Onderwerp: Projectplan Tusschenwater Nummer: Bestuursstukken\1967 Agendapunt: 7 DB: Ja 12-10-2015 BPP: Ja 28-10-2015 FAZ: Nee VVSW: Nee AB: Ja 11-11-2015 Opsteller: Emiel Galetzka, 0598-693248 Beleid, Projecten, Geoinformatie en Laboratorium Opdrachtgever: Jelmer Kooistra Portefeuillehouder: Wiebe van der Ploeg Ondersteuning van de afdeling: Technisch Juridisch Financieel Staf Communicatie Externe betrokkenen: projectpartners: - Waterbedrijf Groningen - Stichting Het Drentse Landschap - Provincie Drenthe - Gemeente Tynaarlo Reden: Het project betreft een samenwerking van de aangegeven projectpartijen waarbij de doelstelling is dat de de belangen van deze betrokken partijen worden integraal gerealiseerd. Iedere partij heeft daarbij zijn eigen rol, van grondeigenaar, beleidsbepaler en financier tot bevoegd gezag. De gemeente stelt het bestemmingsplan en MER vast. Samenvatting: De Hunze en het Zuidlaardermeer zijn aangewezen als Kaderrichtlijn Water (KRW) waterlichaam. De ecologische toestand van de Hunze en het Zuidlaardermeer voldoet nu nog niet aan de normen uit de KRW. Om de ecologische toestand van deze KRW waterlichamen te verbeteren zijn doelen en maatregelen geformuleerd. Maatregelen voor de Hunze zijn ondermeer beekherstel door hermeandering en het creëren van overstromingsvlakten. Met deze maatregelen wordt ook ruimte voor waterberging gemaakt. Hiervoor is het inrichtingsplan Tusschenwater opgesteld waarin ook de inrichting voor natuur en recreatie met behoud van de drinkwaterfunctie is uitgewerkt. Op 11 maart 2015 heeft het Algemeen bestuur ingestemd met de aanpak volgens het inrichtingsplan Tusschenwater en heeft voor de realisatie daarvan een krediet van 2.334.100,- beschikbaar gesteld. In het kader van de Waterwet is vervolgens een projectplan opgesteld waarmee de waterbeheersingsmaatregelen uit het inrichtingsplan Tusschenwater in procedure worden gebracht. Omdat dit plan invloed heeft op de huidige streefpeilen in en rondom het gebied stelt het waterschap een peilbesluit op om de nieuwe peilen vast te stellen en de effecten van peilwijzigingen te beoordelen. Dat wordt in een apart bestuursvoorstel voorgelegd. Gelijktijdig heeft de gemeente het bestemmingsplan en MER in procedure. Op het ontwerpprojectplan is één zienswijze ingediend. Deze zienswijze heeft niet geleid tot aanpassing van het plan en de maatregelen. Duurzaamheidsparagraaf: Nee 1
Begrotingsaspecten: Nee AB Voorstel: Het Projectplan Tusschenwater vaststellen. Bijlagen: Ja Projectplan Tusschenwater; Nota reactie en commentaar projectplan. Ter inzage (bestuursnet): Ja Onderwerp(en): Voortoets NBwetTusschenwater Drentse Aa. Besluit/opmerkingen bestuur: Paraaf secretaris-directeur: 2
Inleiding De Hunze en het Zuidlaardermeer zijn aangewezen als Kaderrichtlijn Water (KRW) waterlichaam. De ecologische toestand van de Hunze en het Zuidlaardermeer voldoet nu nog niet aan de normen uit de KRW. Om de ecologische toestand van deze KRW waterlichamen te verbeteren zijn doelen en maatregelen geformuleerd. Maatregelen voor de Hunze zijn ondermeer beekherstel door hermeandering en het creëren van overstromingsvlakten. Met deze maatregelen wordt ook ruimte voor waterberging gemaakt. Het plangebied Tusschenwater ligt direct ten zuiden van het Zuidlaardermeer in de midden/benedenloop van de Hunze tussen Zuidlaren, De Groeve en Zuidlaarderveen. De projectpartijen hebben samen een inrichtingsplan uitgewerkt. In dit plan zijn doelen en functies voor natuur, beekherstel, drinkwaterwinning, verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater in het Zuidlaardermeer en het scheppen van mogelijkheden voor natuurvriendelijke recreatie gecombineerd. Omdat het in dit plan gaat om een belangrijke wijziging van waterstaatswerken in de zin van de Waterwet moet er een projectplan opgesteld worden en in de inspraak worden gebracht. In het Projectplan Tusschenwater is het plan uitgewerkt waarmee de waterbeheersingsmaatregelen uit het inrichtingsplan Tusschenwater in procedure worden gebracht. Omdat dit plan invloed heeft op de huidige streefpeilen in en rondom het gebied stelt het waterschap een peilbesluit op om de effecten van peilwijzigingen te beoordelen en de nieuwe peilen vast te stellen. Het peilbesluit wordt in een apart bestuursvoorstel voorgelegd. Gelijktijdig heeft de gemeente het bestemmingsplan en MER in procedure genomen. In het project werken de provincie Drenthe, stichting Het Drentse Landschap, Waterbedrijf Groningen, gemeente Tynaarlo en waterschap Hunze en Aa s samen. Voorgeschiedenis/eerdere besluitvorming/beheerplan Het inrichtingsplan Tusschenwater heeft zijn oorsprong in de Hunzevisie (1995). De opgaven voor Tusschenwater zijn binnen het provinciaal, nationaal en Europees beleid stevig verankerd. Zo is het onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland en zijn grote delen aangewezen als natuurgebied met Europese allure (Natura 2000). De opwaardering van de Hunze past naadloos in de Europese Kaderrichtlijn Water, het Provinciaal Omgevingsplan Groningen, de Provinciale Omgevingsvisie van de provincie Drenthe, het Waterbeleid 21 e eeuw (WB21), de Nota Ruimte en de gemeentelijke ruimtelijke- en waterplannen. Voor het gebied Tusschenwater zijn in het verleden al enkele globale inrichtingsschetsen gemaakt maar tot nu toe was er onvoldoende zicht op realisatie hiervan. Enkele jaren geleden is reeds een MER uitgevoerd met de verwachting het plan kort daarna te realiseren. De financiële crisis gooide echter roet in het eten. Doordat het Rijk in 2014 een impuls wilde geven aan het nieuwe natuurbeleid is voor dit gebied in het kader van het icoonproject Hunzedal, geld voor realisatie beschikbaar gesteld. Daarop hebben we als projectpartijen besloten het plan voor uitvoering concreet te maken. In het huidige beheerplan hebben we voor het watersysteem Hunze doelen en subdoelen vastgesteld. Het gaat in Tusschenwater voornamelijk om: - 7.4.a Inrichten van resterende bergingsgebieden: 1,7 miljoen m 3 ; 3
- 7.5.a. Kleinschalige waterberging, 0,55 miljoen m 3 ; - 8.6.c Opstellen van GGOR/peilbesluiten in rest van het beheergebied; - 8.10.a uitvoering van de afgesproken KRW maatregelen (beekherstel en overstromingsvlakten); - 8.12.a Oplossen van vismigratieknelpunten, Hunze:10 knelpunten); - 8.13.a herstel natuurlijke inrichting van beken, waaronder de Hunze (15 km gereed in 2015). De Hunze als watersysteem, met daarin de bovenlopen het Achterste diep, het Voorste diep en De Beek, is aangewezen als KRW-waterlichaam. Door herstel en inrichting van het watersysteem zullen de vastgestelde maatregelen vanuit de KRW en WB21 worden uitgevoerd en zal dit plan een bijdrage leveren aan de verbetering van het waterlichaam Zuidlaardermeer. De plandoelen en maatregelen passen ook in de doelen van ons beheerprogramma 2016-2021. Op 11 maart 2015 heeft het Algemeen bestuur ingestemd met de aanpak volgens het inrichtingsplan Tusschenwater en heeft voor de realisatie van het project het krediet van 2.334.100,- beschikbaar gesteld. De uitvoeringskosten van het plan Tusschenwater zijn begroot op ruim 8,3 miljoen, dit bedrag wordt naast de waterschapsbijdrage gefinancierd met bijdragen van het Rijk en de projectpartijen. Huidige situatie/analyse van het probleem Het plangebied Tusschenwater is in provinciaal beleid aangewezen als gebied voor meerdere functies namelijk, drinkwaterwinning, waterberging, Natuur Netwerk Nederland, mogelijkheden voor natuurgerichte recreatie en verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater. Het doel is deze verschillende functies in het gebied te combineren, waarbij voor het plan als uitgangspunt geldt, dat de hoogwaterveiligheid voor de omgeving gegarandeerd is, er een duurzame en veilige drinkwaterwinning behouden blijft en er geen negatieve hydrologische effecten op de landbouw zijn. Bij de uitwerking in het plan houden we rekening met het behoud van een open landschap en hebben respect voor aardkundige en cultuurhistorische waarden. Beschrijving en onderbouwing/oplossing /plan en eventuele alternatieven Op basis van de uitgangspunten en randvoorwaarden is in een aantal stappen het inrichtingsplan Tusschenwater opgesteld. De waterhuishoudkundige ingrepen daaruit zijn in het projectplan Tusschenwater opgenomen. In bijlage 1 zijn de plantekeningen en planbeschrijving van het projectplan terug te vinden. Extern betrokkenen/extern overleg Het plan betreft de uitvoering van provinciaal beleid waarbij Waterbedrijf Groningen en stichting Het Drentse Landschap de grondeigenaren en (toekomstig) beheerders van het gebied zijn. De provincie Drenthe en de gemeente Tynaarlo zijn direct betrokken bij het opstellen van het plan en de te volgen procedure. De gemeente Tynaarlo is bevoegd gezag voor de ruimtelijke procedure. 4
Wettelijke kader/juridische procedure/inspraak De realisatie van het plan wordt beoogd in de periode van begin 2016 tot en met 2017. Het is daarom noodzakelijk dat in 2015 nog een aantal procedures wordt doorlopen. Voor de gemeente betreft dit het bestemmingsplan. Voor het waterschap het peilbesluit en het projectplan in het kader van de Waterwet. De provincie Drenthe neemt de aanpassing van de winvergunning voor de drinkwaterwinning en de aanpassing van het grondwaterbeschermingsgebied in procedure. Deze procedures zullen zoveel mogelijk op elkaar worden afgestemd. De Crisis- en herstelwet is van toepassing op het projectplan en het door de gemeente vast te stellen bestemmingsplan. Deze ruimtelijke procedure zal naar verwachting eind 2015 kunnen worden afgerond. Het projectplan doorloopt de volgende procedure: 6 weken ter inzage legging van het ontwerp projectplan met de mogelijkheid tot het indienen van zienswijzen; behandeling van de zienswijzen en vaststelling van het projectplan; bekendmaking van het besluit over het plan en 6 weken beroepstermijn; beroepsmogelijkheid bij de rechtbank en de Raad van State. Het ontwerp-projectplan Tusschenwater heeft 6 weken van 8 juni 2015 tot 20 juli 2015 ter inzage gelegen. Gedurende deze periode is er één zienswijze ingediend. De reactienota ten aanzien van de zienswijze is opgenomen in bijlage 2. In de zienswijze van de provincie Drenthe werd gevraagd de gecombineerde effecten van het plan Tusschenwater en het peilbesluit Tusschenwater op het Natura 2000 gebied van de Drentsche Aa nader uit te werken en te onderbouwen. We hebben hierbij de geohydrologische effecten en de effecten van stikstofdepositie onderzocht. De conclusies voor beide aspecten is dat significante negatieve effecten worden uitgesloten. De zienswijze heeft niet geleid tot aanpassing van het plan. Verder zijn er in het projectplan enkele ambtshalve wijzigen doorgevoerd. In bijlage 2 zijn deze aangegeven. Communicatie De wijze waarop de communicatie tijdens de uitvoering over dit plan plaats vindt staat beschreven in het projectplan. Bij de voorbereiding hebben we tot heden voor de planvorming diverse gebiedsbijeenkomsten, consultatierondes en overlegmomenten gehouden en is aan belanghebbenden en belangstellenden de uitwerking van het plan toegelicht. Op 30 juni 2014 zijn de contouren van het inrichtingsplan in een gebiedsbijeenkomst gepresenteerd. Het concept inrichtingsplan voor Tusschenwater is tijdens de tweede gebiedsbijeenkomst in Zuidlaren op 2 februari 2015 in Zuidlaren toegelicht. Circa zestig inwoners en belanghebbenden uit het gebied hebben deze bijeenkomst bezocht. 5
Als voorbereiding op de ter inzage legging van het ontwerp-projectplan is op 29 april 2015 in Zuidlaren een inloopbijeenkomst gehouden waar belanghebbenden zijn geïnformeerd over het inrichtingsplan en projectplan, het peilbesluit en het bestemmingsplan. Veertien belanghebbenden en belangstellenden hebben de bijeenkomst bezocht. De bijeenkomst is in een goede sfeer verlopen. Er kwamen geen bijzonderheden naar voren. Tevens is er tussentijds met de verschillende doelgroepen en individuele betrokkenen gesproken waaronder vertegenwoordigers van de landbouw uit het gebied, het IVN- Zuidlaren en de Historische Vereniging Zuidlaren. Uit deze gesprekken en ook op de informatieavond op 2 februari 2015 kwam naar voren dat het plan kan rekenen op een brede steun uit het gebied. Met dien verstande dat geen vernattingseffecten op de omgeving mogen optreden en aanwezige cultuurhistorische waarden zoveel mogelijk moeten worden gespaard. Om maatwerk te kunnen leveren met de eigenaren van laag gelegen percelen rondom Tusschenwater zijn keukentafel gesprekken gevoerd over aanvullende maatregelen om lokale effecten van vernatting op te heffen. Op deze percelen wordt drainage aangelegd. Met alle eigenaren is overeenstemming bereikt over de te treffen maatregelen. Uitvoering/tijdspad De realisatie van het plan wordt beoogd in de periode van begin 2016 tot en met 2017. Voorstel Het Projectplan Tusschenwater vaststellen. namens het dagelijks bestuur, Harm Küpers secretaris-directeur Alfred van Hall dijkgraaf 6