ANBO THEMA-ONTBIJT Wonen Dinsdag 7 oktober 2014, Sociëteit De Witte, Den Haag
Impressie van het Woonontbijt van ANBO. Op 7 oktober heeft ANBO in de Sociëteit de Witte in Den Haag een ontbijt georganiseerd, over wonen van ouderen waarbij centraal stond het langer zelfstandig wonen. Voor dit ontbijt waren een kleine twintig vertegenwoordigers van woningcorporaties, gemeenten, politici, beleggers bij elkaar gekomen. Liane den Haan, directeurbestuurders van ANBO opende de bijeenkomst. Zij wees op de uitdaging voor de toekomst: zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en zo goed mogelijk organiseren dat dit lukt waarbij aanpassing van woonruimte en passende zorg dat mogelijk moeten maken. Frank van Dam van het Planbureau voor de leefomgeving, schetste de situatie waarin vergrijzing toeneemt. Senioren vertonen minder verhuismobiliteit, zitten ten dele in geschikte woningen maar ook gedeeltelijk in niet- geschikte woningen. Omdat het eigen woningbezit bij iedere generatie senioren toeneemt komt de opgave tot aangepast wonen steeds meer bij henzelf te liggen. Ook wees hij op de noodzaak woningen levensbestendig te bouwen en de woonomgeving aan te passen. Voor een deel van de groep senioren bestaat er een financieel probleem bij het aanpassen van woningen. 2
Friso de Zeeuw, directeur Bouwfonds benadrukte dat technisch alles kan op het punt van aanpassen van woningen maar dat dit kleinschalig zal gebeuren. Hij noemde als voorbeeld het Krasse Knarrenhof te Zwolle. Hij wees erop dat er onder senioren een aanzienlijke groep is met een behoorlijk vermogen, die dus aanpassingen kunnen financieren. Hij noemde ook het verschil tussen huurders en kopers. De Zeeuw wees er ook op dat er twee momenten zijn waarop senioren zouden kunnen besluiten om te verhuizen. Het eerste is als de kinderen het huis uit gaan. En het tweede moment is als het niet anders kan. Voorts is er in zijn visie verschil tussen de Randstad en de gebieden met krimp waar voorzichtig moet worden omgesprongen met nieuwbouw voor senioren omdat er op termijn steeds meer woningen beschikbaar zullen komen ten gevolge van de vergrijzing. Roald van der Linde, Tweede Kamerlid voor de VVD poneerde de stelling dat senioren wel graag willen verhuizen maar kunnen dit niet omdat er geen geschikt aanbod is. Frank van Dam wees erop dat senioren veelal in hun eigen buurt willen blijven wonen. 3
Jacques Monasch, lid van de Tweede Kamer voor de PvdA wees erop dat de huursprong bij verhuizen een punt van aandacht is. En hij benadrukte dat wonen en zorg een onderwerp is dat op decentraal niveau moet worden benaderd. In dat verband wees hij op het aanjaagteam van Marnix Norder, dat inzicht moet gaan geven in de echte knelpunten waarvoor de rijksoverheid zo nodig een oplossing moet brengen. De twee aanwezige vertegenwoordigers van de ministeries van VWS en Wonen en Rijksdienst onderschreven dat het aanjaagteam moet aangeven waar het nu echt knelt bij de scheiding van wonen en zorg en rond seniorenhuisvesting. Monasch wees voorts op de behoefte van senioren op het platteland, die hun huis verkocht hebben om een woning te huren. Institutionele beleggers opereren vooral in de Randstad en in de buitengebieden moeten ondernemers en projectontwikkelaars dit vraagstuk aanpakken. 4
Steef Verweij van de IVBN beaamde dat beleggers wel interesse hebben maar zich concentreren op de Randstad vanwege schaal en voorzieningen. Michiel van Hulten, lobbyist van Aedes bracht de verhuismakelaar van Vidomes onder de aandacht die senioren adviseert bij het verhuizen. Hij wees ook op de mogelijke huursprong die verhuizen kan belemmeren en de wens van mensen om in hun vertrouwde buurt te blijven wonen. Ook benadrukte hij dat er wel problemen zijn bij eigenaar- bewoners die hun verbouwing willen financieren. Bram Klouwen, directeur van Compaenen, vertelde dat enquêtes de vraag naar seniorenhuisvesting lijken te overschatten. Er is vooral behoefte aan kwaliteit wat betreft woonomgeving en sociaal netwerk. Voorts benadrukte hij dat op het lokale niveau kennis ontbreekt over hoe de bestaande woningvoorraad kan worden aangepast. 5
Jannie Komduur van de Woonbond vond dat senioren bewust moeten worden gemaakt van de woonfasen in hun leven. Daarnaast zijn er mogelijkheden om verzorgingshuizen om te vormen tot woonunits. Ook de betaalbaarheid is voor een deel van de woningzoekenden een probleem. Annemiek Schut, directeur van Woonz, pleitte voor het in beeld brengen van de goede voorbeelden en noemde als weg een televisie makelaar die senioren en het aanbod van woningen bij elkaar zou kunnen brengen. Het zoeken naar een nieuwe woning, de customer journey duurt gemiddeld een 17 maanden. Daarna wordt een besluit over andere huisvesting genomen. Ids Thepass, lid van de Raad van bestuur van Laurens Wonen maakte helder dat er bewoners zijn, bij voorbeeld in Rotterdam, die AOW of minder dan de AOW hebben en geen aanvullende diensten kunnen betalen buiten hun beperkte huur. Dat is een probleem dat aanbieders van woonruimte moeten oplossen. Aanbieders van diensten moeten geen pakketten meer aanbieden maar maatwerk want dat is wat de klant vraagt. Veiligheid en beleving is zeker voor de veel ouderen heel belangrijk. Raimond de Prez, wethouder te Delft wees op geslaagde initiatieven. Wel constateerde hij dat het met woningcorporaties als Woonbron en Vestia niet gemakkelijker wordt om aan de woonopgave te voldoen. 6