Toelichting over de behandeling van: HAMERSTUK Raadsvoorstel Naamgeving torens in het Kronenburgerpark Van: Het college van B&W van 4 december 2012 Doel: Toelichting: Besluiten Voorliggende besluitvorming Aan de gemeenteraad wordt voorgesteld om een tweetal torens in het Kronenburgerpark een naam te geven. Het gaat daarbij om de naam Roomsche Voet en de naam St. Jacobstoren. Achtergrond Op grond van de Verordening naamgeving en nummering (adressen) 2011 is het vaststellen van de naamgeving van gemeentelijke gebouwen een bevoegdheid van de gemeenteraad. In het Kronenburgerpark liggen drie historische torens. Twee torens zijn in eigendom van de gemeente Nijmegen en één toren is eigendom van de Staat der Nederlanden. Ten aanzien van de torens in eigendom van de gemeente wordt nu voorgesteld om een naam toe te kennen. Ten aanzien van de toren in eigendom van de Staat der Nederlanden is aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gevraagd of zij deze toren willen benoemen als Kronenburgertoren. De Rijksdienst voor het cultureel Erfgoed zal hier nog nader op reageren. Naam steller: E-mail steller: E. Kraaij e.kraaij@nijmegen.nl Tel. steller: 024 329 34 18 Bijlagen: 1. Raadsvoorstel Naamgeving torens in het Kronenburgerpark Ter inzage via dropbox, internet, Raadsgriffie en Informatiebalie 1. Tekening met nummer 444823, versie 1 2. Tekening met nummer 444826, versie 1
raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 19 december 2012 / 184/2012 Fatale termijn: besluitvorming vóór: Onderwerp Naamgeving torens in het Kronenburgerpark Programma / Programmanummer Ruimte & Cultuurhistorie / 1031 Portefeuillehouder H. Kunst Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 4 december 2012 Samenvatting Raadsvoorstel voor naamgeving van twee historische torens in het Kronenburgerpark Voorstel om te besluiten 1. Overeenkomstig bijgaande tekening met nummer 444823, versie 1, aan het grijs gearceerde rijksmonument de naam Roomsche Voet te geven 2. Overeenkomstig bijgaande tekening met nummer 444826,versie 1, aan het grijs gearceerde rijksmonument de naam St. Jacobstoren te geven Opgesteld door, telefoonnummer, e-mail Eric Kraaij, 3418, e.kraaij@nijmegen.nl
Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1 Inleiding In het Kronenburgerpark en geadresseerd aan de Parkweg liggen 3 historische torens. Deze torens hebben ingeburgerde namen die nog niet formeel zijn vastgesteld. Het gaat om de namen: Kronenburgertoren ofwel Kruittoren, het Rondeel ofwel Roomsche Voet en de St. Jacobstoren. De torens zijn allen rijksmonument. Daarnaast is de Kronenburgertoren Staatseigendom en zijn de Roomsche Voet en St. Jacobstoren in eigendom van de gemeente. De Verordening naamgeving en nummering (adressen) 2011 bepaalt dat de gemeenteraad zonodig aan gemeentelijke gebouwen namen toekent. Dit is dus facultatief. Mede naar aanleiding van een burgerinitiatief doet zich de gelegenheid voor aan deze torens, voor zover deze gemeentelijk eigendom zijn, formeel een naam toe te kennen. Dit betekent dus dat de Kronenburgertoren, welke geen gemeentelijk gebouw is, niet formeel kan worden benoemd. Met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is contact opgenomen over de voorgenomen naamgeving. Deze instelling heeft hiertegen geen bezwaren. Tevens is de Rijksgebouwendienst gevraagd of hij zelf de mogelijkheid heeft om de Kronenburgertoren formeel deze naam toe te kennen. Hierover krijgen wij nog uitsluitsel. 1.1 Wettelijk kader of beleidskader Conform de Verordening naamgeving en nummering (adressen) 2011 kent de gemeenteraad namen toe aan delen van de openbare ruimte en zonodig aan gemeentelijke gebouwen en bouwwerken. 1.2 Relatie met programma Straatnaamgeving valt onder het programma Ruimte en Cultuurhistorie en is een wettelijke taak. 2 Doelstelling Een goede naamgeving van de openbare ruimte in Nijmegen. 3 Argumenten Herkomst naam Roomsche Voet (bron: De Stedeatlas Nijmegen, in 1954 geschreven door de Kleefse gemeentearchivaris Friedrich Gorissen) Omstreeks 1450 volgden de stadsmuren ongeveer het tracé van de huidige Nieuwe Markt- Parkweg-Doddendaal-Plein 1944-Koningstraat-Mariënburg-Mariënburgsestraat-Hoogstraat- Voerweg. Het landbouwgebied ten zuiden van de Doddendaal en ten westen van de Bloemerstraat heette volgens Gorissen destijds Ruemsche Vuet. Het gebied besloeg ook het zuidelijk deel van het huidige Kronenburgerpark. Aan de noordwestzijde werd het gebied begrensd door een weg die ongeveer vanaf de hoek Pijkestraat-Parkweg in rechte lijn richting de huidige Floraweg liep. Laatstgenoemde straat was met de Oude Graafseweg een
Vervolgvel 2 onderdeel van de oorspronkelijk Romeinse weg naar Wijchen. In een bron uit 1563 wordt de weg tussen Pijkestraat en Floraweg Roemsche strate genoemd. De naam van de Roomsche Voet verwijst dus mogelijk naar de aanwezigheid van een vroegere Romeinse weg. De stad besloot in 1525 om de omwalling uit te breiden. Daarvoor was de aanleg nodig van een muur met verdedigingstorens tussen de Kronenburgertoren en de Bloemerburgertoren (voor 1880 afgebroken, stond nabij huidige kruising Smetiusstraat-In de Betouwstraat). In de jaren 1526-1527 werd ter verdediging van deze muur het bolwerk of rondeel de Roomsche Voet gebouwd. Herkomst naam St. Jacobstoren (bron: Kleefse gemeentearchivaris Friedrich Gorissen ) Ten zuiden van de Kronenburgertoren staat de St. Jacobstoren. Naar de herkomst van de naam, in de zin van waarom juist deze toren zo heet, is het enigszins gissen. De toren wordt genoemd in de stadsrekening van 1525 bij de datum 27 juli: den steenmetzelers van den yrsten steen van den nijen tairn geheiten sent Jacobstairn. St. Jacob verwijst vermoedelijk naar Jacobus de Meerdere, discipel en apostel van Jezus. Waarom de toren naar hem is vernoemd zou kunnen worden verklaard door het feit dat St. Jacob ook de patroonheilige is van Santiago de Compostela, al eeuwenlang een bedevaartsoord omdat hij daar begraven zou liggen. Aan het Glashuis in de benedenstad staat de 15 de -eeuwse St. Jacobskapel, het restant van een gasthuis dat destijds was bedoeld voor onder andere de verzorging van pelgrims op weg naar Santiago. Nijmegen lag namelijk op de pelgrimsroute. Wellicht dat men van hieruit de stad verliet richting Santiago. 4 Klimaat De klimaatparagraaf is niet op dit voorstel van toepassing. 5 Risico s Aan dit voorstel zijn geen risico s verbonden. 6 Financiën De kosten met betrekking tot de uitvoering van deze naamgeving worden in deze specifieke situatie gedragen door de Afdeling Omgevingskwaliteit. 7 Communicatie Dit besluit wordt gepubliceerd op de gemeentelijke website. Vervolgens wordt het breed met de wijk gecommuniceerd. Daarnaast is er een grote lijst van afnemers inzake naamgeving, zoals de hulpdiensten, PostNL, de NUON en de kaartbeheerders van diverse (stads)plattegronden en navigatiesystemen, welke eveneens worden geïnformeerd over de besluitvorming.
Vervolgvel 3 8 Uitvoering en evaluatie Het vervaardigen en aanbrengen van naamborden wordt gerealiseerd binnen dit project, volgens de kwaliteitseisen die de Afdeling Stadsbeheer daarvoor hanteert. College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg
72-74 70 66-68 64 65 62 Roomsche Voet 58-60 56 Kronenburgerpark Parkweg 3 G E M E E N T E Nijmegen Aanmaak datum 07-11-2012 Tekenaar Jack Stax Wijziging tekening Informatiemanagement & Automatisering Postbus 9105, 6500 HG, Nijmegen Accoord Stadium Te betrekken in de naamgeving 08-11-2012 Henk van den Bosch Goedgekeurd Tekening Nummer: 444823 Schaal: Formaat: 1 : 500 A4 Projectnummer: Bestek: Aantal bladen: Bestandsnaam: Versie : 444823.dgn 1
26-28 Parkweg 22-24 Kronenburgerpark 18-20 4 7 5 St. Jacobstoren 130-136 1 33 35 Regulierstraat 87 31 29 21 23 25 27 27b van Berchenstraat 48-50 44-46 Eerste Walstraat 51 40-42 17-19 38 G E M E E N T E Nijmegen 34-36 Aanmaak datum 07-11-2012 Tekenaar Jack Stax Wijziging tekening Informatiemanagement & Automatisering Postbus 9105, 6500 HG, Nijmegen Accoord Stadium Te betrekken in de naamgeving 08-11-2012 Henk van den Bosch Goedgekeurd Tekening Nummer: 444826 Schaal: Formaat: 1 : 500 A4 Projectnummer: Bestek: Aantal bladen: Bestandsnaam: Versie : 444826.dgn 1