De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker"

Pepijn van der Laan
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker Maaike Fobelets Lore Pil Koen Putman Lieven Annemans 5 oktober

2 Algemene principes Gezondheidseconomische modellering: projectie van de impact van screening vs geen screening Interventie = georganiseerd bevolkingsonderzoek Comparator = geen bevolkingsonderzoek Elk jaar wordt een deel van de doelpopulatie (1/2 e in BK en DDK,1/3 e in BMK) uitgenodigd voor screening bij start van het model geen afwijkend letsel of een nog niet geïdentificeerd letsel Jaarlijks kunnen personen een letsel ontwikkelen dat al dan niet door de screening zal worden ontdekt Sommige mensen laten zich sowieso spontaan screenen Indien een letsel wordt ontdekt, gaat deze persoon onmiddellijk in behandeling en daarna in opvolging Economische factoren in de modellen: Screening + vroegtijdige detectie en vermijden van invasieve tumoren + vermindering ziektelast en vroegtijdige mortaliteit + lagere kosten en hogere levenskwaliteit - onnodige onderzoeken en angst bij vals-positieve resultaten - kost en productiviteitsverlies ten gevolge van de screening 2

Jaarlijks kunnen personen een letsel ontwikkelen dat al dan niet door de screening zal worden ontdekt Sommige mensen laten zich sowieso spontaan screenen Indien een letsel wordt ontdekt, gaat deze

3 Methodes Model simuleert de gehele populatie over 20 jaar Gescreende populatie krijgt ander verloop Kanker in vroeger stadium ontdekt, of pre-cancereuse toestand ontdekt Inputdata Prevalentiecijfers Vlaanderen (SKR, 2010, indien beschikbaar): verdeling bevolking bij start van het model Incidentiecijfers Vlaanderen (SKR, 2010, indien beschikbaar): : jaarlijkse kans op het ontwikkelen van een letsel Werkingskosten screeningsprogramma (vast en variabel deel) + kosten detectie & diagnose (vb mammografie) + medische kosten behandeling en opvolging (opgesplitst naar stadium) Levenskwaliteit voor personen zonder letsel en voor personen met een letsel (opgesplitst naar stadium) Resultaten: netto kost van screening / netto winst aan gezonde levensjaren = Incremental Cost-Effectiveness Ratio (ICER) = extra Kost / extra QALY grenswaarde (maatschappelijke aanvaardbaarheid) = +/ per QALY 3

letsel Werkingskosten screeningsprogramma (vast en variabel deel) + kosten detectie & diagnose (vb mammografie) + medische kosten behandeling en opvolging (opgesplitst naar stadium) Levenskwaliteit

4 Voorbeeld Markov model BHK 4

5 5

6 Screeningsstrategie BHK Huidige screeningsstrategie: cytologiescreening - screeningsinstrument: pap-uitstrijkje - interval: 3-jaarlijks - doelgroep: jarigen Bijkomend onderzochte strategie: HPV-screening - screeningsinstrument: HPV-test - interval: 5 jaarlijks - doelgroep: jarigen 6

doelgroep: 25-64 jarigen Bijkomend onderzochte strategie: HPV-screening -

7 Absoluut aantal sterftes aan baarmoederhalskanker Absoluut aantal sterftes aan baarmoederhalskanker Resultaten BHK (1) Cumulatieve sterfte aan baarmoederhalskanker per jaar, bij vrouwen vanaf 25 jaar (cytologie screening) Looptijd model (in jaren) Zonder jaarlijkse instroom Geen bevolkingsonderzoek Bevolkingsonderzoek Cumulatieve sterfte aan baarmoederhalskanker per jaar, bij vrouwen vanaf 25 jaar (cytologie screening) Looptijd model (in jaren) Met jaarlijkse instroom Geen bevolkingsonderzoek Bevolkingsonderzoek 7

(in jaren) Zonder jaarlijkse instroom Geen bevolkingsonderzoek Bevolkingsonderzoek Cumulatieve sterfte aan baarmoederhalskanker per jaar, bij vrouwen vanaf 25

8 Resultaten BHK (2) Basisscenario Startleeftijd screening Frequentie (jaren) Primaire screeningstest Relatieve mortaliteitsreductie (%) Δ kost ( ) pp Δ QALY pp ICER ( /QALY) NIET GEVACCINEERD 25 3 Cytologie 44, , HPV 38, , GEVACCINEERD* 25 3 Cytologie 44, , HPV 37, , * 83,5% vaccinatie, enkel in jongste leeftijdscategorie 8

Cytologie 44,5 164 0,011 15.351 30 5 HPV 38,1 206 0,012 17.

9 Resultaten BHK (3) Kost voor RIZIV Kost voor patiënt Kost productiviteitsverlies Werkingskost screening Met BVO Zonder BVO Met jaarlijkse instroom en indien geen vaccinatie 9

065 128.155.439 1.413.889.904 13.380.711 Zonder BVO 187.640.

10 Resultaten BHK (4) Sensitiviteitsanalyse - Meest invloedrijke parameters: Productiviteitsverlies, impact vals-positief resultaat PAP-uitstrijkje op QoL, sensitiviteit van papuitstrijkje en van colposcopie, QoL bij CIN II en CIN III Participatiegraad - stijging participatiegraad alle leeftijdscategorieën = betere kosteneffectiviteit 10

sensitiviteit van papuitstrijkje en van colposcopie, QoL bij CIN II en CIN III

11 Discussie en conclusie BHK Discussie Mortaliteitsreductie hoger in literatuur dan in ons model (cf. design: participatiegraad en spontane screening) Op populatieniveau gewonnen levensjaren d.m.v. cytologiescreening (met inflow: ) Ook nog kosteneffectief indien een deel vd doelpopulatie eerder werd gevaccineerd Implementatie HPV-test Belang screeningsleeftijd/interval Evolutie prevalentie HPV-infecties (nog onzeker op dit moment) Conclusie Primaire cytologiescreening en primaire HPV-screening zijn kosteneffectief in Vlaanderen. 11

854) Ook nog kosteneffectief indien een deel vd doelpopulatie eerder werd gevaccineerd Implementatie HPV-test Belang

12 12

13 Screeningsstrategie BK Huidige screeningsstrategie: mammografiescreening - screeningsinstrument: mammografie - interval: 2 jaarlijks - doelgroep: jarigen - al dan niet jaarlijkse instroom van nieuwe 50-jarigen Simulatie van huidige screeningsstrategie t.o.v. een situatie waar er niet meer systematisch gescreend wordt voor borstkanker 13

- al dan niet jaarlijkse instroom van nieuwe 50-jarigen Simulatie van huidige

14 Absoluut aantal sterftes aan borstkanker Absoluut aantal sterftes aan borstkanker Resultaten BK (1) Cumulatief aantal sterftes aan borstkanker per jaar, bij vrouwen geen bvo bvo Cumulatief aantal sterftes aan borstkanker per jaar, bij vrouwen geen bvo bvo Looptijd model (in jaren) Looptijd model (in jaren) Zonder jaarlijkse instroom Met jaarlijkse instroom 14

borstkanker per jaar, bij vrouwen 50+ 10000 8000 6000 4000 2000-1300 geen bvo bvo 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 0 1 3 5

15 Resultaten BK (2) Scenario Relatieve mortaliteitsreductie (%) Δ kost ( ) pp Δ QALY pp ICER ( /QALY) Basis 14, , Excl. spontane screening 18, ,

QALY pp ICER ( /QALY) Basis 14,2 180 0,008

16 Resultaten BK (3) Kost voor RIZIV Kost voor patiënt Kost productiviteitsverli es Werkingskost screening Met BVO Zonder BVO MET INSTROOM 16

Zonder BVO 1.424.621.725 132.937.524 2.521.638.708 53.830.

17 Resultaten BK (4) Sensitiviteitsanalyse - Parameters met de meest uitgesproken invloed op de ICER: Stijging parameter betere kosteneffectiviteit: * Natuurlijke progressiekansen van BK * QoL gerelateerd aan geïdentificeerde BK stadium I Stijging parameter slechtere kosteneffectiviteit: * Aantal uren ziekteverzuim gerelateerd aan het ondergaan van een mammografie * QoL tijdens de follow-up fase van borstkanker - Participatiegraad: Stijging participatiegraad jarigen en participatiegraad jarigen = betere kosteneffectiviteit - Percentage deelname aan vervolgonderzoek: /QALY /QALY 17

ziekteverzuim gerelateerd aan het ondergaan van een mammografie * QoL tijdens de follow-up fase van borstkanker - Participatiegraad: Stijging

18 Discussie en conclusie BK Discussie Op populatieniveau winst van gezonde levensjaren (met inflow: ) Invloed van aantal uren ziekteverzuim ten gevolge van het ondergaan van een mammografie waakzaamheid overheid en ziekenhuismanagement, belang van procesevaluatie Conclusie Resultaat huidige BVO in Vlaanderen d.m.v. mammografiescreening is nog kosteneffectief, maar resultaat minder goed dan voor BHK. Basis-resultaat (+/ per gewonnen gezond levensjaar) komt dichter in de buurt van de grens van betalingsbereidheid. 18

ziekenhuismanagement, belang van procesevaluatie Conclusie Resultaat huidige BVO in Vlaanderen d.m.v. mammografiescreening is nog kosteneffectief, maar resultaat minder goed dan voor BHK.

19 19

20 Screeningsstrategie DDK Huidige screeningsstrategie: - screeningsinstrument: ifobt - interval: 2 -jaarlijks - doelgroep: jarigen (optie in model: screening vanaf 50 jaar) 20

21 Absoluut aantal sterftes aan dikkedarmkanker Absoluut aantal sterftes aan dikkedarmkanker Resultaten DDK (1) Cumulatieve sterfte aan dikkedarmkanker per jaar, bij mannen Looptijd model (in jaren) Geen BVO BVO Cumulatieve sterfte aan dikkedarmkanker per jaar, bij mannen Looptijd model (in jaren) Geen BVO BVO Zonder jaarlijkse instroom Met jaarlijkse instroom 21

22 Absoluut aantal sterftes aan dikkedarmkanker Absoluut aantal sterftes aan dikkedarmkanker Resultaten DDK (2) Cumulatieve sterfte aan dikkedarmkanker per jaar, bij vrouwen Cumulatieve sterfte aan dikkedarmkanker per jaar, bij vrouwen Geen BVO 5000 Geen BVO Looptijd model (in jaren) BVO Looptijd model (in jaren) BVO Zonder jaarlijkse instroom Met jaarlijkse instroom 22

23 Resultaten DDK (3) Scenario Δ Kosten ( ) Δ QALY ICER ( /QALY) Relatieve mortaliteitsdreductie (%) mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen Basis ,012 0, Incl jarigen ,013 0, ,

24 Resultaten DDK (4) MANNEN Kost voor RIZIV Kost voor patiënt Kost productiviteitsverlies Werkingskost screening Met BVO 1,046,716, ,092,535 3,025,435,373 28,901,310 Zonder BVO 1,012,533, ,648,339 3,030,258,483 VROUWEN Met BVO 787,561,407 77,753,281 1,444,942,557 29,235,862 Zonder BVO 762,268,492 76,724,180 1,447,945,691 MET INSTROOM 24

25 Resultaten DDK (5) Sensitiviteitsanalyse - Parameters met de meest uitgesproken invloed op de ICER: Sensitiviteit ifobt voor hoog-risico poliepen Specificiteit van de ifobt Prevalentie niet-geïdentificeerde hoog-risico poliepen % positieve ifobts Uitvoering coloscopie na doorverwijzing hogere waarde = betere kosteneffectiviteit 25

26 Discussie en conclusie DDK Discussie ICER in lijn met internationale studies Resultaat nog iets beter indien men start op 50 jaar Op populatieniveau gewonnen gezonde levensjaren bij mannen en bij vrouwen (indien inflow: en 6.855) Conclusie Huidige BVO d.m.v. ifob-test is zeer kosteneffectief in Vlaanderen 26

27 Algemene conclusies en bedenkingen In totaal overlijdens aan kanker vermeden over 20 jaar; in totaal een winst van gezonde levensjaren. Werkingskost 125 mln. Kost per gewonnen gezond levensjaar = +/ euro voor screenen naar baarmoederhalskanker, +/ euro voor borstkanker en +/ euro voor darmkanker. Systematisch beter dan resultaat van kankerbehandelingen Moeilijke oefening wegens complexe materie en niet-evidente beschikbaarheid van data Bewust complexe analyse gemaakt om met alle aspecten van screening rekening te houden Goede resultaten geven bevestiging tot het verder zetten van de bevolkingsonderzoeken mits goede opvolging en kwaliteitsbewaking Betere participatie leidt tot betere kosteneffectiviteit, maar impact is niet spectaculair ( verhogen van participatie hoeft niet het enige doel te zijn) 27

28 De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker Maaike Fobelets Lore Pil Koen Putman Lieven Annemans 5 oktober

Vergelijkbare documenten

Prof. dr. Lieven Annemans Gezondheidseconomische aspecten van bevolkingsonderzoek naar kanker UGent & VUB

Prof. dr. Lieven Annemans Gezondheidseconomische aspecten van bevolkingsonderzoek naar kanker UGent & VUB Een systematische review van de kosteneffectiviteit van bevolkingsonderzoek naar baarmoederhals,