BROCHURE AANGEBODEN FINANCIËLE INSTRUMENTEN BIJZONDERE RISICO S EN AARD VAN DE BELANGRIJKSTE FINANCIËLE INSTRUMENTEN In vereenstemming met de MiFID-richtlijn begt deze sectie u algemene inlichtingen te verstrekken ver de kenmerken van de belangrijkste financiële instrumenten en de eraan verbnden risic s. Een uitgebreide beschrijving van de beleggingsinstrumenten (prducten, risic s, fiscaliteit, ) kunt u vinden in de brchure Beleggingsinstrumenten die beschikbaar is p de website van Febelfin, de verkepelende federatie vr de Belgische financiële sectr 1. I. Vastrentende beleggingen A. Depsit s en kasbns Onder depsit s verstaat men de depneringen van geldsmmen bij een financiële instelling met f znder renteclausule, die de financiële instelling het recht geven m vr haar bedrijfsuitefening ver de geldinlagen te beschikken, maar de verplichting inhuden m ze aan de depnent terug te bezrgen en hem kassiersdiensten te verlenen. Men nderscheidt zicht- en termijndepsit s en depsit s met pzeggingstermijn, zwel in eur als in vreemde munten. Kasbns zijn waardepapieren aan tnder die een schuldvrdering p een kredietinstelling vertegenwrdigen, die zulke instelling drlpend uitgeeft, meestal in minimumcupures van 200 EUR. Zij hebben gewnlijk een lptijd van 1 tt 5 jaar, maar sms k van 10 jaar en meer. Men nderscheidt met name (de hiernavlgende lijst is niet exhaustief): gewne kasbns, waarvan de rente bij het genblik van de uitgifte nwijzigbaar wrdt vastgesteld. de kasbns met prgressieve rente waarvr de nderschrijver p regelmatige tijdstippen de mgelijkheid heeft m de terugbetaling van de kasbns te vragen, met dien verstande dat he langer hij de kasbn aanhudt he hger de rente. de greibns die p elke vervaldag de keuze bieden tussen het kapitaliseren en het innen van de rente. de kapitalisatiebns die een verplichte kapitalisatie van de rente inhuden. Wisselrisic vr de beleggingen uitgedrukt in vreemde munten (wisselkersschmmelingen ten pzichte van de referentiemunt). Dit beïnvledt het rendement van de belegging. Risic van faillissement van de financiële instelling die de tegeden in bewaring neemt f de kasbns uitgeeft. 1 http://www.febelfin.be/exprt/sites/default/febelfin/pdf/nl/publicaties/beleggingsinstrumenten_2009.pdf
B. Geldmarktpapier Schatkistcertificaten naar Belgisch recht zijn gedematerialiseerde effecten die een schuldvrdering met een lptijd van 3, 6 f 12 maanden vertegenwrdigen. Zij wrden via aanbesteding uitgegeven dr het Ministerie van Financiën. Alleen bepaalde categrieën van persnen mgen erp intekenen: belastingplichtigen nderwrpen aan de venntschapsbelasting, gemeenschappelijke beleggingsfndsen, niet-inwners spaarders, Elke inschrijving met minimaal 500.000 EUR bedragen. Staatsbns naar Belgisch recht zijn effecten die een schuldvrdering met een lptijd van 3 tt 7 jaar vertegenwrdigen, uitgegeven dr het Ministerie van Financiën. De rentevet is vast f herzienbaar, in het laatste geval evenwel gewnlijk met een gewaarbrgd minimum. Alleen particuliere persnen mgen erp intekenen. Het minimumbedrag per inschrijving is 200 EUR. Schatkistbns naar Belgisch recht zijn gedematerialiseerde effecten die een schuldvrdering met een lptijd van maximaal 1 jaar vertegenwrdigen. Zij wrden uitgedrukt in vreemde munten en gewnlijk via aanbesteding uitgegeven dr het Ministerie van Financiën. Alleen bepaalde categrieën persnen, die bij de uitgifte wrden vastgesteld, mgen erp intekenen (belastingplichtigen nderwrpen aan de venntschapsbelasting, gemeenschappelijke beleggingsfndsen, ). Thesauriebewijzen zijn effecten die een schuldvrdering vertegenwrdigen, uitgegeven dr venntschappen en bepaalde Belgische f buitenlandse verheden (de Staat, gemeenschappen, Gewesten, prvincies, ). Het minimumbedrag mag niet lager zijn dan 1.000 EUR f het equivalent in vreemde munten. Depsitbewijzen zijn effecten die een schuldvrdering vertegenwrdigen, uitgegeven dr Belgische kredietinstellingen f buitenlandse kredietinstellingen die in België bedrijvig zijn. Het minimumbedrag is hetzelfde als vr de thesauriebewijzen. Wisselrisic vr de schatkistbns, thesauriebewijzen en depsitbewijzen uitgedrukt in vreemde munten (wisselkersschmmelingen ten pzichte van de referentiemunt). Dit beïnvledt het rendement van de belegging. Risic van waardevermindering ingeval het effect vóór de vervaldag p de secundaire markt wrdt verkcht. Risic van faillissement van de uitgever van de thesaurie- en de depsitbewijzen (niet-betaling van de rente en niet-terugbetaling van het belegde kapitaal). Liquiditeitsrisic, vral vr de thesaurie- en de depsitbewijzen, wanneer de secundaire markt van de betrkken effecten krap is. C. Beleggingen in bligaties Een bligatie is een effect dat een vrdering p een rechtspersn (Staat, venntschap, ) vertegenwrdigt ingevlge een lening van een welbepaalde duur (gewnlijk meer dan één jaar) en bedrag. De prijs (uitgifte -verhandelings- f terugbetalingsprijs) van een bligatie kan gelijk zijn aan, hger f lager zijn dan de nminale waarde, naargelang de bligatie aan, bven f nder pari wrdt uitgegeven. Bepaalde bligatieleningen kunnen vervregd wrden terugbetaald, gewnlijk p initiatief van de emittent. Men nderscheidt met name (de hiernavlgende lijst is niet exhaustief): 2
vastrentende bligaties: bligaties waarvan de rentevet vastligt en bepaald wrdt in functie van de nminale waarde van de bligatie. bligaties met herzienbare rente: bligaties waarvan de rentevet niet vastligt maar vr herziening vatbaar is (er is meestal een benedengrens bepaald). bligaties met variabele rente: bligaties waarvan de rentevet varieert p de vervaldag vlgens parameters die p het genblik van de uitgifte van de lening bepaald wrden (vaak met een gewaarbrgde minimumrentevet). bligaties met warrant die het recht geven m één f meerdere aandelen f bligaties te verwerven f erp in te schrijven: bligaties waaraan een recht (warrant) is gehecht dat het recht geeft m gedurende een welbepaalde peride een aandeel f bligatie van de uitgever van de warrant f van een andere venntschap te verwerven f erp in te schrijven, tegen een prijs die gewnlijk p vrhand is vastgelegd. De bligatie en de eraan gehechte warrant wrden dikwijls afznderlijk p de beurs genteerd. cnverteerbare bligaties: bligaties die na verlp van een zekere termijn f p een welbepaalde datum, p verzek van de huder in nieuwe aandelen van de venntschap kunnen wrden mgezet. De mzetting van de bligatie in een aandeel kan in bepaalde gevallen de betaling van een pleg aan de emittent ndzakelijk maken. bligaties met nulcupn: bligaties die geen recht geven p de peridieke betaling van een rente, maar waarvan de terugbetalingsprijs hger is dan de uitgifteprijs. achtergestelde bligaties: bligaties waarvr de huder aanvaardt m, in geval van faillissement, vereffening f elke andere situatie van juridische samenlp p de gederen van de emittent, na de niet-achtergestelde schuldeisers terugbetaald te wrden (en/f interesten te ntvangen). lineaire bligaties: gedematerialiseerde vastrentende effecten die via aanbesteding dr de Belgische Staat uitgegeven wrden, in minimumcupures van 1.000 EUR, en met een lptijd van 3 tt 12 jaar. Alleen bepaalde categrieën van persnen mgen erp inschrijven, vrnamelijk prfessinelen uit de financiële sectr. Na hun inschrijving p de lineaire bligaties wrden zij belast met het verzrgen van de prmtie en de verspreiding nder het publiek (natuurlijke persnen, venntschappen, ). eur-bligaties: bligaties uitgegeven dr de verheid f dr private venntschappen, buiten de binnenlandse markt, in een munt die verschillend is van die van de ntlener. Deze bligaties wrden gewnlijk dr een internatinaal syndicaat van financiële instellingen bij het publiek geplaatst. Zals vr de bligaties bestaan er verschillende srten eurbligaties (cnverteerbare eur-bligaties, met warrant, met wisselptie, met vlttende rente, met nulcupn, ). Risic van niet-betaling van de interesten en/f niet-terugbetaling van het belegde kapitaal, afhankelijk van de slvabiliteit van de debiteur. Dit risic wrdt grter bij een achtergestelde bligatie. Risic van waardevermindering wanneer de bligatie vóór de vervaldag p de secundaire markt wrdt verkcht. Wisselrisic vr de eur-bligaties en de bligaties uitgedrukt in vreemde munten. Liquiditeitsrisic wanneer de secundaire markt vr de betrkken bligaties krap is. 3
II. Beleggingen met variabele inkmsten A. Aandelen Een aandeel is een mede-eigendmstitel uitgegeven dr een Belgische f buitenlandse venntschap, die de huder het recht geeft m, in verhuding tt zijn deelname, de dividenden die de venntschap eventueel uitbetaalt te innen en, bij afwezigheid van andersluidende bepalingen van de statuten, het recht geeft m p de algemene vergadering zijn stemrecht uit te efenen, dikwijls in verhuding tt het kapitaal dat hij aanhudt in de venntschap. Risic van afwezigheid van inkmsten, mdat het dividend een variabel inkmen is, dat afhangt van de rendabiliteit van de venntschap en haar winstuitkeringsbeleid. Vlatiliteitsrisic van de beurskersen dat afhangt van zwel het beleid van de venntschap als van de cnjuncturele, micr-ecnmische en financiële cntext. Risic van faillissement van de emittent van de aandelen. Wisselrisic vr de buitenlandse aandelen. Liquiditeitsrisic wanneer de secundaire markt vr de betrkken aandelen krap is. B. Instellingen vr cllectieve belegging (ICB) De instellingen vr cllectieve belegging zijn instellingen die de vrm aannemen van fwel een gemeenschappelijk beleggingsfnds (pgericht in de vrm van een nverdeeld vermgen), fwel een beleggingsvenntschap (pgericht in de vrm van een venntschap) en samengesteld zijn uit: fwel een veranderlijk aantal rechten van deelneming; in dit geval is de instelling gehuden m verzeken tt uitgifte f terugkp van rechten van deelneming vanwege de huders regelmatig te aanvaarden, p basis van de inventariswaarde (pen beleggingsfnds f bevek), fwel een vast aantal rechten van deelneming; in dit geval zijn de huders gehuden een vernemer vinden als zij hun rechten van deelneming willen verdragen (geslten beleggingsfnds f bevak). De instellingen vr cllectieve belegging, die dr specialisten beheerd wrden, beleggen, naargelang het uitgifteprspectus bepaalt, in aandelen, bligaties, andere financiële instrumenten (zals rechten van deelneming van andere instellingen vr cllectieve belegging), schuldvrderingen (instellingen vr belegging in schuldvrderingen) f in vastged (vastgedbevak f bevaki). Naargelang het uitkeringsbeleid zijn de aandelen en de rechten van deelneming van instellingen vr cllectieve belegging fwel distributieaandelen f -rechten van deelneming (uitkering van de dividenden aan de eigenaars van de aandelen en rechten van deelneming) fwel kapitalisatieaandelen f -rechten van deelneming (kapitalisatie van de dividenden). In principe dezelfde risic s als vr de aandelen, bligaties f de andere beleggingsvrmen waarin de instelling vr cllectieve belegging belegt, met dien verstande dat de spreiding van de beleggingen in principe het risic vermindert. Liquiditeitsrisic vr de instellingen vr cllectieve belegging met een vast aantal rechten van deelneming, wanneer de secundaire markt vr de aandelen f rechten van deelneming van de betrkken instelling krap is. 4
C. Andere waarden 1. Gestructureerde prducten Onder een gestructureerd prduct verstaat men een financieel instrument dat meestal vereenstemt met een cmbinatie van verschillende andere financiële instrumenten, meer bepaald pties, waarvan het rendement (betaald in de vrm van een meerwaarde en/f een rente) afhangt van het verlp van, naargelang het geval, indexen, financiële instrumenten, vreemde munten, grndstffen f andere nderliggende waarden. Risic s (minderwaarde, vlatiliteit, wissel, ) naargelang het srt nderliggende waarde dat het prduct samenstelt. Wanneer bij het samenstellen van het prduct financiële instrumenten gebruikt wrden, dan kan de kans p verlies en/f winst gewijzigd wrden ten pzichte van een rechtstreekse belegging in de nderliggende waarde. Liquiditeitsrisic wanneer de secundaire markt vr het betrkken prduct krap is. 2. Warrants Effect dat de huder het recht geeft m een bepaald aantal aandelen f bligaties van een bepaalde venntschap te kpen f erp in te schrijven p een datum en tegen een prijs die gewnlijk vraf zijn vastgesteld. De kenmerken van de warrant zijn zeer sterk vergelijkbaar met die van de ptie (zie later). Vlatiliteitsrisic van de kers van de warrant, mdat die een speculatief beleggingsinstrument is. Risic van verlies dat gelijk is aan dat van een ptie, met dit verschil dat in het geval van een warrant het risic steeds beperkt blijft tt het verlies van het belegde kapitaal. Liquiditeitsrisic wanneer de markt van de betrkken warrant krap is. 3. Termijnwisselcntract Een termijnwisselcntract is een cntract met de bedeling vreemde munten te kpen f verkpen p een datum en tegen een prijs die bij het sluiten van het cntract wrden vastgelegd. De betaling gebeurt pas bij de levering van de munten. Er bestaat geen enkele gerganiseerde markt vr de termijnwisselcntracten, zdat deze verrichtingen uitsluitend via nderhandse vereenkmsten tussen de partijen wrden geregeld. De kenmerken van een termijnwisselcntract zijn vergelijkbaar met die van de futures (zie hierna). Zij bieden de mgelijkheid m als nderdeel van een niet-speculatief beheer de prtefeuille van een belegger tegen eventuele wisselrisic s in te dekken, mits een beperkt risic. Deze cntracten kunnen evenwel k met meer speculatieve deleinden wrden geslten, m vrdeel te halen uit de kersschmmelingen van de vreemde munten; in dat geval kunnen zij k grtere risic s inhuden. Risic van verlies afhankelijk van de wijze en de bedeling waarmee het termijnwisselcntract wrdt geslten (zie hiervr). Risic van faillissement van de tegenpartij. Liquiditeitsrisic mdat de belegger bij ntstentenis van een gerganiseerde markt zijn termijnwisselcntract niet kan verkpen f de psitie die eruit vrtvleit niet vervregd kan vereffenen, tenzij met het akkrd van de tegenpartij. 5
4. Swaps (mruilingscntract) In het algemeen nderscheidt men deviezenswaps en renteswaps. De deviezenswap ( currency swap ) is een cntract waarbij twee partijen vereenkmen m bedragen in verschillende munten m te ruilen p de vervaldagen die bij het sluiten van het cntract wrden vastgelegd. De renteswap ( Interest rate swap ) is een cntract waarbij twee partijen vereenkmen m, p de vervaldagen die bij het sluiten van het cntract wrden vastgelegd, rentestrmen te betalen die p verschillende wijzen p eenzelfde bedrag, ntineel bedrag genaamd, wrden berekend. De mruiling slaat in het algemeen p rentestrmen die p basis van een vaste en een vlttende rente wrden berekend. Er zijn verschillende varianten mgelijk. De partijen kunnen bijvrbeeld vereenkmen m zwel bedragen in verschillende munten te ruilen als rentestrmen die p verschillende wijze p deze bedragen werden berekend ( Interest rate currency swap ). Er bestaat geen gerganiseerde markt vr de swapcntracten, zdat deze cntracten, zals de termijnwisselcntracten, uitsluitend via nderhandse vereenkmsten tussen de partijen wrden geregeld. De swapcntracten wrden vr diverse deleinden aangewend. Zij bieden de mgelijkheid m als nderdeel van een niet-speculatief beheer de prtefeuille van een belegger tegen eventuele renteschmmelingen in te dekken, mits een beperkt risic. Zij kunnen k met meer speculatieve deleinden wrden geslten m vrdeel te halen uit de renteschmmelingen; in dit geval kunnen zij grtere risic s inhuden. Risic van verlies afhankelijk van de wijze waarp en de bedeling waarmee het swapcntract wrdt geslten (zie hiervr). Risic van faillissement van de tegenpartij. Liquiditeitsrisic in die zin dat de belegger bij ntstentenis van een gerganiseerde markt zijn termijncntract niet kan verdragen f de psitie die eruit vrtvleit niet vervregd kan vereffenen, tenzij met het akkrd van de tegenpartij. 5. Vastgedcertificaten Definitie : Het vastgedcertificaat is een rerende waarde die aan de huder een schuldvrdering geeft p de inkmsten van een vastgedbelegging (inkmsten uit de huur van een gebuw en eventuele meerwaarde p de verkp ervan). Znder strikt juridisch mede-eigenaar te zijn van een nrerend ged, is de huder van het vastgedcertificaat tch ecnmisch mede-eigenaar. Risic s : Onzekere meerwaarde p de vervaldag, bij de verkp van het gebuw en/f het terrein dat het vastgedcertificaat vertegenwrdigt. Risic van afwezigheid van inkmsten indien het ged dat het vastgedcertificaat vertegenwrdigt, niet verhuurd wrdt. Liquiditeitsrisic wanneer de secundaire markt vr het betrkken vastgedcertificaat krap is. 6. Gud Edelmetaal dat vral als beleggingsmiddel gebruikt wrdt. Het wrdt gewnlijk in de vrm van gudstaven en gudstukken f per ns verwrven. 6
Vlatiliteitsrisic van de kers afhankelijk van zwel macr-ecnmische, financiële als geplitieke ntwikkelingen. Wisselrisic mdat de gudprijs p de wereldmarkten meestal in Amerikaanse dllar wrdt uitgedrukt. D. Hedge Funds en Fndsen van Hedge Funds De term Hedge Fund dekt een waaier beleggingsvehikels met als gemeenschappelijk punt de ntwikkeling van niet-traditinele beleggingsstrategieën, met de bedeling een abslute return te beken, dit wil zeggen nafhankelijk van de ecnmische cnjunctuur f de ntwikkeling van de nderliggende sectr. Het Hedge Fund kan, naargelang de beheersstrategie (cf. infra), beleggen in aandelen, bligaties, grndstffen, liquide middelen, maar k in instrumenten met een hefbmeffect (pties, futures, verkp van ngedekte activa). Het Hedge Fund bleef lange tijd een srt belegging dat vrbehuden was aan de institutinele beleggers. Het zgenaamde alternatieve beheer is nchtans geleidelijk tegankelijk gewrden vr de particuliere beleggers via dakfndsen die dr prfessinals beheerd wrden. De risicgraad die aan een belegging in Hedge Fund verbnden is, hangt af van de beheersstrategie die het ntwikkelt. Dit risic is gewnlijk - maar niet altijd- hger dan het risic van een belegging in ICB s (cf. supra). Men kan drie srten strategieën nderscheiden, die elk verschillende risic s inhuden in termen van prestatie en vlatiliteit: 1. Relative value strategie Deze strategie wenst prfijt te halen uit een disfunctinering in termen van prijs van een bepaald financieel instrument (aandeel, cnverteerbare bligatie, ptie, enz.). Kwantitatieve f kwalitatieve analyses meten de financiële instrumenten identificeren waarvan de prijs afwijkt van de fair value f histrische nrm. Strategieën van het relative value type zijn gewnlijk weinig vlatiel en huden dus minder risic in. 2. Event driven strategie Deze strategie wenst prfijt te halen uit bijzndere situaties bij bepaalde ndernemingen die p krte termijn winstmgelijkheden bieden. Deze bijzndere situaties kunnen bijvrbeeld zijn penbare biedingen tt aankp f mruiling, management buy-in/buy-ut verrichtingen f andere gelijkaardige gebeurtenissen die de kers van de nderneming tijdelijk beïnvleden. 3. Opprtunistic strategie Deze, drgaans agressieve, strategie wenst winst te beken dr in alle srten activa te beleggen en dr p alle srten markten p te treden, dr vanuit een ngedekte psitie te kpen f te verkpen en dikwijls met een hefbmeffect. De strategieën die als pprtunistic gebekstaafd staan, behren tt de meest vlatiele en huden dus het meeste risic in. De fndsen van Hedge Fund die bestemd zijn vr een niet-prfessineel cliënteel veren drgaans een beleggingsdel met geringe vlatiliteit en relatief stabiele return in de tijd. Deze delstelling wrdt verwezenlijkt dankzij een diversificatie p het vlak van activacategrieën, strategieën en fndsbeheerders die in het fnds van Hedge Funds beleggen. Vlatiliteitsrisic verbnden aan de nderliggende activa en de gebruikte beheerstechnieken (ngedekte verkpen, hefbmeffect, ). Risic van verlies dat verband hudt met de wijze waarp het hedge fund beheerd is. In het geval van fndsen van hedge funds beperkt de spreiding van de beleggingen in principe de risic s, zwel p het gebeid van vlatiliteit als verlies. 7
Liquiditeitsrisic: deze fndsen zijn drgaans maar terugbetaalbaar p vaste termijnen (minimaal een maand). Wisselrisic: vr de hedge funds uitgedrukt in vreemde munten (zals drgaans het geval is). E. Verrichtingen p afgeleide prducten 1. Opties Een ptie hudt het recht in maar niet de verplichting m een welbepaalde heveelheid nderliggende activa (aandelen, deviezen, grndstffen, indexen, ) te kpen (kpptie, "call-ptie" genaamd) f te verkpen (verkpptie, "put-ptie" genaamd) tegen een bepaalde prijs (de uitefenprijs) gedurende een welbepaalde peride (Amerikaans type) f p een welbepaalde vervaldag (Eurpees type). De kper van de ptie betaalt de verkper een premie. Deze premie hangt nder meer af van de vervaldag en de uitefenprijs van de ptie, alsk van de prijs en de vlatiliteit van de nderliggende activa. Wanneer een ptie betrekking heeft p een index (index van aandelenkersen, grndstffenprijzen, munten, enz.), wrdt bij de uitefening van de ptie de nderliggende waarde niet materieel geleverd, maar wrdt het verschil betaald (indien psitief) tussen de waarde van de index p de dag van de uitefening en de waarde die in het ptiecntract vermeld is. Opties geven de mgelijkheid m kwantitatief belangrijke psities in te nemen mits een beperkte investering. Zij zijn bijgevlg nderhevig aan een hefbmeffect, dit betekent dat een relatief geringe beweging van de markt een prprtineel grtere weerslag zal hebben p de prtefeuille van de belegger. Dit hefbmeffect kan nu eens de winsten dan weer de verliezen van de belegger vermenigvuldigen als de marktschmmelingen tegen zijn verwachtingen ingaan. De meeste gerganiseerde markten leggen de emittent (verkper) van pties een margesysteem p. Vr elke uitgifte (verkp) van een ptie met de belegger een marge in de vrm van cntanten f effecten strten ten belpe van een zeker percentage van de waarde van het cntract. Aan het einde van elke verhandelingsdag wrdt de ptie geherwaardeerd en, in geval van een ngunstige marktntwikkeling, met de emittent (verkper) van de ptie aan extra margeverplichtingen vlden. Als de belegger de vereiste extra marges niet strt, kan de tussenpersn zijn psitie afsluiten. Opties kunnen vr diverse deleinden wrden aangewend. Zij bieden de mgelijkheid m, als nderdeel van een niet-speculatief beheer, de prtefeuille tegen eventuele schmmelingen in te dekken, dr het risic van verlies te beperken tt strikt de prijs die vr de ptie betaald werd. Opties kunnen k vr meer speculatieve deleinden wrden gebruikt met de bedeling vrdeel te halen uit de schmmelingen van de nderliggende waarde, mits een beperkte investering. De pties kunnen in dit geval wegens het hefbmeffect (zie hierbven) grtere risic s inhuden dan aandelen f bligaties. De risic s verbnden aan ngedekte verrichtingen p pties (waarbij men de nderliggende waarde niet bezit) zijn theretisch nbeperkt. Vlatiliteitsrisic van de kers, mdat een ptie een speculatief beleggingsinstrument is. Risic van verlies afhankelijk van de wijze waarp en de bedeling waarmee de ptie is gebruikt (zie hierbven). Het hefbmeffect kan de verliezen vermenigvuldigen wanneer de prijsschmmelingen van de nderliggende waarde tegen de verwachtingen van de belegger ingaan. Het risic vr de kper van een ptie is beperkt tt de premie die vr deze ptie betaald werd. Het risic vr de verkper is theretisch nbeperkt. Liquiditeitsrisic wanneer de secundaire markt vr de betrkken ptie krap is. 8
2. Futures Een future is een cntract m een nderliggende waarde (aandelen, bligaties, deviezen, grndstffen, indexen, enz.) te kpen f verkpen p een datum en tegen een prijs die bij het sluiten van het cntract bepaald werden. De betaling van de nderliggende activa gebeurt pas bij de levering van deze activa. Wanneer een future betrekking heeft p een index (index van aandelenkersen, grndstffenprijzen, munten, enz.), dan wrdt de nderliggende waarde niet materieel geleverd, maar wrdt het verschil betaald (indien psitief) tussen de waarde van de index p de dag van de uitefening en de waarde die in het futurecntract vermeld is. Futures geven de mgelijkheid m kwantitatief belangrijke psities in te nemen mits een beperkte investering. Zij zijn bijgevlg nderhevig aan een hefbmeffect, dit betekent dat een relatief geringe beweging van de markt een prprtineel grtere weerslag zal hebben p de prtefeuille van de belegger. Dit hefbmeffect kan nu eens de winsten dan weer de verliezen van de belegger vermenigvuldigen als de marktschmmelingen tegen zijn verwachtingen ingaan. De meeste gerganiseerde markten leggen de kper en verkper van futures een margesysteem p. Vr elke transactie (aankp f verkp) meten de partijen een marge strten in de vrm van cntanten f effecten ten belpe van een zeker percentage van de waarde van de gekchte f verkchte cntracten. Aan het einde van elke verhandelingsdag wrden de cntracten geherwaardeerd en wrden fwel extra marges gevraagd f marges teruggestrt, vlgens het kersverlp van de betrkken future. Als de belegger de gevraagde extra marges niet strt, kan de tussenpersn zijn psitie afsluiten. Futures kunnen vr diverse deleinden wrden aangewend. Zij bieden de mgelijkheid m als nderdeel van een niet-speculatief beheer de prtefeuille in te dekken tegen eventuele schmmelingen mits een beperkt risic. Futures kunnen evenwel k met meer speculatieve bedelingen wrden gebruikt met de bedeling vrdeel te halen uit de schmmelingen van de nderliggende waarde, mits een beperkte investering. Zij kunnen in dit geval wegens het hefbmeffect (zie hierbven) grtere risic s inhuden dan aandelen f bligaties. De risic s verbnden aan ngedekte verrichtingen p futures zijn theretisch nbeperkt. Vlatiliteitsrisic van de kers, mdat een future een speculatief beleggingsinstrument is. Risic van verlies afhankelijk, zals bij de pties, van de wijze waarp en de bedeling waarmee de future is gebruikt (zie hierbven). Liquiditeitsrisic wanneer de secundaire markt van de betrkken future krap is. 9