Andere Schooltijden 8 januari 2016 ONDERZOEK ANDERE SCHOOLTIJDEN? BESTE OUDERS / VERZORGERS VAN DE JOHAN FRISOSCHOOL, Zoals u in eerdere nieuwsbrieven hebt kunnen lezen, is er onderzoek gedaan naar Andere Schooltijden op de Johan Frisoschool. De werkgroep, bestaande uit ouders, leerkrachten en directie heeft onderzoek gedaan naar de wenselijkheid en mogelijkheid om over te gaan op een 5 gelijke-dagen model. Een speciale klankbordgroep heeft het onderzoeksproces kritisch gevolgd. In deze nieuwsbrief informeert de werkgroep u over de uitkomsten van het onderzoek. De directie informeert u over het door haar voorgenomen besluit. Een voorgenomen besluit is per definitie nog geen definitief besluit. Een definitief besluit volgt pas na instemming van de oudergeleding van de Medezeggenschapsraad. De uitkomsten van de ouderpeiling zijn een belangrijke factor in de besluitvorming. Het is ons streven dat u na het lezen van dit document en na de informatieavond op 27 januari 2016, voldoende informatie heeft om uw mening kenbaar te maken bij de ouderpeiling. WAT IS EEN 5 GELIJKE-DAGEN MODEL? Een 5 gelijke-dagen model is een model waarbij alle kinderen, op alle dagen van de week op dezelfde tijden naar school gaan. Op maandag t/m vrijdag van 8.30-14.00 uur. In dit model zijn de lunchpauzes korter en is de schooldag eerder afgelopen. IN DIT NUMMER Aanleiding onderzoek... 2 Onderzoeksvragen... 2 Verslag scholenbezoeken 3 Hoe ziet een 5 gelijkedagen model er uit?... 3 Voor- en nadelen leerlingleraar- (groot)ouders... 4 Urenberekeningen.5 Visie KMN Kind&Co?...5 Conclusie rapport monitor.5 Voorgenomen besluit...6 Ouderpeiling?... 7 Verdere besluitvorming..7 Besluit SPCO.7
WAT IS DE AANLEIDING VOOR HET ONDERZOEK? Sinds een paar jaar schakelen veel scholen over op een 5 gelijkedagen model, zoals ook recent 2 scholen uit onze stichting: de Margrietschool en de Graaf Jan van Montfoortschool. Het team van de Johan Frisoschool is een ambitieus, vooruitstrevend en gedreven team. Ontwikkelingen in het onderwijs worden met veel belangstelling gevolgd en ingezet als ze succesvol blijken te zijn en aansluiten bij de visie van de school. Zo ontstond ook de nieuwsgierigheid naar de ontwikkelingen rondom andere schooltijden. Het team heeft aangeven dat ze wil onderzoeken of een 5 gelijke-dagen model beter aansluit bij de visie van de Johan Frisoschool en bijdraagt aan een beter leer en ontwikkelklimaat voor onze leerlingen. Daarnaast kregen we regelmatig de vraag van ouders met kinderen op onze school, maar vooral ook van ouders van nieuwe leerlingen of de Johan Frisoschool ook plannen heeft voor de overstap naar een 5 gelijke-dagen model. De wens voor een onderzoek van het team en de vragen van verschillende ouders zijn voor de directie van de Johan Frisoschool reden genoeg om een onderzoek te starten met behulp van een werkgroep en klankbordgroep. ONDERZOEKSVRAGEN HOE ZIJN DE HUIDIGE SCHOOLTIJDEN ONT- STAAN? Het huidige schooltijdenmodel, zoals we dat nu ook op Johan Frisoschool hebben, stamt uit de tijd dat de leerplicht werd ingevoerd (1900). Nederland was destijds een agrarische samenleving. Het was toen nog de gewoonte om s middags thuis warm te eten. s avonds was er vaker een broodmaaltijd. Inmiddels eten de meeste gezinnen s avonds warm, zijn veel ouders buitenshuis en verder van huis gaan werken en wordt er steeds meer gebruik gemaakt van overblijven en professionele kinderopvang. 2 De werkgroep Andere Schooltijden heeft voorafgaand aan het onderzoek de volgende onderzoeksvragen opgesteld: Wat zijn de wettelijke verplichtingen bij een onderzoek naar Andere Schooltijden? Waar moet het proces aan voldoen? Wat zijn de voorwaarden waar een school aan moet voldoen voordat een school kan starten met een 5 gelijk-dagen model? Wat zijn de voordelen en nadelen van een 5 gelijke-dagen rooster voor leerlingen, leraren en ouders? Hoe ziet de praktische invulling van een 5 gelijke-dagen rooster er uit? Wat zijn successen en aandachtspunten? Hoe ziet de samenwerking er uit met onze partner KMN Kind&Co bij een overgang naar een 5 gelijke-dagen model? Om de onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden zijn o.a. de volgende acties ondernomen: Er is theoretisch onderzoek gedaan. Bronnen zijn o.a. diverse wetteksten, vakliteratuur en het eindrapport van de 5-gelijke dagen monitor in opdracht van het ministerie van OCW en SZW. Er zijn berekeningen gemaakt om ervoor te zorgen dat alle leerlingen voldoende uren maken. Ouders en leerkrachten hebben scholenbezoeken afgelegd. Er is een extra belronde georganiseerd naar referentiescholen Er zijn gesprekken gevoerd met onze partner KMN Kind en Co.
VERSLAG VAN DE SCHOLENBEZOEKEN: Een aantal leerkrachten en ouders is op bezoek geweest bij 2 scholen die werken met een 5 gelijke-dagen model. Omdat de werkgroep eigenlijk alleen maar positieve reacties kreeg bij de 2 bezochte scholen, is er een extra belronde ingelast naar andere scholen. Dit leidde echter niet tot andere conclusies. Uit de media kwamen geluiden dat dit rooster voor leraren te zwaar zou zijn, dus daar hebben we extra aandacht aan besteed in het onderzoek." Hieronder in het kort een aantal citaten uit de verslagen van de bezoeken/belronde: Leerkracht/directie: Er is nu meer RUST in de school, STRUCTUUR en DUIDELIJKHEID voor de kinderen. Leerling: Elke middag voelt nu voor mij als een woensdagmiddag! Leerling: Het is gezellig om met elkaar over te blijven. Alhoewel ik soms wel die lekkere pannenkoek mis die ik thuis soms kreeg :-) Kleuterjuf: Kleuters zijn niet extra vermoeid. Alleen bij de jongste kleuters kan het soms zo zijn. Maar daar kun je flexibel in zijn en ouders kunnen hun 4-jarige kind een dagje thuis houden om bij te tanken. Leerkracht: Dit hadden we al veeeeeel eerder moeten doen. Leerkracht: Het geeft heel veel rust. Kinderen blijven in het ritme, waardoor lessen soepeler worden gestart. Leerkracht: We hebben na schooltijd veel tijd voor overleg, voorbereiding en administratie. Directeur: Er zijn geen kinderen van school gegaan door de overstap naar het 5 gelijke dagenmodel. Directeur: Nieuwe ouders zijn blij met dit model. Leerkracht: De lunchtijd is voldoende voor de bovenbouw, het ritme van de groep zorgt voor snelheid. De kleuters hebben soms net iets langer nodig. Daar is ook ruimte voor in het programma. Leerkracht: Alle trommels en bekers/pakjes gaan in kratten s morgens de koeling in. De concierge deelt ze voor de lunch weer uit. Er zijn speciale koelkasten voor aangeschaft. Directeur: Met de nieuwe CAO zijn de werkzaamheden van de leerkrachten binnen dit model makkelijker in te plannen. HOE ZIET DE PRAKTISCHE IN- VULLING VAN HET 5 GELIJKE- DAGEN MODEL ER UIT? Kinderen gaan in het 5 gelijke-dagen model alle schooldagen (ook woensdag en vrijdag) van 8.30 uur tot 14.00 uur naar school. De schooltijden zijn voor de groepen 1 tot en met 8 hetzelfde. Er zijn twee pauzes: een korte ochtendpauze van 15 minuten en een middagpauze van een half uur waarin de kinderen in de klas hun brood eten in 15 minuten en daarna nog 15 minuten buiten spelen. Alle groepen eten in de eigen klas, samen met de eigen leerkracht. De groepen 1en 2 kunnen extra tijd besteden aan het eten als dit nodig blijkt te zijn. Voor de overige groepen geldt dat er een kwartier pauzetijd is voor eten en een kwartier pauzetijd voor buiten spelen. De ervaring leert dat de kinderen uit de middenbouw en bovenbouw niet meer dan een kwartier nodig om hebben te lunchen. De pleinwacht wordt met toerbeurten verzorgd door het team. Dit buitenspeelmoment is dus eveneens pauze voor sommige leerkrachten. De groepen 1/2 hebben per dag 2 buitenspeeltijden/gym, net als nu. Na de besluitvorming komt de werkgroep met een invoeringsplan als er gekozen wordt voor een 5 gelijke-dagen model. Hierin wordt beschreven welke regels er gelden tijdens een eetmoment. Denk aan wel of niet luisteren naar klassieke muziek, eten in stilte, aanschaf koelkasten, manden, groepsbakken etc. 3
VOOR HET KIND Voordelen Er is regelmaat / structuur in de dagindeling en het rooster van de kinderen Meer rust in de school Gedurende de dag gelden overal dezelfde regels Continu 1 begeleider. Alleen professionals, er is meer tijd voor een vertrouwensband met de leerkracht Sluit beter aan bij dagritme van de kinderen (prestatiehoogtepunt ligt in de ochtend) Kwaliteit onderwijs gaat omhoog en schooltijd lijkt effectiever te kunnen worden benut Elke dag meer vrije tijd na schooltijd /Meer ruimte voor naschoolse activiteiten (zoals sport/zwemmen) Het is goed voor het groepsgevoel. Alle kinderen blijven over (gezellig/sociaal). Er is hierdoor geen onderscheid Geen stress door brengen of halen en snel thuis eten VOOR DE LERAAR Voordelen Zie ook hierboven: meer rust en regelmaat in de klas. Prestatiehoogtepunt bij kinderen ligt in ochtend. Meer focus op de leervakken in de ochtend en doevakken in de middag Leraren vinden dat de lessen meer in elkaar over vloeien. Er is geen opstarttijd meer nodig. Je ziet de kinderen de hele dag en houdt zelf toezicht. Je weet precies wat er de hele dag gebeurd is Leerkrachten en leerlingen leren elkaar beter kennen door ander contact tijdens pauzemoment Werktijden 5 gelijke-dagen model sluiten aan bij cao werktijden, Overlegmomenten kunnen na 2 uur worden gepland, langere werktijd na school. s Middags meer tijd om de les van de volgende dag voor te bereiden Meer rust qua geluid in de school (TSO vervalt) Je hoeft geen problemen meer op te lossen die ontstaan bij TSO/overblijf. VOOR (GROOT)OUDERS Nadelen De periode aaneengesloten op school is langer, een pauze kan verfrissend werken (even lopen, andere omgeving en weer terug lopen). Deze verdwijnt. De pauze om te eten wordt korter (zie ook hierboven) Inspannend voor de vooral jonge leerlingen activiteiten buiten school zijn nog niet altijd afgestemd op andere schooltijden. Een probleem dat met name op de woensdagen speelt. Gezellig thuis bij mama of papa eten tussen de middag kan niet meer. De vrije woensdagmiddag verdwijnt Nadelen De periode aaneengesloten op school is langer, een pauze kan verfrissend werken (even lopen, andere omgeving en weer terug lopen). De huidige pauzetijd verdwijnt De pauzetijden moeten worden ingeroosterd volgens een strak rooster. Beschikbare tijd in pauze kan niet meer besteed worden aan bijv. mail afhandelen, zaken voor de middag klaarzetten/organiseren; informeel /sociaal contact met collega s, letterlijk een rustmoment verdwijnt Minder direct contactmoment met andere leerkrachten, alleen na schooltijd De overstap vraagt om aanpassingen van het lesrooster. 4 Voordelen Het ophalen en wegbrengen van het kind in de middagpauze kost tijd en levert soms stress op. Dit verdwijnt. Het ophalen en wegbrengen van het kind in de middagpauze is soms lastig te plannen met jongere broertjes/zusjes. Dit verdwijnt. Ouders kunnen tussen de middag doorwerken / andere activiteiten plannen. Geen overblijfkosten Niet meer beperkt worden door schooltijden in keuzes voor wel of niet werken op bepaalde dagen. Nadelen Voor kinderen die naar de BSO gaan, gaat de rekening in sommige gevallen omhoog (er moeten tot 18.30 uur immers meer uren opgenomen worden) Ouders die nu hun werk op het huidige rooster hebben ingericht moeten hun huidige werk aanpassen op het 5 gelijke dagen model. Contactmoment met kind verschuift naar het theemoment / het avondeten ipv tussen de middag Ouders hebben misschien minder invloed op wat er wordt gegeten.
BEREKENINGEN URENAANTALLEN Feiten op een rij: Alle leerlingen moeten in de basisschoolperiode tenminste 7.520 uren lestijd volgen, (gemiddeld 940 per jaar). De leerlingen van de Johan Frisoschool hebben momenteel voldoende uren gemaakt om per schooljaar 2016-2017 over te gaan op het 5-gelijke dagen model. Er hoeven geen uren gespaard te worden. Voor een aantal groepen is het zo dat zij meer uren les krijgen dan de benodigde 7.520. De school kiest er voor om deze uren niet te compenseren in vrije dagen. Dit past bij de structuur en regelmaat die de school wil bieden. De Johan Frisoschool is de laatste jaren spaarzaam omgegaan met vrije studiedagen voor leerlingen. De Johan Frisoschool streeft naar structuur en regelmaat. In de toekomst zullen we (naast de vakanties) weer niet onnodig extra vrije studiedagen inplannen voor de leerlingen. Studiedagen worden gepland op momenten dat leerlingen al vrij zijn. SAMENVATTING CONCLUSIE MONITOR In opdracht van het ministerie van OCW en SZW is onderzoek gedaan naar het 5 gelijke dagen model. De bevindingen zijn gepubliceerd in een rapport. Hieronder enkele belangrijke uitkomsten: Kwaliteit: Meer rust in de school, meer duidelijkheid voor leerlingen en ouders, meer tijd na schooltijd voor leerkrachten om voor te bereiden. Effect op resultaten: Cito (nog moeilijk meetbaar): geen negatief effect Effectievere schooltijd: niet eenduidig, maar indruk van wel Tevredenheid personeel: 73% is (zeer) tevreden,15 % neutraal en 12% is ontevreden. Punt van kritiek is de planning van de pauzes. Tevredenheid ouders: 90% van de ouders is tevreden. Punt van kritiek is de lengte van de pauze om te spelen en eten in vergelijking met het oude schooltijdenmodel. BSO: een deel van de kinderen is meer gebruik gaan maken van BSO en een deel juist minder. Werk ouders: sommige ouders zijn meer gaan werken, sommige minder. NAMENS KIND EN CO KMN Kind & Co is onze partner in Naschoolse opvang. Zij hebben het volgende aangegeven: Als een school overstapt naar andere schooltijden dan past de BSO zich daaraan aan. De BSO begint dus altijd als de school eindigt. Onze BSO Kraaiennest van KMN Kind&Co zal na de besluitvorming over andere schooltijden een behoeftepeiling onder de ouders uitzetten over mogelijk andere wensen mbt openingstijden en extra dienstverlening. Op de 2 andere scholen die zijn overgestapt op het 5 gelijke-dagen model worden momenteel 2 pakketten aangeboden aan ouders. Een pakket van 14.00 uur 17.30 uur en een pakket van 14.00 uur 18.30 uur. Indien hier vraag naar is onder ouders en dit haalbaar is voor de kinderopvangorganisatie, dan behoort dit tot een mogelijkheid.
VOORGENOMEN BESLUIT VAN DE DIRECTIE Voor de directie van de Johan Frisoschool zijn de uitkomsten van het onderzoek aanleiding tot een voorgenomen besluit om: per schooljaar 2016-2017 over te stappen op een 5 gelijke-dagen model. Voordat daadwerkelijk tot invoering overgegaan kan worden zijn 2 zaken van belang: 1. Er moet een ouderpeiling worden afgenomen onder ouders om draagvlak te peilen. 2. De medezeggenschapsraad moet instemmen met het voorgenomen besluit. Als de uitkomst van de ouderpeiling aanleiding is voor de Medezeggenschapsraad om in te stemmen met het voorgenomen besluit, wordt het besluit definitief en zal de Johan Frisoschool per schooljaar 2016-2017 overstappen op het 5-gelijke-dagenmodel. Visie: De Johan Frisoschool is een ambitieuze, kleinschalige christelijke school waar kinderen met plezier naar toe gaan. Een school waar kinderen in een prettig, veilig en gestructureerd opvoedkundig klimaat de gelegenheid krijgen om zich op hun eigen niveau te ontwikkelen. De voornaamste reden voor het voorgenomen besluit is het feit dat wij (directie en team) de overtuiging hebben dat het 5 gelijke dagenmodel beter aansluit op onze visie, een verbetering is voor onze leerlingen én de kwaliteit van het onderwijs. Het model zorgt voor rust en regelmaat. Daar hechten wij veel waarde aan. De uitkomsten van het onderzoek, het proces dat is doorlopen en de gesprekken die wij hebben gevoerd met ouders, leerlingen en betrokkenen (van andere scholen) hebben ons ervan overtuigd dat een 5 gelijke-dagen model beter aansluit op onze visie en bijdraagt aan een veilige en gestructureerde leeromgeving. Ook zijn wij van mening dat het 5 gelijke-dagen model een positief effect heeft op de onderwijskwaliteit die wij nastreven. Het model zorgt voor meer regelmaat en rust in de school omdat alle dagen gelijk zijn. Er zijn minder wisselingen op een dag, omdat de leerkrachten en leerlingen gedurende de gehele dag samenwerken zonder tussenkomst van bijvoorbeeld tso-medewerkers. Hierdoor ontstaat er van het begin tot het einde van de schooldag één pedagogische lijn, die voor alle kinderen hetzelfde is. Wij vinden het een groot pluspunt dat de jongere leerlingen in het 5 gelijke-dagen model meer uren naar school gaan dan in het huidige model. Wij zien dit als een kans om extra te investeren in de basisvaardigheden van elke leerling. In de hogere groepen zal het kind hier van profiteren. Eén van onze uitgangspunten is dat we willen aansluiten bij het kind. Mocht een jonge kleuter behoefte hebben aan een vrije woensdag of vrijdagmiddag, dan gaan we hier in samenspraak met ouders flexibel mee om. Voor de leerkrachten ontstaat er meer structuur in de dagindeling en ontstaat er een lang werkmoment aan het einde van de dag. Van 8.30 14.00 uur werken de leerkrachten samen met de leerlingen en van 14.00 17.00 uur is er tijd voor nakijken, lesvoorbereidingen, werkoverleg, oudergesprekken enz. Samenwerken met collega s is makkelijker in te plannen. Tenslotte zien wij de overstap naar het 5 gelijke-dagen model als een mooie kans voor een bredere profilering van de school in de wijk. Het model sluit aan op onze visie en versterkt onze pedagogische en onderwijsinhoudelijke kwaliteiten. In 2016-2017 zullen wij de eerste school zijn in Molenvliet die overstapt op een 5 gelijke-dagen model. Wij denken dat dit (nieuwe) leerlingen en (nieuwe) ouders aanspreekt. Wij hebben vertrouwen in een overstap naar het 5-gelijke dagenmodel. Na een periode van wennen, afstemmen en evalueren verwachten we al snel de positieve effecten terug te zien op de Johan Frisoschool! We hopen op uw vertrouwen. Rob Arnold & Dianne Peterse 6
HOE WERKT DE OUDER- PEILING? Na het lezen van dit document heeft u wellicht nog vragen. U kunt deze stellen op de informatieavond die de werkgroep organiseert op woensdag 27 januari 2016. Tijdens deze avond ontvangen alle ouders / verzorgers met kinderen in de groepen 1 tot en met 7 en ouders die hun kind hebben aangemeld, een stembrief. We delen één brief per gezin uit. Heeft u 1 kind die in groep 8 zit, dan hoeft u niet te stemmen. U heeft dan 1 week, tot en met dinsdag 2 februari, om de stembrief in te vullen. De stembrief bevat onder andere de volgende vragen: In welke groepen zitten uw kinderen? Bent u voor of tegen het voorstel om met ingang van het schooljaar 2016-2017 het 5 gelijkedagen model in te voeren of heeft u geen mening? Heeft u nog opmerkingen? De stemming is niet anoniem om dubbelingen te voorkomen. HOE WERKT DE VERDERE BESLUITVORMING? 1. De directie van de school heeft het voorstel voor het 5 gelijke-dagen model afgestemd met leerkrachten. Het team van Johan Frisoschool staat, bij voldoende draagvlak onder de ouders, in grote meerderheid achter invoering. 2. De directie heeft een voorgenomen besluit ingediend bij de Medezeggenschapsraad. 3. De informatieavond en de ouderpeiling worden uitgevoerd door de werkgroep en MR. 4. Na de ouderpeiling zal de MR, alles overwegende wel/niet instemmen met het voorstel. De oudergeleding in de MR moet volgens de wet instemmen met een verandering van de schooltijden. 5. Het besluit wordt uiterlijk in februari aan u (ouders) bekend gemaakt. 6. Bij een positief besluit start het 5 gelijke-dagenmodel met ingang van het schooljaar 2016-2017. Om de invoering soepel te laten verlopen, wordt een invoeringsplan opgesteld. 7. Na invoering van het 5 gelijke-dagen model zullen er regelmatig evaluaties plaatsvinden, waarbij uiteraard uw inbreng op prijs wordt gesteld. Deze evaluaties gebruiken we om de mogelijke verbeteringen aan te brengen. BESLUIT SPCO Onze school is aangesloten bij de stichting SPCO. De stichting heeft in september 2015 een standpunt ingenomen ten aanzien van een ander schooltijdenmodel. De SPCO heeft uitgesproken dat alle SPCO scholen in 2018 over gaan op een 5 gelijke-dagen model. Met de werkgroep Andere schooltijden van de Johan Frisoschool hebben we besloten dat we het standpunt van de SPCO ter kennisgeving aannemen, maar dat we vasthouden aan ons eigen onderzoek zodat de directie kan besluiten (na instemming van de medezeggenschapsraad) wat goed is voor onze school. De uitkomsten van ons onderzoek en het voorgenomen besluit van de directie staan los van het besluit van de SPCO. De ouderpeiling is opgesteld door de werkgroep.