Bij wie werkt wat in de gesloten jeugdzorg? Verslag van de werkconferentie op 21 november 2014
|
|
- Lieven van Dam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bij wie werkt wat in de gesloten jeugdzorg? Verslag van de werkconferentie op 21 november 2014
2 Bij wie werkt wat in de gesloten jeugdzorg? De wetenschap en praktijk dichter bij elkaar brengen. Dat was het doel van de werkconferentie Bij wie werkt wat in de gesloten jeugdzorg, die 21 november 2014 plaatsvond in gesloten jeugdzorginstelling De Koppeling. Jongeren met ernstige gedragsproblemen stonden centraal op deze dag, waaraan een breed scala aan mensen deelnam, variërend van jeugdbescherming, behandelaars en onderzoekers, tot psychiaters, een kinderrechter en gemeente. Tijdens de werkconferentie presenteerden onderzoekers van de afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie van het VUmc een aantal uitkomsten van zes jaar wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van specifieke kenmerken van jongeren op de behandeluitkomst van een opname in de gesloten jeugdzorg. Onderzoek Jongeren met ernstige gedragsproblemen hebben een grote impact op de maatschappij. Behandeling van deze jongeren is moeizaam en niet voor iedereen effectief. Tot op heden kunnen we niet goed voorspellen welke jongeren wel of niet profiteren van deze gesloten opname, vertelt kinder-en jeugdpsychiater Tijs Jambroes. Waarom lukt behandeling soms wel en soms niet? Dat was de start van onderzoek naar de invloed van neurobiologische en neuropyschologische kenmerken op de uitkomst van een behandeltraject. In het onderzoek keek Jambroes onder andere naar drie verschillende kenmerken. Allereerst de kille en emotieloze trekken; jongeren met deze zogeheten Callous- Unemotional (CU)-trekken vertonen een verminderd gevoel voor emoties van anderen, gaan gemakkelijk over grenzen heen en tonen antisociaal en agressief gedrag. Eerdere studies in andere doelgroepen leverden aanwijzingen op dat zij minder goed reageren op behandeling. Een tweede factor waar Jambroes naar keek is verlaagde afstemming van de neurobiologische stressregulatiesystemen, 2
3 zoals het autonome zenuwstelsel (ANS) en de hypothalamus-hypofyse-bijnieras (HPAas). Jongeren met dit kenmerk reageren minder gevoelig op stressvolle situaties zoals stelen of vechten; ze hebben daarom minder reden deze uit de weg te gaan en zoeken dergelijke situaties juist op. Ze zijn weinig gevoelig voor straf. Tot slot keek Jambroes naar neuropsychologische kenmerken, zoals het vermogen tot planning en het maken van denkfouten. Dat hangt samen met controle over het eigen gedrag. Door training nam zowel proactieve als reactieve agressie af binnen de groep De invloed van deze drie kenmerken op de uitkomst van behandeling onderzocht Jambroes in een onderzoeksgroep van zeshonderd jongeren met een gemiddelde leeftijd van 15 jaar en een gemiddeld IQ van 86; 40 procent had een niet- Westerse achtergrond, 50 procent een psychiatrische gedragsstoornis. Voor en na agressieregulatietraining werd onder andere hun hartslag en cortisolgehalte gemeten en vulden jongeren en begeleiders vragenlijsten in. Door training nam zowel proactieve als reactieve agressie af binnen de groep, concludeert Jambroes. Jambroes over de invloed van CU-trekken. Opvallend is dat bij jongeren met hoge CU-trekken de HPA-as in de loop van de behandeling wel normaliseert Ook jongeren die minder stressgevoelig zijn blijken aanvankelijk meer agressie te vertonen. Een blijvend lage HPA-as leidt daarnaast in beperkte mate tot minder verandering gedurende de behandeling. Opvallend is dat bij jongeren met hoge CU-trekken de HPA-as in de loop van de behandeling wel normaliseert, al is dat nog niet te zien in het gedrag. Gedurende de behandeling neemt de activiteit van het stresssysteem toe, dat betekent dat de onderliggende neurobiologie van CUtrekken mogelijk eerder verandert dan de gedragskenmerken zelf, zegt Jambroes. De mate van deze afname in agressie is afhankelijk van de onderzochte gedragskenmerken, wees het onderzoek uit. Jongeren die hoog scoren op CU-trekken, scoren ook hoog op agressie. De combinatie van een gedragsstoornis met CU-trekken hangt samen met meer agressief gedrag, dan een gedragsstoornis zonder CU-trekken. Daarnaast voorspellen hoge CU-trekken een mindere afname van agressief gedrag gedurende de behandeling, concludeert 3
4 In tegenstelling tot agressieve jongens blijken agressieve meisjes juist een verhoogde stressgevoeligheid te vertonen; ook kampen zij met meer traumaklachten dan jongens. Dat laat zien dat jongens en meisjes van elkaar verschillen, ook op een dergelijk neurobiologisch niveau. Bij cognitieve denkfouten schrijven jongeren succes te veel toe aan zichzelf en falen juist aan de buitenwereld Neuropsychologische kenmerken, tot slot, blijken ook van belangrijke invloed op de afname in agressie. Bij cognitieve denkfouten schrijven jongeren succes te veel toe aan zichzelf en falen juist aan de buitenwereld, legt Jambroes uit. Het verminderen van deze denkfouten leidt tot afname van zowel proactieve als reactieve agressie na de agressieregulatietraining. De uitkomst van het onderzoek biedt implicaties voor de dagelijkse praktijk, de indicatiestelling en de behandeling, vertelt Jambroes. Hij noemt er enkele: We weten nu dat we onderscheid kunnen maken in een aantal subgroepen die verschillend reageren op behandeling en mogelijk een ander soort behandeling nodig hebben. In het huidige behandelaanbod moeten we jongeren met CU-trekken wellicht iets langer opnemen; bij jongeren met verkeerde stressafstelling moeten we meer werken met belonen in plaats van straffen. En we kunnen meer doen met therapie die specifieke denkprocessen beïnvloedt. Nieuwe behandelmethoden moeten mogelijk inzetten op afname van CU-trekken in plaats van afname van agressie. Verkeerde stressafstelling kunnen we wellicht eerst met medicatie, of een stabiliserende gedragstherapie, laten normaliseren, dan worden deze jongeren mogelijk gevoeliger voor therapie. En we hebben nu aanvullende aanwijzingen dat we meisjes en jongens in de gesloten jeugdzorg verschillend dienen te behandelen. 4
5 Panel De experts uit het panel gaven ieder vanuit hun eigen professie hun kijk op de problematiek en de uitkomsten van het onderzoek. Frederique Coelman, directeur van de Koppeling, vindt dat indicatiestelling en diagnostiek bij Jeugdzorg Plus anders moet worden ingericht. Bijvoorbeeld wat betreft het vaststellen van de kenmerken die voorspellend zijn voor de behandeluitkomsten. Ook moeten behandelinterventies gerichter op maat worden ingezet. Het zou goed zijn als medewerkers traumasensitieve hulp kunnen verlenen om problematiek onder meisjes beter te herkennen. En jongeren met een hoge mate CU-trekken hebben een meer individuele aanpak nodig. Suzan Terweij, hoofd behandeling van Transferium, pleit voor een mobiel team dat als een viertrapsraket te werk gaat, via signaleren, diagnostiek, motiveren en behandeling. Het team kan er al op jonge leeftijd worden bijgehaald als er problemen zijn. Het team kan diagnostiek doen voorafgaand aan opname ten aanzien van gedragsstoornissen, en daarmee wellicht opname uitstellen of voorkomen. Behandeling moet inzetten op oorzaken, niet alleen op gedrag. Ook moet behandeling niet alleen gericht zijn op de jongere, maar ook op zijn systeem; niet alleen binnen het gebouw van Jeugdzorg Plus, maar ook daarbuiten. Nathalie Kramp, projectmanager transitie jeugdzorg van de Gemeente Amsterdam, is vooral benieuwd hoe nieuwe kennis kan worden ingezet om kosten te besparen, nu budgetten krimpen. Wat kunnen we concreet doen met alle kennis die voorbij komt, bijvoorbeeld wat betreft verkorte trajecten en aansluiting bij ambulante zorg? Geert van Wesemael houdt zich als GZpsycholoog bij het crisisteam van JBRA en Veilig Thuis Amsterdam voornamelijk bezig met indicatiestelling. Waar ik maar kan, spreek ik me uit tegen gesloten plaatsingen, maar intussen ben ik een grootverbruiker. Bij het indiceren laat ik me niet zozeer leiden door enige diagnose, maar vooral door de mate waarin de jongere concreet in gevaar is. Ik geloof niet in preventief opnemen, wel in systeemgerichte aanpak 5
6 met tegelijkertijd het aanbieden van een goed toekomstperspectief. Kinderrechter van de Amsterdamse rechtbank Rein Odink pleit voor maatwerk. Projecteer algemene kennis niet op individuen, maar maak een concrete vertaling. Lever maatwerk. De wet geeft aan: er moet perspectief zijn, zo snel mogelijk. Opname moet zo kort mogelijk duren. Groepsbehandeling moet je niet verlengen, tenzij maatwerk geboden wordt. Ik onderschrijf het nazorgperspectief: je kan sleutelen wat je wil, als je geen perspectief biedt, werkt het niet. Bas Brown van de ambulante forensische jeugdpsychiatrie van De Bascule stelt dat er meer samenwerking nodig is. In een tijd waarin iedereen moet bezuinigen en de kwaliteit van de zorg onder druk staat, is de oplossing: samenwerking. Binnen onderwijs, jeugdwerkers, psychiatrie. De school is een goede plek daarvoor. Als we beter op elkaar aansluiten, dan is opname misschien niet nodig. En zijn grenzen bereikt, dan moet plaatsing in gesloten jeugdzorg snel kunnen volgen. Eva Mulder, programmaleider van de Academische Werkplaats Forensische Zorg voor Jeugd(AWFZJ), is ervan overtuigd dat indeling in subgroepen de indicatiestelling en behandeling ondersteunt. Door te kijken naar kenmerken die van invloed zijn, zie je verschillen tussen profielen en dat zegt iets over hoe passend de behandeling is. Daarnaast: breng in kaart wat je doet en evalueer ook. Dat is de basis voor onderzoek naar wat wel en niet werkt. Tot slot: geef neurobiologische kenmerken een plek in de behandeling; bekijk ze niet op zichzelf, maar plaats ze in het grotere geheel. 6
7 Discussie Een greep uit de aanbevelingen die het resultaat zijn van discussies tussen de deelnemers rondom drie centrale thema s. Thema 1: Wat is er nodig voor een goede indicatiestelling en welke rol kunnen neurobiologische en neuropsychologische kenmerken daarin spelen? Werk meer in profielen en bijbehorende behandelpakketten, pas gericht maatwerk toe en kijk naar de aansluiting van de behandeling Kijk naar de geschiktheid van de groep Achteraf bedenken wat er aan de hand is, is een gemiste kans. Hanteer een systeem om vooraf te bepalen wat de problemen zijn en waar kansen liggen eind van eindeloze trajecten Schakel een mobiel diagnostiek- en indicatieteam met Jeugdzorg Plus-kennis in wanneer plaatsing overwogen wordt, dat andere partijen kan inschakelen voor onderzoek en advies Maak gebruik van de voorwaardelijke machtiging. Hierbij oordeelt de rechter dat opname in principe nodig is, maar volgt nog een paar maanden uitstel voor onderzoek of aanpassing van gedrag, waarmee uiteindelijke opname kan worden voorkomen Laat de Gemeente optreden als regisseur om de zorg van verschillende partijen te coördineren Denk minder instellingsgericht, maar meer in trajecten en ketensamenwerking Pas matched care in plaats van stepped care toe. Plaats expertise zo dicht mogelijk het bij kind in plaats van aan het Biedt perspectief aan jongeren die er al zitten Onderzoek hoe het na behandeling verder gaat met de jongeren, dat kan van belang zijn voor indicatiestelling en therapie 7
8 Bepaal bij indicatiestelling of de jongere een gevaar is voor zichzelf of voor de maatschappij. Behandeling moet meer zijn dan een gedwongen keus. Wat maakt dat hij er echt iets aan heeft? Vergroot de behandeleffectiviteit door eerder te beginnen en meer samen te doen Denk niet in nazorg maar in doorzorg. Gesloten opname is niet de enige echte zorg, maar slechts een module in het traject Beschouw Jeugdzorg Plus als een tankstation waar jongeren kunnen bijtanken en werk daarnaast met andere, creatievere behandelmogelijkheden Zet agressie regulatie training eerder in Filter meer; voor sommigen is Jeugdzorg Plus niet de juiste plek Betrek huidige kennis in de behandeling, zoals kennis van neurobiologische trekken, maar ook kennis over voeding en stress. Wacht niet op meer onderzoek, maar gebruik nu al wat er tot dusverre bekend is en al eerder in het traject Thema 2 en 3: Hoe kan het huidige behandelaanbod voor jongeren met ernstige gedragsproblemen geoptimaliseerd worden op basis van huidige kennis? Welke vernieuwende mogelijkheden zijn er om in de toekomst de behandeling nog beter te laten aansluiten op de kenmerken van de jongeren? Luister beter naar de jongere, er wordt zelden iets aan henzelf gevraagd Doe geen dingen omdat het nu eenmaal de vaste volgorde is. Werk meer samen en wees flexibel om tot nieuwe oplossingen te komen Bied perspectief op gebied van wonen, onderwijs, arbeid en vrije tijd Integreer hupverlening met bijvoorbeeld onderwijs en verslavingszorg; bied behandeling integraal aan met andere activiteiten, de hele dag door Verbeter het leefklimaat intern, bijvoorbeeld door training vakmanschap Maak een profiel van het gezin en pas gezinstherapie toe; betrek ouders bij de behandeling Wees flexibel, door bijvoorbeeld groepsgrootte aan te passen. Kijk ook naar de samenstelling van de groep, past de jongere hierin? 8
9 Laat behandelplannen aansluiten op de uitkomsten van de diagnostiek van specialistische teams; negeer onderzoek niet, maar gebruik het Gebruik creatievere manieren om met jongeren te praten, niet alleen verbaal; kijk ook naar behandelingen die minder verbaal zijn: mindfulness, PMT, serious gaming Pas uitgebreide diagnostiek toe om onderliggende trauma s snel te achterhalen; zet EMDR in als er trauma s zijn Zorg voor een klik tussen mentor en jongere en laat eventueel zelf kiezen Ga vanaf de start ook met het netwerk van de jongere aan de slag Beschouw voeding, medicijnen en oefeningen niet als ondersteunend aan de behandeling; het zijn ingrediënten van de behandeling, zet ze ook als zodanig in Laat slechts een deel van het traject gesloten zijn, denk aan deeltijdopnames en thuisbegeleiding Behandel jongeren met CU-trekken langer door, met TACt Plus Bied alternatieven voor een leefgroep, kijk of de jongere geschikt is voor kleinere leefgroepen of een pleeggezin Tot slot De conferentie bleek een goede uitwisseling tussen de wetenschap en het werkveld. Het is vaak de vraag in hoeverre dat wat je in het werkveld doet, ook ondersteund wordt door de wetenschap, zegt GZ-psycholoog Geert van Wesemael. Die kennis komt vaak vanuit de Verenigde Staten. Nu is er bruikbare kennis van eigen bodem. Uiteindelijke opheffing van de gesloten jeugdzorg is een goed streven, vindt Frederique Coelman van De Koppeling: Ik denk dat het een gezonde ambitie is daar naartoe te werken. Maar niet morgen al. De opbrengst van vandaag scherpt die discussie verder aan. Heel inspirerend. Huidige behandelingen kunnen verder worden aangescherpt met kennis die vandaag aan bod kwam. Er zijn zoveel mogelijkheden en behandelingen. Het is lastig keuzes maken per individu, zegt Bas Brown van de ambulante jeugdzorg. Wat nodig is, is een onderliggende visie. In gezinnen is veel discontinuïteit, jongeren zijn onveilig gehecht. Met die kennis moeten we behandeling en nazorg inrichten. Keuzes maken vanuit het kindperspectief en zijn persoonlijke situatie. En ook: delen met elkaar als hulpverleners. Nathalie Kramp van de Gemeente Amsterdam vraagt zich wel af hoe het geleerde in praktijk kan worden gebracht. Ik hoor veel oplossingen, maar niet hóe je bij die oplossing komt, bijvoorbeeld wat betreft verbetering van het leefklimaat. Susan Terweij van Transferium ziet daartoe veel mogelijkheden: Daar kunnen we mensen op zetten en bijvoorbeeld jongeren matchen met een persoonlijk begeleider. 9
10 Volgens kinderrechter Rein Odink kan de zorg efficiënter en goedkoper door alle nieuwe ideeën die hij vandaag hoort. Als gesloten opname niet nodig blijkt of als er andere oplossingen mogelijk zijn, dan is dat voor iedereen winst. Ideeën voor vervolgonderzoek zijn er volop, maar er is nu ook al veel bruikbare kennis, zegt Eva Mulder van de Academische Werkplaats: Deze conferentie is een soort luilekkerland voor wetenschappers. Ik hoor zoveel nieuwe ideeën. Tegelijkertijd is er ook al veel onderzocht. Onderzoek praktijkgericht inrichten kan op twee manieren. Enerzijds moeten we bepalen wat we al weten en hoe we dat kunnen vertalen naar de praktijk. Anderzijds willen we graag horen vanuit de praktijk wat jullie willen weten, wanneer we nieuw onderzoek gaan doen. Eén ding is in elk geval duidelijk geworden op de conferentie Bij wie werkt wat in de gesloten jeugdzorg: samenwerking tussen al deze verschillende partijen is belangrijk. Samendoen werkt in de gesloten jeugdzorg. Dat is op deze middag in elk geval goed gelukt! Organisatie: Lucres Nauta-Jansen Tijs Jambroes Arne Popma Frederique Coelman Anita van Breemen-Alma Contact: Tekst: Maartje Kouwen Illustraties: Luuk Poorthuis 10
Schakenbosch in het kort
Schakenbosch in het kort 2 Schakenbosch in het kort Schakenbosch is een behandelcentrum JeugdzorgPlus voor jongeren van 12 tot 18 jaar met ernstige gedragsproblemen. Daarnaast hebben de jongeren psychiatrische
Nadere informatieGESPECIALISEERDE JEUGDZORG
GESPECIALISEERDE JEUGDZORG We zoeken nadrukkelijk de samenwerking met gemeenten voor gespecialiseerde jeugdhulp aan jongeren, voor wie de reguliere ambulante en residentiële jeugdzorg niet toereikend is.
Nadere informatieSOVA /AR op Maat Presentatie
SOVA /AR op Maat Presentatie Doelgroep Sociale Vaardigheden op Maat Jongens en meisjes in de leeftijd van 15-21 jaar Jongeren met probleemgedrag dat o.a. voortkomt uit onvermogen tot zelfstandig en adequaat
Nadere informatieFlexibel thuistraject voor het hele gezin. GezinsFACT
Flexibel thuistraject voor het hele gezin. GezinsFACT Behandeling in de eigen leefomgeving. GezinsFACT Sommige gezinnen komen door een opeenstapeling van problemen, waaronder het gedrag van een van de
Nadere informatieFlexibel thuistraject voor het hele gezin. GezinsFACT
Flexibel thuistraject voor het hele gezin. GezinsFACT Behandeling in de eigen leefomgeving. GezinsFACT Sommige gezinnen komen door een opeenstapeling van negatieve factoren, waaronder het complexe probleemgedrag
Nadere informatieDe uitdagingen van de transformatie zijn de kansen voor de JGGZ en zijn academische functie
Inleiding Rutger Hageraats Symposium De Bascule 26-06-2015 De uitdagingen van de transformatie zijn de kansen voor de JGGZ en zijn academische functie De aanleiding Wat was er ook alweer aan de hand? Niet
Nadere informatieDIRECT, DICHTBIJ EN DOELTREFFEND
DIRECT, DICHTBIJ EN DOELTREFFEND Een no-nonsense benadering vormgegeven door gedreven en erkende professionals DIRECT, DICHTBIJ EN DOELTREFFEND Hoofdlocatie: Oostwaarts 5 E,2711 BA Zoetermeer Telefoonnummer:
Nadere informatieGebundelde krachten. Brochure voor verwijzers
Gebundelde krachten Brochure voor verwijzers 2 Schakenbosch Gebundelde krachten Schakenbosch, behandelcentrum Jeugdzorgplus LVB Voor jongeren van 12 tot 18 jaar met een lichte verstandelijke beperking
Nadere informatieBereiken we elkaar? Lieke van Domburgh
Bereiken we elkaar? Lieke van Domburgh Mensen kunnen bij ons terecht voor Behandeling Wonen en ondersteuning bij Werken Leren Vrije tijd Jeugdzorg Gehandicaptenzorg Werkveld en financiers Geestelijke gezondheidszorg
Nadere informatieZO KORT ALS MOGELIJK, ZO INTENSIEF ALS NOODZAKELIJK
JEUGDZORG PLUS ZO KORT ALS MOGELIJK, ZO INTENSIEF ALS NOODZAKELIJK De Hoenderloo Groep is door de overheid aangewezen als instelling voor gesloten jeugdzorg. Op onze locatie Kop van Deelen behandelen we
Nadere informatieInformatie voor professionals
Informatie voor professionals Inhoudsopgave 1. Wat is de Koppeling? - Problematiek van de doelgroep - Doelstellingen 2. Behandeling en methodiek - Behandeling - Methodiek - Geïndiceerde behandeling van
Nadere informatieGebundelde krachten. Brochure voor verwijzers
Gebundelde krachten Brochure voor verwijzers 2 Schakenbosch Gebundelde krachten Schakenbosch, behandelcentrum Jeugdzorgplus LVB Voor jongeren van 12 tot 18 jaar met een lichte verstandelijke beperking
Nadere informatieInformatie voor jongeren. Deeltijdbehandeling Radioweg
Informatie voor jongeren Deeltijdbehandeling Radioweg Fornhese Almere, kinder- en jeugdpsychiatrie De deeltijdbehandeling Radioweg is een samenwerkingsproject tussen Fornhese, Nieuw Veldzicht en Eduvier.
Nadere informatieZorgprogramma. Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie. Amares
Zorgprogramma Amares Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie Deze folder is bedoeld voor kinderen en jongeren die behandeling krijgen bij Amares. De folder is ook bedoeld voor ouder(s)/verzorger(s) die binnenkort
Nadere informatieIedereen heeft een eigen verhaal
informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden
Nadere informatieBijlage Programma van Eisen
Bijlage Programma van Eisen Functie: Jeugdzorgplus voor Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie Toegangscriteria 1. Karakteristieken van het kind: De algemene karakteristieken van de cliënten
Nadere informatieCombipoli Psychiatrie/Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Sophia Kinderziekenhuis U bent doorverwezen naar de combipoli Psychiatrie/Kinder- en Jeugdpsychiatrie om te onderzoeken of u extra hulp kunt gebruiken bij de omgang met uw kind. In deze folder leest u
Nadere informatieSpecialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren.
Specialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren. Polikliniek Almelo Oog voor het kind als geheel. Diagnostiek en behandeling Polikliniek Almelo is een polikliniek voor specialistische GGZ-zorg. Wij
Nadere informatieVeilig opgroeien in een vervangende opvoedsituatie. Specialistisch Groepswonen
Veilig opgroeien in een vervangende opvoedsituatie. Specialistisch Groepswonen Specialistisch Groepswonen Sommige kinderen en jongeren kunnen vanwege de ernst van hun gedragsproblematiek niet thuis wonen.
Nadere informatieNeurobiologische achtergronden van agressie
Neurobiologische achtergronden van agressie Studiedag EFCAP 2010 arne popma vumc, academische afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie 1 2 boodschap om mee naar huis te nemen biologische factoren alleen kunnen
Nadere informatieBehandeling en onderwijs in één. Dagbehandeling Aquamarijn
Behandeling en onderwijs in één. Dagbehandeling Aquamarijn Sommige kinderen zijn vastgelopen in het onderwijs. Kinder- en jeugdpsychiatrische dagbehandeling Sommige kinderen hebben zoveel problemen, dat
Nadere informatieUitnodiging. Congres: Het gezin centraal. Gezinsgericht werken vanuit de (gesloten) instelling
Uitnodiging Congres: Het gezin centraal Gezinsgericht werken vanuit de (gesloten) instelling Datum: Donderdag 1 oktober 2015 Tijd: Plaats: 09.30-16.00 uur The colour kitchen, Utrecht Project: Gezinsgericht
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieSpecialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren.
Specialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren. Polikliniek Gelderland Diagnostiek en behandeling Polikliniek Gelderland is een polikliniek voor specialistische GGZ-zorg. Wij bieden diagnostiek en
Nadere informatieDe jeugd-ggz in het gedecentraliseerde jeugdstelsel
De jeugd-ggz in het gedecentraliseerde jeugdstelsel Beschikbaar, bereikbaar, betrouwbaar en in beweging Peter Dijkshoorn Bestuurder Accare bestuurslid GGZNederland Amersfoort 23 april 2015 2 transformatiedoelen
Nadere informatieWORK SHOPS [ [ [ [ [ VOOR PROFESSIONALS WERKZAAM IN DE FORENSISCHE PSYCHIATRIE DOOR DR. RUUD H. J. HORNSVELD
WORK SHOPS VOOR PROFESSIONALS WERKZAAM IN DE FORENSISCHE PSYCHIATRIE [ [ [ [ [ DOOR DR. RUUD H. J. HORNSVELD 1 WORKSHOP GROEPSBEHANDELING VAN (SEKSUEEL) GEWELDDADIGE FORENSISCH PSYCHIATRISCHE PATIËNTEN
Nadere informatieCentrum Autisme Haaglanden. Uitleg en overzicht zorgaanbod voor cliënten
Centrum Autisme Haaglanden Uitleg en overzicht zorgaanbod voor cliënten Voor wie Centrum Autisme Haaglanden doet diagnostisch onderzoek naar autisme en biedt behandeling en ondersteuning als de diagnose
Nadere informatieExpertise. Visie op problematiek
Expertise Visie op problematiek De hulpverlening voor mensen met ASS is vaak langdurig en complex en strekt zich gelijktijdig uit over verschillende levensgebieden. Om mensen met deze complexe problematiek
Nadere informatieExterne brochure : toelichting
Externe brochure : toelichting Doel: profilering Veldzicht Doelgroep: stakeholders Veldzicht Optionele uitwerking: boekje centrum voor transculturele psychiatrie VAARDIG EN VEILIG VERDER HELPEN In Veldzicht
Nadere informatie24 uurshulp. Met Cardea kun je verder!
24 uurshulp Met Cardea kun je verder! Met Cardea kun je verder! 24 UURSHULP De meeste kinderen en jongeren wonen thuis bij hun ouders totdat ze op zichzelf gaan wonen. Toch kunnen er omstandigheden zijn,
Nadere informatieKIND & jeugd Noord-Limburg
KIND & jeugd mburg Noord-Li nleiding Kind&Jeugd Oost Brabant in transformatie Op 1 januari 2015 is de nieuwe Jeugdwet ingegaan. Vanaf die datum valt de zorg en ondersteuning voor kinderen en jongeren onder
Nadere informatieGezin aan Zet. Een onderzoek naar de Jeugd- (en Gezins)teams in Holland Rijnland en Den Haag. Janna Eilander Jeugd in Onderzoek 2018
Gezin aan Zet Een onderzoek naar de Jeugd- (en Gezins)teams in Holland Rijnland en Den Haag. Janna Eilander Jeugd in Onderzoek 2018 Vandaag Het project Gezin aan Zet Overzicht eerste bevindingen Interactief:
Nadere informatieTraumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie
Traumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie Krijg je (binnenkort) traumabehandeling vanuit zorgprogramma Angst & stemming van Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie? Ben je 6 tot 18 jaar? Dan is
Nadere informatieMinor Licht Verstandelijk Beperkt
Minor Licht Verstandelijk Beperkt Academie voor Sociale Studies Inleiding De minor Licht Verstandelijk Beperkt biedt een inspirerend en intensief half jaar deskundigheidsbevordering op het gebied van werken
Nadere informatieSpecialistische zorg. voor jongeren met complexe gedragsproblemen
Specialistische zorg voor jongeren met complexe gedragsproblemen OG Heldringstichting in het kort Jarenlange ervaring en expertise in kwalitatief hoogwaardige behandeling & diagnostiek voor jongeren met
Nadere informatieKIND & jeugd Zuidoost Brabant
KIND & jeugd abant r B t s o o Zuid nleiding Kind&Jeugd Oost Brabant in transformatie Op 1 januari 2015 is de nieuwe Jeugdwet ingegaan. Vanaf die datum valt de zorg en ondersteuning voor kinderen en jongeren
Nadere informatieTRAUMA EN LVB. Kajak werkcafé 13 mei Carina van Kregten Pluryn/Intermetzo
TRAUMA EN LVB Kajak werkcafé 13 mei 2019 Carina van Kregten Pluryn/Intermetzo Waar staan we?? In ontwikkeling: handreiking trauma en LVB: Kajak In ontwikkeling: richtlijn trauma-gerelateerde problemen:
Nadere informatieDivisie Kinderen en Jeugdigen. Orthopsychiatrie & Ambulante forensische zorg
Divisie Kinderen en Jeugdigen Orthopsychiatrie & Ambulante forensische zorg Mad or Bad? Jongeren met problematiek of problematische jongeren? René Cardynaals 2010 Mikx Sedna (Rita vd Elzen, Odette de Theije)
Nadere informatieInformatieblad. Kwaliteit van werken binnen 1Gezin1Plan RDOG HOLLANDS MIDDEN
Informatieblad Kwaliteit van werken binnen 1Gezin1Plan RDOG HOLLANDS MIDDEN Colofon Uitgever: RDOG Hollands Midden Ontwikkeling: Petra de Jong en Nathalie Sie Uitgave: 2019, versie 6 Contact: Petra de
Nadere informatieTijd voor écht onderzoek!!!
Tijd voor écht onderzoek!!! Robert Vermeiren, hoogleraar (forensische) kinder- en jeugdpsychiatrie Curium-LUMC/ VUMC AW Gezin aan Zet / Risicojeugd @robertvermeiren Blogs Kenniscentrum KJP Wie weet wat
Nadere informatieSpecialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren.
Specialistische GGZ-zorg voor kinderen en jongeren. Polikliniek Flevoland Gedrag vertelt veel. Diagnostiek en behandeling Polikliniek Flevoland is een polikliniek voor specialistische GGZ-zorg. We zetten
Nadere informatieAls de problemen je boven het hoofd groeien. Sterker in de samenleving.
Als de problemen je boven het hoofd groeien. Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Dylan gaat na een ruzie niet meer naar zijn werk. Hij woont zelfstandig, maar is eigenlijk zelden thuis te vinden.
Nadere informatieBegrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland
september 13 Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. (Albert Einstein, 1879-1955) M e r k c o a
Nadere informatieHulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders. Wat kan Altra bieden?
Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders Wat kan Altra bieden? Problemen & Risico s Beschermende factoren Bouwstenen jeugdhulp van Altra Verlies familie en verlatingsangst Veilige basis, vertrouwen
Nadere informatieABC - Ambulant Behandelcentrum
ABC - Ambulant Behandelcentrum Als het thuis en/of op school dreigt vast te lopen Informatie voor verwijzers Kom verder! www.ln5.nl Vergroten van sociale competenties. Vergroten zelfbeeld/zelfvertrouwen.
Nadere informatieFACT. FACT Functie Assertive Community Treatment
FACT Functie Assertive Community Treatment 1 FACT Functie Assertive Community Treatment Folder voor jongeren Algemene informatie Accare Drenthe/Overijssel maakt deel uit van Accare, een instelling voor
Nadere informatieKlinische module Eetstoornissen Informatie voor jongeren en ouders Afdeling Westkust
Klinische module Eetstoornissen Informatie voor jongeren en ouders Afdeling Westkust - 1 - Inleiding Dit is een informatiefolder voor de klinische module eetstoornissen. In deze folder zullen we je informeren
Nadere informatiePerceelbeschrijving JeugdzorgPlus
Perceelbeschrijving JeugdzorgPlus Samenwerkende gemeenten Regio West Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Inhoud 1. JeugdzorgPlus... 3 1.1Inleiding... 3
Nadere informatie[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen. "Kids Skills" Gerrit van de Vegte www.centrumoplossingsgerichtwerken.nl gerritvandevegte@home.
[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen "Kids Skills" Gerrit van de Vegte gerritvandevegte@home.nl WAT IS KIDS SKILLS? Kids Skills is een speelse,praktische en oplossingsgerichte benadering om kinderen
Nadere informatieSpecifiek Concept S2ch2ng MeeleefGezin
Landelijk Concept Specifiek Concept S2ch2ng MeeleefGezin Specifieke kwetsbare doelgroep (nieuw voor WMO): - MeeleefGezin heed een inhoudelijk Concept ontwikkeld dat expliciet aan het jonge kind (- 0 tot
Nadere informatieCentrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht
Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht Vaardig en veilig verder helpen Een diversiteit aan mensen In Veldzicht bieden we een beschermde omgeving voor het intensief behandelen van mensen met
Nadere informatieInterculturele psychiatrie en jeugd-ggz
Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz mr.dr. Lieke van Domburgh Onderzoeker Vumc, afd. Kinder- en Jeugdpsychiatrie Hoofd afdeling O&O Intermetzo prevalentie problemen: etniciteit en gender (Zwirs 2006)
Nadere informatiebehandelaanbod meisjes, dat zich
BEHANDELAANBOD MEISJES behandelaanbod meisjes De Hoenderloo Groep is specialist in de residentiële behandeling van jongeren met complexe problematiek. Als innovatieve 4 milieusvoorziening combineren we
Nadere informatiePromens Care GEZINSBEHANDELING
GEZINSBEHANDELING Voor gezinnen waarvan ouders of kinderen met een verstandelijke en/of psychische beperking hulp zoeken bij opvoeden en opgroeien Promens Care We helpen u thuis! Opvoeden is een hele klus.
Nadere informatieRosalien Wilting Klinisch psycholoog en psychotherapeut bij GGZ Eindhoven. NVA Congres 2013
Rosalien Wilting Klinisch psycholoog en psychotherapeut bij GGZ Eindhoven NVA Congres 2013 Autismespectrumstoornissen bij ouderen Rosalien Wilting klinisch psycholoog-psychotherapeut 2 3 Inhoud van mijn
Nadere informatieProbleemgedrag beter duiden en behandelen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling
Probleemgedrag beter duiden en behandelen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling Oorzaken achter complexe problematiek achterhalen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling
Nadere informatieActuarieel Risicotaxatie Instrument voor Jeugdbescherming (ARIJ)
Actuarieel Risicotaxatie Instrument voor Jeugdbescherming (ARIJ) Mirte Forrer, Jeugdbescherming Regio Amsterdam Claudia van der Put, Universiteit van Amsterdam Jeugdbescherming Ieder kind veilig GGW FFPS
Nadere informatieNEDERLANSE SAMENVATTING
NEDERLANSE SAMENVATTING Inleiding Het doel van deze studie was om individuele verschillen in zelfregulatie te onderzoeken bij jongens met een oppositioneel opstandige gedragstoornis ( ; ODD) of een antisociale
Nadere informatieCampus Alphen aan den Rijn
Campus Alphen aan den Rijn Met Cardea kun je verder! Campus ALPHEN AAN DEN RIJN Hulp aan kinderen, jongeren en hun ouders Met Cardea kun je verder! Een kind opvoeden valt niet altijd mee. Soms leidt dit
Nadere informatieRECHT OP MENSWAARDIGE BEHANDELING AVE REGINA VZW
RECHT OP MENSWAARDIGE BEHANDELING AVE REGINA VZW INHOUD VAN DE WORKSHOP Doelgroep van Ave Regina vzw - Jongerenzorg Preventief werken binnen de leefgroep Vrijheidsbeperkende maatregelen en sanctiebeleid
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11. Inleiding 13 Wat vindt u in dit boek? 14 Voor wie is dit boek bedoeld? 15
Inhoud Voorwoord 11 Inleiding 13 Wat vindt u in dit boek? 14 Voor wie is dit boek bedoeld? 15 1 Kenmerken van eetstoornissen 17 1 Inleiding 17 2 Criteria voor anorexia nervosa 17 Wat zijn de criteria voor
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieBij Pluryn breng ik verschillende werelden bij elkaar.
Bekijk het verhaal van Paul op waardoejijhetvoor.nl Bij Pluryn breng ik verschillende werelden bij elkaar. Paul Jochems Geneesheer-Directeur Pluryn Waardoejijhetvoor.nl Werken bij Pluryn als psychiater?
Nadere informatieSchakenbosch in het kort. Informatie voor jongeren en ouders
Schakenbosch in het kort Informatie voor jongeren en ouders Het lukt mij niet om vrienden te maken en te houden. Ik word zo snel boos, dat ik het zelf niet begrijp. Ik doe dingen die ik niet wil, omdat
Nadere informatieSamenwerken aan de beste jeugdzorg
Onderwijs & jeugdzorg Visie op jeugdzorg in 2015 Samenwerken aan de beste jeugdzorg Hoe ziet de Jeugdzorg eruit in 2015? En hoe kunnen we de kwaliteit blijven waarborgen en tegelijkertijd zorgen voor een
Nadere informatieBehandeling van jongeren gericht op zelfstandigheid. Het Fasehuis
Behandeling van jongeren gericht op zelfstandigheid. Het Fasehuis Structuur, geduld en positieve aandacht. Zelfstandig wonen maar hoe? Net als hun leeftijdsgenoten willen veel jongeren met complexe problemen
Nadere informatieVraag 4 Wat vind jij de meest geschikte houding? Vergelijk je antwoord met dat van je medestudenten. Typ het antwoord in in het antwoordformulier.
Open vragen bij Casus Marco Vraag 1 Bekijk scène 1 nogmaals. Wat was jouw eerste reactie op het gedrag van Marco in het gesprek met de medewerker van Bureau HALT? Wat roept zijn gedrag op aan gedachten,
Nadere informatieDuurzame impact kan alleen samen Lieke van Domburgh
Duurzame impact kan alleen samen Lieke van Domburgh wat vraagt de transformatie in de jeugdhulp (vooral: dichterbij bieden vd zorg en integraliteit) van de specialist? Focus is integraal 2 1. Integrale
Nadere informatieALGEMENE INFORMATIE. Specialistisch hulpaanbod voor meiden
ALGEMENE INFORMATIE Specialistisch hulpaanbod voor meiden Meiden gaan op een andere manier met hun problemen om dan jongens. Wij hebben gemerkt dat meidenhulpverlening een andere, specialistische aanpak
Nadere informatie4. Als u bij vraag 3 'Anders' heeft ingevuld, geef dan hier aan, met een korte omschrijving erbij, om welke behandeling/ondersteuning het gaat.
Balans Enquête Heeft uw kind recentelijk de diagnose adhd/add gekregen, max. 24 maanden geleden, of zit u nog in een traject voor een diagnose, wilt u dan onderstaande enquête invullen? De uitkomsten van
Nadere informatieOntwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X
Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.
Nadere informatieTraumasensitief opvoederschap
Traumasensitief opvoederschap Onderzoek naar vergroten van sensitiviteit van pedagogisch medewerkers, pleeg- en opvoedouder voor traumaervaringen van de kinderen die zij opvoeden en begeleiden Spirit,
Nadere informatieSpieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte
NEUROLOGISCHE LEER- EN ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte Het centrum
Nadere informatieInterventies voor jji en jeugdzorgplus. Leonieke Boendermaker
Interventies voor jji en jeugdzorgplus Leonieke Boendermaker 20 mei 2009 Evident? 1. Problemen doelgroep 2. Interventies die leiden tot vermindering problemen 3. Noodzaak goede implementatie 2 Om wat voor
Nadere informatieForensisch Psychiatrische Afdeling
Forensisch Psychiatrische Afdeling Wij zijn er voor mensen die door (dreigend) delictgedrag in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen met justitie. 2 Forensisch Psychiatrische Afdeling De Forensisch
Nadere informatieatworkshops Live online & interactief Experts in live, online & interactief leren en samenwerken
atworkshops Live online & interactief Experts in live, online & interactief leren en samenwerken Hoe zorg je er in deze turbulente tijden voor dat mensen zich blijven ontwikkelen en relevant blijven voor
Nadere informatieDagbehandeling. Ouderen
Dagbehandeling Ouderen Dagbehandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling, ondersteuning en begeleiding aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan Ouderen
Nadere informatieNaar een nieuw perspectief. M.A.Gelsing GZ-psycholoog behandelcoördinator
Naar een nieuw perspectief M.A.Gelsing GZ-psycholoog behandelcoördinator Naar een nieuw perspectief Vragen naar aanleiding van Casus Omar Behandelvisie: perspectief van de jongere en doelrealisatie Doelgroeponderzoek
Nadere informatieprofessionals in ontwikkeling
www.ambiq.nl professionals in ontwikkeling [ samen werken aan innovatie ] Door onze krachten te bundelen kunnen we de kwaliteit van de zorg verder ontwikkelen, versterken we onze strategische positie en
Nadere informatieWetenschap en praktijk: in co-creatie verbonden. Prof. dr. Petri Embregts
Wetenschap en praktijk: in co-creatie verbonden Prof. dr. Petri Embregts Kwaliteit van zorg- en hulpverlening vindt in de meest wezenlijke vorm plaats in een betekenisvolle relatie tussen de cliënt en
Nadere informatieForensische Psychiatrie
Forensische Psychiatrie Wij zijn er voor mensen die (dreigend) grensoverschrijdend of strafbaar gedrag vertonen. 2 Forensische Psychiatrie De afdeling Forensische Psychiatrie is er voor mensen die (dreigend)
Nadere informatieUITNODIGING 17 NOVEMBER
UITNODIGING 17 NOVEMBER Al onze behandelvormen voor kinderen met autisme onder één dak! Wij laten u graag op dinsdag 17 november van 15.00-17.00 uur zien en ervaren wat de werkwijze van ons Behandelcentrum
Nadere informatieSamenvatting. Adviesaanvraag
Samenvatting Adviesaanvraag De antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP) is een psychiatrische stoornis die wordt gekenmerkt door een duurzaam patroon van egocentrisme, impulsiviteit en agressiviteit.
Nadere informatieINDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ
INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ Inhoudsopgave Indigo Brabant 2 Wat is de Basis GGZ? 2 Wat kan Indigo mij bieden? 4 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Specialistische GGZ 7 Heeft u vragen? 7 Contact
Nadere informatieLievegoed Kliniek. Ons aanbod. Behandeldoelen. Opname Je kunt bij ons terecht voor een kortdurende
Lievegoed Kliniek De kliniek staat in een rustige, groene omgeving. Er zijn verschillende mogelijkheden: groepsbehandeling en individuele behandeling, dat kan poliklinisch of in. Ook een korte opname in
Nadere informatieInformatie Piet Roordakliniek. Tactus
Informatie Tactus Behandelaanbod Forensische Verslavingskliniek De is een forensische verslavingskliniek en biedt behandeling aan cliënten die veelvuldig met justitie in aanraking zijn gekomen, langdurig
Nadere informatieVoor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl
Voor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91 Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Prisma MST-LVB Multi Systeem Therapie Licht Verstandelijk Beperkt Prisma heeft
Nadere informatieKliniek Nijmegen. Informatie voor patiënten
Kliniek Nijmegen Informatie voor patiënten We spreken van een verslaving wanneer bepaald gedrag zoals middelengebruik of gokken uw leven gaat beheersen. Steeds meer tijd en energie gaan op aan de verslaving.
Nadere informatieYip! Behandelprogramma Slachtoffers mensenhandel
Yip! Behandelprogramma Slachtoffers mensenhandel 1 Wij bieden snelle en deskundige hulp voor mensen met een (licht) verstandelijke beperking die slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting. 2 Yip! Mensen
Nadere informatieVoorlichtingsbijeenkomst Beschermd Wonen Beijum
Voorlichtingsbijeenkomst Beschermd Wonen Beijum 14 september 2015 Op 14 september 2015 vond er voor de wijkbewoners een voorlichtingsbijeenkomst plaats in De Bron in Beijum over de ontwikkelingen bij de
Nadere informatie(SGL)VB. Open dag RINO groep Utrecht, 24 mei Workshop door Nico Overvest, hoofddocent (SGL)VB
(SGL)VB Open dag RINO groep Utrecht, 24 mei 2014 Workshop door Nico Overvest, hoofddocent (SGL)VB www.linkedin.com/in/nicoovervest Even voorstellen Wie zijn de deelnemers aan de workshop? welke organisaties/
Nadere informatiewijzer centrum voor ambulante behandeling van Amsta
wijzer centrum voor ambulante behandeling van Amsta Wie zijn we? Wijzer is het centrum voor ambulante behandeling van Amsta (voorheen DkJ). Wijzer biedt expertise op het gebied van ondersteuning en behandeling
Nadere informatieTeamkompas voor Zelfsturing
Teamkompas voor Zelfsturing Wat is het teamkompas: Met dit instrument kun je inzicht krijgen in de ontwikkeling van je team als het gaat om effectief samenwerken: Waar staan wij als team? Hoe werken wij
Nadere informatieAntwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010)
AH 740 2010Z13219 Antwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010) 1 Bent u bekend met nieuw onderzoek van Michigan State University
Nadere informatieDe baas over antisociaal en agressief gedrag. SNAP (Stop Nu Ander Plan)
De baas over antisociaal en agressief gedrag. SNAP (Stop Nu Ander Plan) Kinderen op het goede pad houden. SNAP - Stop Nu Ander Plan SNAP (Stop Nu Ander Plan) is een gezinsgericht behandelprogramma voor
Nadere informatieNTERVIEW. In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze. Doen waar je goed in bent
NTERVIEW In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze Doen waar je goed in bent Ieder mens moet regelmatig keuzes maken. Dat begint al met de keuze voor een bepaalde school, een studie of een opleiding.
Nadere informatieTopklinisch Centrum voor Korsakov. en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen. Informatie voor verwijzers
Topklinisch Centrum voor Korsakov en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen Informatie voor verwijzers Via deze folder willen wij u graag nader kennis laten maken met de behandelmogelijkheden van het
Nadere informatieHet gedoe voorbij! Vruchtbare samenwerking binnen de gespecialiseerde ambulante jeugd-ggz en gespecialiseerde jeugdzorg
Het gedoe voorbij! Vruchtbare samenwerking binnen de gespecialiseerde ambulante jeugd-ggz en gespecialiseerde jeugdzorg de Bascule, poli gedragsstoornissen: - Linda Lorier, PMTO-therapeut - Margreet Ooms,
Nadere informatieDeeltijdbehandeling. Ouderen
Deeltijdbehandeling Ouderen Deeltijdbehandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling, ondersteuning en begeleiding aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan
Nadere informatie