Marktlink Fusies & Overnames Workshop Zoeken en vinden van een koper / verkoper Jeroen Oldengarm j.oldengarm@marktlink.nl 06 30 39 42 11 Mei 2013
Inhoud Doel Introductie Marktlink Marktontwikkelingen en toekomst Koper Verkoper Succes- en faalfactoren Voorbeelden uit de praktijk
Doel Inzicht krijgen in de belangrijkste aspecten voor het vinden van de juiste koper / verkoper
Marktlink Marktlink adviseert en begeleidt ondernemers bij bedrijfsovernames Verkoop van bedrijven Management Buy-in / Buy-out Strategische overnames Familieopvolging Waarderingen
Marktlink Opgericht in 1996 40 medewerkers Circa 50 transacties per jaar Transactiewaarde: 1M - 50M -> DGA deals Onafhankelijk MKB focus Internationaal netwerk, Geneva Group International Aangesloten bij NIRV Opererend vanuit Amsterdam, Deventer & Gouda
Marktontwikkelingen Periode van economische groei t/m 2008 Aanvang crisis Q4 2008 Crisismanagement in 2009 Voorzichtig herstel vanaf medio 2009 2010 trekt de markt aan, 2011 en 2012 stabiel Veel kopers in de markt, verkopers zijn terughoudend Banken zijn kritischer, maar zeker geïnteresseerd Aantal banken neemt af, meer vraag naar alternatieve financieringsvormen Macro-economische ontwikkelingen voeren de boventoon
Toekomst Veel verkopers, echter verkoopdrempel is hoog! 30% van de DGA s is 50+ Minder familieopvolging Jonge ondernemers verkopen sneller Meer financiële kopers in MKB Meer internationale transacties in MKB Banken zetten meer in op middensegment MKB Alternatieve financieringsvormen zullen toenemen Professionalisering van overnameadvies MKB
Stelling Er zijn in de huidige markt meer verkopers dan kopers
Koper Koop de onderneming die bij u past, niet de onderneming die te koop is! De mooiste bedrijven staan vaak niet te koop!
Fase 1: Profiel opstellen Koper Doel overname (actief, strategisch, investering) Achtergrond, ervaring en kwaliteiten van de koper Markt (Type) bedrijf (marktpositie, omvang, kwaliteiten) Geografische ligging Beschikbare liquide financiële middelen en aankoopsom
Fase 2: Zoeken, analyseren en benaderen Koper Bedrijven selecteren (profiel) Longlist Shortlist Benaderen Uitzetten profiel in netwerk Beoordelen profielen van te koop staande bedrijven Gesprekken
Fase 3: Vervolgtraject Koper Informatievoorziening Analyse, waardebepaling, financieringsmogelijkheden Bieding Intentieonderhandelingen Intentieverklaring Financieringsaanvraag Due Diligence Contracten en overdracht
Voor veel verkopers is de benadering door een koper ook de ideale oplossing om een opvolger te vinden. Nadelen: Als verkoper zit je maar met één partij aan tafel en hebt dus geen alternatieven Een benadering komt vaak onverwacht en is dus niet altijd het beste moment Verkoper Zorg te allen tijde dat u voorbereid bent op de verkoop van uw onderneming. U weet nooit wanneer voor u het moment komt.
Fase 1: Mis de ideale koper niet en maak uw bedrijf tijdig verkoop gereed: Verkoper Fiscale structuur (periode van 3 6 jaren) Balans optimalisatie (werkkapitaal) Overtollige kosten Investeringen op peil Afhankelijkheid van klanten en leveranciers Afhankelijkheid van de ondernemer (DGA) Balans Voorraden 1.000 500 Debiteuren 1.500 1.000 Liquide middelen 500 1.500 Totaal 3.000 3.000 Eigen vermogen 1.500 1.500 Vreemd vermogen 500 500 Crediteuren 1.000 1.000 Totaal 3.000 3.000 Een koper kan het bedrijf dan ook beter beoordelen!
Fiscale structuur: Verkoper
Verkoper Fase 2: Wie is de ideale koper? Management Buy In Management Buy Out Strategische partijen (internationaal) Investeringsmaatschappijen
Verkoper Fase 3: Hoe bereikt u de ideale koper? Inschakelen van een professionele partij: Kan met de ondernemer vaststellen wie de beste koper is Kent de markt Heeft een groot netwerk Weet hoe kopers een propositie beoordelen Kan aangeven wat de verkoper kan verwachten Benadert kopers en voert hier de gesprekken mee
Verkoper Neem de regie in eigen hand: Er zijn veel kopers in de markt Versterkt de onderhandelingspositie Vergroot de kans van slagen van het vinden van de ideale opvolger Vergroot de kans van slagen van de transactie
Verkoper Fase 4: Zorg voor goede informatievoorziening Informatiememorandum: Uitgebreide analyse van de onderneming Wordt overhandigd aan / besproken met een potentiële koper Basis voor het uitbrengen van een bieding Leidend document voor het verdere proces
Verkoper Waardering van de onderneming: Voor het slagen van een transactie is een juiste prijsverwachting van groot belang Economische waarde van de onderneming De waarde van de onderneming bestaat uit de verwachting dat de onderneming in de toekomst waarde kan genereren in de vorm van geld. Hierbij moet rekening gehouden worden met risico en onzekerheid. Waarde van de onderneming is de vrije geldstroom / rendementseis Prijs Waarde
Succes en faalfactoren Succesfactoren Wil - Plan Faalfactoren Geen wil/plan - Slechte opzet verkoper Geldgedreven - Onervaren adviseurs Teveel onderhandelen - Geen oog emoties
Stelling Er zijn in de huidige markt meer verkopers dan kopers
Praktijkvoorbeelden Begin 2012 is DaxTrio overgenomen door Ruben Scholte. Oud-directeur Wim van der Weide zal bij de onderneming betrokken blijven als adviseur. De heer Scholte zal zich gaan richten op de verdere continuering en succesvolle uitbouw van de onderneming. Marktlink begeleidde de jonge ondernemers Bastiaansen en Janssen van emissiehandelaar ACT in de verkoop van een minderheidsaandeel aan een investeerder. Door deze transactie is dit snelgroeiende bedrijf verzekerd van nieuw kapitaal, ervaring en expertise om haar ambitieuze groeiplannen te verwezenlijken.
Praktijkvoorbeelden Marktlink begeleidde ondernemer Henry Dullink met de verkoop van zijn hardloopketen Run2Day. Medio 2012 is het bedrijf verkocht aan MBI-kandidaat Ewout Braggaar. Met zijn kennis en ervaring zal Braggaar de verdere groei van het bedrijf gaan verwezenlijken. Begin 2012 heeft MBI kandidaat Tom Buch een 52%-belang verworven in Hendi Food Service Equipment. Hendi is een leverancier aan horecagroothandels met vier Europese vestigingen en 120 werknemers. Als oud-ceo van glastafelproducent Libbey / Royal Leerdam voegt dhr. Buch veel kennis en ervaring toe aan het huidige management van de onderneming.
Praktijkvoorbeelden Eind 2012 heeft MBI-kandidaat Jean-Pierre Bogers de aandelen van Amstelfarma B.V. verworven. Amstelfarma levert al ruim 25 jaar onder eigen licentie wereldwijd generieke medicijnen in onder andere ontwikkelingslanden welke ondermeer worden ingezet bij rampen. Denk hierbij aan afnemers als Artsen Zonder Grenzen en het Rode Kruis. Het beursgenoteerde Value8 heeft begin 2013 een meerderheidsbelang verworven in Eetgemak. Met Value8 is veel ervaring aan boord gehaald om een verdere groei van de onderneming te realiseren in de markt van koelverse maaltijden.
Vragen