rv 43 Dienst Stadsbeheer DSB 2012.216 RIS 248686_120529 Gemeente Den Haag Voorstel van het college inzake optimalisatie en modernisering straatparkeren Den Haag. 1. Inleiding Het betaald parkeren is de afgelopen periode fors gegroeid in Den Haag. Als gevolg van de uitvoering van het raadsbesluit Aanpak parkeren in woongebieden is het totale gebied waarin betaald parkeren geldt met circa 30% tot 40% uitgebreid. Deze groei heeft geleid tot een toename van personeel en een toename van het aantal parkeerautomaten. Er is een aantal ontwikkelingen bij omliggende gemeenten gaande die Den Haag tot op heden op afstand nauwlettend gevolgd heeft. Het betreft muntloos parkeren en digitale handhaving. Met een aantal gebiedsuitbreidingen nog in het vooruitzicht en de opgave tot bezuinigingsmaatregelen is kritisch gekeken naar mogelijkheden om een efficiëntieslag te maken. In dit raadsvoorstel stelt het college voor de in gezette ontwikkelingen bij buurgemeenten en de G4 ook in Den Haag te introduceren. 2. Huidige situatie Op dit moment staan er in Den Haag 1.925 parkeerautomaten op straat. Een aanzienlijk deel van het automatenpark is verouderd en inmiddels volledig afgeschreven. Hiervoor staat een reguliere vervangingsopgave gepland. De parkeerders in Den Haag, zowel bezoekers als bewoners en bedrijven vragen regelmatig om andere manieren van betalen. Niet iedereen heeft immers altijd voldoende munten bij zich. Tot op heden is de gemeente terughoudend geweest in het aanbieden van betaalmogelijkheden bij de parkeerautomaat door middel van chipknip en/of pin. In Den Haag is bij een deel van de parkeerautomaten de mogelijkheid om naast met muntgeld ook met de chipknip te betalen. Deze automaten bevinden zich met name in de binnenstad en in Scheveningen. Chipknip is een verouderde betaalmethode, die in hoog tempo ingehaald wordt door het nieuwe pinnen en de verschillende betaalmogelijkheden met de mobiele telefoon. Er zijn momenteel in Den Haag geen pin mogelijkheden om parkeergeld te betalen. Den Haag heeft wel het GSM parkeren ingevoerd. Binnenkort zal daar de mogelijkheid van sms parkeren aan toegevoegd worden. Hierbij valt op dat een trend te zien is in de betaling van parkeergelden via de mobiele telefoon. Ook in de andere grote steden en in steden om Den Haag heen ziet het college overgang naar muntloos parkeren. Den Haag wordt daardoor erg aantrekkelijk voor criminele activiteiten. Alleen al in 2011 zijn in Den Haag 60 automaten opengebroken (schadepost 300.000). 3. Gewenste situatie Den Haag wil meegaan in de vraag van de parkeerder (bezoeker, bewoners en bedrijven) om het betaalgemak te vergroten. Tegelijkertijd is het meer dan wenselijk dat de schade als gevolg van inbraken wordt gereduceerd. Dit betekent dat Den Haag onaantrekkelijk moet worden voor dergelijke criminele activiteiten en dus zal het geld uit de parkeerautomaat moet verdwijnen. Tot slot is het van belang dat Den Haag meegaat in de technologische ontwikkelingen om zo een nog grotere efficiëntie te kunnen behalen. Voor de klant betekent dat betaalgemak en niet meer teruglopen naar de auto als bij de parkeerautomaat is betaald. Voor de gemeente betekent meer doen met hetzelfde aantal mensen, dit meer kan worden gehandhaafd met hetzelfde aantal mensen. 4. Aanpak Optimalisatie en modernisering van straat parkeren kent een aantal elementen. Deze elementen zijn de overgang naar muntloos parkeren in combinatie met de ontwikkeling van toekomstvaste betalingsvormen zoals GSM- parkeren en een verdunning van het parkeerautomaten areaal in de betaald parkeren gebieden. In onderstaand overzicht is aangegeven wat het vertrekpunt is in dit voorstel, het huidige aantal parkeerautomaten op straat. Tevens is aangegeven wat de verdunningsslag oplevert. Raadsvoorstellen 2012 1
Verdunning totaal nu op straat 1.925 verdunning 360 nieuwe situatie na verdunning 1.565 Tabel 1: aantallen parkeerautomaten In de afgelopen jaren zijn in het kader van de uitbreidingsgebieden een groot aantal parkeerautomaten aangeschaft. Deze automaten zijn nog niet afgeschreven en zullen dan ook hergebruikt worden. Door slim om te gaan met de nieuwe verdeling, plaatsing van de automaten hoeft slechts een beperkt aantal nieuwe automaten aangeschaft te worden (zie tabel 2). Hergebruik/vervanging Aantal beschikbare nog niet afgeschreven automaten (ombouw) 1.349 vervanging afgeschreven automaten 216 totaal 1.565 Tabel 2: ombouw/vervanging parkeerautomaten Daarnaast zijn ontwikkelingen gaande op het gebied van kentekenparkeren. Het kenteken vormt de basis voor parkeren. Met kentekenparkeren zijn geen parkeertickets en geen aparte vergunningpassen meer nodig. Dit levert zowel voor de klant als voor de gemeente voordelen op. In onderstaande paragrafen worden de verschillende elementen van optimalisatie en modernisering van het straatparkeren nader toegelicht. 4.1 Overgang naar muntloos parkeren Door de introductie van muntloos parkeren worden de muntbetalingen tot nul gereduceerd. Voordeel van overgang naar muntloos parkeren is dat er geen aanleiding/verleiding meer is om de parkeerautomaten open te breken omdat geen muntgeld meer aanwezig is in de automaten. In 2011 zijn 60 automaten opengebroken. De derving aan inkomsten is relatief gering. De kostenpost voor schadeherstel bedraagt echter 300.000,-. Wanneer geen maatregelen getroffen worden zal deze kostenpost naar verwachting de komende jaren stijgen. Deze kostenpost kan echter teruggebracht worden tot nagenoeg nul wanneer sprake is van muntloos parkeren. De mogelijkheden om op andere wijze dan met munt te betalen voor parkeergeld groeien de komende periode. Er komen op korte termijn meer aanbieders van GSM parkeren (betalen van parkeergeld met je mobiele telefoon) op de markt. Verder zijn banken en telecommaatschappijen een samenwerkingsverband aangegaan om contactloos betalen met de mobiele telefoon te introduceren. In andere gemeenten, onder andere Rotterdam, is al ervaring opgedaan met bovenstaande maatregelen van efficiëntie en optimalisatie. Na de gebruikelijke gewenningsperiode hebben zich geen noemenswaardige problemen voorgedaan. Enkele malen is er nieuws geweest over het skimmen van parkeerautomaten in o.a. Amsterdam en Utrecht, waarbij via de parkeerautomaat bankpassen van klanten illegaal gekopieerd werden om toegang tot de bankrekeningen te verkrijgen. Den Haag heeft een ander type parkeerautomaat van een andere leverancier dan de automaten in de betreffende steden en de verwachting is dat dit minder zal voorkomen. Veel storingen aan de parkeerautomaten zijn muntstoringen, waarbij een munt klem komt te zitten en de werking van de automaat geblokkeerd wordt. Wanneer overgegaan wordt op muntloos parkeren zal sprake zijn van een reductie aan storingen aan de parkeerautomaten en hoeven de automaten niet meer geleegd te worden. Om dit muntloos parkeren te introduceren worden bestaande automaten omgebouwd. Raadsvoorstellen 2012 2
4.2 Verdunning parkeerautomaten areaal Een ander belangrijk aspect bij de optimalisatie is verdunning van het aantal parkeerautomaten. In het verleden zijn in betaald parkeren gebieden relatief veel automaten geplaatst. Er is geen harde norm voor maximale loopafstanden naar een parkeerautomaat. Den Haag heeft sinds 2007 gekozen voor loopafstanden tussen de 100 en 150 meter. Deze loopafstand wordt nu overal toegepast. Het aantal parkeerautomaten in het centrum en andere kortparkeer-/bezoekersgebieden, zoals winkelcentra en Scheveningen, kan dalen, maar hier blijft een relatief hoge dichtheid wenselijk. De parkeerautomaten in deze gebieden worden in de praktijk namelijk zwaarder belast qua gebruik. In de woongebieden (waar voornamelijk vergunninghouders parkeren) kan het aantal automaten worden teruggebracht, omdat er nauwelijks gebruik van wordt gemaakt. Te allen tijde wordt bij de (her)plaatsing van de parkeerautomaten rekening gehouden met de zichtlijnen van en naar de parkeerautomaten. Een andere reden waardoor het aantal automaten gereduceerd kan worden, is de genoemde opkomst van alternatieve betaalmiddelen. Bij de meeste van deze betaalmethoden is een parkeerautomaat niet meer nodig. GSM parkeren, maar ook de geïntroduceerde parkeerapp s voor smartphones, waarbij via een mobiele internettoepassing het parkeergeld voldaan kan worden, zijn hiervan voorbeelden die inmiddels gemeengoed zijn geworden. Voor degenen die niet via telefoon of een van de App s kunnen/willen betalen, blijft de mogelijkheid bestaan om (muntloos) bij een parkeerautomaat te betalen. 4.3 Vervanging/ombouw Ruim een derde van de 1925 huidige automaten zijn verouderd en inmiddels volledig afgeschreven en zijn aan vervanging toe. Deze automaten staan met name in de gebieden die van oudsher een betaald parkeren regeling kennen, zoals Bezuidenhout en Benoordenhout. Deze reguliere vervangingsvraag is een goed moment om een inventarisatie uit te voeren naar mogelijke verlaging van de aantallen parkeerautomaten. De inschatting is dat een reductie van ca. 20% in deze gebieden haalbaar is. Dit betekent minder aanschafkosten en een reductie in de onderhoudskosten. In de gebieden waarin de afgelopen jaren betaald parkeren is ingevoerd, zijn parkeerautomaten van een nieuwer type geplaatst, 1349 stuks. Deze automaten zijn nog niet afgeschreven. De nog niet afgeschreven automaten kunnen worden omgebouwd voor muntloos parkeren. Concreet gezegd dienen de automaten voorzien te worden van een pin mogelijkheid. Het betreft hier het zogenoemde nieuwe pinnen waarbij gebruik wordt gemaakt van de chip op de bankpas en niet meer van de skimming-gevoelige magneetstrip. Hergebruik en deels herplaatsing als gevolg van de verdunningslag levert de onderstaande verdeling van aantallen automaten op waarmee de reductie van 1925 naar 1565 automaten gerealiseerd wordt. Bovenstaande vraagt om een investering (zie hoofdstuk 7). De eerdere investeringen worden niet te niet gedaan, doordat na de ombouwactiviteiten, de automaten weer als nieuw kunnen worden beschouwd. 4.4 Kentekenparkeren De bovengenoemde ontwikkelingen zijn een mooie aanleiding om op korte termijn ook het kenteken parkeren in Den Haag te introduceren. Kentekenparkeren houdt in dat het kenteken gehanteerd wordt als de centrale sleutel voor betaling en controle van alle parkeeracties. Voordelen hiervan zijn dat de parkeerder geen ticket meer achter de voorruit hoeft te leggen en er geen vergunningpassen meer uitgegeven hoeven te worden. De parkeerder registreert zich met zijn/haar kenteken bij de gemeente als parkeerder. Het betreffende kenteken wordt opgenomen in een centrale database. Aan elk kenteken in de database wordt een parkeerrecht gekoppeld (bijv. Bewoner-, bedrijf-, hotelvergunning, etc.). Voor de gemeente betekent dit dat geen fysieke vergunningen meer uitgegeven hoeven te worden. In de huidige situatie komen veel klanten hun vergunningpas(sen) ophalen bij de balie. Door de introductie van kentekenparkeren is dit niet meer nodig en zal de groep klanten die naar de balie komt verder afnemen. De incidentele parkeerder ( bezoeker van Den Haag) maakt gebruikt van een van de vormen van gsm-parkeren of meldt zich met kenteken aan bij de parkeerautomaat, waarna hij zonder terug te hoeven keren naar de auto, naar zijn bestemming kan gaan. Volledige invoering van kentekenparkeren brengt een efficiëntieslag in de handhaving met zich mee. De parkeercontroleur hoeft niet meer elke voorruit te checken of er een ticket, een vergunning of een ontheffing ligt, maar kan volstaan met het scannen van het kenteken op basis waarvan de controleur een melding ontvangt of er een geldig parkeerrecht voor het betreffende voertuig aanwezig is. Ook zijn ontwikkelingen gaande waarbij door de inzet van een scanauto of scanscooter de handhaving nog efficiënter uitgevoerd kan worden. Binnenkort wordt een proef gestart met deze scanauto. Raadsvoorstellen 2012 3
Het doel van de proef is om ervaring op te doen met deze nieuwe methode van handhaven en hoe het Den Haag kan helpen bij het efficiënter inzetten van parkeercontrole. Over de resultaten wordt de raad nader geïnformeerd. Zowel in Amsterdam als in Utrecht is kentekenparkeren al geïmplementeerd. In deze steden zijn goede ervaringen opgedaan met kentekenparkeren. Den Haag kan leren van de ervaringen en verbeterpunten uit beide steden. Er is dan ook frequent contact. De automaten nieuwe stijl zijn voorbereid op kentekenparkeren. Wanneer de parkeerautomaten vervangen dan wel omgebouwd zijn, kan aansluitend het kentekenparkeren geïntroduceerd worden. 5. Tijdsplanning Na akkoord van de raad kan gestart worden met een gefaseerde uitvoering van dit project. De uitvoering wordt verdeeld over 2012 en 2013. Aan het eind van 2013 zijn alle automaten omgebouwd dan wel vervangen en heeft de gemeente Den Haag een automatenpark conform de laatste wensen en eisen op parkeergebied, waarmee de komende jaren kan worden volstaan en kentekenparkeren kan worden ingevoerd. 6. Communicatie Gedurende de periode 2012-2013 wordt een communicatietraject opgestart om zowel het muntloos parkeren als het kentekenparkeren te introduceren. De communicatie richt zich op een brede doelgroep bewoners, ondernemers en bezoekers. De communicatie-inspanningen lopen van breed naar smal: allereerst is er de inzet op regionale en lokale media. Advertenties en free publicity maken de veranderingen bekend bij een brede doelgroep. De veranderingen worden ook bekend gemaakt via bestaande gemeentelijke kanalen als de website en de Stadskrant. Daarna wordt per wijk/gebied waar nieuwe automaten geplaatst worden, in de wijkbladen aandacht besteed aan de veranderingen 7. Financiën Voor de optimalisatie en modernisering is een investering nodig. Enerzijds is een aantal parkeerautomaten al volledig afgeschreven en deze dienen vervangen te worden. Dit betreft reguliere vervanging. Anderzijds dient een aantal automaten omgebouwd te worden, zodat deze voorzien worden van pinfaciliteiten. Omdat deze operatie ook impact heeft op de parkeerder wordt ingezet op een gedegen communicatietraject. In onderstaand overzicht is de omvang van de totale investering weergegeven. Investering aantal bedrag aanpassen bestaande automaten 1.349 6.050.000 vervanging afgeschreven automaten 216 2.500.000 communicatie kosten 50.000 onvoorzien 100.000 8.700.000 Voor de optimalisatie en modernisering van het straatparkeren wordt het automatenpark naar moderne maatstaven aangepast. De automaten die nog niet afgeschreven zijn, worden omgebouwd. De omgebouwde automaten kunnen qua levensduur als nieuw beschouwd worden. Dit betekent dat de bestaande automaten na de ombouw de gebruikelijke afschrijvingstermijn van tien jaren zullen meegaan. Eveneens zal een aantal nieuwe automaten worden aangeschaft. Deze automaten zijn uiteraard direct bij aanschaf voorzien van pin mogelijkheden en de faciliteiten voor kentekenparkeren. Er kan bij een dergelijk project altijd sprake zijn van onvoorziene omstandigheden. Hiervoor is een beperkt bedrag van de totaalinvestering gereserveerd. Totaal komt dit project op een investering van 8.700.000, -. De geplande reguliere vervangingsopgave van de afgeschreven parkeerautomaten zou 7.000.000,- bedragen. Raadsvoorstellen 2012 4
Door nu extra te investeren leveren deze optimalisatie en modernisering naast de vervanging van de afgeschreven automaten direct voor de hele stad een modern automatenpark op waarmee de gemeente de komende jaren vooruit kan. Directe besparingen worden gerealiseerd op kosten voor herstel van inbraakschades ( 300.000 in 2011). Deze post zal sterk afnemen. Daarnaast wordt op de onderhoudskosten van de automaten bespaard als gevolg van de verdunning, omdat het parkeerautomaten areaal naar verwachting met circa 20% gereduceerd wordt. Dit betreft een structurele besparing op de onderhoudskosten van 126.000,-. Tevens is het bij de moderne parkeerautomaten niet meer nodig om bij een tarief- of tijdenaanpassing alle tekstplaten op de automaten te laten vervangen. Deze parkeerautomaten kunnen op afstand, vanuit de back office, de tarieven en tijden in één keer aangepast worden. Door deze besparingen wordt de extra investering van 1.700.000,- binnen vier jaar terug verdiend. De genoemde investeringen worden gedekt uit de vrijgevallen rendabele kapitaallasten binnen de begrotingspost Parkeren op straat. 8. Voorstel Gezien het vorenstaande stelt het college de raad voor het volgende besluit te nemen: De raad van de gemeente Den Haag, Gezien het voorstel van het college van 24 april 2012, Besluit: I. in te stemmen met het gefaseerd invoeren van muntloos parkeren. II. III. IV. in te stemmen met het verdunnen van het parkeerautomaten areaal in de bestaande gebieden en voor de nieuwe uitbreidingsgebieden op vergelijkbare wijze te handelen in te stemmen met de introductie van kentekenparkeren. hiervoor een rendabel krediet ter beschikking te stellen van 8,7 mln. Hiervan is 2,5 mln. bestemd voor reguliere vervanging van verouderde inmiddels afgeschreven parkeerautomaten en 6,2 mln voor de ombouw van de nog niet afgeschreven parkeerautomaten Deze rendabele kapitaallasten te dekken uit de vrijgevallen rendabele kapitaallasten op de begrotingspost 214.0 straatparkeren. Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van 7 juni 2012. De griffier. De voorzitter. Raadsvoorstellen 2012 5