Neurobiologie, criminaliteit en strafrecht. SWR 27 september 2014. Arne Popma

Vergelijkbare documenten
Kleine boefjes worden groot. Arne Popma

Neurobiologische achtergronden van agressie

Het samenspel van genen en omgeving: Relevantie voor de Jeugdgezondheidszorg

NEDERLANSE SAMENVATTING

Citation for published version (APA): van der Put, C. E. (2011). Risk and needs assessment for juvenile delinquents

Forensische kinder-, jeugd- en transitiepsychiatrie

Nederlandse samenvatting

Forensische psychiatrie en positieve psychologie

4. Curriculum Vitae bijlage: Curriculum Vitae bijvoegen met nadruk op uw eerdere relevante werkervaring.

Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie

Cover Page. Author: Schoorl, Jantiene Title: Self-regulation in boys with oppositional defiant disorder and conduct disorder Issue Date:

De waarde van neurobiologisch en -psychologisch onderzoek voor een veiliger samenleving. Onderzoeksagenda

CHAPTER 7. Nederlandse samenvatting

op het latere leven Anja Huizink Vrij Universiteit Amsterdam Radboud Universiteit Nijmegen

Jan Dirk van der Ploeg publicaties (4)

Preventie van gedragsproblemen Maatschappelijke relevantie en beleid

Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie

DE ONRUST IN DE JEUGD PSYCHOPATHOLOGIE BIJ HET PUBERBREIN

Depression and inflammation; a life perspective

18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie

Autisme, wat weten we?

Prof. dr. A. M. T. Bosman. Radboud Universiteit Nijmegen Sectie Orthopedagogiek van Leren en Ontwikkeling

6 e Nieuwsbrief EPISCA onderzoek maart 2015

Onderzoeksbulletin. Recidive bij jongeren in de ambulante forensische ggz. Joan van Horn, Jaap van Slageren & Mara Eisenberg

Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen

Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić

Depressie na een hartinfarct en risico op nieuwe hartklachten

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Risicotaxatie en risicohantering geweld bij jongeren

Samenvatting. Waarom dit rapport?

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6

De weg naar Goud. 20 jaar zoektocht. Herstel is essentieel Heart Rate Variability Makkelijk data verzamelen Data delen met coaches Individuele normen

DISRUPTIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN

Bloody Mary Op zoek naar Bloody Mary - studiedag forensische systeem therapie 6/21/2017

Structuur voordracht. HECHTING ALS MEDICIJN Studiedag VBP op 26 maart 2010 Rotterdam. Introductie. Neurobiologie. Bonding/ attachment

Executief Functioneren en Agressie. bij Forensisch Psychiatrische Patiënten in PPC Den Haag. Executive Functioning and Aggression

NEDERLANDSE SAMENVATTING

Eenzaamheid. Genetisch bepaald? Eeske van Roekel, MSc PhD candidate Orthopedagogiek. Behavioural Science Institute Radboud University Nijmegen

Adverse Childhood Experiences:

Our brains are not logical computers, but feeling machines that think.

Gewelddadige jongeren

kijvelanden-conferentie gewelddadige jongeren: diagnostiek, behandeling en preventie

Train uw Brein: Cognitieve Training als een behandeling voor depressie. Marie-Anne Vanderhasselt

Het verminderen van PTSS klachten met cognitive bias modification (CBM)

Nederlandse samenvatting

The etiology of functional somatic symptoms in adolescents Janssens, Karin

Het ontstaan en beloop van MS

DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science*

N ederlandse samenvatting

DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science (instromen in september)

Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6

Het terugdringen van geweld in gezinnen. Een hopeloze opgave?

Bij wie werkt wat in de gesloten jeugdzorg? Verslag van de werkconferentie op 21 november 2014

Leidraad in de keten. Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen (LIJ) Contactgegevens

Voor Straf Meedoen. Prof. Dr. Geert Jan Stams. Universiteit van Amsterdam. Forensische Orthopedagogiek

Publiekssamenvatting PRISMO. - De eerste resultaten-

Neurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu

Stress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch

van jeugdtrauma 29/09/2016 Klinische en neurobiologische effecten Overzicht Overzicht

Van Fabels naar Feiten Op zoek naar drijvende krachten achter de ontwikkeling van gedragsproblemen

Internaliserende stoornissen, sekse en emotieregulatie

effecten van stress tijdens de zwangerschap op de feutale ontwikkeling Een longitudinale studie

Dutch summary 1. Dutch summary. Dutch summary

Oorzaken en achtergronden van delinquent gedrag in de huidige samenleving. HOVO 3 Klaas van Tuinen

Ouderlijke betrokkenheid en het welzijn van kinderen

De voorspellende waarde van CU-traits en agressie voor de age of onset van een gedragsstoornis bij jongeren in een gesloten behandelsetting.

Eenmalig seksueel geweld

De FAM als aanvulling op de HCR-20 V3

Fine Tuning Imagery Rescripting. Remco van der Wijngaart

De rol van stress en verwachtingen bij chronische lichamelijke klachten: Op weg naar innovatieve therapievormen

Balans in training en werk. Nationale roeidag 2016 Henk-Jan Zwolle

Het Magische Getal 7 Hersenontwikkeling: inzichten relevant voor Jeugdgezondheidszorg. Fabienne De Boeck Gent, 17/3/2017

Opmerking. Project: Object: Inspectiedatum: Inspecteur: Locatie Ruimte. NEN 1010 / NEN Smit Opleidingen & Trainingen

Kijken in puberhersenen. Laura van der Aar Miranda Jansen Eduard Klapwijk

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg

Landelijke menukaart 2012 Gedragsinterventies als leerstraf

Samenvatting. Summary in Dutch

SPEELT EFFORTFUL CONTROL EEN ROL TER VERKLARING VAN HET VERBAND TUSSEN STRAF- EN BELONINGSGEVOELIGHEID EN EETSTIJLEN BIJ ADOLESCENTEN?

Acknowledgement. Acknowledgement

The Development of Personality and Problem Behaviour in Adolescence - J. Akse SAMENVATTING. (Summary in Dutch)

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

het dopaminerge beloningssysteem

03/07/15' ADHD, ODD, CD? Wat moet ik weten en wat kan ik ermee? Programma. Begripsbepaling: Agressie. Begripsbepaling: ODD, CD en ADHD

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Nederlandse kinder- en jeugdpsychiatrie: in internationale voorhoede met onderzoek naar de hersenen in ontwikkeling

Samenvatting. (Summary in Dutch)

Bachelor projecten Start September

Agressie, antisociaal gedrag en EF bij adolescenten

Suïcidaal gedrag epidemiologie, psychologie en biologie, en behandeling. Prof. dr. C. van Heeringen

Linking Depression. Longitudinal and neuroimaging genetic studies in major depressive disorder. Esther Opmeer

Inhoud. deel i de omvang en aard van het probleem 19. Voorwoord 1 1

Oorzaken en achtergronden van delinquent gedrag in de huidige samenleving. HOVO 2 Klaas van Tuinen

Het verlichte brein. Overzicht. Overzicht. Epidemiologie. Cannabis als veelbelovend antipsychoticum? Matthijs Bossong

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel

Woensdag 11 april 2018

Pesten en gepest worden: Kan de school het verschil maken?

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet?

Dr. Barbara van den Hoofdakker, klinisch psycholoog - gedragstherapeut Accare Universitair Centrum Groningen. Lezing GGNet 27 juni

Acquisitie en Extinctie van Geconditioneerde Angst bij Antisociale Adolescenten: Een fmri Studie

Transcriptie:

Neurobiologie, criminaliteit en strafrecht SWR 27 september 2014 Arne Popma

Interactie in ontwikkeling en onderzoek van antisociaal gedrag Moran Cohn / Arne Popma

Interactie in ontwikkeling en onderzoek van antisociaal gedrag Moran Cohn / Arne Popma

Interactie in ontwikkeling en onderzoek van antisociaal gedrag Moran Cohn / Arne Popma

Interactie in ontwikkeling en onderzoek van antisociaal gedrag Moran Cohn / Arne Popma

Interactie in ontwikkeling en onderzoek van antisociaal gedrag Moran Cohn / Arne Popma

Background John Bowlby: Fourty-four thieves 7

brain development and psychiatry 8

9

CAPVUMCA Child and Adolescent Psychiatry VU medical center Amsterdam GENETICS Biological risks ENVIRONMENT Social risks BASIC PROCESSES RISK FACTORS BIOSOCIAL INTERACTION BIOSOCIAL INTERACTION Biological Protective Social Protective ANTISOCIAL BEHAVIOR OUTCOME Diagnostic identification Treatment options Risk assessment Treatment evaluation FORENSIC ASSESSMENT Popma & Raine (2006): Will future forensic assessment be neurobiological? 10

Differential susceptibility (Belsky) ( 11

brain development and psychiatry 12

brain development and psychiatry 13

vragen vooraf Wat is er zo speciaal aan het jeugdige brein? Wat heeft dat dan met delinquentie te maken? Is dat jeugdige brein dan nog nog veranderlijk/te veranderen? Wat betekent dat dan voor het jeugdstrafrecht? Wat moeten we dus nog uitzoeken? ( 14

Normale ontwikkeling brein Bowlby: 44 thieves 15

Normale ontwikkeling brein 16

Normale ontwikkeling brein 17

Normale ontwikkeling brein 18

Normale ontwikkeling brein 19

Normale ontwikkeling ttps://www.youtube.com/watch?v=x3s0xs2hdi4 h 20

Normale ontwikkeling 21

Normale ontwikkeling 22

Normale ontwikkeling 23

kortom Ontwikkeling breinfuncties gerelateerd aan controle en beloning/sensatie behoefte loopt synchroon 24

Wat heeft dat met delinquentie te maken? 25

Eigen werk Biologische parameters van angst en stress bij jongens die bij Bureau Halt kwamenof re-offending

hartslag Popma et al. Psychoneuroendocrinology, 2006

Recidive (N=112) Mean: 3.3 offences (1-25, S.D. 4.5)

Meer en snellere recidive bij lagere hartslag reactie op stressor De Vries-Bouw, Psychophysiology, 2011

Delinquency and development of the CAR during adolescence Platje et al. Biological Psychology, 2013

CAR predicts rule-breaking, and influences peers Platje et al. Psychoneuroendocrinology, 2013

Blair (2013) NRN 32

CS+ 20ms US CS-

Control n=23 Persistence DBD Desister n=23 Persister n=22 35

Higher activation in fear circuit in DBD persisters and desisters t 3 4 5 Cohn et al., Translational Psychiatry 2013 36

Suppressor effects in ACC (CU-, II+) 37

Persisters: aberrant loss processing in the amygdala Cohn et al., Biological Psychiatry accepted for publication 38

Is het jeugdige brein nog veranderlijk/te veranderen? arly E (McCrory et al., 2012; Polak et al., 2003; Popma & Raine 2006) 39

Is het jeugdige brein nog veranderlijk/te veranderen? arly E (McCrory et al., 2012; Polak et al., 2003; Popma & Raine 2006) 40

Wat betekent dat voor het jeugdstrafrecht? 41

Wat betekent dat voor het jeugdstrafrecht? 42

onderzoekspopulatie Studie 1 Popma et al. 2007

Wat betekent dat voor het jeugdstrafrecht? Het brein van jeugdigen is inderdaad anders dan dat van kinderen dan van volwassenen Het verklaart gedeeltelijk waarom delinquentie meer voorkomt bij jeugdigen De onderliggende neurobiologische mechanismen zijn (deels) nog veranderlijk/te veranderen Aanpak moet specifieker gericht zijn op verschillende ontwikkelingspaden 44

Wat moeten we nog uitzoeken? Van groepsniveau naar het individuele geval: Voorbeeld: onderzoek bij 300 jongeren in jji naar toegevoegde waarde fysiologische parameters bij voorspellen specifieke subtypes recidive, boven op bestaande risicotaxatie instrumenten Voorspellen behandeleffect: Biomarkers vooraf aan agressieregulatie training: 21 november in de Koppeling!! Beïnvloeden onderliggende mechanismen: Methylfenidaat bij jongeren die hoog op psychopathie scoren 45

Wat moeten we nog uitzoeken? Hoe dragen vroege ervaringen bij aan ontwikkeling brein en welke invloed heeft dat op delinquentie? Submitted: afhankelijk van ernst en aard trauma verschillen in beloningsgevoeligheid Meisjes! FP7 project door heel Europa: 1600 deelnemers Subtypering Bijvoorbeeld verschillende dimensies psychopathie, reactieve versus proactieve agressie 46

a.popma@debascule.com Interactie in ontwikkeling en onderzoek van antisociaal gedrag Moran Cohn / Arne Popma