Topklinisch Centrum voor Korsakov. en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen. Informatie voor verwijzers

Transcriptie

1 Topklinisch Centrum voor Korsakov en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen Informatie voor verwijzers Via deze folder willen wij u graag nader kennis laten maken met de behandelmogelijkheden van het Topklinisch Centrum voor Korsakov en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen. De maatschappij wordt in toenemende mate geconfronteerd met de gevolgen van overmatig alcoholgebruik en -misbruik. Eén van de gevolgen van jarenlang overmatig alcoholgebruik in combinatie met insufficiënte voeding is het syndroom van Korsakov. Het Topklinisch Centrum voor Korsakov is een gespecialiseerde kliniek voor onderzoek en behandeling van mensen die door alcoholmisbruik cognitieve stoornissen hebben ontwikkeld waaronder mensen die lijden aan het syndroom van Korsakov. Doelgroep Cognitieve stoornissen en Korsakov Door jarenlang overmatig alcoholgebruik hebben alcoholverslaafden een zeer grote kans cognitieve stoornissen in een mildere vorm dan het Korsakov syndroom ontwikkelen. Toch kunnen deze stoornissen ervoor zorgen dat zij in hun dagelijks functioneren ernstig belemmerd worden. Soms zijn de cognitieve stoornissen echter zo ernstig dat ze nauwelijks van het syndroom van Korsakov te onderscheiden zijn. Het syndroom van Korsakov bestaat uit verschillende ziekteverschijnselen die niet altijd tegelijkertijd of in dezelfde mate bij iedereen voorkomen. De meest voorkomende verschijnselen zijn: stoornissen in het korte- en lange termijn geheugen, inprentingstoornissen, beperkt of volledig gebrek aan ziektebesef, afname van initiatief en activiteit, desoriëntatie in tijd, plaats en persoon, stemmings- en persoonlijkheidsveranderingen en een slechte lichamelijke conditie. Daarnaast worden vaak stoornissen in de hart- en leverfunctie ontdekt. Symptomen als stoornissen in evenwicht, spraak, sensoriek, motoriek en gezichtsvermogen komen in wisselende mate voor. De behandeling Indien u een patiënt aanmeldt voor een intakegesprek zal allereerst samen met hem of haar, vaak ondersteund door een familielid of naaste, de situatie in kaart worden gebracht. Naar aanleiding van dit gesprek en de door u verstrekte gegevens wordt bekeken of een opname in ons centrum geïndiceerd is. Overigens geldt dat patiënten ook met een Bopz-maatregel kunnen worden opgenomen. De eerste doelstelling van een opname is te onderzoeken of er daadwerkelijk sprake is van cognitieve stoornissen of van het syndroom van Korsakov. En vervolgens op welke manier we de patiënt kunnen helpen weer zo zelfstandig mogelijk te functioneren. Het verloop van de behandeling en eventuele doorverwijzing naar andere behandelingen zal altijd samen met de patiënt en eventueel belangrijke naaste(n) worden besproken. Topklinisch Centrum voor Korsakov en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen Informatie voor verwijzers, maart 2016

2 Het Topklinisch Centrum voor Korsakov en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen kent acht behandelmogelijkheden: 1. Opname en diagnostiek 2. Behandeling cognitieve stoornissen 3. Behandeling Korsakov 4. Voortgezette behandeling Korsakov & cognitieve stoornissen 5. Klinisch Wonen 6. Beschermd Wonen (in de wijk) 7. Dagbehandeling 8. Thuisbehandeling De behandelmogelijkheden 1 t/m 5 zijn behandelstappen die elkaar kunnen opvolgen. We streven er naar deze behandelstappen uiterlijk binnen twaalf maanden af te ronden. In de klinische behandelfase hanteren wij vanwege de ernstige geheugenproblematiek en desoriëntatie, uit veiligheidsoverwegingen, desgewenst een gesloten deur zodat de patiënt niet zonder toestemming de kliniek kan verlaten. Samen met de patiënt en diens naaste omgeving proberen we een terugkeer in de samenleving zorgvuldig voor te bereiden. Mocht de patiënt nog niet of slechts gedeeltelijk klaar zijn voor de maatschappij, dan zijn er mogelijkheden voor volledige of gedeeltelijke ondersteuning. De behandelmogelijkheden 5 t/m 8 worden al dan niet in samenwerking met ons Topklinisch Centrum aangeboden. In overleg wordt bekeken welke van deze mogelijkheden het beste bij de patiënt aansluiten. Hier volgt een korte toelichting op ons behandelaanbod: 1. Opname en diagnostiek In de eerste 10 weken van de opname onderzoeken we of de patiënt inderdaad cognitieve stoornissen heeft of mogelijk lijdt aan het syndroom van Korsakov en wat onze behandelmogelijkheden zijn. Tot de standaardonderzoeken behoren: een neurologisch onderzoek aangevuld met een MRI-scan, een neuropsychologische assessment om het cognitieve functioneren in kaart te brengen, een somatisch onderzoek, een psychiatrisch onderzoek en een familieanamnese. Op basis van deze onderzoeksgegevens, aangevuld met observatiegegevens van de verpleegkundigen en de activerend therapeuten, evalueren wij in overleg met de patiënt en/of diens vertegenwoordiger het behandelplan. De behandeling zal, afhankelijk van de bevindingen, voortgezet worden op de afdeling Behandeling Korsakov of Behandeling cognitieve stoornissen. 2

3 2. Behandeling cognitieve stoornissen Op basis van de gegevens uit de diagnostiekfase wordt een behandelplan opgesteld waarbij abstinentie van alcohol het uitgangspunt is en de focus ligt op het verbeteren van het cognitieve functioneren. Vaste bestanddelen van het programma zijn onder andere ADLtraining, cognitieve functie trainingen, Cognitieve Bias Modificatie, omgaan met stress, Cognitieve fitness en weekendtraining. Vanuit dit programma is het mogelijk om op indicatie het programma Voortgezette behandeling te volgen, een doelgerichte voorbereiding op zelfstandig wonen en terugkeer naar de maatschappij. Waarbij dagbehandeling en/of thuisbehandeling mogelijkheden zijn om de geleerde vaardigheden vanuit de kliniek in de thuissituatie toe te passen. 3. Behandeling Korsakov Op basis van de gegevens uit de diagnostiekfase wordt een behandelplan opgesteld waarbij abstinentie van alcohol het uitgangspunt is en de focus ligt op het verbeteren van het dagelijkse functioneren en het leren hanteren van geheugenprotheses. In het behandelplan kunnen onder meer activiteiten worden opgenomen zoals het leren gebruiken van een agenda en andere geheugensteunen, de methode Foutloos Leren, realiteits-oriëntatietraining, zelfzorgactiviteiten, routetraining, het aanleren van een regelmatige dagindeling, bezigheids-, arbeids- en bewegingstherapie. Als de patiënt voldoende verbetering boekt kan hij of zij de overstap maken naar de Voortgezette behandeling ter voorbereiding op beschermd wonen of terugkeer naar de maatschappij. 4. Voorgezette behandeling Korsakov & cognitieve stoornissen Dit is een behandelaanbod voor zowel de patiënten met het syndroom van Korsakov als voor de patiënten met minder ernstige cognitieve stoornissen. Op deze afdeling wordt de patiënt geleerd weer zo zelfstandig mogelijk te functioneren en wordt hij of zij voorbereid op een leven in de maatschappij. Het behandelplan kan onderdelen bevatten zoals bespreken van de thema s alcoholverslaving en geheugenproblemen: hoe hiermee om te gaan, huishoudelijke activiteiten, beheer van financiën, zelfstandig reizen, vrijetijdsbesteding en dagbestedingsmogelijkheden. 5.. Klinisch Wonen Bedoeld voor patiënten die permanent aangewezen blijven op volledige begeleiding en verzorging. Deze afdeling voor woonbegeleiding bestaat uit 17 bedden. Naast een duidelijke dagstructuur is er een ruim aanbod aan activiteitenbegeleiding. 6.. Beschermd Wonen (in de wijk) Bedoeld voor patiënten die niet meer zelfstandig kunnen wonen, maar aangewezen zijn op beperkte begeleiding en verzorging. Er zijn 6 plaatsen binnen 2 woningen in de wijk. Het bieden van dagstructuur en activering is hier van belang. 7. Dagbehandeling De dagbehandeling is gericht op patiënten die al in de maatschappij kunnen functioneren, maar nog gedeeltelijke ondersteuning en oefening nodig hebben. De behandeling biedt naast dagstructurering onder andere trainingen en begeleiding hoe om te gaan met de verslaving en cognitieve problemen, terugvalpreventie en maatschappelijke oriëntatie. 8. Thuisbehandeling 3

4 Thuisbehandeling heeft als doel de overstap naar huis zo soepel mogelijk te laten verlopen, waardoor het aantal heropnames wordt gereduceerd. Casemanagers worden al tijdens het klinisch traject ingezet om de overgang naar de thuissituatie concreet en zorgvuldig voor te bereiden. Vervolgens komt de casemanager na het klinisch contact thuis bij de patiënt om het geleerde in de kliniek thuis toe te passen. Concrete doelen kunnen zijn: Nastreven alcoholabstinentie. Zinvolle dagbesteding monitoren. Bieden van psycho-educatie en begeleiding aan familie/ netwerk. Toeleiden naar zorg in eerste en tweede lijn. Nazorg Na de behandeling is het vaak belangrijk dat de patiënt nog enige tijd ondersteuning krijgt. Deze nazorg kan geschieden vanuit het Topklinisch Centrum of door verwijzing naar een andere organisatie zoals de ambulante geestelijke gezondheidszorg, de ambulante verslavingszorg, beschermende woonvormen of pensiontehuizen. Hierbij levert het Topklinisch Centrum desgewenst ondersteuning en kennis. Patiënten die aangewezen blijven op klinische zorg melden wij voor terugplaatsing aan in de regio van herkomst. U wordt tijdig op de hoogte gebracht van het ontslag van uw patiënt. Consultatie Mocht u voor een verwijzing behoefte hebben aan aanvullende informatie of vrijblijvend advies, neem dan gerust contact met ons op. De behandelaars van ons Topklinisch Centrum stellen hun specialistische kennis en ervaring ook ter beschikking aan hulpverleners die elders patiënten met ernstige alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen, waaronder het syndroom van Korsakov, behandelen en hierover advies of consult wensen. Aanmelden Patiënten kunnen aangemeld worden via de Voordeur van Vincent van Gogh. T * F E aanmelden@vvgi.nl * Bereikbaar op werkdagen van uur tot uur. 4

5 Contactgegevens Topklinisch Centrum voor Korsakov en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen T F E korsakovkliniek@vvgi.nl Postadres: Vincent van Gogh t.a.v. Topklinisch Centrum voor Korsakov en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen Postbus AA Venray Bezoekadres: D n Herk DN Venray Meer informatie Voor algemene informatie over het (behandel)aanbod van Vincent van Gogh of geestelijke gezondheid kunt u terecht bij ons Informatiepunt: of informatiepunt@vvgi.nl 5