling zorgkosten en inkomensgroei Ontw ikkeling zorgkosten op 100 puntsschaal 350 300 250 200 150 100 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 Ontw ikkeling zorgkosten Inkomens groei 6
Waarom meer kapitaal en ondernemerschap in de zorg? 1. Grenzen aan de publieke bekostiging Verhouding aanvullend/vrijwillig/privaat : basis/verplicht/publiek zal stijgen Doelmatigheidsdruk binnen basispakket stijgt>>claim van private financiers dat zij doelmatiger leveren zal moeilijker te weerstaan worden 2. Patiënt 3.0 = kwaltiteitsbehoefte + ongeduld + behoefte aan keuzevrijheid + eigen mening + geld Ontevredenheid met publieke aanbod zal private druk voeden 3. Competentietekort in publieke domein 4. Buffers nodig om bancaire financiering te krijgen 5. Aantrekkelijke investering 7
Wat zijn de gevolgen? Meer private klinieken en ZBC s Meer gemengde ziekenhuizen / klinieken Gemengd: verdiensten uit verzekerde en onverzekerde zorg Met name UMC s? Meer buitenlandse ketens Meer start-ups en overnames binnen het publieke systeem T.g.v. dreigende faillissementen T.g.v. niet aangeboorde vraag T.g.v. niet gerealiseerde doelmatigheidswinst Vormen van ketenintegratie 8
Hoe moeten we dat waarderen? Opwaartse druk op klantgerichtheid Opwaartse druk op efficiëntie Neerwaartse druk op prijs Opwaartse druk op volume Opwaartse druk op transparantie en meetbaarheid Er is veel materiaal dat de stelling ondersteunt dat privaat gefinancierde en gerunde zorg beter scoort op kwaliteit en prijs dan traditioneel gefinancierde zorg maar: Vergelijking zeer gevoelig voor specifieke land context Gevolgen voor macro kosten zelden in beeld 9
Grote kansen maar ook flinke issues 1. Spanning tussen effect op prijs en effect op kosten Politiek zal zich altijd met de kosten van de (via verplichte premieheffing gefinancierde) zorg blijven bemoeien Wel of geen marktwerking doet daar niets aan af 2. Arbeidsmarkt en zuigkracht-effecten Kannibalisering? 3. Opkomst gemengde klinieken Concurrentie effect Impact op afwegingen 4. Ketenintegratie Spanning van prijs/kwaliteit met keuzevrijheid 5. Krenten uit de pap Welkome katalysator? 10