Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk april 2016

Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk april 2016

Welkom! Wij heten u van harte welkom 2

Programma 19.00 uur - Ontvangst 19.30 uur - Opening 19.40 uur - Impact lage olieprijs 20.00 uur - Pauze 20.10 uur - Visie en beleid Care IS 20.30 uur - Vragen en Borrel 3

Impact lage olieprijs Grootste producent van olie? Meest afhankelijke van olie? 4

Visie en beleid Care IS 5

Waarom klantinventarisatie? Toezichthouder op het financiële systeem als geheel en waarborgt de financiële stabiliteit. De bank controleert ook hoe gezond een financieel bedrijf is (prudentieel toezicht). Houdt toezicht op: de manier waarop financiële instellingen met hun klanten omgaan. de manier waarop partijen met elkaar omgaan op de financiële markten. 6

Waarom klantinventarisatie? Wet op het financieel toezicht (Wft) 1. Kan klant beleggen Financiële positie Kennis en ervaring 2. Welk risicoprofiel Beleggingsdoel Risicobereidheid 7

Nieuw onderdeel Care IS Online dienstverlening Beleggen vanaf 15.000,- Eenvoudig periodiek bijstorten Vergelijkbaar beleggingsbeleid 8

Nieuw onderdeel Care IS Geschikt voor mensen die vermogen willen opbouwen en/of vermogen hebben onder de grens van 100.000,-. 9

Tot slot Borrel Presentje 10

Impact lage olieprijs Inleiding olie Ontwikkelingen olieprijs Waarom is de olieprijs gedaald? De winnaars en verliezers Hier staat nog niet visie op olieprijs bij. Moet je er nog even infietsen als je daar iets over wilt zeggen Gevolgen voor beleggingen 12

Impact lage olieprijs Inleiding olie 13

Inleiding olie WTI Brent Dubai

Inleiding olie 2/3 van alle transacties in olie is gebaseerd op Brent-olie Brent Noordzeeolie Makkelijk in transport Goede kwaliteit WTI Amerikaanse olie Minder gemakkelijk te transporteren Goede kwaliteit DUBAI Olie uit het Midden-Oosten Redelijk makkelijk in transport Redelijke kwaliteit 15

Impact lage olieprijs Ontwikkelingen olieprijs 16

Ontwikkelingen olieprijs Kredietcrisis Huidige prijsdaling Eerste Golfoorlog Azië crisis Tweede Golfoorlog

Impact lage olieprijs Waarom is de olieprijs gedaald?

Waarom is de olieprijs gedaald? Gecompliceerde vraag die uiteindelijk is terug te voeren op het proces van vraag en aanbod. Aanbod Vraag 19

Million Barrels per Day Waarom is de olieprijs gedaald? Vanaf 2014 overstijgt het wereldwijde aanbod van olie de vraag naar olie. 99 97 95 93 91 89 Vraag Aanbod 87 85 83 81 79 77 75 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 20

Waarom is de olieprijs gedaald? Oorzaken van het grote aanbod van olie op de markt: 1 2 3 Schalierevolutie in de VS OPEC blijft doorpompen Nieuwe en oude spelers verhogen productie 21

1. Schalierevolutie VS De hoge olieprijs na de financiële crisis heeft ervoor gezorgd dat in de VS steeds meer gebruik wordt gemaakt van schalieolie. Deze relatief nieuwe methode is duur, maar werd winstgevend vanwege de hoge olieprijs. 22

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Vaten per dag (x 1000) 1. Schalierevolutie VS De productie van olie Productie uit de VS van is olie door per de landwinning van 13000 schalieolie flink toegenomen. 12000 De vraag vanuit de VS naar olie uit het Midden-Oosten is 11000 afgenomen. 10000 Verenigde Staten Saoedi-Arabië Rusland In 2015 is een 40 jaar oud exportverbod opgeheven waardoor de 9000 VS ook olie naar het buitenland mag gaan exporteren. 8000 7000 6000 5000 4000

2. OPEC blijft doorpompen OPEC is een oliekartel van dertien exporterende olielanden die door het veranderen van het aanbod de olieprijs kunnen sturen. Algerije Nigeria Arabische Emiraten Angola Libië Venezuela Qatar Ecuador Saoedi-Arabië Iran Koeweit Irak

2. OPEC blijft doorpompen Voorheen draaide Saoedi-Arabië (grootste producent binnen de OPEC) de oliekraan dicht als de olieprijzen daalden. Sinds 2014 is de OPEC hiermee gestopt.

3. Andere landen blijven doorpompen Canada en VS produceren steeds meer olie met nieuwe technieken. Conflict in Libië ebt weg. Rusland blijft stoïcijns doorpompen. Problemen in Irak verschuiven naar de achtergrond. Iran komt de markt op met olie na opheffen sancties. 26

Waarom is de olieprijs gedaald? De olieproductie neemt wereldwijd toe. Het aanbod overstijgt de vraag De olieprijs daalt Alle landen pompen door De olieprijs daalt tot een dieptepunt 27

Impact lage olieprijs De winnaars en de verliezers

De winnaars van de lage olieprijs Vliegtuigmaatschappijen Auto-industrie

De winnaars van de lage olieprijs Olie-importerende landen profiteren van de lage olieprijs. IMF: Circa +1,2% BBP groei IMF: Circa +0,3% BBP groei IMF: Circa +1,0% BBP groei 30

De winnaars van de lage olieprijs IMF: Lage olieprijs draagt bij aan de wereldwijde economische groei 31

De verliezers van de lage olieprijs Olie-exporterende landen in de problemen.

De verliezers van de lage olieprijs Olie afhankelijkheid % BBP $50 $45 $40 $35 45 44 43 $30 $25 24 24 24 $20 $15 14 $10 8 8 $55 $00 2 1 33

De verliezers van de lage olieprijs Productiekosten 1 vat olie Nodig om financieel gezond te blijven $160 $150 $140 $120 $100 $80 $60 $40 $20 $95 $75 $70 $10 $11 $13 $17 $24 $90 $28 $80 $36 $40 Huidige olieprijs: $ 40 per vat $41 $49 $60 $0 34

De verliezers van de lage olieprijs 8% 6% 4% 2% 0% 1.4% 1.3% 2.7% BBP 2013 BBP 2015 6.5% 4.7% 2.0% 1.0% 0.0% 5.8% 1.5% 4.9% 2.5% 4.4% 3.0% -2% -0.6% -4% -6% -3.8% -3.0% -8% -10% -12% -10.0% 35

De verliezers van de lage olieprijs 36

Impact lage olieprijs Gevolgen voor beleggingen

Resultaten diverse beleggingen Categorie Verlies Periode Commodity index fund -50% vanaf 1/2011 Emerging Market Debt HC -5,6% vanaf 4/2015 US High Yield -13,0% vanaf 5/2015 Aandelen energie sector -42,7% vanaf 6/2014 Aandelen financiële sector -19,0% vanaf 7/2015

Visie en beleid Care IS Beleid 40

Verbeterde portefeuillesamenstelling Focus op vermogensbehoud Afbouwen Factoren 41

Verbeterde portefeuillesamenstelling Vix Index 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 jan-14 apr-14 jul-14 okt-14 jan-15 apr-15 jul-15 okt-15 jan-16 apr-16 42

Verbeterde portefeuillesamenstelling Betere rendement/risico verhouding 1. Risico verlagen met een vergelijkbaar rendement Factoren 2. Rendement verhogen met een vergelijkbaar risico Twee bestaande factoren Twee nieuwe factoren Smallcap Value Minimum Volatility Quality 43

Verbeterde portefeuillesamenstelling Smallcap Aandelen van bedrijven met een relatief kleine omvang Potentieel hoger rendement 44

Verbeterde portefeuillesamenstelling Value Aandelen met een lagere waardering (goedkoper) Potentieel hoger rendement 45

Verbeterde portefeuillesamenstelling Minimum Volatility Aandelen met een lage koersbeweeglijkheid Potentieel lager risico 46

Verbeterde portefeuillesamenstelling Quality Betrouwbare aandelen met een stabiele winstgroei en solide winsten Potentieel lager risico 47

Samenstelling portefeuille Smallcap Vanguard Global Smallcap Indexfund Value Vanguard Global Valute Factor ETF Minimum Volatility ishares Emerging Markets Minimum Volatility ETF Quality ishares MSCI World Quality Factor ETF 48

Visie en beleid Care IS Visie 49

Verminderd belang energie 50

Visie prijsontwikkeling Futures prijzen geven lichte stijging Toekomstige vraag neemt toe vanwege hoger luxe niveau in opkomende markten, maar milieu bewustzijn neemt daarmee ook toe Technologische ontwikkeling zorgt voor efficiënter gebruik van de beschikbare olie Olie exporterende landen sluiten de rijen Bij prijzen lager dan $ 50 stopt een aantal partijen met produceren Conclusie: stijging van de prijs naar $50-$60 51

Impact Olieprijs op de inflatie Centrale bankiers hebben een inflatiedoelstelling van 2% 10% daling van de olieprijs zorgt voor daling inflatie met ± 20bp 52

Obligaties in de portefeuille De rente op risicovrije, staatsobligaties is tot 7 jaar negatief. Looptijd 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 7 jaar 10 jaar 20 jaar 30 jaar Rente percentage -0,51% -0,47% -0,44% -0,39% -0,03% +0,38% +0,80% 0,99% Rente Nederlandse Staatsleningen (Bron: Bloomberg 12 april 2016) Het extra rendement moet worden behaald door middel van risicopremies. Categorie Gemiddelde looptijd Rendement Kredietwaardige bedrijfsobligaties Euro 5,17 jaar 1,03% Hoogrenderende obligaties Euro 3,08 jaar 4,35% EM staatsobligaties HC Eur hedged 7,10 jaar 5,45% Bron: Blackrock/iShares 12 april 2015 53

Verwachting aandelen 54

Verwachting aandelen 55

Visie Beleggingen Rente blijft voorlopig laag Winstcijfers bedrijven blijven op peil, door beheersing van Loonkosten Grondstofkosten Financieringskosten Herfinanciering is relatief gemakkelijk waardoor weinig faillissementen optreden Neutraal op Risicomijdende beleggingen Positief op Risicovolle beleggingen 56

Vragen 58

Borrel 59