Herstel na kanker Innovatie van nacontrole en nazorg: Een praktische uitdaging! Donderdag 1 december 2011 Nacontrole bij borstkanker op maat m.b.v. ICT-ondersteunde risicoanalyse Dr. J.M. Klaase, chirurg-oncoloog Medisch Spectrum Twente Enschede
Aantal kankerpatienten neemt toe Dubbele vergrijzing (meer ouderen plus langer leven) Vroege vaststelling van kanker Betere behandelingsmogelijkheden
Aantal kankerpatienten neemt toe Hoge prevalentie van mensen die kanker hebben (of met succes behandeld zijn) 400.000 naar 600.000 mensen binnen 10 jaar
Aantal kankerpatienten neemt toe Gevolgen voor kankergerelateerde zorgvraag Meer primaire behandelingen Grotere vraag naar terminale zorg Behoefte aan nazorg en nacontrole neemt toe
Aantal kankerpatienten neemt toe Behoefte aan nazorg en nacontrole neemt toe Veel patienten leven lang na primaire behandeling nog met lichamelijke of emotionele gevolgen van kanker (NAZORG) Monitoring van eventuele kankerrecidivering (vooral in tweede lijn, NACONTROLE)
De zin van follow-up Opsporen recidieven Begeleiding van de patient Kwaliteits controle eigen handelen
De onzin van follow-up Omdat we het zo altijd doen Omdat de patient het graag wil Omdat de overleving dan altijd beter is Omdat de (huidige) richtlijn dat zegt.
Borstkanker 14.000 nieuwe gevallen/jaar Kans op borstkanker: 12-13% Gemiddelde levensverwachting stijgt
Borstkanker follow-up een praktijk voorbeeld Toename aantal patienten in follow-up Hoge werkdruk op spreekuur 5 minuten per patient MST 1400 patienten DBC code 21-318 MST >300 patienten DBC code 11-318 Herhalingsfrequentie 1,3 >2000 bezoeken/5 onco chirurgen/40 spreekuren
Borstkanker follow-up Neiging om meer spreekuren te openen en ander personeel in te zetten (nurse practitioners) Met een andere bril kijken: wat komen al deze patienten doen?
Alle vrouwen krijgen dezelfde follow-up..
Maar niet alle vrouwen zijn hetzelfde
Voordelen follow-up op maat zijn tweeledig Patiënten worden beter behandeld werkdruk in het ziekenhuis vermindert Onderzoeksvraag: How cost-effective are various scenarios for follow-up and what is their workload impact for the Centre for Mammacare?
Individuele follow-up bij borstkankerpatiënten; effectiviteitsanalyse middels computersimulatie Jesse J. van Elteren, Erwin W. Hans, Sabine Siesling, Leo L.M. van der Wegen, Nelly Litvak, Maarten J. Ijzerman, Joost M. Klaase
Medisch Contact Medische Oncologie Volkskrant Media aandacht Landelijke scriptieprijs innovaties in de zorg
Onderzoeksmethode Verschillende patiënt groepen gedefinieerd op basis beschikbare literatuur (leeftijd, tumorgrootte,lymfklierstatus) Verschillende follow-up scenario s gedefinieerd Model gemaakt voor ziekteverloop, met bijbehorende kansen (AdjuvantOnline, IBTR, CBS) Deze aspecten bijeengevoegd tot een discrete event state transition model
A priori weinig winst van nacontrole te verwachten Lokaal recidief < 10% binnen 10 jaar 40-50% recidieven zelf ontdekt Kans op contralateraal borstkanker 0.8-1% per jaar Eerder vaststellen metastasen op afstand heeft geen zin
Borstkanker model (1/2) Borstkanker kan op drie manieren terugkomen: lokaal, contralateraal en op afstand gemetastaseerd Optie 1 Primaire tumor Metastases veroorzaakt door primaire tumor Optie 2 Primaire tumor Recidive (lokaal of contralateraal) Metastases veroorzaakt door recidive
Borstkankermodel (2/2)
Eigenschappen van model Per patiënt groep, per follow-up scenario simulatie van patiënten Follow-up scenario heeft invloed op het risico op metastase Opslaan van levensverwachting (Qali) en aantal consulten Vergelijken van scenario s
Resultaten na ±200 miljoen patiënten Scenario QALY # Bezoeken CE-ratio 1y: 1x 16,99 1,2-3y: 1x 17,11 3,3 17 5y: 1x 17,19 5,2 20 1y: 2x 17,00 2,4 74 3y: 2x 17,16 6,5 32 5y: 2x 17,24 10,3 36
Bij CE grenswaarde = 40
Bij CE grenswaarde = 10
Bij CE grenswaarde = 100
Individuele follow-up werkt! Minimale follow-up geindiceerd voor: Patiënten met gunstige eigenschappen Patiënten > 70 jaar Grote besparingen te realiseren (70% reductie) Kiezen van de grenswaarde is aan de makers van de richtlijnen voor nacontrole Wens van de patiënt respecteren
Wat wil de patient?
Individuele follow-up werkt!? discrepantie tussen wens patient en individuele follow-up voorstel Volgende stap is patienten educatie programma over follow-up Nog vele vragen te beantwoorden (wil patient prognose weten etc.) Health literacy en coping gedrag
Ook toepasbaar bij andere tumorsoorten? Colorectaal carcinoom: zoeken naar metastasen op afstand mogelijk wel zinvol (lever) CEA watch studie (ZonMw) Maar ook hier: follow-up op maat door rekening te houden met risicofactoren voor recidief: pt4 tumoren grote kans op PC in 1 e jaar
Conclusie Computersimulatie model kan helpen bij het in kaart brengen van zinvolle nacontrole Leidt tot afname controle bezoeken gericht op opsporen recidieven Zegt niets over (noodzaak) nazorg