VERSLAG VAN DE NIVON-RAAD VAN 22 NOVEMBER 2014 GEHOUDEN IN VERGADERCENTRUM VREDENBURG TE UTRECHT Aanwezig:

VERSLAG VAN DE NIVON-RAAD VAN 22 NOVEMBER 2014 GEHOUDEN IN VERGADERCENTRUM VREDENBURG TE UTRECHT Aanwezig: Aantal afgevaardigden, stemgerechtigd: Voorzitter Nivon: Dagvoorzitters: Bestuursleden: Notulist: 31 (na de pauze 32) stemgerechtigden Friso Teerink Freerk de Jong en Erik Bouman Erik van Esterik, Onno Hoogerhuis, Gerard de Jager, Herman van Kordenoordt, Ben Lindeman, Eric Seugling, Marieke Sieslieng Mieke Kassing (Kassing Notuleerservice, Odijk) 1. Welkom en opening Freerk de Jong opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Freerk de Jong en Erik Bouman zullen gezamenlijk de dag voorzitten. Er zijn 31 (na de pauze 32) stemgerechtigden aanwezig. Bericht van verhindering is ontvangen van de afdelingen Hengelo en Almere, Marcella Bakker en Arjan van Zetten. Friso Teerink heet de aanwezigen welkom. De Nivon-raad is het hoogste orgaan binnen de vereniging. Het bestuur legt verantwoording af over het gevoerde beleid. De Nivon-raad moet hier goedkeuring aan geven. Friso Teerink verheugt zich op de debatten die gevoerd zullen worden. Vandaag wordt vooral naar de toekomst gekeken. Waar gaan we heen als vereniging, wat gaan we doen en wat mag het kosten. Hij wenst de aanwezigen veel wijsheid toe. 2. Vaststellen agenda De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. Aanwijzing leden stembureau Sjoerd Kemeling, Ron Manuel en Leni de Jager worden benoemd tot leden van het stembureau. Mededelingen/actuele zaken Ron Manuel is sinds een half jaar de nieuwe directeur van het Nivon. Er is een brief ontvangen van de afdeling Arnhem. De afdeling heeft een aantal vragen gesteld aan het bestuur. De punten komen aan de orde bij de verschillende agendapunten. Herman Willems vraagt waarom het bestuur niet achter de tafel zit voorin de zaal maar aan de zijkant. Geantwoord wordt dat vorig jaar het bestuur voor in de zaal zat. Het grootste deel van het bestuur voelde zich hier ongemakkelijk bij. 3. Vaststellen verslag Nivon-raad 16 november 2013 1

Freerk de Jong complimenteert Mieke Kassing. Zij verzorgt al een aantal jaar de verslaglegging van de Nivon-raad. Er is een aantal namen niet correct opgenomen in het verslag. Marieke Timmermans moet zijn Marieke Sieslieng. Ceran Maloow moet vervangen worden door Sarana Maureau. Herman Willems merkt op dat op pagina 3 het rijk geeft een subsidie vervangen moet worden door het rijk geeft geen subsidie. Pagina 3, vierde alinea: jaarlijks 400.000 euro moet worden vervangen door komend jaar 400.000 euro. Jan Willem Kylstra (afdeling Arnhem) merkt op dat Dannie Brus een brief heeft gestuurd. Hij stelt voor op pagina 1, vierde alinea Hij vraagt zich af of de vereniging sponsor moet zijn van de huizen. te wijzigen in Hij vraagt zich af of de stichting Nivon sponsor moet zijn van de vereniging. De wijziging wordt overgenomen. Het verslag wordt vastgesteld. 4. Vaststellen inhoudelijk verslag 2013 Friso Teerink licht toe dat in het verslag toegelicht is welke activiteiten zijn ondernomen, welke activiteiten het bestuur voornemens was te realiseren en welke daadwerkelijk zijn gerealiseerd. Jan Willem Kylstra (afdeling Arnhem) herhaalt wat Dannie Brus in zijn brief heeft gezegd. Hij spreekt zijn waardering uit en complimenteert het bestuur voor de wijze waarop het bestuur aan de slag is gegaan. Een aantal zaken is voortvarend opgepakt. Friso Teerink bedankt voor de complimenten. Het bestuur is ambitieus. Het bestuur hoopt op de ingeslagen weg voort te kunnen gaan. Rob van Aggele (Het Zeehuis) merkt op dat het onderdeel wandelen uitdrukkelijk in het verslag is genoemd. Het wandelen is overgegaan in het Wandelplatform/Wandelnet. Gevraagd wordt in hoeverre Nivon deelneemt aan Wandelnet. Er zijn regelmatig activiteiten van Wandelnet. Het Nivon is daar niet bij vertegenwoordigd. Friso Teerink antwoordt dat Sonja Pol het Nivon vertegenwoordigt in het bestuur van Wandelnet. Wandelnet is voor het Nivon een strategische samenwerkingspartner. Mogelijk hebben vertegenwoordigers van het Nivon zich niet kenbaar gemaakt als Nivon-vertegenwoordiger bij landelijke activiteiten van Wandelnet. De landelijke werkgroep wandelen van het Nivon onderhoudt een aantal lange afstandspaden. Het jaarverslag 2013 wordt bij acclamatie vastgesteld. 5. Financiën, deel 1 2

Inleiding financiële situatie door Erik van Esterik Erik van Esterik licht toe dat Nivon in zwaar weer verkeert. De begroting 2014 is uitgesplitst in vijf sectoren, wandelen, accommodaties, reizigers, kernen organisatie, afdelingen. In de begroting 2015 is daar de sector verenigingsactiviteiten aan toegevoegd. De kosten voor het Landelijk Bureau worden toegerekend aan de sectoren. In 2013 is voor het eerst een meerjarenraming gemaakt. Geprobeerd is een voorspelling te doen van de inkomsten en uitgaven meerjarig. De begroting 2015 is verdeeld in zes programma s. Per programma is aangegeven wat de ambitie is, welke activiteiten in 2015 ondernomen worden, wat de kosten zijn. Tevens zijn er kengetallen opgenomen bijvoorbeeld aantal leden, aantal deelnemers reizen, etc. Uit de begroting is de verbinding tussen de programma s en de financiële consequenties op te maken. Erik van Esterik is van mening dat er stappen zijn gezet in het verbeteren van de begroting. Hij wil in het komend jaar nog een aantal verbeteringen doorvoeren. Hij wil bijvoorbeeld inzichtelijk maken wat er gebeurt wanneer ambities niet worden waargemaakt bijvoorbeeld bij een verder afnemend ledenaantal of minder overnachtingen bij de accommodaties. Erik van Esterik licht de belangrijkste punten uit de begroting toe. De reorganisatie en de verhuizing naar een nieuw pand pakken financieel gunstig uit. Er is afscheid genomen van een aantal medewerkers. Het Landelijk Bureau verhuist in 2016 naar een kleiner kantoor. De begroting voor de accommodaties bedraagt ongeveer 2 miljoen euro. Een daling van 1% van het aantal overnachtingen betekent veel voor de omzet en kosten. Ook is het van belang om de onderhoudskosten goed inzichtelijk te hebben. Het ledenaantal is voor het eerst onder de 20.000 leden gedaald. Erik van Esterik verwacht in 2018 weer een positief resultaat te kunnen presenteren. Daarvoor is het nodig dat het ledenaantal en de omzet bij de accommodaties niet verder afnemen. De reserve daalt van 3,5 miljoen euro naar ongeveer 2,5 miljoen euro. Erik van Esterik zal in het komend jaar zich verdiepen of dit bedrag toereikend is. Er zijn nog meer potjes binnen de vereniging. Ook daar wil hij zich een beter beeld over vormen. Een aantal posten is nog niet verwerkt in de begroting zoals het August Reitsmahuis, de afwikkeling van de vriendenlening en de afwikkeling van het wachtgeld Rotterdam (de gemeente Rotterdam moet een besluit nemen over de gerechtelijk uitspraak). Erik van Esterik licht toe dat de loonkosten over 2015 ten opzichte van 2014 dalen met 400.000 euro. De huisvestingskosten dalen in 2016 met 80.000 euro ten opzichte van 2014. De inkomsten en kosten die bij de begroting voor de afdeling zijn opgenomen zijn gebaseerd op de informatie van de lokale afdelingen. De afdrachten ad 75.000 euro worden verdeeld over de afdelingen. De afdelingen kunnen extra afdracht aanvragen (maximaal 10.000 euro per jaar). In de begroting van de huizen en de terreinen is uitgegaan van een stabilisatie van de omzet over 2015 en dat in 2016 en 2017 de omzet stijgt met 2% per jaar. De kosten stijgen dan naar verwachting met 1% per jaar. De verwachting is dat de huizen en terreinen voor 100.000 euro per jaar bijdragen aan de vereniging. Het aantal reizigers is in de afgelopen jaren gedaald. De kosten zijn niet evenredig gedaald. Er is een dienstenmodel ontwikkeld. Naar verwachting zullen in 2015 de reizen kostendekkend worden uitgevoerd. 3

Voor wandelen worden geen subsidies meer ontvangen. Nivon zal in de toekomst nog vier boekjes op papier uitbrengen. De overige routes worden digitaal aangeboden. De productiekosten zullen hierdoor verlagen. Naar verwachting zal wandelen een klein positief resultaat behalen. Voor het eerst is een begroting opgesteld voor landelijke activiteiten, bijvoorbeeld het Pinksterkamp. Uitgangspunt is dat de inkomsten de kosten dekken met uitzondering van de sociale groepsvakanties. Deze worden gesponsord door de vereniging (vanuit het landelijk budget). In de begroting voor de kernen organisatie is een aantal zaken opgenomen zoals de uitgave van De Toorts, de activiteiten van het Landelijk Bureau voor zover deze niet zijn toe te rekenen aan andere activiteiten en de contributie-inkomsten. De overhead- en huisvestingskosten dalen met 400.000 euro. Uitgegaan is van een daling van het aantal leden over 2015 van 6%. In 2016 wordt uitgegaan van een stabiliserend ledenaantal. Erik van Esterik licht toe dat 2012 is afgesloten met een tekort van 400.000 euro. 2013 is afgesloten met een tekort van 500.000 euro en over 2014 wordt eveneens een tekort veracht van 500.000 euro. In dit laatste bedrag zijn de reorganisatiekosten opgenomen. Over 2015 wordt een tekort verwacht van 150.000 euro en naar verwachting zal 2016 weer positief kunnen worden afgesloten. Tilly de Waal (afdeling Hilversum) vraagt of zij goed heeft begrepen dat het ledenaantal is gestabiliseerd. Herman Willems had gehoopt dat de penningmeester een toelichting zou geven over de overheadkosten. De doorbelasting aan de sectoren is grillig. Wandelen heeft een omzet van 125.000 euro en krijgt 110.000 euro doorbelast. In de toekomst dalen de kosten maar de doorbelasting blijft ongewijzigd. De sectoren landelijke activiteiten en kernorganisatie krijgen geen overhead doorbelast. Wil Ruiter (Krikkenhaar) merkt op dat de cijfers redelijk dramatisch zijn. Zij roept op om op korte termijn een plan B uit te werken. Iris Vermaas (Jump) had begrepen dat de sector reizen over 2015 geen verlies meer zou draaien. In de begroting staat een minbedrag van 7000 euro genoemd. Dinie Rengers (afdeling Arnhem) merkt op dat Dannie Brus zich afvraagt (zie brief) of de opsomming van de kosten afgezet tegen de opbrengsten uit contributies over 2018 correct zijn. Ellis Kramer (actief lid) vraagt waar de enorme tekorten bij de afdelingen door worden veroorzaakt. Erik van Esterik merkt op dat de vragen gaan over de financiële systematiek en de begroting. Hij stelt voor de jaarrekening 2013 vast te stellen en de vragen te beantwoorden bij het volgende financiële agendapunt. Erik van Esterik vertelt dat de accountant een goedkeurende verklaring heeft afgegeven. Verklaring kascommissie Het verslag van de kascommissie is bij de vergaderstukken verstrekt. Helaas is er niemand van de kascommissie aanwezig om het verslag toe te lichten. De aanwezigen hebben geen vragen. 4

Decharge verlening De kascommissie stelt voor om decharge te verlenen. Vaststelling jaarrekening 2013 De jaarrekening 2013 wordt met 31 stemmen voor vastgesteld. Het Centraal Bestuur wordt decharge verleend. 6. Impressie bestuursjaar 2014 Marieke Sieslieng geeft een impressie van het bestuursjaar 2014, een jubileumjaar, 90 jaar Nivon. En wat deden we dan in dat jaar. Nou gewoon de dingen die we doen. We deden de alledaagse dingen die gedaan moeten worden. Maar keken ook naar de toekomst. Wat kunnen we verbeteren, wat is er nodig om ook in de toekomst van betekenis te kunnen zijn, waar zijn we wel van en waarvan niet. Daarbij toch steeds onze herkomst in gedachten houdend. Tradities behouden, vernieuwen of weggooien? De dames van de vrouwencursusweken hebben het mooi verwoord in het thema van dit jaar. Reizen - 680 Nivonners gingen mee met 68 reizen - Het tekort op reizen hebben we (nog) verder terug kunnen brengen - Onnodige kosten worden zoveel mogelijk voorkomen; we kijken kritischer naar de slagingskans van doorgaan van een reis - Het reizenberaad kwam 2 keer bijeen - Samenwerking tussen de verschillende reizenwerkgroepen is een belangrijk thema - In 2015 wordt een pilot gestart met een boekingsmodule via internet - De verschillende reizenwebsites worden geïntegreerd in de algemene Nivon-website - Er zal extra worden ingezet op de PR Wandelen - Diverse wandelactiviteiten werden door afdelingen, beheercommissies en andere werkgroepen georganiseerd - Deel 1 van het Pieterpad is in vernieuwde herdruk genomen en verschijnt binnenkort - Afgelopen zomer is het Utrechtpad in vernieuwde herdruk uitgebracht - De wandel2daagse van en naar de verschillende Nivon-natuurvriendenhuizen werd verschillende malen georganiseerd - Door het wegvallen van subsidies houdt het Wandelnet op als zelfstandige organisatie te bestaan, waarmee de samenwerking in een ander daglicht komt te staan. - Werkzaamheden die eerder door het Landelijk Bureau werden uitgevoerd, werden overgenomen door de wandelwerkgroep en de pad coördinatoren. Afdelingen - In 2014 is gestart met regelmatige scholingsbijeenkomsten voor afdelingskader - Een landelijk programma-aanbod is opgezet, dat steeds verder wordt uitgebreid, maar waarvan best nog meer gebruik gemaakt mag worden. 5

- Door het bestuur is aan verschillende afdelingen hulp geboden bij kleine en grotere afdelingsproblemen - De portefeuillehouders hebben afdelingen bezocht om kennis te maken, mee te praten en mee te denken - Er wordt gewerkt aan het toegankelijk maken van de ledenadministratie voor afdelingssecretarissen - Groningen-Assen heeft een serie lezingen georganiseerd over de verslonzing van het landschap - afdeling Arnhem is een samenwerking aangegaan met andere verwante organisaties, gericht op meer samendoen en beter gebruik van het gebouw - Hilversum-Amersfoort heeft een goed bezochte 1 mei viering gerealiseerd op het Koos Vorrinkhuis Het Centraal Bestuur - Het bestuur heeft iedere maand zijn reguliere vergadering gehad - Een aantal landelijke bijeenkomsten is georganiseerd om meer input te krijgen vanuit de leden voor het verder uitwerken van het masterplan - Begin dit jaar heeft het bestuur helaas met gemengde gevoelens moeten besluiten tot sluiting van het August Reitsma in Hoek van Holland - De voorgenomen reorganisatie van het Landelijk Bureau is verder doorgezet samen met de reorganisatiemanager en per 1 mei is Ron Manuel aangesteld als nieuwe directeur - In een 2-tal bijeenkomsten heeft het Centraal Bestuur gekeken naar zijn eigen functioneren en hoe dat te verbeteren - Het portefeuille model blijven we volgen, maar de verbindingen tussen die portefeuilles hebben extra aandacht om zo de integraliteit te vergroten - Voor de accommodaties wordt een zgn. kernteam gevormd, bestaande uit de portefeuillehouders (2), de penningmeester en de portefeuillehouder PR/Communicatie aangevuld met de directeur - Begin dit jaar heeft het bestuur besloten tot verhuizing van het Landelijk Bureau naar het IVN gebouw, naast de Hortus in Amsterdam Accommodaties - Begin dit jaar stond het samenwerkingsverband in het teken van de actualisatie van bedrijfsplannen - De beheercommissies hebben in de loop van het jaar gewerkt aan plannen voor 2015 e.v.. Niet voor iedereen een eenvoudige opgave - Zonnepanelen op het Hunehuis en zgn. heath-pipes bij De Gele Anemoon werden geplaatst - In oktober is een hele dag besteed aan energiebesparing en duurzaamheid: Meten= Weten en elke accommodatie heeft een energiemeter gekregen - Het Zeehuis stond even helemaal in de stijgers voor een grote schilderbeurt - De vrijwilligers van het August Reitsmahuis hebben de sluiting van het huis op fantastische wijze begeleid; uiteraard met de nodige emoties - Het Hallse Hull heeft een nieuw onderkomen voor de terreinwachten - Er is een eind gekomen aan het jarenlange juridisch getouwtrek met de vm. Schipper van de Kleine Rug, waarbij het Nivon in het gelijk is gesteld - Het legionella-beheercontract is opnieuw aanbesteed 6

- Beheercommissies werden geconfronteerd met vertrekkende leden, maar gelukkig zien we ook weer nieuwe gezichten verschijnen; er zijn 16 nieuwe BHC-ers benoemd - 6 actieplannen in het kader van het masterplan zijn uitgewerkt, vastgesteld en inmiddels is met de uitvoering gestart: PR, bedrijfsplannen, bedrijfsvoering op orde en het handboek accommodaties - (nieuwe) huiswachten werden getraind - Vele handen maken licht werk; in werkweken en op klusdagen werden weer de nodige werkzaamheden verricht door vele vrijwilligers om het verblijf voor onze gasten mogelijk te maken - De zomer-actie Kinderen gratis bracht in de actieweken diverse gezinnen met kinderen samen; in 2015 op herhaling - De gemeente Westerveld is voornemens het Hunehuis op de vrijwillige gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen; de bhc en het bestuur staan hier positief tegenover; het is nu aan de gemeenteraad Landelijk Bureau - De reorganisatie is afgerond, dat wil zeggen dat de medewerkers die moesten afvloeien inmiddels uit dienst zijn. - De overige medewerkers hebben per 1 juni hun (nieuwe) functietoedeling - Voor zowel bureau, bestuur en alle actieve leden even wennen - De nieuwe directeur en financiële man is vanaf 1 mei in dienst en heeft zich al aardig in weten te werken - Een nieuw format voor de Toortsopmaak is in gebruik genomen m.i.v. de Toorts van september - De nieuwe website is medio 2014 gelanceerd, het is nog wel een hele klus om deze helemaal in orde te krijgen. Daar wordt hard aan gewerkt. - De ledenadministratie was in oktober bij met het verwerken van de mutaties. Het ledental bedraagt circa 19.700 - De accommodaties krijgen een nieuwe telecomstructuur, begonnen is met de uitvoering en nog dit jaar zullen alle accommodaties zijn aangesloten. - Begonnen is met voorbereidingen voor de verhuizing van het Landelijk Bureau medio 2015 Eerlijk en Groen - Er is verder gewerkt aan de bekendheid van Eerlijk & Groen - Er is een activiteitenprogramma beschikbaar - Er zijn meer actieve leden aan de slag gegaan met het thema - In februari is de eerste Nivon-Genoeg Dag georganiseerd op het ABK-huis rond het thema Schone Energie; een samenwerking tussen het Nivon en het tijdschrift Genoeg, een blad dat inspireert om meer te doen met minder - Op dit moment wordt gekeken of we een samenwerking ook in 2015 kunnen voortzetten - Op vele plekken binnen onze vereniging wordt op verschillende manieren invulling gegeven aan het thema Eerlijk & Groen. De leden van de werkgroep willen dit graag ondersteunen En is dit dan alles? Nee, bij lange na niet, het is slechts een impressie. Jump organiseerde kinderkampen, de werkgroep sociale groepsvakanties kan terug kijken op wederom een aantal geslaagde weken, er werd vergaderd, ga zo maar door. 7

Vele leden actief aan de slag binnen de vereniging. Die vele leden maken de vereniging en zorgen dat wij hier nu zijn en we het over de financiën en de toekomst kunnen hebben. En wie denkt dat we een grijze vereniging zijn heeft het mis. De meeste leden zijn tussen de 30 en de 50 jaar, zo wijst de ledenadministratie uit. Hoe kunnen we deze groep verbonden laten blijven met de vereniging en ook actief betrekken? Het is niet meer van zelfsprekend dat men zich structureel verbindt, dus aan ons om deze groep op andere wijze te betrekken bij onze activiteiten. Een veranderende maatschappij ; een uitdaging voor onze vereniging om ook nu weer op die veranderingen in te springen. Zoals we in 9 decennia hebben laten zien dat te kunnen. 2014 een jubileumjaar - Lettelbert vierde haar 40 jarig bestaan en het Koos Vorrinkhuis bestond dit jaar 50 jaar. De activiteiten van de Hondsrug stonden het hele jaar in het teken van het 80 jarig bestaan van het natuurvriendenhuis - EN 90 jaar NIVON; Eerlijk en sociaal in hart en nieren - Niet een eenmalig feestje voor hotemetoten, maar feestelijkheden die aansluiten bij het Nivon zoals wij dat beleven - Voor leden, door leden - Niet zomaar een feestje maar een flinke scheut vorming, scholing en debat - Duidelijke aandacht voor de leden die al veel langer lid zijn, zonder de jongere generaties te vergeten - Niet alleen een landelijke bijeenkomst maar ook activiteiten in de afdelingen en in de huizen - De basis werd gelegd tijdens een werkweekend in De Bosbeek, waar bestuurders, huiswachten, geïnteresseerde leden, doeners en denkers en ook mensen van een aantal afdelingen en huizen aanwezig waren - Daar is een dag lang wervelende en deels wilde ideeën geuit, waarna er weer veel zijn geschrapt omdat die ideeën niet haalbaar waren - Uiteindelijk is een aantal dingen op poten gezet en georganiseerd - Er zijn programma s ontwikkeld die door afdelingen en accommodaties konden worden ingehuurd - De documentaire rond het 40 jarig jubileum met toelichting en nagesprek en het historisch overzicht van de internationale en Nederlandse Natuurvrienden is in afdelingen en op de accommodaties vertoond - De programma s zijn ook gebruikt op de jubileumdag en tijdens het pinksterkamp - Beide programma s zijn in het overzicht van de panklare programma s opgenomen en kunnen nog steeds geboekt worden - Er is in De Toorts aandacht besteed aan het jubileum. De Toorts zou wel eens een van de oudste periodieken kunnen zijn - Oorspronkelijk zouden in het najaar twee regionale weekends georganiseerd worden - Een weekend parallel met het NFI congres dat in Maastricht gepland was en daarmee inhoudelijk verbonden zou worden. Dit verviel toen het NFI congres werd afgelast - Het tweede weekend gericht op het noorden vond 3 weken geleden plaats op Allardsoog met actieve deelname van een aantal afdelingen en accommodaties in het Noorden, de beheercommissie van Allardsoog en Regio Noord 8

- Om niet te blijven steken in nostalgisch terugkijken is een koppeling gemaakt met een themadag voor de noordelijke afdelingen over eerlijk en groen in de toekomst. Een vol huis, de nodige dagbezoekers en een heel gevarieerd programma met deelnemers uit het hele land - De centrale jubileumviering hebben we georganiseerd op het ABK-huis en Het Hallse Hull, in samenwerking met en gebruikmakend van de mensen van het Pinksterkamp. - Een prachtige viering met twee forumdiscussies. Een diepgravende discussie over onze antwoorden op de afbraak van de verzorgingsstaat en de sociale vangnetten. - Een discussie over onze opstelling als Natuurvrienden in Europa, ingaande op de naweeën van de Europese verkiezingen. - Het is gelukt goede gespreksleiders aan te trekken en ook om baanbrekende deelnemers voor de discussie uit te nodigen - Alle leden die 60 jaar en langer lid waren zijn persoonlijk uitgenodigd en velen zijn ook gekomen - Tussen de forumdiscussies door werd opgetreden door strijdkoor Morgenrood uit Rotterdam en de jubileumdag werd afgesloten met een optreden van Freek de Jonge, die zijn carrière bij het Nivon begon en graag wilde terugkomen. - En direct daarna ging het pinksterkamp van start met een optreden van Marlolein Meijers en haar band. - De samenwerking tussen Pinksterkamp- en jubileumcommissie heeft beiden veel plezier gedaan. - Wij kijken terug op een mooie serie vieringen en activiteiten, die ook de nodige publiciteit en PR hebben opgeleverd. We kijken tevreden terug op een mooi jubileum jaar. En we kijken vooruit met elkaar de schouders er onder en met plezier op weg naar. 100 JAAR NIVON. Henk Schaaf (afdeling Rotterdam) heeft veel waardering voor de enthousiaste wijze waarop Marieke Sieslieng verslag heeft gedaan. Hij betreurt het dat de naamsbekendheid van het Nivon gering is. Hij vraagt wat er gedaan is in 2014 betreffende het werven van leden. De afdeling Rotterdam stelt periodiek een Rotterdamse Toorts op. Henk Schaap heeft een aantal exemplaren in de zaal neergelegd. Hij wil deze uitgave graag aan alle leden sturen. Er is geen adequaat ledenbestand waar de afdelingen gebruik van kunnen maken. Hij verzoekt het Landelijk Bureau om maandelijks een geactualiseerd ledenbestand aan de afdelingen te sturen. Freerk de Jong antwoordt dat het op orde brengen van de ledenadministratie de hoogste prioriteit heeft. Er heeft geen specifieke ledenwerfactie plaatsgevonden in 2014. PAUZE 7. Masterplan 2013-2015, verder bouwen! Afdelingen Herman van Kordenoordt, bijgestaan door Gerard de Jager, licht de stand van zaken bij de afdelingen toe. Een aantal jaar gelden is besloten dat twee bestuursleden zich bezig hielden met de portefeuille afdelingen. Bij de start van Herman en Gerard bleek dat het aantal afdelingen afnam. Soms bleek het 9

niet eenvoudig om het kader te bemensen en de activiteiten te organiseren. Er is geholpen afdelingen te reactiveren en er zijn programma onderdelen ontwikkeld die eenvoudig ingehuurd kunnen worden. Er zijn scholingsdagen georganiseerd. Er werd een onderwerp behandeld maar er kon ook worden overlegd met en geleerd worden van andere afdelingen. Eén van de laatste dagen ging over hoe met weinig bestuursleden toch aardige programma s te organiseren. Geadviseerd is mensen buiten het bestuur te vragen activiteiten te organiseren. Een enorm pijnpunt bij de afdelingen is dat zij niet kunnen beschikken over een actueel ledenbestand. Er wordt hard gewerkt om dit op orde te krijgen. Tilly de Waal (afdeling Hilversum) merkt op dat nieuwe leden niet door een afdeling benaderd worden omdat de afdeling waar zij onder vallen slapend is. Zij verzoekt de omliggende afdeling te informeren zodat zij door deze nieuwe leden kunnen benaderen. Ook wil zij kort na een opzegging van een lid geïnformeerd worden zodat zij dit lid nog kan benaderen. Rik van Veldhuizen (Koos Vorrinkhuis) merkt op dat het probleem van de ledenadministratie al vijftien jaar speelt. Hij vraagt of het niet mogelijk is om vanuit de reserves geld vrij te maken om een goede ledenadministratie op te zetten. Hij vraagt of de huizen inzage kunnen krijgen in deze ledenadministratie zodat zij kunnen kijken of gasten lid zijn van de vereniging. Herman de Jager antwoordt dat de ledenadministratie in een programma wordt bijgehouden. Er is achterstallig onderhoud ontstaan. Het is de bedoeling dat de afdelingen in 2015 de mogelijkheid krijgen om zelf gegevens te muteren en op termijn krijgen de leden zelf toegang om de gegevens te beheren. Het bestaande programma is geschikt om de wensen die er zijn ten aanzien van de ledenadministratie in te vullen. Herman van Kordenoordt vraagt de afdelingen om niet te schromen om vragen te stellen aan de bestuursleden/portefeuillehouders. Accommodaties Marieke Sieslieng en Erik Bouman zijn portefeuillehouder accommodaties. Marieke Sieslieng merkt op dat er een masterplan is opgesteld. Daarin is gesteld dat de omzet verhoogd moet worden, de kosten teruggebracht, de onderhoudssituatie op peil, de PR moet verbeteren en de bedrijfsvoering op orde moet zijn. Een handboek accommodaties wordt opgesteld. Naar verwachting is dit handboek in het eerste kwartaal 2015 gereed. Er zijn bedrijfsplannen per accommodatie opgesteld en in het afgelopen jaar zijn deze geactualiseerd. Het meerjarenonderhoudsprogramma wordt in 2015 geactualiseerd. De bedrijfsvoering van de accommodaties is op orde. In het komend jaar zal van iedere accommodaties het bestemmingsplan, de vergunning, eigendomssituatie, etc. centraal worden geregistreerd. Er zal gewerkt gaan worden met kengetallen die als sturingsinformatie gebruikt kunnen gaan worden. Er zal een PR-plan en - handboek worden opgesteld. Uitgangspunt is een centrale boodschap. Er zal een jaaragenda worden opgesteld en de accommodaties krijgen formats aangeleverd voor de communicatie. Begin december 2014 start er een werkgroep om hier verder invulling aan te geven. Er wordt onderzocht of door accommodaties ontwikkelde zaken gebruikt kunnen worden door andere accommodaties. Marieke Sieslieng besluit met de woorden we gaan op weg naar rood en groen in zwarte cijfers. 10

Iris Vermaas (Jump) adviseert om Hoge Scholen te vragen en PR een marketingplan op te stellen. Erik Bouman neemt deze suggestie mee. Mogelijk kan op meer terreinen een beroep worden gedaan op Hoge Scholen om het Nivon te ondersteunen. Herman Willems adviseert om het onderhoud te laten verrichten door studenten/stagiaires van technische opleidingen. Marieke Sieslieng antwoordt dat dit op lokaal niveau al gebeurd. Bij Morgenrood is de bosbouwschool actief. De accommodaties moeten toegerust zijn om stagiaires te ondersteunen. Reizen Erik Seugling merkt op dat reizen de doelen haalt die zijn afgesproken. De discussies binnen de werkgroep over toekomstbestendigheid/duurzaamheid lopen goed. Over 2012 bedroeg het verlies op reizen 65.000 euro. In 2015 wordt een verlies verwacht van ongeveer 7000 euro. Het Centraal Bestuur vindt dit een aanvaardbaar risico. Nagedacht wordt hoe het reisaanbod eenvoudiger (digitaal) is te vinden. Er zal een pilot worden gedraaid met Spring. Dit moet een kostenbesparing opleveren. De kostprijs voor de reizen blijft hierdoor op een aanvaardbaar niveau. PR is een steeds terugkerend onderwerp op de agenda. Een aantal werkgroepen heeft een eigen website gebouwd. In de komende maanden zullen de websites volgens een zelfde stramien opgebouwd gaan worden en worden onder gebracht bij de Nivon-site. De werkgroep reizen komt twee maal per jaar bijeen. Er worden thema s besproken. Daarnaast is er een aantal themabijeenkomsten georganiseerd bijvoorbeeld op het gebied van PR. Erik Seugling merkt op dat de werkgroep op zoek is naar versterking. Herman Willems merkt op dat op pagina 16 het aantal deelnemers per zomerreis staat vermeld. Uit de aantallen zou opgemaakt kunnen worden dat er één deelnemer was per reis. Dit lijkt niet correct. Freerk de Jong antwoordt dat de doorrekening van de deelnemersaantallen niet correct is. De zomerreizen zijn vergeleken met de winter-, bus- en kampeerreizen. De zomerreizen zijn een vrij minimale activiteit binnen reizen op dit moment. Anna van Velden (Jump) vraagt wat het bestuur voor een plannen heeft met reizen behalve dat de reizen kostendekkend moeten zijn. Erik Seugling antwoordt dat toen de discussie over de toekomst van reizen is gestart een aantal uitgangspunten is geformuleerd zoals kostendekkendheid, duurzaamheid, identiteit vereniging moet terug te vinden zijn en reizen blijft een activiteit van het Nivon. Er is geen plan van aanpak gemaakt. De energie is gestoken in andere zaken. Erik Seugling verwacht dat de gedachten nog op papier worden gezet. Wandelen Ben Lindeman merkt op dat wandelen voor het Nivon en de Nivon ers een vanzelfsprekende activiteit is die weinig organisatie vergt. De afdelingen organiseren wandelingen, de huizen zetten 11

routes uit. De belangrijkste activiteit op dit terrein zijn de lange afstand wandelpaden en de boekjes die worden uitgegeven. Er zijn ontwikkelingen waar het Nivon weinig invloed op heeft maar die wel kansen en risico s met zich meebrengen. Wandelen zit in de lift. Er komen meer wandelaars maar de boekjes worden minder verkocht. De moderne wandelaar heeft een telefoon en heeft een boekje niet meer nodig. De opbrengsten uit de verkoop van de boekjes zorgen voor inkomsten om de routes te kunnen blijven uitzetten. Het Nivon is aangesloten bij de stichting Wandelnet. De helft van de lange afstandspaden wordt door hen bijgehouden en de andere helft door het Nivon. Wandelnet heeft ook een landelijk bureau en ook een groep vrijwilligers die de paden onderhoudt. Wandelnet oriënteert zich op haar positie. Zij zoeken aansluiting bij de wandelsportbonden. Het Nivon heeft weinig betrokkenheid bij deze bonden maar vanwege de financiële middelen moet het Nivon deze ontwikkelingen volgen. Voor het uitgeven van de routes moet gezocht worden naar een nieuw verdienmodel. Er zijn vijftien wandelwerkgroepen actief binnen het Nivon. De padcoördinatoren komen een aantal maal per jaar bijeen. De LWW (Landelijke Wandel Werkgroep) krijgt een aantal taken van het CB gedelegeerd. Het uitgeven van de boekjes moet doelmatiger worden georganiseerd. Er moet voor de digitale uitgave van de routes een verdienmodel worden bedacht. De ontwikkelingen rond Wandelnet moeten gevolgd worden. Wandelen draagt bij aan de naamsbekendheid van het Nivon. Herman Willems merkt op dat het aantal verkochte boekjes terugloopt in de jaren 2014 2018 met 40%. De omzet blijft echter gelijk. Erik van Esterik licht toe dat sinds 2010 er een afname heeft plaatsgevonden van het aantal boekjes dat is verkocht per jaar. Het aantal verkochte boekjes in 2010 bedroeg 21.000 en zal naar verwachting in 2018 12.000 zijn. Het aantal verkochte boekjes in 2013 bedroeg 13.500. De penningmeester verwacht in de komende jaren een gelijkblijvende omzet omdat er ook omzet wordt behaald met de digitale verkoop van de routes. Ben Lindeman merkt op dat Wandelnet de routes gratis beschikbaar wil stellen. De belangen van Nivon en Wandelnet lopen hierin niet parallel. Om exacte getallen te noemen is moeilijk. Kernorganisatie Friso Teerink vertelt dat eerst het Huis op orde moest zijn voordat de organisatie weer naar buiten kon gaan kijken. Onder deze noemer valt het Landelijk Bureau maar ook wat we willen zijn als vereniging. Dit heeft ertoe geleid dat de rode vlag weer terug is. Er is een heldere missie en visie geformuleerd. Uitgegaan wordt van de kracht van de mensen en op basis van gelijkwaardigheid wordt met elkaar omgegaan. Wanneer er PR wordt bedreven moet de boodschap helder zijn. De boodschap groen en sociaal in hart en nieren is helder. Dit biedt een unieke mogelijkheid om in te zetten op de thema s duurzaamheid en sociaal. Het Nivon onderscheidt zich op dit punt van milieuen duurzaamheidspartijen. Afgesproken is dat het Nivon zich richt op die activiteiten die voortkomen uit de missie en visie. Dat betekent dat ook in de huizen en de activiteiten die worden aangeboden groen en sociaal terug moet komen. Er moet geïnvesteerd worden in de mensen, de leden binnen de vereniging. De leden moeten de missie en visie uitdragen. Er is niet alleen een opgave naar de buitenwereld maar ook intern naar de leden. Het Nivon moet op zoek naar bondgenoten, zoals het IVN. Het Nivon vestigt zich in het pand waar ook het IVN in is gevestigd. Het aspect ledenwerving is ontzettend belangrijk voor de toekomst van 12

de vereniging. De boodschap van het Nivon is in dit tijdsgewricht nog steeds belangrijk. In het verleden werd het in evenwicht met de natuur leven genoemd en tegenwoordig spreken we over duurzaamheid. Tilly de Waal (afdeling Hilversum) merkt op dat de afdeling is gaan samenwerken met het Humanistisch verbond. Hierdoor heeft het Nivon nieuwe leden gekregen. Zij denkt dat het samenwerken met het Humanistisch verbond ook voor andere afdelingen een mogelijkheid kan zijn. Tilly de Waal merkt op dat het Nivon geen buitenkerkelijke humanistische organisatie moet worden. Het Nivon heeft veel katholieken en protestanten christelijke leden. Friso Teerink licht toe dat de afdeling Arnhem de subsidie dreigde kwijt te raken voor het gebouw. De afdeling heeft besloten het gebouw open te stellen voor andere organisaties zoals het Humanistisch verbond, centrum voor Natuur en Milieueducatie, etc. Ook daar profiteert het Nivon van. Het gaat er volgens Friso Teerink niet om, om het woord Nivon voorop te zetten maar om de waardes die het Nivon vertegenwoordigt. Bij het Nivon melden zich wel nieuwe leden maar zij blijven niet lang lid. De meerderheid van de bezoekers van de huizen is geen lid van het Nivon. Er liggen volop kansen voor het Nivon in dit tijdsgewricht om iets te kunnen betekenen voor de samenleving en mensen van alle gezindten. Herman Willems merkt op dat het Nivon inmiddels weet waarvoor het staat. Friso Teerink antwoordt dat er een periode was dat het Nivon van mening was dat het groepsaccommodaties exploiteerde. Dat spectrum is verlaten. Herman Willems merkt op dat Dannie Brus (in de brief) zich afvraagt wat de kernorganisatie is. Friso Teerink antwoordt dat de kernorganisatie de organisatie is die het Nivon nodig heeft om de vereniging te laten bestaan. Het Nivon is een ledenorganisatie voor en door leden en de kernorganisatie staat daar in dienst van. Medewerkers worden ingezet voor werkzaamheden die niet overgelaten kunnen worden aan vrijwilligers. Er is ook een andere manier van benaderen. De kernorganisatie kan alleen in de lucht worden gehouden uit de opbrengsten van de contributies. Het bestuur benadert het meer vanuit de inhoud. Afhankelijk van de behoeften wordt de kernorganisatie ingericht. 8. Financiën, deel 2 Begroting 2015 Erik van Esterik merkt op dat de bestuursleden de plannen voor 2015 hebben geschetst. De begroting 2015 2018 is de leidraad voor het komend jaar. In het komend jaar zal de begroting regelmatig worden besproken om te bezien of het Nivon op koers ligt. Erik van Esterik merkt op dat het ledenaantal daalt van 23.800 leden in 2012 naar 21.700 leden in 2013 en 19.400 leden in 2014. Naar verwachting komt het ledenaantal in 2015 uit op 18.200 leden. Het Centraal Bestuur verwacht in 2016 nog een lichte daling van het aantal leden om in 2017 weer te groeien naar 19.000 leden. Er moeten plannen worden ontwikkeld om het ledenaantal weer te laten stijgen. Gedacht wordt aan een combinatie lidmaatschap/donateurschap. Het traditionele lidmaatschap is voor een aantal leden mogelijk onvoldoende. 13

Eriks van Esterik vertelt dat onder de overheadkosten de kosten van het Landelijk Bureau vallen (personeel en huisvesting). Een deel van deze kosten worden doorberekend aan de activiteiten binnen de vereniging zoals wandelen, reizen, etc. Medewerkers op het Landelijk Bureau verrichten werkzaamheden voor deze activiteiten. De directeur van het Nivon heeft een inschatting gemaakt van het aantal uren dat de medewerkers besteden per activiteit. Daarnaast is er een aantal medewerkers dat werkzaam is voor algemene zaken zoals de financiële administratie. Deze kosten worden geboekt op het programma ketenorganisatie. Het grillige verloop in de doorbelastingen komt door de verhuizing en de reorganisatie. Er is een andere werkverdeling gekozen binnen het Landelijk Bureau. Erik van Esterik sluit niet uit dat in het komende jaar wederom een wijziging plaatsvindt in de doorbelasting van de overhead omdat bijvoorbeeld reizen meer aandacht vraagt dan wandelen. Erik van Esterik merkt op dat een plan B nog moet worden opgesteld. In het Centraal Bestuur heeft nog niet hierover gesproken maar er kan worden gedacht aan een andere wijze van afschrijven, of bijvoorbeeld het verkopen van accommodaties, het verlagen van budgetten, het verminderen van afdrachten aan de afdelingen, etc. Voor reizen is een verlies geprognotiseerd over 2015 van 3% van de totale kosten, 7000 euro. Het Centraal Bestuur is tevreden wanneer dit resultaat wordt behaald. De afdelingen krijgen 75.000 euro per jaar. Daarnaast kunnen zij 10.000 euro per jaar extra bijdrage ontvangen wanneer zij een plan indienen. De vereniging heeft contributie-inkomsten De inkomsten worden geboekt onder het kernprogramma. Het principe van doorrekenen van de contributieinkomsten aan alle afdelingen is niet geheel doorgevoerd. Daardoor ontstaat er boekhoudkundig een verschil. Dannie Brus heeft in zijn brief een aantal vragen gesteld en stellingen ingenomen. De afdeling Arnhem stelt voor om de vaste kosten van de vereniging te dekken uit de contributie-inkomsten. De financiële structuur van de vereniging zit echter zo niet in elkaar. Er worden ook kosten gemaakt, bijvoorbeeld personeelskosten van medewerkers op het Landelijk Bureau, voor reizen, wandelen en accommodaties. Deze personeelskosten worden ook gedekt door de bijdrage van de reizigers en de opbrengsten uit de wandelboekjes. Het Nivon geeft niet meer uit dan er inkomsten zijn. Er is echter niet afgesproken dat de contributies de vaste kosten moeten dekken. De vereniging en de stichting worden gezien door het Centraal Bestuur als één geheel. Er is één Centraal Bestuur. Formeel zijn de accommodaties ondergebracht in een aparte stichting. In de jaarrekening is het stichtingdeel verantwoord onder accommodaties. Wilke Ruiter (Krikkenhaar) heeft bewondering voor de inzet van het Centraal Bestuur. Hij heeft respect voor de wijze waarop Rob Manuel leiding geeft aan het bureau. Het is knap dat de positieve toon wordt vastgehouden. De cijfers dwingen ons om realistisch te zijn. Twee jaar geleden heeft Harry Lasonder gewaarschuwd voor het afnemende aantal leden. In de periode 2000 tot nu is het aantal van 45.000 leden teruggelopen naar 18.000. Het aantal overnachtingen is dienovereenkomstig afgenomen. De periode dat iemand lid is duurt gemiddeld anderhalf jaar. Mensen worden lid om korting te krijgen op de overnachtingsprijs. Dit soort signalen kunnen niet genegeerd worden. Wanneer een huis leeg staat lopen de verzekeringskosten door. Er had al een plan B gereed moeten 14

zijn mocht er nood aan de man zijn. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als het aantal reserveringen niet gehaald wordt. Wilke Ruiter dringt er op aan om op korte termijn een plan B uit te werken. Erik van Esterik is het met Wilke Ruiter eens. Erik van Esterik is sinds twee jaar penningmeester van het Nivon. Er is in de afgelopen twee jaar veel tijd gestoken in het opstellen van een masterplan en inhoudelijke planontwikkeling. De reorganisatie en de verhuizing zijn in gang gezet. Dat had de hoogste prioriteit. Idealiter had plan B klaar moeten zijn maar daar wordt nu werk van gemaakt. Erik van Esterik is een relatieve nieuwkomer binnen het Nivon. Uit De Toorts is op te maken dat er veel gebeurt binnen het Nivon maar het Nivon slaagt er niet in om het Nivon te verkopen. Het Humanistisch verbond is hier slimmer en handiger in. Het Centraal Bestuur is voorzichtig optimistisch ten aanzien van de toekomst van het Nivon. Erica Witte (Banjaert) merkt op dat één van de doelstellingen van het Centraal Bestuur is het verhogen van de overnachtingen in de huizen. Voor publiciteit is 35.000 euro begroot. Dit bedrag is lager ten opzichte van voorgaande jaren. Zij vindt dat dit bedrag verhoogd moet worden. Ron Manuel merkt op dat een lid gemiddeld 17 jaar lid is. Dinie Rengers (afdeling Arnhem) vraagt zich af of het verkopen van een huis wel tot een oplossing van het probleem leidt. Zij vraagt of het niet beter is om samen te werken met andere afdelingen. Erik van Esterik licht toe dat het bedrag ad 35.000 euro is begroot voor het plaatsen van advertenties, etc. De kosten voor de website en het promoten van het Nivon op beurzen valt onder een andere post. Er is nog geen marketing- of communicatieplan. Dit is het bedrag dat vooralsnog is begroot. Het plan B zal bestaan uit een gewogen aantal maatregelen. Dat kan het verkopen van een huis betekenen maar ook het verhogen van de inkomsten. Iris Vermaas (Jump) merkt op dat er gesproken wordt over bezuinigingen. Zij vraagt of er plannen zijn om de inkomsten te verhogen. Plan A is op dit punt niet compleet. Erik van Esterik licht toe dat plan A bestond uit het reorganiseren van het bureau en het naar beneden brengen van de huisvestingskosten. Het masterplan is nog niet volledig gerealiseerd. Er moeten acties ingezet worden om te zorgen dat in 2016 het aantal leden toe neemt. Erik van Esterik heeft een aantal denkrichtingen geschetst om de inkomsten te verhogen zoals donateur voor wandelpaden of huizen, verschillende soorten lidmaatschap, etc. Een aantal beheergroepen van accommodaties beraadt zich over het profileren van de accommodaties in de regio. Eerder vandaag is al gesproken over de ledenadministratie. Het niet goed functioneren van de ledenadministratie is een knelpunt dat op korte termijn opgelost moet worden. Onnodig worden hierdoor leden verloren. 15

Ellis Kramer (actief lid) merkt op dat er nog veel gemiste kansen zijn. Zij pleit voor het oprichten van een werkgroep jeugd en jongeren. Er zijn natuurscholen waar het Nivon zich bij kan aansluiten. Nivon kan samenwerken met IVN of met de Milieufederatie. Ellis Kramer pleit er voor om in de begroting 2015 geld vrij te maken voor jeugd en jongeren. Zij vraagt mensen die met haar mee willen denken over jeugd en jongeren hun naam op een flap te schrijven. Tilly de Waal (Hilversum) vraagt of eens gekeken kan worden naar het concept van het Natuurvriendenhuis De Berk in België. Dit is een huis wat meer lijkt op een luxe hotel. Er werken geen vrijwilligers. Erik Bouman antwoordt dat het een bewuste keuze is om de accommodaties te laten runnen door vrijwilligers. In de bijlage bij het jaarverslag is de uitslag van de enquête opgenomen. Er is gevraagd of de accommodaties en terreinen op een andere wijze gerund zouden kunnen worden. De overgrote meerderheid stelt dat het huidige model met beheercommissies goed is. Marieke Sieslieng heeft aangegeven dat een aantal vrijwilligers de Nivon huizen ziet als springplank om eigen inkomsten te genereren. Dat geeft spanningen in een beheercommissie en binnen het Nivon. Er is een aantal procedures dienaangaande gevoerd. Herman Willems merkt op dat de directeur bepaalt hoeveel menskracht wordt besteed aan welke activiteiten. De doorbelasting aan de accommodaties daalt met 120.000 euro. Hij vraagt hoe verantwoord dit is. Herman Willems vraagt uitleg over de vriendenlening. Erik van Esterik antwoordt dat een inschatting is gemaakt van de benodigde menskracht per thema. In het komende jaar moet blijken of er knelpunten ontstaan. In het verleden waren de afdelingen ontevreden over de ondersteuning die werd geboden door het Landelijk Bureau. Erik van Esterik stelt voor op dit moment geen wijzigingen door te voeren. Wanneer afdelingen knelpunten ervaren dan kunnen zij dit doorgeven aan de directeur. In het verleden is aan leden gevraagd aan het Nivon een lening te verstrekken. De rente die de verstrekker ontving bedroeg 4,5%. Gelet op de huidige rentestand pakt de lening duur uit voor het Nivon. De vriendenlening wordt niet meer aangeboden. Mensen kunnen doneren aan het Nivon of geld renteloos ter beschikking stellen. Erik van Esterik zal schriftelijk reageren op deze vraag aan de afdeling Arnhem. Peter Kelderman (Banjaert) heeft in de stukken niets gevonden over de tariefsverhoging. Hij merkt op dat 19% van de bezoekers van de kampeerterreinen lid is van het Nivon. Hij stelt voor de tarieven van de terreinen met 1 euro per nacht te verhogen. De inkomsten worden daardoor met 10.000 euro verhoogd. De tarieven voor leden en niet-leden mogen volgens Peter Kelderman gedifferentieerder zijn. Erik van Esterik antwoordt dat over 2015 de tarieven niet worden verhoogd. De tarieven waren voor twee jaar vastgesteld. Mogelijk komt dit terug in plan B. Marike Sieslieng zal in de loop van 2015 de discussie starten in het samenwerkingsverband over de tariefstructuur. 16

Anne van Velden (Jump) vindt het vreemd dat voor jeugd en jongeren geen budget is opgenomen in de begroting 2015. Erik van Esterik antwoordt dat het Centraal Bestuur zich heeft gebogen over deze doelgroep. Het Centraal Bestuur constateert wat ook vandaag aan de orde is geweest over jeugd en jongeren. De groep 30 40 jarigen is groot binnen het Nivon maar zij zijn niet actief. Hij stelt voor tijdens de themaraad op dit onderwerp terug te komen. De fotograaf (Liouwe de Jong) merkt op dat een aantal jaar geleden Jump en Nivon jong geprobeerd hebben dingen op te zetten maar dit is niet van de grond gekomen. Hij denkt dat een werkgroep niet tot een oplossing leidt. Freerk de Jong merkt op dat er in de begroting geen budget is opgenomen maar hij meent dat er los van de begroting geld is te vinden wanneer er concrete plannen zijn. Meerjarenbegroting De begroting wordt in stemming gebracht. 3 aanwezigen stemmen tegen de begroting, 29 aanwezigen voor. De begroting 2015 2018 wordt vastgesteld. 9. Benoemingen en afscheid Kascontrole commissie Er hebben zich drie mensen kandidaat gesteld voor de kascontrole commissie. Dat zijn: Evert Zoomer, Arjan van Zetten en Jan Nieuwenhuis. Bij acclamatie worden de kandidaten benoemd. Commissie van Beroep Twee leden van de Commissie van Beroep hebben zich niet herkiesbaar gesteld. De nieuwe commissie zou kunnen bestaan uit Herman van Kordenoordt, Sjoerd Kemeling en Eric Seugling stellen zich verkiesbaar. Bij acclamatie worden de kandidaten benoemd. Leden Centraal Bestuur Volgens de statuten wordt een lid van het Centraal Bestuur voor een periode van drie jaar benoemd. De zittingstermijn mag maximaal twee keer worden verlengd. Gerard de Jager en Ben Lindeman zitten aan het einde van hun eerste termijn. Zij stellen zich herkiesbaar. Erik Bouman zit aan het einde van zijn tweede termijn en stelt zich eveneens herkiesbaar. Freerk de Jong, Eric Seugling en Herman van Kordenoordt zitten eveneens aan het einde van hun tweede termijn maar stellen zich niet herkiesbaar. Het Centraal Bestuur mag maximaal bestaan uit twaalf leden. Er is gezocht om de vacatures in te vullen. Er is één kandidaat voorgedragen door het Hunehuis namelijk Vera van der Velde. 17

Vera van der Velde stelt zich voor. Zij is sinds een aantal jaar actief binnen het Nivon. In haar jeugd heeft zij een aantal keer vakantie gevierd bij het Nivon. Met ingang van 1 januari gaat zij met pensioen. Zij is werkzaam geweest als psychiater en beleidsadviseur binnen de GGZ. Zij is op zoek naar zinvol vrijwilligerswerk. Zij wil iets doen op bestuurlijk/beleidsmatig niveau. Zij herkent veel zaken die genoemd staan in het masterplan. Zij vindt de sfeer binnen het Nivon prettig en wil zich graag voor het Nivon inzetten. De stembriefjes worden uitgereikt. De uitslag van de stemming is als volgt: Erik Bouman: 32 stemmen voor Gerard de Jager: 32 stemmen voor Ben Lindeman: 32 stemmen voor Vera van der Velde: 32 stemmen voor 1 stem tegen. De voorzitter feliciteert de kandidaten met hun benoeming en wenst hen veel succes. De afgevaardigden uit het noorden van het land verlaten de vergadering. Friso Teerink merkt op dat hij voor het eerst in zijn rol als voorzitter afscheid moet nemen van vier bestuursleden. Marcella Bakker is verhinderd. Zij heeft haar best gedaan om lid te zijn van het Centraal Bestuur maar vanwege drukke werkzaamheden moest zij regelmatig verstek laten gaan. Friso Teerink zal haar persoonlijk gaan bedanken voor haar inzet. Friso Teerink bedankt vervolgens Eric Seugling. Eric was verantwoordelijk voor de portefeuille PR en communicatie. Rood en Groen wordt het hoofdbestanddeel van de communicatie door het Nivon. Nu de missie en visie helder is stopt Eric Seugling met zijn taak binnen het Centraal Bestuur. Friso Teerink bedankt Eric Seugling voor de inzet die hij heeft getoond in de afgelopen zes jaar. Hij overhandigt een bloemetje en een cadeau, een zeefdruk van Jeroen Henneman. Eric Seugling merkt op dat de stemming zes jaar geleden totaal anders was binnen het Nivon. Eric Seugling was één van de aanstichters van het pact van Hall. Tijdens het Pinksterkamp is Eric Seugling gevraagd door Sjoerd Kemeling om zitting te nemen in het Centraal bestuur samen met zes anderen. Deze groep vond dat het de verkeerde kant op ging met het Nivon. Er volgde een intensieve periode. Er werden bezoeken afgelegd aan afdelingen en accommodaties. Eric Seugling komt uit het communicatie vak. Hij heeft bij zijn bezoeken aan accommodaties en afdelingen foto s gemaakt van de briefjes die er in de accommodaties zijn opgehangen. Hij vraagt de aanwezigen zich te verplaatsen in de lezer van de briefjes en zich af te vragen welk effect deze informatie heeft. Hij vraagt zich af of deze briefjes nodig zijn en hij zal telkens wanneer hij een accommodatie bezoekt deze briefjes weghalen. Wees vriendelijk tegen iedereen ook tegen hen die onvriendelijk zijn, niet omdat zij zo aardig zijn maar omdat jij dat bent. Hij dankt voor de zes mooie jaren. 18

Friso Teerink bedankt vervolgens Freerk de Jong, de secretaris van de vereniging. Freerk de Jong wist telkens weer in statuten en reglementen op te zoeken hoe zaken geregeld moeten worden. Friso Teerink merkt op dat wanneer statutair en reglementair zaken goed zijn afgedekt inhoudelijk weinig mis kan gaan. Friso en Freerk hebben heftige debatten gevoerd maar dat gebeurt wanneer zaken je na aan het hart liggen. Friso Teerink bedankt voor de goede samenwerking. Friso Teerink overhandigt bloemen en een cadeau. Freerk de Jong leest een stukje voor uit een wervingsfolder van een Natuurvriendenhuis uit de jaren dertig. Een Natuurvriendenhuis is een groot en ruim vacantie-verblijf, gesticht door de Natuurvrienden, een afzonderlijke groep leden van het Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling, met het eenige doel, het arbeiders en hun gezinnen, ook die met de laagste loonen, zelfs werkloozen, mogelijk te maken, een vacantie of weekend in de heerlijke natuur door te brengen. Hoe is dat mogelijk, zult u vragen. Zoo n Natuurvriendenhuis is, om te beginnen, noch een deftig hotel, noch een duur pension; er is ook geen bediening. Het is één arbeiderswoning voor vele arbeiders en arbeidsters, gezamenlijk; het is er eenvoudig, maar zindelijk; er is geen weelde, toch heb je er je gemak; van behelpen geen sprake. Vraagt u u zelf eens af, wat u noodig hebt. U wilt slapen met een behoorlijke ligging. Best: elke Natuurvriendenhuis heeft ruime slaapzalen met goede bedden. Zelf maakt u uw bed echter op en met uw kamergenooten houdt u de slaapzaal rein en luchtig. Ik heb op Natuurvriendenhuizen huisgezinnen ontmoet die gezamenlijk kookten. Vandaag deed Moeder Eén het werk en waren Moeder Twee en Moeder Drie vrij, de volgende dag was Moeder Twee aan de beurt, dan Moeder Drie, enz. Alleen de vaten wasschen, dat deden ze alle drie steeds gezamenlijk en dan was het zoo gedaan. De Vaders staken s avonds een versche pijp op, zaten heerlijk buiten en schilden meteen de aardappelen. Het verblijf op een Natuurvriendenhuis is allergenoegelijkst en spotgoedkoop. Als je op de fiets gaat, kost het je niet meer dan een gewone dag thuis, alleen de overnachtingskosten zijn extra-uitgaven. Als je tenminste geleerd hebt in je leven ook plezierig uit te kunnen gaan zonder snoeperij en andere dwaze geldverkwisting. Freerk de Jong merkt op dat hij hiermee begint uit nostalgie, maar ook dat het zeer herkenbaar in deze tijd is. Ik ben absoluut tegen conservatisme, maar het is in mijn ogen wel belangrijk om begrip te hebben voor tradities, normen en waarden (Rood vijftien!). We bestaan niet voor niks al negentig jaar en hebben een rijke ervaring en geschiedenis opgebouwd... Het is mijn overtuiging dat je besluiten in onze vereniging altijd moet nemen tegen de ze achtergrond. Wel vooruit denken en doen, maar steeds met voldoende historisch besef in het achterhoofd. Zes en half jaar geleden. Pinksterkamp en laatste weekend van augustus in Hall. Het pact. Gedrevenheid en emotie, vanuit de betrokkenheid voor 'onze ' vereniging. Overigens: in het bestuur gestapt om te voorkomen dat onze accommodaties verkwanseld zouden worden, in vervolgens in de afgelopen zes jaar de pijnlijke en verdrietige beslissing moeten nemen om afscheid te moeten nemen van twee accommodaties. De vereniging weer eigendom van de leden maken, niet van een bestuur dat ver van de eigen achterban was komen te staan, niet van een landelijk bureau dat steeds meer een eigen koers van professioneel toerisme leek te gaan varen. Al snel stelden we onszelf een eerste missie in die eerste jaren: "Verbindingen herstellen, verbindingen maken." Maar ook al snel de constatering dat er veel zaken 19

geregeld moesten worden, vooral op financieel en organisatorisch gebied. De naweeën van een tijd dat de bomen tot in de hemel leken te groeien waren aanwezig in de organisatie. We leefden op een te grote voet. Een tweede doelstelling werd al snel geformuleerd: " het huis op orde" Die doelstelling is nog steeds actueel, maar wij zijn ondertussen wel een heel eind op de goede weg. Nu, zes jaar later, hebben we een sterk afgeslankt Landelijk Bureau met een nadrukkelijke ombuiging naar dienstbaarheid voor de leden. (Tegelijk nieuwe uitdaging: minder professionals, hoe zorgen we ervoor dat al het noodzakelijke werk gedaan blijft worden, hoe zorgen we voor een grotere, nieuwe inzet van actieve leden. Mede hierdoor en door een aantal ander zaken, zoals bijv. vandaag besproken, tering naar de nering, financieel langzaam aan weer naar een gezonde situatie. Niet als vrijwilliger maar als actief en betrokken lid (dat is in mijn ogen een belangrijk onderscheid: wij zijn geen vrijwilligers organisatie maar een vereniging met actieve leden.) Als actief betrokken lid dus, heb ik mij tot en met vandaag met overtuiging en plezier ingezet als secretaris van het Centraal Bestuur. Zes jaar hard werken, steeds beloond door het gevoel dat mijn activiteiten en inzet nuttig waren voor onze vereniging, maar na zes jaar hard werken is het een keer genoeg. Met een voldaan gevoel, maar zeker ook met pijn in het hart doe ik een stap terug. Actief binnen het Nivon zal ik zeker blijven. Niet op de korte termijn, maar eer zijn genoeg plaatsen en activiteiten binnen het Nivon waar ik mij ongetwijfeld weer voor ga inzetten. het bloed kruipt nou eenmaal waar het niet gaan kan... Stiekem hoop en verwacht ik dat er zo nu en dan wel weer een beroep op mij gedaan zal worden.. Eigenlijk kan ik niet zonder het bestuurswerk, maar ik ga het toch proberen! Eigenlijk kan het Centraal Bestuur niet zonder secretaris, maar zij moeten het toch maar proberen! Berg frei! Friso Teerink bedankt Herman van Kordenoordt. Herman en Friso kennen elkaar al heel lang en zijn ook vrienden. Dat heeft geleid tot interessante debatten in het Centraal Bestuur. De vriendschap en de activiteiten binnen het Centraal Bestuur hebben zij goed gescheiden kunnen houden. Herman is zeer betrokken bij het Nivon. Hij heeft veel werk verricht binnen de portefeuille reizen. Friso Teerink bedankt Herman van Kordenoordt hiervoor. Friso Teerink overhandigt bloemen en een cadeau. Herman van Kordenoordt bedankt voor de samenwerking in de afgelopen jaren. Zes jaar geleden startte het Centraal Bestuur in vertwijfeling. Het hoofddoel was de gezichten weer één kant op te krijgen. Er is veel en openhartig gediscussieerd binnen de afdelingen. Herman van Kordenoordt verlaat het Centraal Bestuur niet omdat er stront aan de knikker is. Het Centraal Bestuur draagt een grote verantwoordelijkheid. In de afgelopen zes jaar is een aantal dingen gebeurd die hem aangegrepen hebben zoals het plotselinge overlijden van Ewout Teerink, het vroegtijdige vertrek van Dannie Brus uit het Centraal Bestuur en de reorganisatie waar ook vriend Sjoerd deel van uitmaakte. Het heeft Herman van Kordenoordt veel gedaan dat medewerkers bij het Centraal Bestuur waar jaren mee is samengewerkt moesten vertrekken. Herman van Kordenoordt vindt het goed om te stoppen. Er is een nieuwe situatie ontstaan en het is goed dat nieuwe mensen zitting nemen in het Centraal Bestuur. Herman van Kordenoordt blijft lid van het Nivon. Hij sluit een periode af. Hij bedankt de mensen van de reizengroep waar hij mee te maken heeft gehad voor de samenwerking en ook de leden van het Centraal Bestuur. 10. Rondvraag Marijke Alvarez (Drechtsteden) vraagt wat het standpunt is van het Centraal Bestuur betreffende windmolens. 20