Verkenning Kansen voor bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad

Verkenning Kansen voor bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad Datum: 20 april 2011 Auteur: K. Koelman en M. van Wely, Projectmanagementbureau Opdrachtgever: M. du Pon, Programma Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit www.utrecht.nl 1

Inhoudsopgave Samenvatting pag. 3 Hoofdstuk 1 Inleiding pag. 4 Hoofdstuk 2 Bewaakt stallen pag. 5 Hoofdstuk 3 De Neude pag. 7 Hoofdstuk 4 Stadhuisbrug pag. 13 Hoofdstuk 5 Lucas Bolwerk pag. 16 Hoofdstuk 6 Janskerkhof pag. 23 Hoofdstuk 7 Mariaplaats pag.26 Hoofdstuk 8 Ledig Erf pag. 30 Hoofdstuk 9 Conclusie pag. 33 Bijlage Kaart zoekgebieden pag. 36 2

Samenvatting Inleiding De fietsparkeerdruk in de binnenstad blijft onverminderd hoog. De zoektocht naar beschikbare ruimte voor extra fietsklemmen verloopt echter steeds moeizamer, terwijl het aantal fietsen in de binnenstad blijft stijgen. Alleen met een forse uitbreiding van het aantal fietsparkeerplaatsen kan het tekort aan fietsparkeerplaatsen in de binnenstad worden ingelopen. In de meerjarenbegroting van Programma Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit is 7.000.000 gereserveerd voor de realisatie van nieuwe fietsenstallingen in de binnenstad. Dit is inclusief de extra middelen voor fietsparkeren die in de voorjaarsnota aan de raad worden voorgelegd. Dit rapport beschrijft de verkenning naar mogelijkheden voor een nieuwe fietsenstalling op zes locaties in de binnenstad. De uitkomsten van de verkenning, een voorstel voor de verdere uitwerking van vier mogelijkheden, worden ter besluitvorming voorgelegd in de Staf Bereikbaarheid van 28 april 2011. Onderzochte locaties De zes locaties zijn geselecteerd, omdat de jaarlijkse fietsparkeerdukmeting uitwijst dat het tekort aan fietsparkeerplaatsen hier groot is. Het gaat om de volgende locaties: De Neude Stadhuisbrug Lucasbolwerk Janskerkhof Mariaplaats Ledig Erf Voor elke locatie is inzichtelijk gemaakt wat de aard en omvang van het fietsparkeerprobleem is en welke mogelijkheden er zijn voor de realisatie van een nieuwe stalling. Hierbij is steeds geïnventariseerd welke oplossingsrichtingen er zijn in respectievelijk de openbare ruimte (op maaiveld), inpandig en ondergronds. Conclusies en aanbevelingen Voor de locaties Janskerkhof, Mariaplaats, en Ledig Erf doen zich op dit moment geen kansrijke mogelijkheden voor. Op de locaties Neude, Stadhuisbrug en Lucasbolwerk zijn oplossingsrichtingen geïnventariseerd die de moeite zijn om nader uit te werken. Er is 7 miljoen gereserveerd voor het realiseren van nieuwe fietsenstallingen. Dit is niet voldoende voor het realiseren van nieuwe stallingen op de Neude, de Stadhuisbrug en het Lucasbolwerk. Vanwege een aantal onzekerheden ten aanzien van de (financiële) haalbaarheid van de voorgestelde stallingen, worden onderstaande aanbevelingen gedaan: Neude Vervolgonderzoek naar kabels en leidingen uitvoeren om de financiële en technische haalbaarheid van een ondergrondse stalling te kunnen beoordelen. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek naar kabels en leidingen besluiten of er gestart kan worden met de planvorming voor een ondergrondse stalling. Stadhuisbrug In overleg treden met de afdeling Vastgoed om de randvoorwaarden (waaronder de huurprijs) voor een fietsenstalling in de kelder van het pand aan de Oudegracht vast te leggen. Lucasbolwerk De haalbaarheid van een vlonderstalling verder onderzoeken. 3

1.Inleiding De fietsparkeerdruk in de binnenstad blijft onverminderd hoog. Op piekmomenten staan er 11.000 fietsen in de binnenstad, terwijl er maar 6.000 fietsklemmen zijn. De laatste jaren heeft de gemeente op veel locaties extra klemmen geplaatst. De zoektocht naar beschikbare ruimte voor extra fietsklemmen verloopt echter steeds moeizamer, terwijl het aantal fietsen in de binnenstad blijft stijgen. Alleen met een forse uitbreiding van het aantal fietsparkeerplaatsen kan het tekort aan fietsparkeerplaatsen in de binnenstad worden ingelopen. Het openen van nieuwe fietsenstallingen op strategische locaties is hierbij een voor de hand liggende oplossing. Bovendien biedt een fietsklem niet voor iedere fietser het gewenste comfort. Steeds meer mensen hebben een dure, elektrische fiets en willen deze bewaakt stallen. Om deze en andere fietsers voor de binnenstad te behouden, moet er geïnvesteerd worden in nieuwe bewaakte fietsenstallingen op locaties waar de vraag naar fietsparkeren groot is. Het beschikbare budget voor het realiseren van bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad is 7 miljoen. Dit is inclusief de extra middelen voor fietsparkeren die in de voorjaarsnota aan de raad worden voorgelegd. De verkenning is erop gericht om binnen dit budget te zoeken naar de meeste geschikte stallingsoplossingen. Deze extra bewaakte stallingscapaciteit wordt gezocht op 3 niveaus: maaiveld inpandig ondergronds Op basis van de meest recente fietsparkeerdrukmeting (juni 2010) zijn 6 locaties aangewezen waar de fietsparkeerdruk (onaanvaardbaar) hoog is en waar een bewaakte fietsenstalling uitkomst zou kunnen bieden. Voor deze gebieden is onderzocht welke mogelijkheden er zijn om een bewaakte stalling te realiseren. De zoekgebieden zijn: De Neude Stadhuisbrug Lucasbolwerk Janskerkhof Mariaplaats Ledig Erf Leeswijzer In dit rapport staan de conclusies van de verkenning en worden voorstellen gedaan voor een vervolgaanpak. In hoofdstuk 2 kunt u lezen waaraan een geslaagde stalling moet voldoen. In hoofdstuk 3 tot en met 8 worden de locaties beschreven. Per zoekgebied vindt u een probleemanalyse, een inventarisatie van oplossingsrichtingen (onderverdeeld in maaiveld, inpandig en ondergronds) en een verdere uitwerking van kansrijke opties. Ten slotte worden per zoekgebied conclusies getrokken en de mogelijkheden tegen elkaar afgewogen. In hoofdstuk 9 staan de conclusies uit de verkenning. 4

2. Bewaakt Stallen 2.1 Huidige situatie bewaakte stallingen In vergelijking met andere steden heeft Utrecht relatief weinig bewaakte stallingsplaatsen. Utrecht heeft in 2011 twee bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad (de stallingen in het stationsgebied niet meegerekend) met in totaal 527 stallingsplaatsen: Stadhuisstalling met 377 plaatsen Stalling Lange Koestraat met 150 plaatsen De bezetting van de stallingen is juist op piekmomenten, donderdagavond en zaterdagmiddag, laag. Winkelend publiek en uitgaanspubliek weten de stallingen onvoldoende te vinden. In 2011 worden acties gehouden om de bekendheid van de stallingen te vergroten en hiermee de bezetting te verbeteren. Naast deze stallingen staat er op zaterdag een bewaakte mobiele stalling op de Mariaplaats voor 150 fietsen. In 2012 opent de gemeente een nieuwe stalling in het nieuwe woon- en winkelcomplex De Vredenburg dat momenteel gebouwd wordt. In deze stalling is plaats voor circa 800 fietsen. 2.2 Gewenste situatie bewaakte stallingen In deze verkenning is gezocht naar mogelijkheden om het aantal bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad uit te breiden. Om de exploitatiekosten beheersbaar te houden gaat de voorkeur uit naar een aantal grote stallingen in plaats van meerdere kleine stallingen. Het uitbreiden van het aantal bewaakte stallingsplaatsen heeft ten doel om het fietsgebruik te stimuleren, maar net zo belangrijk is het beter faciliteren van de fietser die zijn fiets nu al op één van de 'hotspots' in de binnenstad parkeert. Voor deze hotspots geldt dat er in de huidige situatie een groot tekort is aan beschikbare stallingsplaatsen in de openbare ruimte. Gevolg is een verrommeling van de openbare ruimte, slechte toegankelijkheid van voetpaden en geblokkeerde doorgangen. Door het aanbod in bewaakte stallingen te vergroten willen we de fietsparkeerdruk op straat omlaag brengen. Het gebruik van de bewaakte stallingen is niet vanzelfsprekend. De twee bestaande stallingen in de Binnenstad worden ondanks dat ze bewaakt zijn, gratis zijn en zeer ruime openingstijden hebben, onvoldoende gebruikt. Hieruit kunnen we concluderen dat alléén het toevoegen van extra stallingsplaatsen de fietser onvoldoende stimuleert om ook daadwerkelijk gebruik te maken van deze extra capaciteit. De locatie van de stalling, de inrichting en het gebruiksgemak zijn van invloed op het gebruik. In deze verkenning worden onderstaande randvoorwaarden gehanteerd voor het realiseren van een geslaagde fietsenstalling: Locatie: De stalling is gelegen op een strategische locatie in de buurt van drukbezochte voorzieningen. Strategische locaties zijn in het huidige straatbeeld te herkennen aan de concentratie geparkeerde fietsen. De in- en uitgangen van de stalling sluiten aan op de fietsroutes en de uiteindelijke bestemming. De stalling heeft een uitnodigende inpassing en vormgeving. 5

De stalling biedt ruimte aan zoveel mogelijk fietsen om de beheerkosten per fietsparkeerplaats zo laag mogelijk te houden. Gebruiksvriendelijkheid: De stalling heeft bij voorkeur meerdere in- en uitgangen. De rekken en de entrees zijn gebruiksvriendelijk. De administratieve handelingen kosten weinig tijd. Openingstijden zijn afgestemd op de aard van het gebruik. Sociale Veiligheid: De stalling is licht, ruim opgezet en overzichtelijk. De stalling wordt beheerd of bewaakt. Aandachtspunt bij het gebruik van een bewaakte stalling is dat langparkeerders eerder de moeite nemen om de fiets in een bewaakte stalling te zetten. Op een locatie waar voornamelijk kort wordt geparkeerd zijn wellicht extra maatregelen nodig om de stalling ook voor kortparkeren te gebruiken. Ondergrondse fietsenstalling Eindhoven 6

3. De Neude 3.1 Inleiding Voor veel bewoners die ten noorden en noordoosten van de binnenstad wonen is de Neude een logische toegang tot het winkel- en uitgaansgebied. Bezoekers van het winkel- en uitgaansgebied stallen hun fiets en gaan te voet verder. De parkeerdrukmeting uit juni 2010 laat zien dat er op de Neude tussen de 400 en 800 fietsen gestald worden. Er zijn circa 200 fietsklemmen. Deze worden intensief gebruikt. In de directe omgeving van de Neude staan nog eens kleine 100 klemmen waar tussen de 300 en 400 fietsen gestald worden. De grootste concentratie gestalde fietsen is langs de randen van de Neude, aan de postkantoorzijde maar ook aan de kant van het pand van de ABN/AMRO. Opvallend is dat de fietsen aan de zijkant worden gestald, het plein blijft vrij (behalve op plaatsen waar een object staat waartegen een fiets gestald kan worden). Het grootste probleem van de gestalde fietsen op de Neude is de verrommeling van de openbare ruimte, de toegankelijkheid van winkels en de overlast voor voetgangers. Gezien de aantallen fietsen zijn hier 'grote' maatregelen nodig. Er is gezocht naar mogelijkheden om minimaal 1000 fietsparkeerplaatsen te realiseren. De Neude Tekort circa 600 stallingsplaatsen 3.2 Inventarisatie oplossingsrichtingen In de verkenning is op 3 niveaus gekeken naar de mogelijkheden op de locatie, in afbeelding 1 staan de oplossingsrichtingen op een kaartje ingetekend in het zoekgebied. De oplossingsrichtingen staan vervolgens beschreven, waarbij de capaciteit, eigendom, specificaties en de conclusie aan bod komen. Kaartje zoekgebied Neude 7

Maaiveld Locatie A: Heropening Drakenburgstalling (naast Postkantoor) Mogelijke capaciteit: Circa 100 (mogelijk uit te breiden tot 200) Eigenaar locatie: Eigenaar ASR/ Huurder KPN Specificaties: Bestaande stallingsruimte die in 2006 gesloten is Tijdelijke oplossing tot de herontwikkeling van het gebouw (start 2016) Te klein om 'echte' oplossing te leveren KPN geeft geen toestemming i.v.m. beveiligingspolicy communicatie netwerk in het pand Huidige huurder (KPN) geeft geen toestemming om de stalling te heropenen. Deze optie is niet verder onderzocht. Locatie B: Neude straat vóór de ABN/AMRO inrichten als fietsenstalling Mogelijke capaciteit: Onbekend Eigenaar locatie: Gemeente Utrecht Specificaties: Lage uitvoeringskosten Straat opheffen, meer druk op omliggende straten Bezwaren van winkeliers en horeca ondernemers, winkelpanden worden afgesneden van het plein (verstopt achter fietsenstalling) Verrommeling van het plein Vanuit stedenbouwkundig oogpunt en belangen van ondernemers niet wenselijk. Deze optie is niet verder onderzocht Locatie C: Binnenterrein Bioscoop Camera- Studio Mogelijke capaciteit: Onbekend Eigenaar locatie: Wolf Cinema Specificaties: Ingang binnenterrein in de Vinkenburgstraat Binnenterrein is niet bebouwd Gebouw en binnenterrein worden in de toekomst herontwikkeld voor retail en woningen. Er is dan geen ruimte voor een fietsenstalling Het terrein wordt herontwikkeld. Deze optie is niet verder onderzocht. Inpandig Locatie D: Verschillende panden rond De Neude Mogelijke capaciteit: Tussen de 30m2 en 100m2 Eigenaar locatie: Verschillende vastgoed eigenaren Specificaties: Bestaande panden, kelders die misschien niet gebruikt worden Beschikbare ruimte is < 100m 2 Ruimtes zijn niet efficiënt in te richten doordat de ruimtes te smal zijn, teveel hoeken hebben en/of de aanleg van een hellingbaan nodig is, 8

waardoor er te weinig effectieve ruimte overblijft. Veel panden nodig om fietsparkeerprobleem op te lossen Hoge inrichtings-/ huur en beheerkosten Onttrekking van bedrijfs-/ winkelpanden Niet gebruiksvriendelijk Capaciteit is onvoldoende, hoge kosten per fietsparkeerplaats. Deze optie is niet verder onderzocht. Locatie E: Mogelijke capaciteit: Eigenaar locatie: Specificaties: Openbare stalling in Postkantoor na herontwikkeling Geen Eigenaar ASR/ Huurder KPN ASR geeft aan dat er in de herontwikkeling geen ruimte is voor een inpandige fietsenstalling. In de herontwikkeling van het gebouw is geen ruimte voor een fietsenstalling. Deze optie is niet verder onderzocht. Locatie F: Neudeflat Mogelijke capaciteit: Circa 250 stallingsplaatsen Eigenaar locatie: EMO groep/ Houdstermaatschappij Wildschut Groep B.V. Specificaties: Gemeente (huurder) verlaat het pand in 2014 Fietsenstalling verdeeld over 3 etages (kelder, begane grond en 1 e etage) Ongunstige gebouwvorm en indeling zorgen voor inefficiënt ruimtegebruik Overige verdiepingen moeten bereikbaar blijven, gedeelte van de begane grond moet beschikbaar blijven als entree. Bij nieuwe functies hogere etages wellicht ook grotere vraag naar fietsenstalling t.b.v. de nieuwe functie in het gebouw. Deze optie is verder onderzocht (zie paragraaf 3.3.1 voor de uitwerking) Locatie G: Kelder ABN/AMRO gebouw Mogelijke capaciteit: Ca 40m 2 Eigenaar locatie: De Waal Beheer Specificaties: Verhuurbare ruimte is slechts 40m 2 De beschikbare ruimte is te klein. Deze optie is niet verder onderzocht. Ondergronds Locatie H: Ondergrondse fietsenstalling onder de Drakenburgstraat Mogelijke capaciteit: Onbekend Eigenaar locatie: Gemeente Utrecht Specificaties: Ruimte is beperkt, de straat is te smal om voldoende stallingsplaatsen te maken Archeologie in de grond 9

Kabels en leidingen in de grond Niet realiseerbaar vanwege een te smal profiel. Deze optie is niet verder onderzocht. Locatie I: Ondergrondse stalling onder Neudeplein Mogelijke capaciteit: Circa 1400 stallingsplaatsen Eigenaar locatie: Gemeente Utrecht Specificaties: Strategische locatie Voldoende capaciteit te realiseren om alle fietsen te stallen Meerdere in/uitgangen te realiseren Samenhang met herontwikkeling postkantoor Hoge kosten aanleg Lage beheerkosten per fietsparkeerplaats Overlast tijdens bouwperiode (plein niet beschikbaar voor evenementen) Archeologie/ kabels en leidingen/ bodemverontreiniging De enige locatie waar mogelijk voldoende capaciteit te realiseren is. Deze optie is verder onderzocht (zie paragraaf 3.3.2 voor de uitwerking). 3.3 Uitgewerkte opties 3.3.1 Stalling in de Neudeflat Gebruik en inrichting Technisch is het mogelijk om in de Neudeflat een fietsenstalling te realiseren, echter de vorm van het gebouw en de functionaliteit zorgen voor beperkingen in de inrichtingsmogelijkheden. Dit gaat ten koste van de capaciteit en de gebruiksvriendelijkheid. Het inrichten met meerdere in/-en uitgangen is niet mogelijk. Voor het inrichten van de Neudeflat als fietsenstalling is de kelderverdieping, de begane grond en de eerste verdieping meegenomen in de studie. Voor fietsers is de drempel om hogere verdiepingen te gebruiken voor het stallen van hun fiets te groot. Om de kelder en de eerste verdieping te kunnen bereiken moeten twee hellingbanen worden ingepast. Het gebouw moet een aparte entree behouden voor gebruikers van de overige verdiepingen. Afweging Capaciteit Met de inrichting van kelder, begane grond en 1 e etage als fietsenstalling zijn circa 250 plaatsen te realiseren. Voordelen De Neudeflat staat precies op de hoek waar het voetgangersgebied begint Het pand komt vrij in 2014 Nadelen Beperkte inrichtingsmogelijkheden, beperkte capaciteit Stallingsplaatsen verdeeld over 3 verdiepingen, niet gebruiksvriendelijk Ruimteverlies door aanleg 2 hellingbanen Relatief hoge beheerkosten per fietsparkeerplaats Voorwaarden Medewerking van eigenaar is noodzakelijk Bouw- en 400.000, - inrichtingskosten 10

Conclusie De mogelijkheden om de Neudeflat in te richten als fietsenstalling sluiten niet aan bij de genoemde voorwaarden voor succesvol gebruik van de fietsenstalling. Doordat de fietsenstalling is verdeeld over 3 verdiepingen is het risico dat de stalling onvoldoende gebruikt wordt. 3.3.2 Ondergrondse fietsenstalling Neudeplein Gebruik en inrichting Onder de Neude is ruimte voor een fietsenstalling van maximaal 1530m 2 groot bij één laag. Een optie is om de ondergrondse stalling in meerdere lagen uit te voeren waarbij er wellicht ook ruimte is voor extra functies zoals een fietsreparatieservice. Aangezien het een nieuw gebouwde voorziening is kan in het ontwerp rekening worden gehouden met de factoren die nodig zijn om een fietsenstalling te laten slagen. De bouwtijd is circa 1,5 jaar waarbij er rekening is gehouden met onzekere factoren zoals saneringswerkzaamheden, archeologie en omleggen van kabels en leidingen. Afweging Capaciteit In de ondergrondse stalling van 1500m 2 kunnen 1.400 stallingsplaatsen worden gerealiseerd Voordelen Voldoende capaciteit om het huidige tekort op te lossen Locatie sluit aan op fietsroutes en winkel- en uitgaansgebied Stalling is in te richten volgens randvoorwaarden voor een geslaagde fietsenstalling Nadelen Bouwoverlast tijdens de bouwtijd Onzekere factoren; kabels en leidingen, archeologie en bodemvervuiling Evenemententerrein tijdens de bouwtijd niet beschikbaar Voorwaarden Omleggen van kabels en leidingen Investeringskosten 6 miljoen (excl. kabels en leidingen en archeologie) Conclusie Het realiseren van een grote stalling onder de Neude lijkt voor dit zoekgebied de enige oplossing waarbij ook echt een oplossing wordt geboden voor de parkeerdruk in de openbare ruimte. De stalling biedt voldoende plaatsen om de huidige aantallen fietsen te stallen, maar heeft ook voldoende capaciteit om groei op te kunnen vangen. De aanwezigheid van kabels en leidingen en de hoge archeologische verwachtingswaarde vormen een onzekere factor in de kosten en de bouwtijd. De stalling kan zo gebouwd worden dat deze voldoet aan de eisen voor een gebruiksvriendelijke fietsenstalling. Een belangrijk voordeel is dat het mogelijk is om het fietsparkeren op maaiveld niveau op te heffen. Dit zal een grote kwaliteitsimpuls geven aan het plein. De onderstaande factoren moeten in een haalbaarheidsstudie verder worden uitgewerkt: Kabels en leidingen: Onder het Neudeplein liggen onder andere leidingen van Eneco Stadsverwarming, Eneco Laagspanning en Vitens waterleiding. Het verleggen van kabels en leidingen heeft grote invloed op de doorlooptijd en de kosten. Ook aan de noordzijde (tegen de busbaan aan) en onder de stoepen liggen verschillende kabels en leidingen. De kosten voor het verleggen van kabels en leidingen voor de gemeente is afhankelijk van de leeftijd van de kabel of leiding. Voor 11

telecomkabels geldt dat na een termijn van 5 jaar de kosten volledig door de telecombedrijven moet worden betaald. Voor de Nutsbedrijven geldt de nadeelcompensatieregeling die voorschrijft dat Nutsbedriijven de kosten voor verlegging moeten betalen als de leiding ouder is dan 15 jaar. Archeologie: De Neude is van oudsher in gebruik geweest als plein voor o.a. markten. Er zijn weinig onderzoeken gedaan waardoor het onzeker is wat er aangetroffen kan worden. De Neude heeft een hoge archeologische verwachtingswaarde. In de uitvoering zal archeologisch onderzoek moeten worden uitgevoerd. Wanneer archeologische resten worden gevonden moeten deze worden opgegraven. Dit heeft gevolgen voor de doorlooptijd. Bodemverontreiniging: Er is geen informatie over bekend, maar gezien de lange geschiedenis van de Neude wordt er wel een bodemverontreiniging verwacht. Evenementen: De Neude is een belangrijk evenemententerrein. Jaarlijks zijn er in de periode maart-oktober een aantal grote evenementen. Voor deze evenementen moet tijdens de bouwperiode een alternatieve locatie worden gezocht. Bomen: Op het Neudeplein staan verschillende bomen, voornamelijk de bomen in de zuidpunt van het plein hebben grote waarde. In het ontwerp van de stalling moet hier rekening mee worden gehouden. Herontwikkeling Postkantoor: In 2016 verwacht ASR te starten met de herontwikkeling van het postkantoor. Afstemming tussen de werkzaamheden is gewenst. Een inpandige uitgang van de stalling naar het nieuwe winkelcentrum is een aantrekkelijke optie. De Neude 3.4 Aanbeveling zoekgebied Neude Aanbeveling is om voor de ondergrondse fietsenstalling Neude een haalbaarheidsstudie uit te voeren waarin de bovenstaande factoren aan bod komen. Voornamelijk de mogelijkheden en consequenties van het verleggen van kabels en leidingen moet in de haalbaarheidsstudie verder in beeld worden gebracht. Als uit de haalbaarheidsstudie de haalbaarheid voldoende is aangetoond kan een planproces worden opgestart. Het startdocument inclusief haalbaarheidsonderzoek wordt ter besluitvorming voorgelegd aan B&W. 12

4.Stadhuisbrug 4.1 Inleiding De Stadhuisbrug is een doorgaande fietsroute tussen de zuidelijk en de noordelijke binnenstad maar is ook de entree naar het voetgangersgebied. Hierdoor is deze locatie een logische plaats om de fiets te stallen en het voetgangersgebied in te gaan. Doordat het meetgebied in de parkeerdrukmeting loopt vanaf de Lange Viestraat tot de Stadhuisbrug, zijn er geen exacte cijfers over de parkeerdruk op de locatie stadhuisbrug. De piek aan geparkeerde fietsen op locatie ligt op zaterdag. Een probleem op de Stadhuisbrug is dat er in de openbare ruimte te weinig mogelijkheid is om een fiets in een klem te stallen. Wanneer de klemmen vol zijn worden fietsen tegen de gevel van Selexyz broese geplaatst en vastgeketend aan de hekjes van de brug. Op de brug zijn kruisende verkeersstromen van voetgangers en fietsers en vooral op winkeldagen groeit de brug dicht met geparkeerde fietsen en wordt de doorgang voor zowel fietsers als voetgangers belemmerd. Kaartje zoekgebied Stadhuisbrug 4.2 Kelder Centrale Bibliotheek Er is onderzocht of in de kelder van het pand waarin de Centrale bibliotheek, Selexyz broese en Mobach zijn gevestigd, een beheerde fietsenstalling gerealiseerd kan worden. Het pand is in eigendom van de gemeente Utrecht en is een Rijksmonument. In de toekomst verhuist de Centrale bibliotheek naar het Smakkelaarsveld waardoor een deel van het pand beschikbaar komt voor nieuwe functies. 13

Onder het pand bevinden zich verschillende kelderruimten. De jeugdbibliotheek is gevestigd in de kelder van de Centrale bibliotheek en Selexyz broese heeft een deel van de kelder in gebruik als winkelruimte en opslagruimte. Daarnaast bevinden zich in de kelder een aantal technische ruimten, en zijn er een aantal werfkelders. In de huidige situatie is de kelder door middel van een hellingbaan in de Massegaststeeg te bereiken. Deze ingang is niet geschikt voor een openbare stalling, omdat deze ligt in een steeg in het voetgangersgebied en de hellingbaan uitkomt in de technische ruimtes. Een entree met hellingbaan ten behoeve van de openbare fietsenstalling is te realiseren in de pui aan de Stadhuisbrug zijde. Afweging Capaciteit Na een herindeling kunnen in de kelder van het pand circa 400 stallingsplaatsen gerealiseerd worden. Er wordt dan een deel van de kelder die nu in gebruik is van de bibliotheek en een deel van de kelder die in gebruik is door Selexyz broese ingericht als fietsenstalling. De op de kelder aansluitende werfkelders kunnen door de ronde wanden niet worden ingericht met stallingsplaatsen. Voordelen Locatie bij de overgang naar het voetgangersgebied Voldoende capaciteit De verhuizing van de Centrale bibliotheek naar de nieuwe locatie op het Smakkelaarsveld en de wens van Selexyz broese om de winkel uit te breiden biedt mogelijkheden voor een herindeling van het pand. Werfkelders kunnen worden ingezet voor toevoeging van functies (oplaadpunt, openbaar toilet, fietsenmaker) Nadelen Het pand is een rijksmonument (monumentenvergunning noodzakelijk voor inpassing entree in de pui) Inrichting van bestaande kelder; in de huidige situatie is de kelder gecompartimenteerd en zijn er technische ruimten en installaties Onttrekking van kelderruimte van winkelpand op A-locatie Voorwaarden Herschikking van de ruimtes. Overeenstemming met afdeling Vastgoed. Entree moet worden gerealiseerd op de Stadhuisbrug Bouw- en circa 500.000, - inrichtingskosten Conclusie De verkenning wijst uit dat de kelder van het pand goed is om te zetten en in te richten als openbare fietsenstalling. Op dit moment is het pand volledig in gebruik door de Centrale bibliotheek, Selexyz broese en Mobach. De bibliotheek verhuist in de toekomst naar het Smakkelaarsveld en Selexyz broese heeft aangegeven in de toekomst een groter deel van het gebouw te willen huren en meer opslagruimte nodig te hebben. Wanneer er wijzigingen in de huidige situatie optreden is het mogelijk om een deel van het pand in te zetten als fietsenstalling. Hierbij zou dan een herverdeling en herinrichting van de ruimtes nodig zijn, onderdeel van deze herinrichting is het realiseren van een entree tot de kelder vanaf de Stadhuisbrug. 4.3 Aanbeveling zoekgebied Stadhuisbrug In overleg treden met de afdeling Vastgoed om de randvoorwaarden (waaronder de huurprijs) voor een fietsenstalling in de kelder van het pand aan de Oudegracht vast te leggen. Vervolgens een voostel op te stellen voor het bestuur om een claim op de kelderruimte van het pand te reserveren voor de realisatie van een fietsenstalling. 14

Als korte termijn oplossing kan de nabijgelegen Stadhuisstalling beter worden benut. Met name op de piektijden (donderdagavond en zaterdagmiddag) is er nog ruimte in de fietsenstalling. Aanbeveling is om deze stalling actiever ter gaan promoten. Stadhuisbrug 15

5. Lucasbolwerk 5.1 Inleiding De parkeerdrukmeting die is uitgevoerd in juni 2010 geeft op het Lucasbolwerk aan dat er op alle meetmomenten meer fietsen staan dan er klemmen zijn. In de meting is een duidelijk piekmoment op en rondom het Lucasbolwerk op donderdagavond en donderdagnacht, er staan dan circa 360 fietsen in het zoekgebied. Op het piekmoment in de meting is er een tekort van circa 250 klemmen in het zoekgebied. De fietsen aan de noordzijde van het Lucasbolwerk (bij de Wittevrouwenbrug) zijn voornamelijk van bezoekers van de horeca op de hoek met de Wittenvrouwenstraat. De parkeerdruk is hier het hoogst op de uitgaansavonden. Het parkeerprobleem aan de zuidkant van het Lucasbolwerk is direct gelieerd aan voorstellingen in de schouwburg. Op bijna alle avonden is er een of meerdere voorstellingen. De bezoekers die met de fiets komen stallen hun fietsen in de directe omgeving van de schouwburg, op de oprit van de schouwburg en op de stoep tussen de schouwburg en de busbaan. Volgens opgave van de Stadsschouwburg en het Wijkbureau Binnenstad zijn er op drukke avonden (de vrijdag en zaterdagavond) circa 500 schouwburg bezoekers die met de fiets komen. Aan de zuidkant staan ook fietsen van reizigers die hier overstappen van fiets naar bus, bezoekers van de horeca in de Nobelstraat en bezoekers van de studentenverenigingen. Op korte termijn worden op het Lucasbolwerk circa 80 extra plaatsen gerealiseerd. Een groot deel van deze extra stallingsplaatsen wordt aan de noordzijde, bij de Wittevrouwenbrug geplaatst. De toevoeging van extra stallingsplaatsen in de openbare ruimte is voldoende om aan noordzijde aan de vraag te voldoen, zodat het tekort hier wordt opgelost. Aan de zuidzijde blijft echter ook na de herinrichting een tekort, voornamelijk op de momenten dat er voorstellingen zijn in de schouwburg. In deze verkenning richten we ons op mogelijkheden voor het realiseren van bewaakte stallingsplaatsen ten behoeve van de bezoekers van de Stadsschouwburg. Lucasbolwerk- Stadsschouwburg Tekort circa 300 stallingsplaatsen In 2008 heeft de gemeenteraad, na een intensief participatietraject met belanghebbenden, het definitieve ontwerp voor de herinrichting van het Zocherpark vastgesteld. In dit ontwerp is er nadrukkelijk voor gekozen om het voorterrein van de Stadsschouwburg te betrekken bij het Zocherpark. Daarom is in deze verkenning de mogelijkheid van een bewaakte fietsenstalling op het voorterrein van de Stadschouwburg buiten beschouwing gelaten. 16

5.2 Inventarisatie oplossingsrichtingen In de verkenning is op 3 niveaus gekeken naar de mogelijkheden op de locatie, in afbeelding 3 staan de oplossingsrichtingen op een kaartje ingetekend in het zoekgebied. De oplossingsrichtingen staan vervolgens beschreven, waarbij de capaciteit, eigendom, specificaties en de conclusie aan bod komen. Kaartje zoekgebied Lucasbolwerk Maaiveld Locatie A: Binnenplein Gregoriuscollege, Nobeldwarsstraat Mogelijke capaciteit: circa 450 stallingsplaatsen Eigenaar locatie: De Willibrord Stichting en de Frater Emmanuel Stichting. Het terrein is in gebruik door het Gregoriuscollege. Specificaties: Het binnenterrein van het Gregoriuscollege is ingericht als fietsenplein in gebruik voor leerlingen. In de avonduren is het plein over het algemeen niet in gebruik. Aandachtspunt beveiliging van het Gregoriuscollege In/uitgang van het plein loopt door een smalle steeg Terrein ligt aan de Nobeldwarsstraat, niet direct aan het Lucasbolwerk Goede afspraken tussen Gemeente, Stadsschouwburg, eigenaren en gebruikers noodzakelijk o.a. huur, gebruik en investeringskosten Deze optie is verder onderzocht. (zie paragraaf 5.3.1 voor verdere uitwerking) 17

Locatie B: Vlonder achterzijde Stadsschouwburg (Stadsbuitengracht) Mogelijke capaciteit: Circa 180 stallingsplaatsen Eigenaar locatie: Gemeente Utrecht/ Hoogheemraadschap Specificaties: Monumentenvergunning noodzakelijk, verwacht bezwaren van adviseurs Monumenten en Welstand. Stadsschouwburg is rijksmonument en beschermd stadsgezicht Keurvergunning waterschap is noodzakelijk. Bezwaren van Hoogheemraadschap verwacht op plaatsing vlonder. Het plaatsen van palen in het water heeft invloed op stroming van het water. Schouwburg en Stadsbuitengracht maken onderdeel uit van de Stadsbuitengracht, beiden in het Zocherpark. Bewoners en verschillende stichtingen zijn zeer kritisch op aantasting van het Zocherpark. Entree tot de aangelegde vlonder kan niet via de bestaande trap, deze is te steil. Deze optie is verder onderzocht. (zie paragraag 5.3.2 voor verdere uitwerking) Inpandig Locatie C Kruisstraat garage Mogelijke capaciteit: Onbekend Eigenaar locatie: Gemeente Utrecht is eigenaar. P1 beheert en exploiteert de garage Specificaties: De ruimte (o.a. de entree) is fysiek en elektronisch niet geschikt voor fietsparkeren, aanpassingen zijn nodig. Een deel van de garage moet worden teruggehuurd van P1. Garage ligt aan de overzijde van de Stadsbuitengracht. Het is de verwachting dat schouwburgbezoekers de kruisstraatgarage te ver van de schouwburg af vinden liggen en het onaantrekkelijk vinden om hun fiets in de parkeergarage te stallen. Het is de verwachting dat deze locatie onvoldoende wordt gebruikt waardoor de investering niet opweegt tegen het resultaat. Deze optie is niet verder onderzocht. Locatie D: Inpandig in omliggende panden (Lucasbolwerk, burg Reigerstraat, Nobelstraat) Mogelijke capaciteit: Onbekend Eigenaar locatie: Verschillende vastgoedeigenaren Specificatie: Gezochte capaciteit is alleen te vinden in grote panden. Er zijn geen geschikte panden gevonden. Hoge inrichtings-/ huur en beheerkosten. Onttrekking van bedrijfs-/kantoor-/ winkelpanden. Op dit moment zijn er geen geschikte panden beschikbaar. Het omzetten van een pand dat voldoende ruim is op deze locatie vergt een grote investering en weegt waarschijnlijk niet op tegen het aantal toe te voegen stallingsplaatsen Deze optie is niet verder onderzocht. 18

Locatie E: Mogelijke capaciteit: Eigenaar locatie: Specificaties: Inpandig in schouwburg Geen Gemeente Utrecht In de Stadsschouwburg zijn geen mogelijkheden om inpandig een fietsenstalling te maken. Deze optie is niet verder onderzocht. Ondergronds Locatie F: Ondergronds Mogelijke capaciteit: Circa 325 fietsen (opp. ca 500m2) Eigenaar locatie: Gemeente Utrecht Specificaties: - In het verleden zijn er op 2 locaties studies gedaan naar ondergrondse fietsenstalling: - onder het gazon/voorplein Stadsschouwburg (Zocherplantsoen) - Onder de busbaan - Technisch is het mogelijk om ondergrondse stalling te realiseren. - Hoge realisatiekosten in relatie tot het aantal fietsparkeerplaatsen Deze optie is verder onderzocht. (zie paragraaf 5.3.3 voor verdere uitwerking) Stadsschouwburg 19

5.3 Uitgewerkte opties 5.3.1 Binnenplein Gregoriuscollege Gebruik en inrichting Het binnenplein is ingericht als fietsenstalling en is over het algemeen in de avonduren beschikbaar. Om toestemming voor gebruik van het terrein van het Gregoriuscollege te verkrijgen is het noodzakelijk om het pand beter te beveiligen. Ook zal er extra verlichting moeten worden aangebracht op het plein. Voor het gebruik van het terrein en de inrichting kan een huurovereenkomst worden aangegaan. Aan het gebruik zitten wel een aantal praktische bezwaren, de entree is zo smal dat er niet gelijktijdig mensen in en uit kunnen. Dit is wellicht op te lossen door de beheerder ook als 'verkeersregelaar' in te zetten. Er is geen beheerdersruimte op het terrein aanwezig. Er moeten afspraken worden gemaakt over eventueel achtergebleven fietsen en het gebruik van de stalling bij avondactiviteiten van de school (circa 12x per jaar). Het terrein zou kunnen worden ingezet als bewaakte fietsenstalling voor schouwburgbezoekers. Actieve betrokkenheid van de Stadschouwburg bij het maken van afspraken met eigenaren én gebruiker is dan ook noodzakelijk. Afweging Capaciteit Op het binnenplein van het Gregoriuscollege kunnen circa 450 fietsen gestald worden Voordelen Het binnenplein is ingericht met fietsklemmen In de avonduren meestal beschikbaar Afgesloten terrein Nadelen De ingang van het terrein is via een smalle steeg (tegelijk in en uitgaan is niet mogelijk). Niet direct aan Lucasbolwerk, maar in een zijstraat. Bij de wandeling naar de schouwburg moet de Nobelstraat worden overgestoken. Bewoners aan de Muntstraat kijken uit over het plein (geluid/licht). Het plein is niet zichtbaar vanaf openbare weg en bevindt zich in een zijstraat van de Nobelstraat. Voorwaarden Toestemming van eigenaren Medewerking Gregoriuscollege en Stadsschouwburg Goede gebruiksafspraken Kosten Huur, investering in beveiliging van het pand en verlichting, beheer Op loopafstand van de Stadsschouwburg ligt een volledig ingericht fietsenplein met voldoende capaciteit. Er zijn een aantal praktische bezwaren rond het dubbelgebruik van het binnenplein van het Gregoriuscollege. Deze oplossing is relatief eenvoudig, goedkoop en snel in te zetten, mits de verschillende partijen Gemeente, Schouwburg en Gregoriuscollege hierin gezamenlijk optrekken. Groot nadeel is de ligging en de toegang tot het plein. De verwachting is dat weinig schouwburgbezoekers de moeite willen nemen om deze stallingsmogelijkheid te gebruiken, de stalling ligt niet aan een fietsroute, is slecht zichtbaar en is slecht toegankelijk. Vooralsnog heeft deze mogelijkheid niet de voorkeur. 20

5.3.2. Vlonder achterzijde schouwburg (Stadsbuitengracht) Gebruik en inrichting: Aan de Stadsbuitengracht naast de Lucasbrug ligt een aanlegsteiger voor rondvaartboten. De aanlegsteiger kan uitgebreid worden met een vlonder waarop fietsenklemmen kunnen worden geplaatst. Vanaf de aanlegsteiger loopt een trap naar de Lucasbrug. De trap en aanlegsteiger zijn niet openbaar en met een hek afgesloten. In verband met de kantoorruimtes van de schouwburg die uitkijken op de vlonder heeft het de voorkeur om de stalling niet als openbare stalling in te zetten. De stalling kan worden ingezet voor bezoekers van een voorstelling in de schouwburg. Deze keuze brengt met zich mee dat er beperkt beheer hoeft worden ingezet. Op de overige tijden is de stalling afgesloten. Afweging Capaciteit Op de Vlonderstalling zijn circa 180 fietsenklemmen te plaatsen. Voordelen Locatie direct naast entree schouwburg Nadelen De vlonder ligt in het zicht op de Stadsschouwburg en de Stadsbuitengracht. (Rijksmonument en beschermd stadsgezicht). Vooral vanaf de Kruisstraat en vanuit de schouwburg ligt de stalling in het zicht. Voorwaarden Toestemming en medewerking Stadsschouwburg Waterwetvergunning Monumentenvergunning Aanpassing entree naar de vlonderstalling Kosten Circa 400.000, - De ligging van de vlonderstalling naast de entree van de schouwburg is ideaal. Tegelijkertijd is juist de ligging controversieel. Voor de fietsenstalling op de vlonders zijn aanvullende onderzoeken nodig om de haalbaarheid te bepalen, zoals de vergunningverlening. Ook het inpassen van de entree moet een stap verder worden onderzocht. Zocherplantsoen 21

5.3.3. Ondergrondsestalling Lucasbolwerk Gebruik en inrichting: Rond het Lucasbolwerk zijn in het verleden 2 opties voor een ondergrondse fietsenstalling uitgewerkt: onder voorplein Stadsschouwburg (gazon Zocherplantsoen) onder busbaan. Beide opties liggen gevoelig vanwege de ligging in het Zocherpark. Afweging Capaciteit De ondergrondse stalling Lucasbolwerk biedt plaats aan circa 325 fietsen Voordelen Locatie Geen/ minimale aantasting van zicht op het Zocherpark en Stadsschouwburg Inrichting naar wens Nadelen Bodemvervuiling Archeologie Monumentale bomen Bouwwerkzaamheden voor Stadsschouwburg (in Zocherpark) of stremming busbaan Hoge investeringskosten Voorwaarden Bij ingang van de stalling in het Zocherplantsoen is een monumentenvergunning noodzakelijk. Investeringskosten Circa 2,5 miljoen (onder Zocherpark) circa 3,5 miljoen (onder busbaan) De ondergrondse stalling heeft een capaciteit van 325 plaatsen. Deze stalling zal worden gebruikt door de fietser die er moeite voor over heeft om zijn fiets beheerd of bewaakt te stallen. Het is onbekend hoe groot deze groep is. De investeringskosten voor de aanleg van een ondergrondse fietsenstalling zijn hoog. De stalling zal vooral gebruikt worden door bezoekers van de Stadsschouwburg. Buiten de voorstellingen van de Stadsschouwburg is er op het Lucasbolwerk geen knelpunt rond het fietsparkeren. Op tijden dat er géén voorstellingen zijn (overdag), zal er dan ook weinig gebruik gemaakt worden van de stalling. Voor de variant in het Zocherpark geldt dat iedere aantasting van het park (en de ondergrondse archeologie) zeer gevoelig ligt bij burgers en stichtingen. In de variant onder de busbaan zal voornamelijk de stremming van het busverkeer gevoelig liggen. Het verwachte gebruik, afgezet tegen de hoge investeringskosten, maakt dat een ondergrondse fietsenstalling afvalt als oplossing voor het parkeerprobleem op het Lucasbolwerk. 5.4 Aanbevelingen zoekgebied Lucasbolwerk De ondergrondse fietsenstalling op het Lucasbolwerk is een dure oplossing waarbij de verwachting is dat er niet optimaal gebruik wordt gemaakt van deze voorziening. De aanbeveling is dan ook deze mogelijkheid niet verder te onderzoeken. Ook de mogelijkheid van dubbelgebruik van het Gregoriusplein valt af, door de ligging en toegankelijkheid van het terrein. Aanbeveling is om de realiseerbaarheid (technisch én vergunningtechnisch) van de vlonder aan de achterzijde van de schouwburg verder uit te werken. 22

6. Janskerkhof 6.1 Inleiding Op het Janskerkhof en de Drift worden fietsen gestald van studenten die in de gebouwen van de Universiteit moeten zijn. Op zaterdagavond is er een piek in het aantal gestalde fietsen, deze fietsen zijn van uitgaanspubliek. Er staan 162 fietsklemmen en de parkeerdruk ligt tussen de 350 en 450 gestalde fietsen. Janskerkhof Tekort circa 280 stallingsplaatsen Momenteel vindt besluitvorming plaats over de herinrichting van het Janskerkhof. In het meest waarschijnlijke herinrichtingsvoorstel wordt een aantal belanghebbenden parkeerplaatsen opgeheven. De nu aanwezige fietsklemmen worden geclusterd, maar er worden geen nieuwe fietsklemmen bijgeplaatst. In de verkenning is niet gekeken naar mogelijkheden voor een bewaakte stalling op maaiveldniveau. Op het binnenterrein van de Universiteitsgebouwen aan de Drift is een ondergrondse stalling gerealiseerd. Deze stalling is ontsloten vanaf de Wittevrouwenstraat en biedt direct toegang tot de universiteitspanden aan de Drift. De stalling wordt eind 2011 in gebruik genomen. Het is de verwachting dat de parkeerdruk op de Drift aanzienlijk vermindert wanneer deze stalling in gebruik wordt genomen. 6.2 Inventarisatie oplossingsrichtingen In de verkenning is op 2 niveaus gekeken naar de mogelijkheden op de locatie. In afbeelding 4 staan de oplossingsrichtingen op een kaartje ingetekend in het zoekgebied. De oplossingsrichtingen staan vervolgens beschreven, waarbij de capaciteit, eigendom, specificaties en de conclusie aan bod komen. Kaartje zoekgebied Janskerkhof 23

Inpandig Locatie A: Inpandig in omliggende panden Mogelijke capaciteit: Onbekend Eigenaar locatie: Verschillende vastgoedeigenaren Specificatie: Panden worden ontsloten door bruggen waardoor de toegankelijkheid van de panden als fietsenstalling ongeschikt is. Er zijn geen geschikte panden gevonden Hoge inrichtings-/ huur en beheerkosten Inpandig parkeren is aan de Drift en Janskerkhof technisch gezien moeilijk vanwege de toegankelijkheid. Vrijwel alle panden worden ontsloten door monumentale bruggen. De bereikbaarheid van de kelders kan niet zonder aanpassing aan brug of pand worden gerealiseerd. Verder hebben we hier te maken met één van de oudste stukjes Utrecht. De gebouwen aan de Drift en ook Janskerkhof behoren in sommige gevallen tot de oudste van de stad. Deze optie is niet verder onderzocht. Ondergronds Locatie B: Ondergronds Zuidkant Janskerkhof Mogelijke capaciteit: 700 fietsen Eigenaar locatie: Gemeente Utrecht Specificaties: Universiteit heeft deze mogelijkheid onderzocht Ondergrondse fietsenstalling is opgenomen in het bestemmingsplan Universiteit heeft geen financiële middelen om de stalling te realiseren. De gemeente en de Universiteit Utrecht hebben een gezamenlijke opgave geformuleerd om een ondergrondse fietsenstalling te realiseren. De UU heeft aangegeven dat zij momenteel geen financieringsmogelijkheden hebben om de stalling te realiseren en verwacht dat met de opening van de stalling in de Wittevrouwenstraat een deel van het probleem wordt opgelost. Deze mogelijkheid is niet verder onderzocht 6.3 Aanbevelingen In de Wittenvrouwenstraat is een grote ondergrondse fietsenstalling gerealiseerd ten behoeve van de studenten die naar de Universiteitsgebouwen in het 'Driftcluster' gaan. Het is de verwachting dat hierdoor de parkeerdruk op de Drift en het Janskerkhof, met name op de momenten dat studenten bij de universiteitsgebouwen moeten zijn, zal verminderen. Daarnaast wordt het Janskerkhof anders ingericht waarbij de huidige klemmen op het maaiveld beter geclusterd worden. Bij de eerstvolgende parkeerdrukmeting na de herindeling van het Janskerkhof en de opening van de Wittevrouwenstalling verwachten wij een verminderde parkeerdruk op het Janskerkhof en de Drift. De Universiteit Utrecht is niet langer bereid om een financiële bijdrage te leveren aan de realisatie van een ondergrondse stalling onder het Janskerkhof. De kosten zouden daarom in zijn geheel voor rekening komen van de gemeente. De locatie Janskerkhof is voor de gemeente niet de grootste probleemlocatie in 24

de binnenstad. In combinatie met de verwachting dat de parkeerdruk afneemt na de opening van de stalling in de Wittevrouwenstraat, is de aanbeveling om op dit moment af te zien van een verdere uitwerking van de plannen voor een ondergrondse stalling onder het Janskerkhof. 25

7. Mariaplaats 7.1 Inleiding Op de Mariaplaats is op alle meetmomenten in de parkeerdrukmeting van juni 2010 een tekort aan klemmen geconstateerd. Op het drukste moment in de meting, zaterdagmiddag, is een tekort van 222 fietsparkeerplaatsen, op een totale capaciteit van 262 klemmen. In februari 2011 zijn er stallingsplaatsen bijgekomen door efficiëntere klemmen te plaatsen voor de Bison Bowling. Daarnaast is er op zaterdag op de Mariaplaats een mobiele fietsenstalling met circa 150 stallingsplaatsen, zodat er nu op zaterdag geen ondercapaciteit is. Mariaplaats Tekort circa 200 stallingsplaatsen De Mariaplaats is een monumentaal plein. In 2003 is in een raadsbesluit vastgelegd dat het plein vrij van meubilair moet blijven. Daarom zijn in deze verkenning alleen de inpandige en ondergrondse mogelijkheden onderzocht. 7.2 Inventarisatie oplossingsrichtingen In de verkenning is op 2 niveaus gekeken naar de mogelijkheden op de locatie, in afbeelding 5 staan de oplossingsrichtingen op een kaartje ingetekend in het zoekgebied. De oplossingsrichtingen staan vervolgens beschreven, waarbij de capaciteit, eigendom, specificaties en de conclusie aan bod komen. Kaartje zoekgebied Mariaplaats 26

Inpandig Locatie A: Inpandig in bestaande panden Mogelijke capaciteit: Onbekend Eigenaar locatie: Verschillende vastgoedeigenaren Specificaties: Gezochte capaciteit is alleen te vinden in grote panden. Mogelijkheden zijn beperkt door: Beschikbaarheid Geschiktheid van de ruimte (onvoldoende groot) Hoge inrichtings-/ huur en beheerkosten Onttrekking van Horeca en winkelpanden. Er zijn geen geschikte panden gevonden voor het realiseren van een inpandige stalling. Deze optie is niet verder onderzocht Locatie B: Mogelijke capaciteit: Eigenaar locatie: Specificaties: Kelder conservatorium geen Stichting Utrechts Conservatorium In de kelder van het conservatorium bevinden zich onderwijsruimtes. Er is geen ruimte beschikbaar voor een fietsenstalling. Deze optie is niet verder onderzocht Ondergronds Locatie C: Mogelijke capaciteit: Ondergronds (Globaal haalbaarheidsonderzoek ondergrondse fietsenstalling Mariaplaats van 11 juni 2002 door IBU) 4 varianten: 1. Boterstraat (circa 95 plaatsen) 2. Mariaplaats ter hoogte van Bowlingcentrum (circa 370 plaatsen) 3. Mariaplaats verdiepte plein voor het conservatorium (circa 240 plaatsen) 4. Mariaplaats achter st. Gertrudiskerk (circa 100 plaatsen) Eigenaar locatie: Gemeente Utrecht Specificaties: Voor alle varianten geldt dat de archeologische verwachtingen zeer hoog zijn en er bodemverontreiniging aanwezig is. De inpassing van de entree tot een ondergrondse stalling moet zorgvuldig gebeuren, het plein moet obstakel vrij blijven. De Mariaplaats is de toegangsweg voor de Springweggarage, er loopt een buslijn en is de toegangsweg voor bevoorradingsverkeer van de winkels in de binnenstad. Uit het Globale haalbaarheidsonderzoek van 2002 kwam variant 2 als beste mogelijkheid naar voren. Variant 2 had in dit onderzoek een capaciteit van circa 370 plaatsen maar er is mogelijkheid om een grotere kelder op deze locatie aan te leggen. In deze verkenning is variant 2 verder onderzocht. (zie paragraaf 7.3.1) 27

7.3 Uitgewerkte opties 7.3.1 Ondergrondse stalling Mariaplaats Gebruik en inrichting: Een ondergrondse stalling op de plaats van variant 2 (onder de straat voor Bison Bowling) biedt voor bezoekers van het winkelgebied een logische plaats om de fiets te stallen en te voet verder te gaan. Op piektijden staan er op de hele Mariaplaats (de verschillende straatjes en pleinen) circa 480 fietsen. Met een stevige concentratie van fietsen op de hoek bij de entree van de Mariastraat (voetgangersgebied). De ondergrondse stalling zal met name op deze locatie een verlichting van de parkeerdruk betekenen. Voor de overige delen van de Mariaplaats zal de stalling in mindere mate bijdragen aan het verlichten van de parkeerdruk. Afweging Capaciteit De ondergrondse stalling variant 2 heeft een capaciteit van circa 370 stallingsplaatsen, maar het is mogelijk om een grotere stalling aan te leggen. Voordelen Locatie Biedt mogelijkheden voor betere inrichting en gebruik van de openbare ruimte Voldoende capaciteit Nadelen Archeologie; Variant 2 ligt op de locatie van de vroegere immuniteit van Sint- Marie. Aan de zuidzijde kunnen de resten van de Mariakerk worden verwacht en er ligt een middeleeuwse riolering. Bodemverontreiniging; in de omgeving van de Mariaplaats is veel industriële bedrijvigheid geweest. De verwachting is dat er een verontreiniging zal worden aangetroffen. Tijdens de bouwperiode stremming van het verkeer (naar Springweggarage, bevoorrading van de winkels en de buslijn) Voorwaarden Investeringskosten Circa 3 miljoen (exclusief kabels en leidingen, bodemvervuiling en archeologie) Conclusie In het zoekgebied Mariaplaats zijn weinig mogelijkheden gevonden voor het realiseren van een bewaakte fietsenstalling. Er zijn geen geschikte bestaande panden gevonden en een fietsenstalling op maaiveld is niet mogelijk. De enige openstaande optie is dan een ondergrondse stalling. Met name de aanwezigheid van archeologische overblijfselen maakt dat de kosten voor het aanleggen van een dergelijke stalling niet te voorspellen zijn. Voor het behoud van het bodemarchief wordt de realisatie van een ondergrondse stalling als zeer onwenselijk gezien. Daarnaast zal de stremming van het verkeer tijdens de bouwtijd een groot knelpunt opleveren. 7.4 Aanbevelingen zoekgebied Mariaplaats Aanbeveling is om de ondergrondse variant vanwege de grote onzekerheid niet verder uit te werken. Wij adviseren om, totdat een permanente oplossing wordt gevonden, de mobiele stalling op de zaterdagen te handhaven en het gebruik van deze stalling te promoten bij fietsparkeerders op en rond de Mariaplaats. 28