Raadsvoorstel *Z015BD4E734* Aan de raad Documentnummer : INT-14-14771 Afdeling : Samenleving Onderwerp : Huidige financiële situatie van het Centrum voor de Kunsten Beverwijk en gevolgen hiervan voor de toekomst. Inleiding Het college is in mei 2014 geïnformeerd over de zorgelijke situatie waarin het Centrum voor de Kunsten Beverwijk (verder CvdK) verkeert. Eind oktober 2014 heeft het CvdK de volgende documenten ingediend en besproken in een bestuurlijk overleg: een subsidieaanvraag 2015 strategisch plan, management samenvatting dat ziet op 2016 en verder prognose jaarresultaat 2014 en 2015 liquiditeitsoverzichten 2014 en 2015 overzicht verloop van het (negatief) eigen vermogen tot eind 2015 De subsidieaanvraag voor 2015 geeft een niet sluitende begroting aan. Samen met de zorgelijke financiële situatie en de teruglopende leerlingaantallen is dit voor het college concreet aanleiding om uw raad te informeren. Indien er in december 2014 geen voorschot op de budgetsubsidie 2015 wordt verstrekt hetgeen inhoudt dat op dit moment moet worden besloten over het al dan niet beschikken van die budgetsubsidie - kan het CvdK niet aan hun betalingsverplichtingen voldoen en zijn ze hierdoor technisch failliet. Gezien de geschetste situatie ziet het college zich genoodzaakt uw raad een drietal scenario s voor te leggen. Relatie met collegeprogramma Nvt Relatie met gemeentebegroting / budgetregels Binnen het programma 7, Kunst en Cultuur is 259.757 beschikbaar voor de budgetsubsidie voor het CvdK. Voor een eventuele eenmalige bijdrage zijn geen middelen opgenomen in de begroting. Relatie met regionale samenwerking Nvt Eerdere besluiten / bestaand beleid / nieuw beleid Beschikking 2014: UIT-14-07319 Programmabegroting 2014: INT-13-0621
Motivering voorgesteld besluit Terugblik 2005-2014 Sinds 2005 is het CvdK gevestigd op het Kerkplein in het multifunctionele gebouw, onder een dak gevestigd met het Kennemer Theater en de Bibliotheek IJmond Noord. Met deze verhuizing en de maatschappelijke ontwikkelingen op het gebied van cultuurparticipatie, was het de bedoeling om de muziekschool om te vormen naar een Centrum voor de Kunsten waar een breed laagdrempelig aanbod van cursussen op het gebied van muziek-, dans-, beeldende kunst- en theaterlessen in de vrije tijd wordt aangeboden, een cursusaanbod gericht op talentontwikkeling en aanbod cultuureducatie op scholen Het cursusaanbod op scholen (ABC-Cultuur) wordt gefinancierd via een projectsubsidie van het rijk aangevuld met een gelijke subsidie van de gemeente (matchingsregeling). Deze subsidie is onderdeel van de budgetsubsidie. De gemeente heeft op gebied van cultuurparticipatie geen wettelijke taak. Voor Beverwijk heeft het CvdK uiteraard wel een functie, zodat de gemeente Beverwijk vanuit dat gezichtspunt wel een taak heeft. Budgetsubsidie Sinds 2009 zijn er prestatieafspraken gemaakt middels de methode Beleidsgestuurde Contract Financiering (BCF). Het college subsidieert de kernactiviteiten van kunsteducatie in de vrije tijd, de ondersteuning van het onderwijs op gebied van cultuureducatie (project ABC cultuur) en daarnaast verdere ontwikkeling muziek en dans; het plusprogramma. Deze ontwikkeling vraagt een andere manier van werken. Het bestuur werkt daarom vanaf 2009 aan een reorganisatie van het CvdK. Naast de genoemde kernactiviteiten voert het CvdK ook (grote) projecten uit. Voor deze projecten heeft het CvdK externe middelen verworven. Zorgelijke situatie Bij het CvdK is een zorgelijke situatie ontstaan. Enerzijds is sprake van teruglopende deelnemersaantallen en inkomsten. De organisatie moest een omslag maken zoals hiervoor al aangegeven. Anderzijds is met ingang van 2013 een bezuiniging op de budgetsubsidie doorgevoerd van 50.000. Teruglopende deelnemersaantallen De deelnemersaantallen zijn de afgelopen jaren afgenomen, zie het overzicht: Deelnemersaantallen Schooljaar Schooljaar Schooljaar Schooljaar Schooljaar 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 Kunsteducatie in de vrije tijd Jeugd 419 368 357 291 303 Kunsteducatie in de vrije tijd Volwassenen 70 118 101 70 42 Talentontwikkeling Jeugd 0 0 37 51 38 Talentontwikkeling Volwassenen 0 0 14 23 21 489 486 509 435 * leerlingenaantallen uit ABC cultuur zijn niet meegerekend. 404 INT-14-14771 pagina 2
Verloop deelnemersaantallen 600 500 Aantallen 400 300 200 Jeugd Volwassen Totaal 100 0 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 Schooljaar Volgens het CvdK komt de afname van de deelnemers onder andere door een veranderende markt. Op de markt voor zowel muziek als dans zijn meerdere aanbieders (commerciële aanbieders, internet en concurrentie van andere aanbieders in omliggende gemeenten). Hierdoor stappen deelnemers sneller over naar een andere aanbieder. Andere oorzaken zijn mogelijk de crisis waardoor gezinnen minder te besteden hebben en in cursusjaar 2013/14 een BTW verhoging naar 21 % die de organisatie moet rekenen voor lesgeld voor volwassenen. Verloop budgetsubsidie en invulling bezuiniging De budgetsubsidie laat het volgende verloop zien vanaf 2010. In 2011 en 2012 heeft geen indexatie plaatsgevonden. Met ingang van 2013 is een bezuiniging op de budgetsubsidie doorgevoerd van 50.000. Jaar 2010 305.666 2011 305.666 2012 305.666 2013 255.666 2014 259.757 Verstrekte Budgetsubsidie De door het CvdK vanaf 2009 noodzakelijk geachte reorganisatie om op een andere manier en met grotere groepen te gaan werken, was in 2013 nog niet gerealiseerd. Het CvdK heeft in 2012 een voorziening getroffen in verband met ontslagen in 2013. Daardoor is er een nadelig jaarrekeningresultaat 2012 ontstaan van 97.184. Het eigen vermogen van het CvdK werd hierdoor 76.758 negatief (per 31-12-2012). Zowel de subsidieaanvragen van 2013 en 2014 zijn met een sluitende exploitatiebegroting (rekening houdend met de bezuiniging) ingediend. Echter bij de jaarrekening van 2012 en 2013 is een negatief resultaat gerealiseerd. In onderstaand overzicht staat het verloop van de eigen vermogen en de jaarrekening resultaten. Saldo per: 31-12-2010 37.598 31-12-2011 65.259 31-12-2012-76.758 31-12-2013-80.145 Overzicht ontwikkeling eigen vermogen Jaar 2010-4.882 2011 9.965 2012-97.184 2013-8.432 Overzicht jaarrekeningresultaat INT-14-14771 pagina 3
Naast het negatieve eigen vermogen is er ook een liquiditeitsprobleem. Dit liquiditeitsprobleem is ontstaan door de eenmalige frictiekosten door de reorganisatie en door lagere inkomsten door dalende deelnemersaantallen. Liquiditeitsprobleem Voor de onderbouwing van het liquiditeitsprobleem heeft het CvdK een prognose over de eindstand per 31-12-2014 ingeleverd. Het liquiditeitstekort wordt ingeschat op 31.064 per 31-12-2014. Daarnaast is er een inschatting gemaakt voor het liquiditeitsprobleem eind 2015, dit komt op 54.468 bij voortzetting van de huidige activiteiten. Eigen vermogen Het eigen vermogen is per 31-12-2013 80.145 negatief. Het CvdK heeft een inschatting van de ontwikkeling van het eigen vermogen ingediend. Deze ziet er als volgt uit: Saldo per: 31-12-2013-80.145 31-12-2014-91.399 31-12-2015-108.312 Hoe is het proces verlopen Het grote negatieve jaarrekening resultaat 2012, waardoor een negatief eigen vermogen ontstond, was een verrassing. Naar aanleiding hiervan is er veelvuldig ambtelijk overleg geweest met het CvdK. Hierbij is gevraagd om het toekomstbeeld te schetsen voor de komende 1 tot 3 jaren. Eind april 2014 is een concept bedrijfsplan 2014-2017 per mail ontvangen. Vervolgens is er bestuurlijk overleg geweest op 28 mei 2014. Op 10 juni 2014 is het concept bedrijfsplan door het CvdK ingetrokken. Op 22 oktober 2014 heeft een bestuurlijk overleg plaatsgevonden over de financiële situatie. Op 29 oktober 2014 is een subsidieaanvraag voor 2015 en het genoemde Strategisch plan met managementtoelichting ontvangen. Daarin zijn mogelijke toekomstscenario s geschetst. Het bestuur van het CvdK heeft nog geen voorkeur voor scenario s gekozen. Begroting van CvdK Tijdens een bestuurlijk overleg op 22 oktober 2014 heeft het CvdK een prognose voor het exploitatieresultaat 2014 ingediend. De verwachting is dat het totale resultaat uit komt op een nadeel van 11.254. Daarnaast heeft het CvdK de begroting voor 2015 ingediend. Voor 2015 wordt een nadeel van 16.913 verwacht. Stand van zaken ultimo oktober 2014 en hoe nu verder? In verband met de liquiditeitsproblemen is in 2014 de bevoorschotting van de subsidie naar voren gehaald zodat het CvdK aan haar betalingsverplichtingen kon voldoen. Wil het CvdK in december e.v. aan zijn betalingsverplichtingen voldoen, dan zou opnieuw een voorschot vertrekt moeten worden, vooruitlopend op de beschikking 2015. Naar voren halen van de subsidie van het jaar 2015 is alleen mogelijk als er een subsidiebeschikking voor 2015 is. Op 29 oktober 2014 heeft het CvdK een subsidieaanvraag voor 2015 ingediend met een niet sluitende begroting (tekort van 16.913). Indien het college in december 2014 geen besluit neemt omtrent de subsidie 2015 kan het CvdK niet meer aan hun betalingsverplichtingen voldoen, met waarschijnlijk een faillissement van de stichting als gevolg. De door CvdK ingediende subsidieaanvraag voor 2015 en het strategisch plan liggen ter inzage bij de raadsgriffier (IN-14-15825). Om die reden legt het college nu dit voorstel aan uw raad voor. INT-14-14771 pagina 4
Strategisch plan van het CvdK In het strategisch plan geeft het CvdK aan hoe zij denken de organisatie toekomstbestendig te kunnen maken. Daarnaast worden aannames en verwachtingen genoemd en strategische keuzes voorgelegd. Het CvdK heeft in het strategische plan vier toekomstscenario s aangereikt. Deze scenario s passen weliswaar exploitatietechnisch binnen de beschikbare subsidie maar voor elk scenario zijn extra incidentele middelen nodig voor te verwachten frictiekosten in verband met opnieuw een noodzakelijke reorganisatie. Het bestuur van het CvdK heeft nog geen voorkeur voor scenario s gekozen. De scenario s geven geen garantie voor een gezonde financiële situatie op de korte en lange termijn. Daarnaast is een eenmalige financiële bijdrage noodzakelijk om het eigen vermogen aan te vullen. Scenario s Beverwijk Het hierboven geschetste beeld leidt tot drie mogelijke scenario s van de gemeente Beverwijk: Scenario 1 De stichting heeft een aanvraag om subsidie voor 2015 ingediend. Op deze aanvraag zal moeten worden beschikt door het college. De financiële situatie van de stichting is dusdanig dat indien het college geen voorschot van een eventueel te verlenen subsidie (over 2015) verstrekt in december, de stichting niet aan haar verplichtingen kan voldoen. Het ligt dan in de lijn der verwachtingen dat de stichting failliet zal gaan (of surseance van betaling zal moeten aanvragen). In dat geval is het college niet gehouden aan de stichting subsidie te verlenen. Dit volgt uit het bepaalde in artikel 4:35 van de Algemene wet bestuursrecht. Er wordt met ingang van 01-01-2015 geen subsidie meer verstrekt aan het CvdK. De activiteiten van het CvdK stoppen per 01-01-2015. Normaliter heeft een instelling recht op recht op subsidiebescherming dat wil zeggen dat de bestaande langdurige subsidierelatie alleen kan worden beëindigd (of fors kan worden gekort) met inachtneming van een redelijke termijn. Bij beëindiging per 01/01/2015 wordt deze termijn niet in acht genomen. De redelijke termijn is niet van toepassing indien de instelling in staat van faillissement of in surseance van betaling verkeert. Dit geldt eveneens indien aannemelijk is dat de activiteiten waarvoor subsidie wordt gevraagd niet zullen worden uitgevoerd. In beide gevallen kan een subsidie(relatie) onmiddellijk worden stop gezet. Uiteraard zijn er bij liquidatie van de stichting lasten te verwachten die ten laste van de gemeente komen in verband met subsidieverhouding. Scenario 2 Het college geeft een subsidiebeschikking 129.878 tot 30-06-2015. Met deze keuze geeft het college het CvdK in het kader van maatschappelijk belang de mogelijkheid om het cursusjaar 2014/2015 af te ronden. Het college onderzoekt samen met het CvdK hoe de huidige gesubsidieerde activiteiten af te bouwen. Het eerste halfjaar van 2015 wordt gebruikt om onderzoek te doen naar een toekomstbestendig laagdrempelig aanbod van kunst en cultuureducatie. Vanuit juridische zin geldt dezelfde subsidiebescherming als bij keuze 1 uitgewerkt is. Als het CvdK dan zowel het liquiditeitsprobleem in 2015 oplopend tot 54.468 en het probleem van het negatieve eigen vermogen van 108.312 niet heeft opgelost leidt dit tot een technisch faillissement, waarbij evenals bij keuze 1 bij INT-14-14771 pagina 5
liquidatie van de stichting lasten te verwachten zijn die ten laste van de gemeente komen in verband met subsidieverhouding. Scenario 3 Het college verstrekt aan het CvdK voor geheel 2015 een subsidie van 259.757 op basis van te maken prestatieafspraken. Naast de subsidie zijn er in een situatie van doorstart nog extra lasten. Een eenmalige bijdrage is noodzakelijk om het CvdK weer gezond te maken. Vervolgens wordt met het CvdK onderzocht welke van de vier door het CvdK genoemde scenario s het beste past binnen het gewenste beleid vanaf 2016. In de bijdrage dient rekening gehouden te worden met extra frictiekosten omdat bij alle vier genoemde scenario s van CvdK opnieuw een reorganisatie van de organisatie noodzakelijk is. De scenario s geven geen garantie voor een gezonde financiële situatie op de korte en lange termijn. Er is een inschatting gemaakt voor een eenmalige bijdrage, zie onderstaand overzicht. Aanzuivering negatieve eigen vermogen (prognose stand per 31-12-2015) 110.000 Aanvulling eigen vermogen voor noodzakelijk buffer) 25.000 Te verwachten frictiekosten bij nieuw scenario 50.000 Te verwachten opstartkosten (advies, investering, promotie) 50.000 Post onvoorzien 20.000 Totaal eenmalige aanvullende bijdrage 255.000 Overzicht noodzakelijke eenmalige aanvullende bijdrage Advies Gelet op het maatschappelijk belang en het borgen van een toekomstbestendig laagdrempelig aanbod van kunsteducatie in de vrije tijd en cultuureducatie op scholen, leidt dit voor het college tot een voorkeur van scenario 2 om de volgende redenen: - Scenario 1 is in onze beleving maatschappelijk ongewenst. Het CvdK gaat failliet en kan de activiteiten voor deelnemers en scholen per direct niet meer uitvoeren. In dit scenario wordt afscheid genomen van het Centrum van de Kunsten. - Scenario 3 is een denkbare optie, echter het is bij voorbaat helder dat de gemeente met extra eenmalige kosten wordt geconfronteerd. Wat betreft de te onderzoeken toekomstscenario s van het CvdK kan op dit moment niet gegarandeerd worden dat zij leiden tot een gezonde financiële toekomst voor het CvdK op korte of langere termijn. - Scenario 2 waarborgt de continuïteit van het gesubsidieerde cursusaanbod voor het cursus- en cursusjaar 2014/2015. Het CvdK krijgt de mogelijkheid om in het kader van behoorlijk bestuur de huidige gesubsidieerde activiteiten af te bouwen. De eerste helft van 2015 kan onderzoek worden verricht naar de wijze waarop de gemeente toekomstbestendig laagdrempelig aanbod kunsteducatie in de vrije tijd en cultuureducatie op scholen wil invullen. In dit scenario wordt afscheid genomen van het Centrum van de Kunsten. Consequenties voorgesteld besluit Het college verleent het CvdK een subsidie tot 01-07-2015. De deelnemers kunnen het cursusjaar 2014/2015 afmaken. De eerste helft van 2015 wordt benut om een onderzoek te verrichten naar een toekomstbestendige wijze waarop het cursusaanbod voor kunsteducatie in de vrije tijd en cultuureducatie op de scholen kan worden uitgevoerd. Samen met het CvdK zal het college onderzoeken worden hoe de huidige gesubsidieerde activiteiten van het CvdK kunnen worden afgebouwd en welke (financiële) gevolgen dit voor de gemeente heeft. INT-14-14771 pagina 6
Verdere procedure Het besluit van uw raad om in te stemmen met de subsidieverlening voor het eerste half jaar van 2015 wordt aan het CvdK medegedeeld. Samen met het CvdK onderzoekt het college hoe de huidige gesubsidieerde activiteiten van de stichting afgebouwd. De gemeente onderzoekt de eerste helft van 2015 welke aanbod zij op gebied van cultuurparticipatie wil in de toekomst. Zodra de uitkomsten van het onderzoek bekend zijn wordt uw raad hierover geïnformeerd. Voorgesteld besluit en commissieadvies Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd ontwerpbesluit. Het advies van de commissie treft u aan in de beknopte besluitenlijst van de Raadscommissie. Beverwijk, 13 november 2014 burgemeester en wethouders van Beverwijk, de gemeentesecretaris, de burgemeester, mw. mr. A.L. Schölvinck F. Ossel INT-14-14771 pagina 7
Raadsbesluit Documentnummer : INT-14-14771 Afdeling : Samenleving Onderwerp : Huidige financiële situatie van het Centrum voor de Kunsten Beverwijk en gevolgen hiervan voor de toekomst. De raad van de gemeente Beverwijk; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 13 november 2014, nummer INT-14-14771; gehoord de Raadscommissie; gelet op artikel 169 van de Gemeentewet b e s l u i t : 1. kennis te nemen van financiële situatie van het Centrum voor de Kunsten Beverwijk; 2. in te stemmen met het voornemen van het college om scenario 2 uit te werken. Beverwijk, de raad voornoemd, de griffier, de voorzitter,