School Ondersteunings Profiel 2014-2016 1 Openbare Montessorischool Zeist
School Ondersteunings Profiel (SOP) Openbare Montessorischool Zeist 1. Inleiding In dit document wordt een beschrijving gegeven van het ondersteuningsprofiel van onze school. Deze beschrijving is het uitgangspunt voor het inrichten van ons onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, het bepalen van de grenzen van zorg en het voldoen aan de wettelijke bepalingen die bestaan rondom zorgplicht en passend onderwijs. We maken deel uit van het Samenwerkingsverband ZO/UT. Het zorgbeleid op onze school is gestoeld op het ondersteuningsbeleidsplan van SWV ZO/UT. De uitgangspunten daar geformuleerd dienen als vertrekpunt voor activiteiten in de komende jaren. Dit schoolondersteuningsprofiel is tevens het document op basis waarvan de school kan beargumenteren of het wel of niet aan de onderwijs en ondersteuningsbehoefte van de leerling kan voldoen. In april 2012 heeft het seminarium voor orthopedagogiek een profielscan afgenomen op de locatie Griffensteyn. De uitkomst van deze profielscan heeft als uitgangspunt gediend voor dit schoolondersteuningsprofiel. 2. Algemene gegevens Schoolnaam: Openbare Montessorischool Zeist Adres: Sumatralaan 1, 3705 XL, ZEIST Naam directeur a.i.: Albert-Jan van Klaveren Tel. nr.: 030-69 58361 Email: info@omszeist.nl Website: www.omszeist.nl 2 Brinnummer: 12IW Bestuur: Stichting Wereldkidz Adres: Laan van Vollenhove 3279, 3706 AS, ZEIST Bestuursnummer: 41496 3. Onderwijsvisie/ schoolconcept Visie De kern van het Montessorionderwijs wordt samengevat met de uitspraak van Maria Montessori: Help mij het zelf te doen. Het uitgangspunt is dat een kind een natuurlijke, noodzakelijke drang tot zelfontplooiing heeft. Opvoeding en onderwijs moeten onderkennen wat de behoeften van een kind op een gegeven moment zijn en daarop inspelen door de juiste omgeving en materialen te bieden. Het kind en zijn behoeften staan centraal. Onze school ervaart het echter eveneens als noodzakelijk deze ideeën af te stemmen op de huidige eisen zoals deze door de maatschappij en de wet en regelgeving op het gebied van primair onderwijs gesteld worden.
Missie De missie is dat elk kind met al zijn/haar uniekheden en aanleg opleiden en opvoeden naar het beste van zijn/ haar kunnen, waarbij individualiteit, uniciteit, socialiteit en vrijheid in gebondenheid centraal staan. Een kind krijgt vrijheid om zelf zijn werk te kiezen en/of in te delen, maar de leerkracht let er op dat die keuze in de juiste verhouding staat tot de mogelijkheden (talenten en beperkingen) van het kind. De leerkracht observeert de activiteiten van kinderen, om erachter te komen waar zij behoefte aan hebben, en reikt dan materiaal aan om in die behoefte te voorzien. Er zitten ook regels aan die vrijheid vast. Die regels moeten het samen leren en leven in een groep mogelijk maken. Het is een vrijheid in gebondenheid. Aanbod: De Openbare Montessorischool Zeist is een door de Nederlandse Montessori Vereniging erkende Montessorischool. De Montessori-visie is vertaald naar eigentijds onderwijs. In onze scholen gaan het traditionele Montessorimateriaal en moderne methodes hand in hand. Nieuwe methodes en nieuw materiaal kiezen wij zorgvuldig of gebruiken het dusdanig, dat het tegemoet komt aan de persoonlijke ontwikkeling van het kind. In de onder en middenbouw van onze school wordt, conform de Montessori-visie, de mogelijkheid tot ontdekkend leren en het ontwikkelen van eigen initiatief gecreëerd. In de bovenbouw vinden de kinderen in de voorbereide omgeving mogelijkheden om persoonlijke ervaringen, specifieke kennis en initiatiefrijk gedrag uit te bouwen en een studiehouding te ontwikkelen. De Montessorischool heeft heterogene groepen. De leerdoelen zijn afgestemd op de leerlijnen van het primair onderwijs. De basisleerlijn geldt voor alle leerlingen. Hebben de leerlingen er meer of minder moeite mee dan volgt afstemming op de onderwijsbehoefte van het kind. De leerkracht geeft instructie op zowel op groeps als individueel niveau volgens het handelingsgericht werken. 3 Hoewel het leerdoel per leerjaar grotendeels hetzelfde is voor de leerlingen kan de weg om het doel te behalen verschillen. De leerkracht kan er voor kiezen om te differentiëren op wat de individuele leerling nodig heeft. Differentiatie kan gericht zijn op: Instructie Feedback Verwerkingsopdrachten Leertijd Evaluatie Planmatige zorg Een aantal leerlingen heeft specifieke onderwijsbehoeften. Bij deze leerlingen hangen de onderwijsbehoeften samen met problemen bij het verwerven van basisvaardigheden Nederlandse taal, rekenen en wiskunde en algemene vaardigheden. Deze leerlingen hebben aan de gemiddelde leerstof al hun handen vol. Begaafde leerlingen echter moeten extra worden uitgedaagd. Voor deze leerlingen passen we, naar gelang hun behoeften, de inhoud van de leerstof aan. Ook zorgen we voor passende hulpmiddelen, variatie in onderwijstijd, instructie en verwerking.
Continue ontwikkeling/opbrengsten ondersteuning (opbrengstgericht werken) Leerkrachten hebben positieve en hoge verwachtingen van alle leerlingen en gaan er op voorhand van uit dat in principe vrijwel alle kinderen de basisvaardigheden kunnen verwerven. Wij willen verantwoord en doelgericht omgaan met verschillen tussen leerlingen. Dit houdt ook in dat er zowel aandacht is voor de kinderen die aan de onderkant dreigen uit te vallen, als voor die kinderen die meer of hoogbegaafd zijn. Bedoeld is in te grijpen voordat een kind uitvalt en zoveel mogelijk ondersteuning te bieden binnen de eigen groep. Om te weten of ieder kind zich naar zijn wens en mogelijkheden ontwikkelt en vast te stellen of de gestelde onderwijsdoelen worden bereikt, beschikt onze school over een leerlingvolgsysteem waarbij voortdurend sprake is van observatie en registratie. Dit is noodzakelijk omdat kinderen niet allen tegelijk op hetzelfde niveau werkzaam zijn, maar elk hun eigen ontwikkeling volgen. Het leerlingvolgsysteem is een registratiesysteem waarmee de ontwikkeling van kinderen wordt vastgelegd. Dit zijn gestandaardiseerde, schoolonafhankelijke toetsen, behorend bij elke leeftijd. Deze toetsen worden individueel of groepsgewijs afgenomen. Wij hanteren op onze scholen het Cito leerlingvolgsysteem. De uitslagen van de toetsen worden in het werkverslag van de leerling vermeld en met de ouders besproken. Naast het Cito leerlingvolgsysteem maken we ook gebruik van methode gebonden toetsen voor rekenen en spelling. Na afname van de toetsen worden de resultaten per bouw, samen met de intern begeleider besproken. Aan de hand van de resultaten worden groepsplannen opgesteld waarin van ieder kind beschreven staat op welk niveau het kind werkt of gaat werken in de komende periode. We stemmen ons onderwijs zo goed mogelijk af op de specifieke mogelijkheden en onderwijsbehoeften van ieder kind. Vanuit onze Montessori-visie willen we onze aanpak afstemmen op datgene wat een kind nodig heeft in pedagogisch en didactisch opzicht. Geeft een uitslag reden tot zorg dan wordt dit met ouders besproken in een oudergesprek. De toetsen die worden afgenomen zijn opgenomen in een toetskalender die jaarlijks wordt vastgesteld en naar de ouders gecommuniceerd. 4 Uitstroom VO: Het schooladvies komt tot stand in overleg met alle leerkrachten van groep 7/8, de directeur en de internbegeleider. Het eindoordeel van de bovenbouw leerkrachten over de leerling die naar het voortgezet onderwijs gaat, telt zwaar, immers zij hebben de leerling enkele jaren in zijn/haar ontwikkeling gevolgd. Voor ons is naast het cognitieve aspect, ook belangrijk bij ons advies: de huiswerkattitude, de taakgerichtheid, de zelfstandigheid en de samenwerking. Voor de advisering van het voortgezet onderwijs kijken de leerkrachten naar de resultaten van het Cito leerling volgsysteem vanaf eind groep 6, aangevuld met de Cito entreetoets (groep 7) en de Nio test (groep 8) Op onze school zijn, de behaalde rapport cijfers bekend tot en met de 1 e klas van het VO. Wij volgen deze gegevens omdat ze van belang zijn voor een goede advisering. Zie bijlage A.
4. Kengetallen leerlingenpopulatie huidig schooljaar en afgelopen jaar/jaren Zie bijlage B 5. Basisondersteuning De Openbare Montessorischool Zeist maakt deel uit van het SWV ZO/UT. De besturen Primair Onderwijs zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben in het samenwerkingsverband ZO/UT. Hierbij gaat het om alle leerlingen die aandacht vragen vanwege specifieke onderwijsbehoeften. In principe kunnen alle kinderen binnen het SWV ZO/UT ondersteuning op maat krijgen. Binnen de wettelijke ondersteuningsplicht van de schoolbesturen neemt de Openbare Montessorischool Zeist haar verantwoordelijkheid bij de invulling van de onderwijsbehoeften van het kind. Alle scholen binnen het samenwerkingsverband ZO/UT bieden tenminste basisondersteuning. Dit is één gemeenschappelijke standaard voor de kwaliteit van passend onderwijs en leerling ondersteuning. Deze basisondersteuning wordt iedere leerling aangeboden. De basisondersteuning wordt door de gezamenlijke besturen vastgesteld. Van de scholen wordt verwacht dat ze inde periode 2014 2018 de basisondersteuning zoals dit beschreven staat in het document basisondersteuning van ZO/UT hebben gerealiseerd middels dertien richtinggevende afspraken (ijkpunten). Als het om ondersteuning gaat, is het uitgangspunt de onderwijsbehoeften van de leerling. Handelingsgericht werken en handelingsgericht diagnosticeren is uitgangspunt bij het handelen van de school binnen het samenwerkingsverband. Het vergroten van de handelingsbekwaamheid van de professionals (leerkracht, IB er) is hierbij een specifiek aandachtspunt. 5 Expertise en kennis Onze leerkrachten beschikken over een handelingsrepertoire om hulp te bieden aan leerlingen. Dat betekent dat zij, binnen afgesproken grenzen van de school, om kunnen gaan met leerlingen met leer of gedragsproblemen. Zij staan open voor reflectie op, en ondersteuning bij hun handelen en werken continu en gezamenlijk aan de eigen professionalisering. Met elkaar hebben wij als team het doel om de kwaliteit van ons onderwijs en de leerling resultaten te verbeteren, binnen een veilig pedagogisch klimaat. Het doelgericht werken, gaat altijd samen met oog hebben voor de persoonlijke ontwikkeling van het kind en zijn/haar welbevinden. De leerkracht is voortdurend bezig om doelgericht, samen met de leerlingen te werken aan het optimaliseren van de leerling-prestaties De leerkracht probeert hierbij zoveel mogelijk af te stemmen op de onderwijsbehoeften van de leerling. Dit wordt vastgelegd in het groepsplan per leerjaar. In een groepsplan staan minimaal 3 niveaus per leerjaar beschreven waar op onderwijs aan de leerlingen wordt gegeven. Daarnaast bestaan er in een Montessoriklas nog een aantal individuele afspraken per leerling. Omdat Montessorionderwijs heterogene groepen kent, met meerdere leerjaren, kunnen de leerkrachten op zeer verschillende niveaus onderwijs op maat geven. Omdat het klassenmanagement in een montessorigroep complex is, hebben onze leerkrachten een speciaal Montessoridiploma of zijn hiervoor studerend.
Afstemmen op de onderwijsbehoeften van de leerling Hoewel het leerdoel per leerjaar grotendeels hetzelfde is voor de leerlingen kan de weg om het doel te behalen verschillen. De leerkracht kan er voor kiezen om te differentiëren op wat de individuele leerling nodig heeft. Differentiatie kan gericht zijn op: Instructie Feedback Verwerkingsopdrachten Leertijd Evaluatie Planmatige zorg. De leerkracht ziet de leerling als gesprekspartner. De leerkracht zorgt er voor dat de leerling zich verantwoordelijk voelt voor het eigen leerproces. Om dit te bereiken worden leerlingen vaardigheden aangeleerd, dan wel zaken ingezet als: Adequaat hulp vragen Feedback geven en ontvangen Reflectie Kind gesprekken gehouden Inzicht hebben in de eigen sterktes/zwaktes 6. Basiskwaliteit van het onderwijs (meest recent oordeel inspectie) Zie bijlage C 6 7. Extra ondersteuning Er kan sprake zijn van belemmerende factoren waardoor de leerling zich niet optimaal ontwikkeld. Er kan zijn dat er sprake is van specifieke onderwijsbehoeften waar extra expertise voor nodig is. De OMS Zeist wil ook passend onderwijs en begeleiding bieden voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Er is binnen school expertise op het gebied: Dyslexie Dyscalculie Meer en hoogbegaafdheid ADD/ADHD. Autistisch spectrum Binnen de school zijn er protocollen op het gebied van dyslexie, hoogbegaafdheid. In ontwikkeling is de verdieping van de deskundigheid op het gebied van dyscalculie, autisme, werkhoudings en concentratieproblemen. De interne begeleiding leidt de ondersteuning van de school en draagt zorg voor het organiseren van de hulp in de school en wordt hierbij gefaciliteerd door de directeur. De interne begeleiding kent een duidelijke functieomschrijving waarin de taken van de interne begeleiding staan beschreven. Wij hebben gedurende vele jaren ervaring met leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften op school. Is er sprake van specifieke onderwijsbehoeften van een kind op
bovenstaande gebieden, dan wordt er in overleg met de ouders gekeken hoe we aan deze onderwijsbehoeften tegemoet kunnen komen. Daarnaast bepaalt de school of het voor de school haalbaar is om aan deze specifieke onderwijsbehoeften tegemoet te komen. Wat wenselijk is voor het kind, en wat haalbaar is voor de school moet voortdurend op elkaar worden afgestemd. De school heeft hierin de beslissende stem. De besturen Primair Onderwijs Zeist e.o. zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben in het samenwerkingsverband ZO/UT. Hierbij gaat het om alle leerlingen die aandacht vragen vanwege specifieke onderwijsbehoeften. In principe kunnen alle kinderen binnen het SWV ZO/UT ondersteuning op maat krijgen. Binnen de wettelijke ondersteuningsplicht van de schoolbesturen neemt de Openbare Montessorischool Zeist haar verantwoordelijkheid bij de invulling van de onderwijsbehoeften van het kind. Indien de mogelijkheden van de school ontoereikend zijn, kan er teruggevallen worden op een dekkende zorgstructuur. 8. Randvoorwaarden van de school Hoewel onze Wereldkidz- scholen openstaan voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, moeten er wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan. De school moet de extra onderwijsbehoeften kunnen hanteren en de behoefte van het individuele kind mag niet ten koste gaan van de andere leerlingen. Mocht het zo zijn dat de school niet tegemoet kan komen aan de specifieke onderwijsbehoeften, dan zal de school samen met de ouders op zoek gaan naar een passender vorm van onderwijs binnen de regio. Om tegemoet te komen aan de specifieke onderwijsbehoefte van het kind, is het van belang dat de genoemde ondersteuningsuren worden gehandhaafd en uitgebreid wordt met uren voor een gedragsspecialist. Door het wegbezuinigen van de rugzakken (leerlinggebonden financiering) op de oude manier, is voor deze leerlingen de individuele begeleiding van een gedragsspecialist gewenst. Daarnaast is het aantal kinderen met specifieke onderwijsbehoeften binnen een groep van belang. Een leerkracht moet voldoende aandacht kunnen bieden aan deze leerlingen zonder dat het ten koste gaat van de andere leerlingen in de groep. 7 Ouderbetrokkenheid Bij het tegemoetkomen aan de specifieke onderwijsbehoeften van een leerling is een goede samenwerking tussen school en ouders een belangrijke voorwaarde. De visie van Openbare Montessorischool Zeist op de samenwerking met ouders is als volgt: Samen met de school staan ouders voor de taak kinderen naar volwassenheid te begeleiden. Ouders en school hebben een gezamenlijk doel: Het welbevinden en de ontwikkeling van het kind. Ouders en leerkrachten hebben ieder een eigen rol te vervullen: - De ouder is de deskundige met betrekking tot het kind. - De leerkracht is de professional met betrekking tot het onderwijs aan het kind.
9. Conclusie en ambitie Onze school voldoet bij de start van passend onderwijs voor een groot deel al aan de basisondersteuning zoals afgesproken in het SWV ZO/UT. De ambitie van de school is om expertise uit te breiden op het gebied van dyscalculie, ADD/ ADHD, autisme. Het personeelsbeleid is er op gericht dat er voldoende leerkrachten met verschillende expertise in huis zijn. Voorwaarde voor het volgen van een opleiding is de bereidheid om de eigen expertise te delen met het team en mee te denken over de organisatie van het onderwijs om de begeleiding van de leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften nog beter vorm te kunnen geven Naast ontwikkeling van expertise is het van belang dat de volgende punten binnen het team aandacht krijgen: intervisie coaching aandacht voor klassenmanagement collegiale uitwisseling en ondersteuning extra handen in de klas maximalisering van het leerlingaantal per groep. De conclusie is dat de school zich heeft ontwikkeld tot een smalle zorgschool, met ruimte om in uitzonderlijke gevallen verder tegemoet te kunnen komen aan specifieke onderwijsbehoeften van de leerling. Opvang voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften op het gebied van dyscalculie, ernstige dyslexie en hoogbegaafdheid ligt voor de hand. Daarnaast wil de school niet op voorhand allerlei leerlingen met gedragsproblematiek uitsluiten. De school bewaakt wel het overschrijden van grenzen. Voorwaarde is dat wenselijkheid en haalbaarheid in balans zijn. 8 Om de ambitie te verwezenlijken richt de school zich op: Het hebben van leesspecialist, rekenspecialist en specialist meer en hoogbegaafde leerlingen met bijbehorende opleiding. Inzetten collegiale consultatie en expertise uitwisseling binnen de school. Specialisten scholen de leerkrachten met hun kennis en ervaring. De leerkracht doet er toe! De interne begeleiding richt zich ook op de begeleiding van de leerkracht. Bij de groepsbesprekingen zijn klassenmanagement en interactie vast onderwerp van gesprek. Het verder invoeren en verbeteren van de groepsplannen binnen een vast format. Het hebben van duidelijke protocollen en vademecums om een schoolbreed aanbod te hebben. Deze protocollen en vademecums hebben betrekking op de werkwijzen en ondersteunende materialen voor leerlingen met onderwijsbehoeften op de volgende gebieden: 1. Dyslexie, D 2. Dyscalculie 3. Meer en hoogbegaafdheid 4. ADD/ADHD 5. Autistisch spectrum Positief advies MR : 23 april 2014
Bijlage A: Uitstroom Openbare Montessori School Zeist 2013-2014 Sumatralaan: Advies Advies Plaatsing Eduniek School 2012-2013 Praktijkonderwijs 0 VMBO B 1 1 1 VMBO K 4 4 1 VMBO T 3 1 7 VMBO T/Havo 4 HAVO 9 3 3 HAVO/VWO 5 VWO 9 4 8 VWO+ 4 Totaal: 26 26 20 Kerckebosch Advies Advies Plaatsing Eduniek School 2012-2013 Praktijkonderwijs 0 VMBO B 1 1 1 VMBO K 1 1 0 VMBO T 4 2 8 VMBO T/Havo 3 HAVO 4 2 6 HAVO/VWO 2 VWO 10 8 10 VWO+ 1 Totaal: 20 20 25 9 Griffensteijn Advies Advies Plaatsing Eduniek School 2012-2013 Praktijkonderwijs 1 VMBO B 3 VMBO K 2 2 2 VMBO T 4 3 VMBO T/Havo 1 6 HAVO 7 6 6 HAVO/VWO 1 VWO 6 5 1 VWO+ 1 Totaal: 19 19 19 Totaal OMS ZEIST: Advies Advies Plaatsing Eduniek School 2012-2013 Praktijkonderwijs 1 VMBO B 2 2 5 VMBO K 7 7 3 VMBO T 11 6 21 VMBO T/Havo 8 1 HAVO 20 11 15 HAVO/VWO 8 VWO 25 17 19 VWO+ 6 Totaal: 65 65 64
Bijlage B: Kengetallen Kengetallen leerlingenpopulatie huidig schooljaar en afgelopen jaar/jaren 2013-2014 2012-2013 2011-2012 aantal leerlingen (totaal) 578 561 572 aantal leerlingen met 0,3 leerlinggewicht 9 6 aantal leerlingen met 1,2 leerlinggewicht 13 8 aantal leerlingen dat de voor of vroegschool heeft bezocht aantal leerlingen dat is geplaatst in het SBO 2-2 aantal leerlingen dat is geplaatst in het SO - 1 4 aantal leerlingen dat is teruggeplaatst uit het SBO - - - aantal leerlingen dat is teruggeplaatst uit het SO* - - - aantal leerlingen met een indicatie SO (lgf) 7 5 8 uitstroomgegevens Pro en LWOO 0 naar PRO, 2 met LWOO 1 0 naar PRO, 3 met LWOO aantal leerlingen dat in het ZAT is besproken 7 6 8 aantal leerlingen dat is gemeld bij het AMK** 5 7 - aantal leerlingen dat is geschorst - 1 1 aantal leerlingen met een dyslexieverklaring 15 12 15 aantal leerlingen met een diagnose in het autistisch 4 4 4 spectrum*** aantal leerlingen met down syndroom - - - aantal leerlingen met diagnose dyscalculie - - 2 aantal leerlingen begeleidt door HB specialist - - - aantal leerlingen met diagnose ADHD/ADD**** 6 6 9 10 Bijlage C: inspectierapport Samengevat (uit het laatste inspectierapport 2012) Openbare Montessorischool Zeist, locatie Sumatralaan heeft het vertrouwen van de Inspectie van het Onderwijs. Er vindt in principe voor de periode van één jaar geen verder toezicht plaats. De inspectie heeft geen aanwijzingen dat er belangrijke tekortkomingen zijn in de kwaliteit van het onderwijs. Zie: www.onderwijsinspectie.nl